„Jerzy Bralczyk” – książki

Każdemu, nawet lekarzowi, zdarza się być pacjentem. Ale czy każdy potrafi opowiedzieć o swoim problemie ze zdrowiem tak, aby lekarz dobrze go zrozumiał i dzięki temu postawił właściwą diagnozę, a potem dokonał wyboru właściwej terapii? Czy każdy lekarz potrafi dowiedzieć się od swojego pacjenta tego, co ważne dla jego zdrowia? Co służy prawdziwemu porozumieniu między pacjentem a lekarzem? Kluczowy jest język, którego używamy. Słowo ma bowiem wielką siłę, a sama rozmowa może mieć działanie terapeutyczne. Zdrowie jest obecne w wielu powiedzeniach, przysłowiach, życzeniach i codziennych zwrotach i jest jedną z najwyżej cenionych wartości. Ale czy dobrze je rozumiemy i potrafimy o nim rozmawiać? – Warto to sobie uświadomić. O języku medycyny, jakim posługują się lekarze i pacjenci, rozmawiają językoznawca – prof. Jerzy Bralczyk oraz lekarz – prof. Artur Mamcarz. Mówią oni o pochodzeniu słów związanych ze zdrowiem, o tym, jak zmieniał się ich wydźwięk oraz jakie jest ich obecne znaczenie. Zastanawiają się wspólnie, jaki powinien być język środowiska medycznego, aby porozumienie z pacjentem było rzeczywiste, a nie pozorne i aby jego efektem było bezpieczne i skuteczne leczenie. Prof. J. Bralczyk występuje tu w podwójnej roli: jako znawca języka, ale i jako pacjent. Opowiada o zawiłościach związanych z językiem medycyny i zdrowia ze zwykłą sobie erudycją, swadą i poczuciem humoru. To jedyna na rynku książka o komunikacji w obszarze służby zdrowia w ujęciu językoznawczym i zainteresuje nie tylko lekarzy i osoby zainteresowane językiem, ale także pacjentów. To prawdziwa uczta intelektualna dla tych, którym bliskie są sprawy zdrowia i języka!

Powiem wam prawdę o sobie. Moją prawdę, rzecz jasna, osobistą nawet • Dlaczego woli być Bralczykiem niż Jerzym? • Dlaczego z „cyckiem” miał kłopot a koleżankowania się nie wstydzi? • Czego w życiu żałuje i z czego nie zamierza się tłumaczyć? • Jak godzi kompleks niższości z kompleksem wyższości? • Dlaczego z Miłoszem nie miał konwersacji a zakochał się w pewnym Gustawie? • Dlaczego ojcem jest łatwo zostać, a trudno nim być, a z profesorami jest odwrotnie? • Dlaczego lepiej nie mówić wszystkiego, co pomyśli głowa? • Jak to jest być otwieraczem uniwersalnym? • Czy istnieje jakieś życie pozagrobowe? • I co w jego życiu znaczą ślimak z myszką? Takiego Bralczyka nie znacie. Dobrodusznego wobec świata, nawet tego popełniającego językowe błędy i krytycznego wobec siebie. Urodzonego nie tam, gdzie się urodził i zupełnie nie wtedy. Szukającego swojego miejsca w świecie, gdzie czuje się prowincjuszem i osiągającym sukcesy, na które wcale nie zasługuje. Profesor Jerzy Bralczyk w szczerej (o ile to w ogóle możliwe – zastrzega), błyskotliwej i pełnej humoru rozmowie z Pawłem Goźlińskim i Karoliną Oponowicz opowiada o tym, jak to się bywało cudownym dzieckiem, pełnym kompleksów nastolatkiem, samotnym ojcem w Szwecji, tropicielem absurdów propagandy, gwiazdą uniwersytetów i mediów, redaktorem konstytucji, ale też niepewnym siebie synem, bratem, ojcem, dziadkiem i mężem.

