Historia kina polskiego

„Wybaczcie szczerość, ale przy myciu szyb w przeszklonym kredensie (psiukam trochę płynu i rozprowadzam go starą gazetą) moje myśli, zupełnie jak podczas pisania, wędrują ku istocie rzeczy: czy opinia złej matki wpłynęłaby na sprzedaż moich książek? Pewnie tak, i to pozytywnie, bo produkty, które mają jakąś pikantną historię (...), schodzą lepiej niż te, które jej nie mają, a to się nazywa doping i jest bardzo nieetyczne, bo działa”. Bohaterka Macochy, niestroniąca od alkoholu autorka wysokonakładowych romansów, prowadzi swój ekspresyjny monolog w szlafroku, oparta o barek w dużym pokoju lub na balkonie, który jest właściwie jej jedynym oknem na świat. Wspomina, analizuje, rechocze i roni łzy, przypala zupy, pielęgnuje rośliny balkonowe: pizdeni...

A jak antypolski, E jak element animalny, D jak demon postępu, M jak mordy zdradzieckie – brzmi niepokojąco? A może już przywykliśmy? Dobra zmiana to wynik wnikliwych obserwacji i badań prowadzonych przez Katarzynę Kłosińską i Michała Rusinka w latach 2015-2019 układający się w słownik języka władzy tego okresu. Język rządzących nie tylko przenika do naszej mowy codziennej, ale również kreuje naszą rzeczywistość. Może być źródłem żartu, ale też źródłem przemocy. Autorzy z językoznawczą dociekliwością odkrywają, co kryje się za najpopularniejszymi z używanych przez władzę słów i jak wpływają one na naszą codzienność i postrzeganie świata. Katarzyna Kłosińska – dr hab., językoznawczyni, pracownik naukowy Wydziału Polonistyki UW, pr...

Kino końca wieku to czwarty tom wielotomowej Historii kina, przygotowanej i zredagowanej dla wydawnictwa Universitas przez zespół badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po Kinie niemym (2009), Kinie klasycznym (2011) i Kinie epoki nowofalowej (2015) przedmiotem omówienia stał się okres dwu dekad, zamykający dwudzieste stulecie. Epoka ta nie ma wprawdzie odrębnego, wyrazistego charakteru, który pozwoliłby ją określić jednym celnym terminem, stanowi jednak intrygujący tygiel przemian; zamykając „wiek kina”, otwiera jednocześnie epokę „nowej widzialności”, której najważniejszych parametrów nie jesteśmy na razie w stanie przewidzieć. Trzydziestu trzech autorów z czołowych polskich (i dwóch zagranicznych) ośrodków filmoznawczych stworzyło wszechstr...

Dlaczego Obywatel Kane Orsona Wellesa jest uznawany za jeden z najważniejszych filmów w historii kina? W ilu ujęciach Hitchcock nakręcił słynną scenę ataku ptaków na Bodega Bay? Jakie funkcje pełni ścieżka dźwiękowa w Ucieczce skazańca Roberta Bressona? Na czym polega analiza filmu i co to znaczy, że film jest systemem formalnym? Odpowiedzi na te pytania i wiele innych, związanych z X muzą, udzielają autorzy jednego z najbardziej popularnych i cenionych podręczników do wiedzy o filmie Film Art. Sztuka filmowa: wprowadzenie, który wreszcie doczekał się polskiego wydania. Film Art. Sztuka filmowa: wprowadzenie to podręcznik niemalże kultowy, bardzo często cytowany przez wykładowców wiedzy o filmie na całym świecie. Autorzy uczą patrzenia na film w sposób cał...

Pierwsza biografia twórcy „Przekroju”! Ba! Całego „Przekroju”! A nawet cywilizacji! Czyta się! O ikonie Zdumiewająca opowieść o zjawisku „Przekrój”, niezapomnianej epoce, jej śmiesznych i tragicznych postaciach oraz o jednym nieszablonowym człowieku. Kiedy Marian Eile przyjął zlecenie na stworzenie „Przekroju”, nikt nie spodziewał się, że powstaje prawdziwa ikona. Dokonał rzeczy zdumiewającej. Czasopismo do dziś zna każdy czytający Polak. Jakim cudem przetrwało pod okiem cenzury? Dlaczego pies Fafik został pełnoprawnym członkiem redakcji? Jak wielkim oryginałem był Eile? Kto najczęściej gościł na okładce „Przekroju” i dlaczego byli to Bierut i Gomułka? Dlaczego mistyfikacja to drugie imię „Przekroju”? Kto wprowadził do polszczyzny d�...

