Granice historyczności

Jeżeli mamy dziś serio mówić o patriotyzmie, to nie o jakimś wzniosłym uczuciu raczej o świadomości przynależności do danej wspólnoty społecznej, której zawdzięcza się język, wychowanie, chleb i wobec której ma się określone obowiązki: nie tylko strzeżenia jej granic, lecz racjonalnego rozwijania jej urządzeń organizacyjnych, edukacji, nauki, kultury. Pisma rozproszone z lat 20012009 obejmują ostatnie teksty i wywiady publikowane w tomach zbiorowych, czasopismach naukowych i prasie codziennej. Choć znajdziemy w nich rozważania z zakresu metafizyki czy historii filozofii, Autorka nie stroni też od bezpośredniego zaangażowania w aktualne kwestie etyczne, społeczne czy związane z losami uniwersytetu. Spróbujmy przeczytać teksty zebrane w tym tomie jako zm...

Comte, Renan, Claude Bernard to połączone w jeden tom trzy monografie, które pierwotnie (w latach 1966, 1969, 1970) ukazały się w serii Myśli i Ludzie. Stanowiły one efekt badań Barbary Skargi nad francuską myślą dziewiętnastowieczną. Comte, głosząc również prymat obowiązku w etyce, (...) nie uznawał powszechnych i niezmiennych obowiązków wobec Boga, nie uznawał pozaczasowych dogmatów moralnych, głoszonych przez Kościół. Uznawał jedynie (...) ich wartość historyczną, odegrały one bowiem wielką rolę w dziele konsolidacji narodów, w dziele zjednoczenia intelektualnego. Dla jednych [Renan] był pozytywistą, dla innych heglistą, dla jeszcze innych prekursorem Bergsona (...). Niektórzy uważali go za sceptyka i ironistę, inni za idealistę, miał p...

Dzieło domaga się wyjścia ku innemu, a więc ku światu, który nadchodzi, ku rzeczom odległym,przyszłym, choćby współczesność powątpiewała w ich sens. W dziele jest to, co inne, gdyż nie pozwala myśleć zgodnie z panującymi stereotypami i wybiega ku innym, tj. ku problemom dotądniedostrzeganym lub inaczej postawionym, zawsze o najwyższym znaczeniu.Pisma rozproszone z lat 19892000 obejmują teksty i wywiady publikowane w tomach zbiorowych, czasopismach naukowych i prasie codziennej. Bodaj najpełniej ujawnia się tu wielość zainteresowań Barbary Skargi niezmienna natomiast pozostaje perspektywa precyzyjnego i pogłębionego namysłu.

Jeśli chcesz dotrzeć do siebie, żadnej drogi nie ma. Nie ma przestrzeni ani odległości. Już jesteś sobą, droga nie istnieje. Dlatego zen nazywany jest ścieżką bez ścieżki, bramą bez bramy. Bramy nie ma, to właśnie jest ta brama. Ścieżka bez ścieżki - ścieżki nie ma, a zrozumienie tego to właśnie ścieżka. Zen polega na wrzuceniu cię w twoją rzeczywistość. Nie trzeba niczego odwlekać. Żyj, spaceruj, kochaj, śpij, jedz, weź kąpiel. Bądź totalny. Pozwól się dziać wszystkiemu. Po prostu bądź. I nie usiłuj rozumieć, ponieważ wysiłek podjęty w tym celu, wysiłek podjęty z zamiarem zrozumienia, stwarza problemy. Stajesz się podzielony. Nie twórz problemów, bądź.

„Mamy nadzieję, że prezentowane po raz pierwszy w polskiej literaturze filozoficznej wykłady Twardowskiego w ramach stworzonego przez niego specjalnie cyklu Filozofia w wieku XIX, przybliżą polskiemu czytelnikowi trudną skądinąd problematykę filozofii nowożytnej. Były one jedynymi w swoim rodzaju tekstami historyczno-filozoficznymi w obszarze całej polskiej literatury filozoficznej, w których krok po kroku w sposób merytoryczny i systematyczny zostały przedstawione wydarzenia i problemy konieczne dla zrozumienia filozofii Bacona, Descartes`a, Spinozy, Locke`a, Hume`a, Berkeley`a, Kanta, Fichtego, Schellinga, Hegla i innych filozofów. Nie było w naszych polskich badaniach nad XVII, XVIII i XIX-wieczną filozofią drugiej, tak pieczołowicie wykonanej pracy historyczno-fil...

„[…] są to teksty wyraźnie, bez wątpliwości nie tylko z jednego ducha poczęte, lecz także właściwie, mimo bogactwa i rozmaitości przedmiotów, wokół jednej sprawy rozkręcone. Jak tę sprawę nazwać? O czymkolwiek mowa w tych rozprawach – a zawsze dotyczą one czegoś bardzo ważnego dla naszej kultury – autorka dostrzega trudności, o jakie się potykamy, gdy usiłujemy określić ściśle granicę między zjawiskami, z których jedno jest dobre, a drugie złe, a które albo z tego samego źródła wypływają, albo do tych samych motywacji ludzkich się odwołują czy też mogą uchodzić za odmiany tej samej natury. A przecież, chociaż trudno te granice zdefiniować i czasem, gdy nie chodzi o wypadki skrajne, możemy się wahać, jak rzecz daną i doświadczaną os...