Porzekadła, autorstwa profesora Jerzego Bralczyka, to bogate kompendium zawierające omówienie ponad 300 najpopularniejszych powiedzeń. Autor w kilkunastu tematycznych rozdziałach precyzyjnie, acz z dużą dozą humoru, rozkłada poszczególne porzekadła na czynniki pierwsze. Dzięki lekturze dowiemy się między innymi, dlaczego „Dobremu wszędzie dobrze”, „Śmiałym szczęście sprzyja”, a „Kto śpi, nie grzeszy”. Czytając książkę, zastanowimy się też, czy lepiej mieć pusty lub pełny żołądek, poznamy sekret nocnych transformacji kotów oraz ulubioną siedzibę wilków. Na przykładzie kilkunastu haseł prześledzimy także funkcję baby, głupca i diabła w języku, i być może spojrzymy na nich przychylnym okiem. Część porzekadeł, zilustrowana łatwo rozpoznawalną kreską Henryka Sawki, obrazuje sytuacje dobrze znane z życia codziennego, które niejednokrotnie można byłoby podsumować „Mądry Polak po szkodzie” lub „Historia lubi się powtarzać”.

Rozmowa rzeka znanej i lubianej dwójki Jerzy Bralczyk – Michał Ogórek. Z czego śmieją się Polacy, a co było zabawne dla starożytnych Greków? Autorzy przekomarzają się i dyskutują o humorze specyficznie narodowym, regionalnym, charakterystycznym dla profesorów, aktorów, a nawet dla Pana Boga. Skaczą z epoki do epoki, od polityki do piosenki, od kabaretu do komedii – i z powrotem, cały czas w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, co nam daje humor, jakie potrzeby zaspokaja. Bralczyk i Ogórek przedzierają się przez gałęzie humoru szczególnie wybujałe w Polsce, ale też wracają do własnych młodych lat i dzieciństwa, by cytować rozmaite wierszyki, również te edukujące przez makabrę, i wspominać, co śmieszyło kiedyś, a dzisiaj już nie przejdzie. Wszystko to jest okraszone niezwykłą znajomością literatury, filmu i kabaretu, nie tylko zresztą krajowej produkcji. Wyborna lektura.

O tym, że profesor Jerzy Bralczyk jest specjalistą od słów, wszyscy dobrze wiemy, ale fakt, że ma też wiele do powiedzenia na temat zwierząt, będzie dla większości czytelników niespodzianką. Jego najnowsza książka to zbiór kilkudziesięciu felietonów poświęconych przeróżnych gatunkom zwierząt żyjącym w Polsce, od kleszcza po jelenia. Dowiemy się na przykład, co ma wspólnego robak z chrobotaniem, czy chrząszcze są żukami czy też może żuki chrząszczami, dlaczego osoby naiwne kojarzone są z dzięciołem, a mądrale ze starymi wróblami. To książka nie tylko do czytania, zaśmiewania się i zachwycania językowymi aluzjami, którymi Profesor Bralczyk żongluje z lekkością erudyty, ale też do oglądania. Zwierzęce teksty Profesora z finezyjnym kunsztem zilustrowała Zofia Różycka. Ilustrator: Zofia Różycka

Książkowa wersja audycji pt. Mówi się prowadzonej przez prof. Bralczyka od kilku lat w Telewizji Polonia Oparta na nagraniach udostępnionych przez telewizję. Zachowany został podstawowy schemat kompozycyjny audycji: pytanie – odpowiedź. Pytania zostały jednak podzielone na działy, takie jak odmiana wyrazów, znaczenie, związki frazeologiczne, itp. Uroku książce dodają żartobliwe ilustracje nawiązujące do haseł.

Profesor Bralczyk kocha język jako zjawisko samo w sobie. A skoro go kocha, kocha się nim posługiwać i uczyć innych posługiwania się nim. Bo wbrew pozorom nie jest to sprawa prosta: czy zawsze wiemy, jak zmienia się znaczenie najprostszego, nawet często używanego słowa w zależności od kontekstu, w jakim je zastosujemy? Profesor jednak nie poucza, lecz gawędzi cudownie, swe językoznawcze pogwarki przeplatając osobistymi wspomnieniami, refleksjami. I choć sam autor przyjął dla swych rozważań formę słownika, dał czytelnikom najciekawszy literacki esej. Książka poprawiona i uzupełniona w stosunku do poprzedniego wydania.