To jest książka o literaturze. Także o tym, jakie pytania i jakie pojęcia mogą otworzyć nas na teksty oraz kryjące się za nimi inne perspektywy, obrazy świata, nowe znaczenia i problemy. Zapraszam do wspólnej wędrówki po literaturoznawczych tematach. – Dorota Korwin-Piotrowska Praca ma charakter podręcznika akademickiego, przystępnie omawia najważniejsze pojęcia i zagadnienia związane z poetyką. Przedstawia dawne i nowe zjawiska literackie, wyjaśnia powstałe wokół niektórych terminów kontrowersje. Zawiera propozycje ćwiczeń, liczne przykłady, mikroanalizy oraz wskazówki praktyczne. Przeznaczona jest nie tylko dla polonistów - każdy, kogo interesują na przykład problemy fikcji, narracji, spójności tekstu, wiersza, dramatu czy stylu, znajdzie coś dla sieb...

Mózg i dusza, wiara i rozum, czyli neurobiolog i teolog w fascynującej rozmowie. Co dzieje się z mózgiem w chwili śmierci? Czy wolna wola w ogóle istnieje? Może mistycy cierpieli na padaczkę? Jaki związek ma oczekiwanie szczęścia wiecznego z układem nagrody w mózgu? Czym jest miłość? Badacz kory orbitofrontalnej, hipokampa i innych zakątków mózgu może znaleźć wspólny język ze znawcą chrystologii! Jeden z najbardziej znanych polskich naukowców, prof. Vetulani, i jeden z najbardziej znanych polskich teologów, ks. Strzelczyk, w rozmowie pełnej anegdot i humoru, a zarazem prowadzonej na serio, odsłaniają przed czytelnikiem kulisy świata duchowego i tajniki biologii. Książkę zainspirowały ich rozmowy publikowane w miesięczniku „Znak” w ramach cyklu Neurot...

To się w głowie mieści! Gdy Alicja śpi, budzą się neurony. Prawdę mówiąc, one nigdy nie śpią, co najwyżej potrzebują nieco odpocząć. Tym razem mózg Alicji postanowił wyprodukować nietypowy sen, podczas którego opowie, w jaki sposób dowodzi całym organizmem. Sen Alicji podarował czytelnikom profesor Jerzy Vetulani. Był nie tylko wybitnym naukowcem, ale również gawędziarzem prosto i zabawnie wyjaśniającym sekrety nauki. Rewelacyjnie zilustrowana opowieść Profesora to porcja bezcennej wiedzy i mnóstwo śmiechu. Porada dla rodzica: Przeczytaj tę książkę, zanim zrobi to twoje dziecko. W przeciwnym razie wyprzedzi cię w neuronauce o kilka długości! Jedyna książka profesora Jerzego Vetulaniego dla dzieci! „Gdybym przeczytał taką książkę w dzieciństw...

Równo trzy dekady po swoim poetyckim debiucie jeden z najpopularniejszych polskich poetów wraca z nową książką. Tom Ludzie kultury to zarazem kontynuacja wcześniej obranej poetyckiej drogi, ale też wkraczanie na nowe szlaki. Odnosząc się do filmowej terminologii, tak bliskiej autorowi, Ludzie… noszą cechy sequela, znajdziemy tu charakterystyczne dla poezji Foksa narracyjność (czy po prostu prozatorskość) i ironię, ale też mocne jak nigdy wcześniej odniesienia do współczesności, w tym tej społecznej i politycznej. W tej książce Foks nie zachwyca się nad kinem, nie tworzy poetyckich pocztówek do kadrów z ukochanych filmów. Zamiast tego twardo stąpa po ziemi, pisząc dla swojego bohatera scenariusz, w którym ewidentnie nie należy spodziewać się happy endu....