Drugie wydanie Ortodoksji i rewizji w pozytywizmie francuskim stanowi kolejny tom Dzieł zebranych Barbary Skargi, wydawanych przez Wydawnictwo Naukowe PWN oraz Wydawnictwo Stentor we współpracy z Fundacją na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi. Oryginalnie opublikowana w 1967 roku, książka Barbary Skargi jest jedną z najlepszych prac składających się na dorobek „warszawskiej szkoły historii idei". Autorka bada szczegółowo myśl Augusta Comte'a oraz jego uczniów, reprezentujących zarówno ortodoksyjne podejście do dzieła mistrza, jak i poddających je różnego rodzaju rewizjom. Książka do dzisiaj zasługuje na uwagę jako jedna z najbardziej rzetelnych i systematycznych monografii poświęconych pozytywnej filozofii Comte'a. Barbara Skarga (1919–2009) – jedna z najw...

Niniejszy album zawiera komiksy Carla Barksa z lat 1961–1962. Tytułowy „Dotyk Midasa” to opowieść, w której zadebiutowała Magika de Czar. Pochodząca z południa Włoch wiedźma i antagonistka Sknerusa McKwacza z obsesją na punkcie jego pierwszej dziesięciocentówki to postać uwielbiana przez kolejne pokolenia czytelników i autorów kaczych komiksów. Magika powraca w tym tomie jeszcze w historii „Walentynka za dychę”. Na tym jednak nie koniec, bo w zbiorze znalazł się także pierwszy komiks z innym rywalem Sknerusa – biznesmenem Johnem Kwakerfellerem („Pełny gaz”), który później na stałe zagościł w Kaczogrodzie. Najbogatszemu kaczorowi świata na drodze stają również dobrze już mu znani Bracia Be, a nawet... kozioł śnieżny. W tomie nie zabrakło t...

"Korespondencja z lat 1946-4955" pochodzi z najbardziej dramatycznego okresu życia Barbary Skargi - potem opisze go w książce "Po wyzwoleniu". Odnalezione po latach w domowym archiwum listy są zapisem tamtego czasu tworzonym na bieżąco."Ratowały ją przygodne lektury(...) dostępną miarą człowieczeństwa było jednak obcowanie w realnej nędzy z otaczającymi ją zwykłymi ludźmi, z początku więźniami różnych narodowości, potem już głównie z rosyjskimi chłopami z sowchozów w stepowej głuszy" Adam Pomorski.

Jeżeli mamy dziś serio mówić o patriotyzmie, to nie o jakimś wzniosłym uczuciu raczej o świadomości przynależności do danej wspólnoty społecznej, której zawdzięcza się język, wychowanie, chleb i wobec której ma się określone obowiązki: nie tylko strzeżenia jej granic, lecz racjonalnego rozwijania jej urządzeń organizacyjnych, edukacji, nauki, kultury. Pisma rozproszone z lat 20012009 obejmują ostatnie teksty i wywiady publikowane w tomach zbiorowych, czasopismach naukowych i prasie codziennej. Choć znajdziemy w nich rozważania z zakresu metafizyki czy historii filozofii, Autorka nie stroni też od bezpośredniego zaangażowania w aktualne kwestie etyczne, społeczne czy związane z losami uniwersytetu. Spróbujmy przeczytać teksty zebrane w tym tomie jako zm...

Dzieło domaga się wyjścia ku innemu, a więc ku światu, który nadchodzi, ku rzeczom odległym,przyszłym, choćby współczesność powątpiewała w ich sens. W dziele jest to, co inne, gdyż nie pozwala myśleć zgodnie z panującymi stereotypami i wybiega ku innym, tj. ku problemom dotądniedostrzeganym lub inaczej postawionym, zawsze o najwyższym znaczeniu.Pisma rozproszone z lat 19892000 obejmują teksty i wywiady publikowane w tomach zbiorowych, czasopismach naukowych i prasie codziennej. Bodaj najpełniej ujawnia się tu wielość zainteresowań Barbary Skargi niezmienna natomiast pozostaje perspektywa precyzyjnego i pogłębionego namysłu.