Książka powstała na podstawie cyklicznej audycji radiowej „Słowo o słowie”, prowadzonej przez profesora Bralczyka w wielu rozgłośniach regionalnych. To wybór 240 pytań i odpowiedzi, które zostały spisane i zredagowane tak, aby zachować styl właściwy językowi mówionemu profesora. Co znaczy? Skąd pochodzi? Jak wymawiać? Jak pisać? Jak odmieniać? Jak używać? Czy używać? – to części, na które podzielony jest poradnik i według których uporządkowano materiał. Całość uzupełnia indeks alfabetyczny omawianych w książce słów i problemów. Jesteśmy przekonani, że lektura odpowiedzi, jakich udziela autor, sprawi przyjemność nie tylko miłośnikom jego języka i stylu.

„Porzekadła”, autorstwa profesora Jerzego Bralczyka, to bogate kompendium zawierające omówienie ponad 300 najpopularniejszych powiedzeń. Autor w kilkunastu tematycznych rozdziałach precyzyjnie, acz z dużą dozą humoru, rozkłada poszczególne porzekadła na czynniki pierwsze. Dzięki lekturze dowiemy się między innymi, dlaczego Dobremu wszędzie dobrze, Śmiałym szczęście sprzyja, a Kto śpi, nie grzeszy. Czytając książkę, zastanowimy się też, czy lepiej mieć pusty lub pełny żołądek, poznamy sekret nocnych transformacji kotów oraz ulubioną siedzibę wilków. Na przykładzie kilkunastu haseł prześledzimy także funkcję baby, głupca i diabła w języku, i być może spojrzymy na nich przychylnym okiem. Część porzekadeł, zilustrowana łatwo rozpoznawalną kreską Henryka Sawki, obrazuje sytuacje dobrze znane z życia codziennego, które niejednokrotnie można byłoby podsumować Mądry Polak po szkodzie lub Historia lubi się powtarzać. Ilustrator: Henryk Sawka

Jerzy Bralczyk i Lucyna Kirwil. Językoznawca i psycholog. Mąż i żona. Od 35 lat w nieustającej rozmowie – czasem poważnej, czasem całkiem niepoważnej, czasem spokojnej, czasem pełnej emocji, zawsze błyskotliwej, i nigdy nudnej. W książce Pokochawszy w rozmowie z Karoliną Oponowicz dyskutują o wszystkim tym, co z miłością związane: romantycznych wyznaniach, zakochaniu i odkochaniu, seksie, kłótniach, listach miłosnych, czułych słowach, kiczu, rozstaniach i miłości dojrzałej. Patrzą na sprawy a to pod kątem języka, a to emocji. A ponieważ te perspektywy nie zawsze się pokrywają, w wymianie zdań pomiędzy nimi nie brakuje ognia. Przy okazji Jerzy Bralczyk i Lucyna Kirwil opowiadają swoją historię miłosną, wspominają początki związku, najbardziej burzliwe kłótnie, językowe nieporozumienia, czy małżeńskie rytuały. Czy mówienie, że miłość jest jak róża to kicz? Jaka jest najpiękniejsza w literaturze scena oświadczyn? Co zrobić, żeby miłość trwała wiecznie? Dlaczego tyle seksualnych określeń ma związek z ptactwem? Jak się dobrze kłócić? Kiedy w łóżku rozmawiać, a kiedy milczeć? Czy profesor Bralczyk ogląda komedie romantyczne? Kto komu dał czarną polewkę? Dlaczego Lucyna Kirwil nie zwraca się do męża „Juruś”? To tylko kilka z pytań, na które odpowiedź pojawia się w książce Pokochawszy.