Niezwykła podróż w czasy starożytnych Hellenów W tej fascynującej opowieści o starożytnej Grecji Thomas R. Martin ponownie tchnął życie w grecką cywilizację. W barwny sposób opisuje jej dzieje, zaczynając od początków w epoce kamiennej, poprzez czasy wojen perskich i imperium ateńskiego, aż po podboje Aleksandra Wielkiego. Skupiając się na rozwoju greckiego państwa-miasta oraz kulturze Aten i Sparty w ich Złotym Wieku, autor umiejętnie łączy historię polityczno-militarną, przemiany społeczne i kulturowe, tworząc panoramę świata Hellenów. Książka zawiera solidną dawkę wiedzy na temat starożytnych Greków, wzbogaconą ciekawymi fotografiami i mapami. Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych to książka dla wszystkich, którzy chcą...

Dlaczego pociągają nas określone typy osobowości? Dlaczego głosujemy tak, a nie inaczej? Co powoduje, że jesteśmy właśnie tacy? Poznaj wyjaśnienie głęboko ukrytych tajemnic. Im więcej przecież się wie o sobie, tym łatwiej przejść przez życie i zrozumieć innych ludzi. Dlaczego to powiedziałem? Co mnie opętało, żeby tak postąpić? Co się ze mną dzieje?! Wciąż szukamy odpowiedzi na podstawowe pytania. Nauka zna rozstrzygnięcie. Źródłem uwielbienia pewnych potraw, wyboru partnera czy też odczuwanych emocji i naszych przekonań są: DNA, drobnoustroje i środowisko. Autor z dużą dozą humoru i zrozumiałym językiem opowiada o tym, jak geny, ślady epigenetyczne, mikroby, procesy psychiczne i wzory zachowań wpływają na naszą osobowość i działania. Poł...

Czy matematyka w szkole wydawała ci się trudna? Nudna? Przerażająca? A może wręcz przeciwnie uwielbiasz matematykę? Niezależnie od odpowiedzi na te pytania, Matematyka, jakiej nie znacie jest książką dla ciebie. Fascynujące, zaskakujące i zdumiewające perełki zebrane przez autora ukazują potęgę i piękno matematyki zarówno pasjonatom, jak i tym, którzy – odstraszeni przez szkołę – nie mogli ich wcześniej dostrzec. Matematyka, jakiej nie znacie to nie tylko wspaniała lektura, nieustępująca napięciem powieściom kryminalnym, ale też wspaniała rozrywka, otwierająca przed czytelnikami wrota do skarbca nieprzebranej wiedzy. Alfred S. Posamentier – autor ponad sześćdziesięciu książek poświęconych matematyce. Przez ponad czterdzieści lat związany z no...

Tak, tu chodzi o podejrzane symbole. Tak, tu chodzi o chronienie, przekazywanie i odbudowę wciąż istniejących innych sposobów bycia w czasie i w przestrzeni. Tak, tu chodzi o odmowę zaakceptowania przemocy jako faktu dokonanego. Tak, tu chodzi o przekonanie, że zawsze jest coś do zrobienia, ponieważ nic nie jest zakończone. Tak, tu chodzi o to, by uczynić historię niemożliwą; to próba starcia matrycy historii w proch. Tak, tu chodzi także o miłość. Co robi łączniczka, kiedy chłopcy zaprzeczają? Utwór Darka Foksa i Zbigniewa Libery to książka krytyczna w pełnym tego słowa znaczeniu. Rezonuje z pamięcią zbiorową i historiograficznymi konstruktami, przechwytuje klisze oraz pogrywa z przyzwyczajeniami odbiorców. Nigdy nie dowiemy się, jak naprawdę wyglądała...

Eurydyka to druga książka poetycka Darka Foksa wydana nakładem Warstw. Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius po minimalistycznych Ludziach kultury (2019) tym razem jest bardziej rozmowny, a nawet dosyć chętnie pokazuje liczne pamiątkowe zdjęcia i montaże z niegdysiejszego dłuższego pobytu w Pradze, co jednak nie przeszkodziło mu w opisaniu i sfotografowaniu najbliższej polskiej okolicy, gdzie niezmiennie roi się od rzeczy, które każdy poeta jest zmuszony codziennie widzieć, a co za tym idzie zarejestrować i opisać, często wbrew swojej woli, poganiany przez coś, czego nikt nigdy do końca nie pozna i nie zrozumie. „Każdy w miarę rozsądny poeta wolałby pisać o czymś zupełnie innym, a to, że wylądował nie w tej epoce, co trzeba, to już inna para k...