Comte, Renan, Claude Bernard to połączone w jeden tom trzy monografie, które pierwotnie (w latach 1966, 1969, 1970) ukazały się w serii Myśli i Ludzie. Stanowiły one efekt badań Barbary Skargi nad francuską myślą dziewiętnastowieczną. Comte, głosząc również prymat obowiązku w etyce, (...) nie uznawał powszechnych i niezmiennych obowiązków wobec Boga, nie uznawał pozaczasowych dogmatów moralnych, głoszonych przez Kościół. Uznawał jedynie (...) ich wartość historyczną, odegrały one bowiem wielką rolę w dziele konsolidacji narodów, w dziele zjednoczenia intelektualnego. Dla jednych [Renan] był pozytywistą, dla innych heglistą, dla jeszcze innych prekursorem Bergsona (...). Niektórzy uważali go za sceptyka i ironistę, inni za idealistę, miał p...

„[…] są to teksty wyraźnie, bez wątpliwości nie tylko z jednego ducha poczęte, lecz także właściwie, mimo bogactwa i rozmaitości przedmiotów, wokół jednej sprawy rozkręcone. Jak tę sprawę nazwać? O czymkolwiek mowa w tych rozprawach – a zawsze dotyczą one czegoś bardzo ważnego dla naszej kultury – autorka dostrzega trudności, o jakie się potykamy, gdy usiłujemy określić ściśle granicę między zjawiskami, z których jedno jest dobre, a drugie złe, a które albo z tego samego źródła wypływają, albo do tych samych motywacji ludzkich się odwołują czy też mogą uchodzić za odmiany tej samej natury. A przecież, chociaż trudno te granice zdefiniować i czasem, gdy nie chodzi o wypadki skrajne, możemy się wahać, jak rzecz daną i doświadczaną os...

"Kłopoty intelektu. Między Comte'em a Bergsonem" pierwotnie wydane w 1975 roku to pierwsza książka Skargi, w której na horyzoncie jej zainteresowań sytuują się zagadnienia formacji intelektualnych oraz mechanizmów, które kierują myślą ludzką na polu problemów teoretycznych. Jest to książka tyleż o "kłopotach intelektu", co o "kłopotach rozumu", czy raczej "kłopotach z rozumem". Kłopoty intelektu to nie tylko pierwsze sformułowanie koncepcji formacji intelektualnych, lecz także wzorcowy przykład zastosowania jej w pracy z zakresu historii filozofii. Można rzec, że mało inspirujący, wręcz kłopotliwy materiał badawczy przyczynił się do sformułowania bardzo inspirującej metody czy idei z zakresu historii filozofii (a nawet szerzej: historii myślenia, albo w...

Drugie wydanie Ortodoksji i rewizji w pozytywizmie francuskim stanowi kolejny tom Dzieł zebranych Barbary Skargi, wydawanych przez Wydawnictwo Naukowe PWN oraz Wydawnictwo Stentor we współpracy z Fundacją na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi. Oryginalnie opublikowana w 1967 roku, książka Barbary Skargi jest jedną z najlepszych prac składających się na dorobek „warszawskiej szkoły historii idei". Autorka bada szczegółowo myśl Augusta Comte'a oraz jego uczniów, reprezentujących zarówno ortodoksyjne podejście do dzieła mistrza, jak i poddających je różnego rodzaju rewizjom. Książka do dzisiaj zasługuje na uwagę jako jedna z najbardziej rzetelnych i systematycznych monografii poświęconych pozytywnej filozofii Comte'a. Barbara Skarga (1919–2009) – jedna z najw...

Przeszłość i interpretacje to wyjątkowy zbiór esejów wybitnej filozofki Barbary Skargi, opublikowany po raz pierwszy w 1987 roku. Składają się na niego rozprawy poświęcone filozofii francuskiej wieku XIX oraz początku wieku XX, który to okres do dziś pozostaje mało znany. Skarga z talentem prawdziwej historyczki filozofii śledzi losy kantyzmu we Francji, rekonstruuje spory wokół filozofii pozytywistecznej i przybliża zawiłą problematykę witalizmu w filozofii. Nie są to jednak wyłącznie eseje historyczne ? badanie historii filozofii jest dla Skargi okazją, by snuć rozważania o metodologii historii idei oraz o filozoficznym znaczeniu badania przeszłości. Jak podkreśla bowiem, kultura jest niczym innym, jak społeczną pamięcią.

Studia o Bergsonie to pionierski dla powojennej recepcji filozofii Bergsona w Polsce zbiór tekstów wydany po raz pierwszy w 1982 roku; zarazem książka w dorobku Skargi już nie tylko historyczna, lecz stricte filozoficzna. Czas i trwanie można więc czytać także jak dramat kostiumowy rozgrywający się w dwóch wymiarach czasowych: historycznym i współczesnym. Ów dramat kostiumowy jest opatrzony pierwszorzędnym dubbingiem. Kant mówi w tej książce głosem Siemka, Husserl – głosem wczesnego Ingardena (…), Bergsonowi zaś Skarga użycza własnego głosu, wszelako nie bezkrytycznie. (…) Czyż nie wygląda to tak, jakby Skarga próbowała w ten sposób określić formację umysłową, do której sama należała? (Bartosz Działoszyński). Czym bowiem jest przeszłość? Ona...