Równo trzy dekady po swoim poetyckim debiucie jeden z najpopularniejszych polskich poetów wraca z nową książką. Tom Ludzie kultury to zarazem kontynuacja wcześniej obranej poetyckiej drogi, ale też wkraczanie na nowe szlaki. Odnosząc się do filmowej terminologii, tak bliskiej autorowi, Ludzie… noszą cechy sequela, znajdziemy tu charakterystyczne dla poezji Foksa narracyjność (czy po prostu prozatorskość) i ironię, ale też mocne jak nigdy wcześniej odniesienia do współczesności, w tym tej społecznej i politycznej. W tej książce Foks nie zachwyca się nad kinem, nie tworzy poetyckich pocztówek do kadrów z ukochanych filmów. Zamiast tego twardo stąpa po ziemi, pisząc dla swojego bohatera scenariusz, w którym ewidentnie nie należy spodziewać się happy endu....

Antologia Zawrót głowy gromadzi 266 utworów 121 poetek i poetów polskich XX i XXI wieku. Najstarszy zamieszczony w niej wiersz pochodzi z 1909 roku, najmłodszy prezentowany w niej twórca urodził się w roku 1995. To najpełniejsza z dotychczasowych prób ukazania związków poezji polskiej z filmem. Na ogół te mniej lub bardziej intensywne relacje w poszczególnych tekstach są oczywiste, niekiedy jednak zostały przez autorki i autorów po mistrzowsku zaszyfrowane. Po uważnej lekturze i złamaniu kodów można zauważyć, że wzajemne oddziaływanie obu sztuk, wyraźnie widoczne już w chwili narodzin kina, wciąż nabiera mocy. Jednocześnie wszystko wskazuje na to, że rewolucyjne zmiany w definicjach poezji i filmu są dopiero przed nami, dlatego – z całym szacunkiem dla...

W 2012 roku Darek Foks po wieloletniej pracy nad finalnym kształtem powieści Kebab Meister i totalną redukcją materiału, która się z tym wiązała, skompromitował model powieści historycznej. Dwa lata później nakładem Fundacji im. Tymoteusza Karpowicza ukazuje się Susza, nowa powieść, która kontynuuje wyznaczony kierunek. Foks rozwija doświadczenia narracyjne i fabularne, zdobyte podczas prac nad poprzednimi prozami. Jest w tym wyczuwalna intuicja, że literatura z obrazem nie ma wielkich szans, skoro powieść Foksa jest nie tylko osobliwą satyrą na polskie społeczeństwo, ale również krytyką narodowych narracji, które się u nas realizują w tekście i na ekranie. Bo i jest co punktować.

Para głównych bohaterów powieści `Kebab Meister` to postacie inspirowane w dużym stopniu prawdziwymi losami Pawło Szandruka i jego żony, którzy przez wiele lat mieszkali w Skierniewicach, małym mieście niedaleko Warszawy (rodzinne miasto autora), aż do chwili, kiedy wojna ich rozdzieliła. Szandruk (Ukrainiec) był oficerem czterech armii: carskiej, ukraińskiej (Petlury), polskiej (bohater kampanii wrześniowej) i niemieckiej. Zanim pod sam koniec wojny zgodził się objąć dowództwo ukraińskiej dywizji grenadierów SS `Galizien`, przez parę lat był kierownikiem skierniewickiego kina (funkcję tę generalnie mogli pełnić tylko Niemcy), ciesząc się jednocześnie zaufaniem polskiego podziemia. Objął dowództwo SS `Galizien`, żeby wyprowadzić żołnierzy na stronę a...

Rządowi RP udaje się w końcu wybudować miasteczko filmowe i zaludnić je aktywnymi zawodowo filmowcami. Rząd RP chce także po raz kolejny przenieść na ekran Lalkę Bolesława Prusa, bo naród coraz chętniej chodzi do kina na nowe ekranizacje lektur szkolnych. Z kolejki do roli Izabeli Łęckiej wypada najpoważniejsza kandydatka. Rząd RP nie wie, kto wyprawił ją na casting w niebiesiech. Są jednak tacy, co wiedzą. To oni napisali tę książkę. "Powieści, jak i życie tylko w ten sposób mogą się zakończyć. Kuferkiem, który nie pomieści już niczego." Jerzy Jarniewicz "Czy Foks, mówiąc językiem krytyki socrealistycznej, jest `skrajnym formalistą`? Czy należy zamknąć go w więzieniu, poddać torturom i przesłuchaniom, świecić lampą w oczy, pozbawić papieros...