Kronos 4/2009 Mit i przemoc

Literatura rosyjska stanowi wyzwanie dla europejskiej racjonalności. Założycielski akt powieści rosyjskiej - czytamy u Deleuze'a - polega na wyrwaniu jej z sideł rozumu, na stworzeniu postaci, które istnieją w nicości i mogą przetrwać jedynie w pustce, chroniąc do końca tajemnicę, odrzucając logikę i psychologię. Chodzi tu o zupełny brak kokieterii w podejmowaniu pytań fundamentalnych, który bierze się stąd, że Rosjanie odczuwają cieleśnie to wszystko, o czym zdołają pomyśleć. Uczucie jest formą rosyjskiej wrażliwości religijnej, w której "treść założona jest jako całkowicie przypadkowa, ponieważ treść może być założona przez moje upodobanie, arbitralność, jak i przez przyrodę" (Hegel). Rosjanin nie myśli, nie modli się - on myślą i modlit...

Nowy tom naszego kwartalnika otwiera wybór najważniejszych fragmentów słynnej rozprawy Freuda z roku 1895, Entwurf einer Psychologie, w której wiedeński lekarz daje szkic psychologii naukowej, opisując świadomość w kategoriach neurologicznych; zamyka - esej Karola Irzykowskiego, który jako jeden z pierwszych dostrzegł literacki potencjał psychoanalizy, w mechanizmach nieświadomości widząc figury poetyckie. W dziale Eseje, obok artykułu Lacana i Granoffa o fetyszyzmie, pomieściliśmy teksty poświęcone dziełu francuskiego psychoanalityka, który uchodzi dzisiaj z racji swoich tematów: języka i podmiotu za pierwszego filozofa pomiędzy następcami Freuda.

Książka poświęcona jest zjawisku biologicznego hermafrodytyzmu w optyce autorów starożytnych. W pierwszej części wyodrębniono źródła dotyczące charakteru „androgyna” (gr. ἀνδρόγυνος), w tym znany passus z Sympozjonu Platona, które – wbrew aktualnie przyjętej opinii badawczej – nie opisują rzeczywistych hermafrodytów, lecz w zasadzie w całości odnoszą się do szeroko pojętej „zniewieściałości”, uważanej za cechę pejoratywną. W części drugiej poddano analizie relacje na temat osób posiadających jednocześnie męskie i żeńskie organy seksualne, pokazując, jak starożytni rozumieli przyczyny narodzin hermafrodytów oraz ich miejsce w społeczeństwie zorganizowanym według dwóch płci – oddzielnie uwzględniając punkt widzenia Grekó...

Suttanip'ta to najobszerniejszy i bodaj najstarszy korpus pism starobuddyjskich. Uchodzi za jeden z najważniejszych tekstów buddyzmu. O jego wadze przesądza kilka okoliczności: bogactwo zawartych w nim treści filozoficznych, religijnych, etycznych, a także obserwacji socjologicznych i antropologicznych, wreszcie – mądrościowych sentencji; zbiór zawiera wszystkie najistotniejsze idee i wątki doktrynalne buddyzmu szkoły therawadinów, który przez wielu badaczy uważany jest za najbliższy hipotetycznej „pierwotnej Nauce” Siddharthy Gautamy. Budda całą swoją doktrynę wywodzi z doświadczenia. Nie ma tu nakazu brania czegokolwiek na wiarę. Odkrywa pewną naukę, która jest wieczna. Nie powołuje się przy tym na objawienie, co odróżnia go od hinduizmu, gdzie jest śru...

Kłamią filozofowie, ilekroć zmieniają się w ideologów, pedagogów, politruków i opowiadają nie o tym, co jest, tylko jak ma być. Choć mit poetycki w całości jest fałszem, zawarte są w nim także elementy prawdy, mówi Platon (377a). Dlatego spór między poezją a filozofią, rywalizacja z-myślenia poetyckiego z filozoficznym roszczeniem do prawdy tli się do dziś.

Nowożytna kosmologia zniszczyła nie tylko dotychczasowy układ hierarchiczny, lecz w ogóle możliwość jakiejkolwiek hierarchii wraz z różnicą między tym, co przyrodzone, a tym, co nadprzyrodzone. Etyka oraz jej młodsza i brzydsza siostra, poprawność polityczna, łopocą zawieszone na kołku momentu dziejowego; stanowią zdesakralizowaną postać religii, są tymczasowe i w znakomitym stopniu odwoływalne. Czym jest prawo, jeśli zakładamy, że naszym losem jest ateizm? zastanawia się Taubes w liście do Arnima Mohlera. Otóż etyka i prawo, jak również cała sfera szeroko pojętej współczesnej polityczności, mogą mieć, i w istocie mają, tyle wspólnego z religią, że są jej zdegenerowanymi, późnymi formami. Zdane na własne siły, nie wierzą w duchy i cuda, padaj...

Myśliwi chcieliby być postrzegani jako pasjonaci i miłośnicy przyrody. O zwierzętach wiedzą co nieco, ale wyłącznie tych, które mogą zastrzelić. Zabijają rocznie około półtora miliona małych i większych stworzeń. O polowaniach potrafią opowiadać godzinami. Nie wystarcza im podglądanie i podziwianie – tak jak to robi większość ludzi. Raczej nie chodzą do lasu bez żelaza na plecach, bo po co? Muszą zabijać, a uzasadniają to tradycją i zamiłowaniem – myśliwskim hobby. Przed opinią publiczną usprawiedliwiają się tym, że utrzymują równowagę w przyrodzie i chronią uprawy. Tę książkę napisał człowiek, który przez wiele lat był częścią środowiska łowieckiego. Zrozumiał jednak nie tylko to, że zabijanie jest złe. Odkrył także, że za pa...

Nie każde wakacje oznaczają wyjazd nad morze. Tym razem rodzina Pętelków postanawia wybrać się na wycieczkę w środku zimy. Jak wygląda pokryta białym puchem puszcza? I czy żubrów trzeba się bać? Staś po raz pierwszy jedzie na zimowe ferie. W planach jest tropienie zwierząt, zabawy na śniegu, przejażdżka wielkimi saniami i ognisko na polanie. Dołącz do rodziny Pętelków i wraz z nimi przeżyj mroźną przygodę! Bogato ilustrowana seria dla dzieci ukazuje istotne wydarzenia z życia przedszkolaka. Każde dziecko odnajdzie tu znane mu sytuacje i wraz ze Stasiem spotka się z emocjami, których samo doświadcza. Warto również poznać Jadzię Pętelkę, młodszą siostrę Stasia – bohaterkę serii dedykowanej maluszkom. Ilustrator: Agata Łuksza

Staś Pętelka zbiera pieniądze do swojej świnki skarbonki. Pierwsze kieszonkowe przynosi chłopcu wiele dylematów. Czy monety są warte więcej niż banknoty? Dlaczego mama i tata wyciągają wypłatę ze ściany? Czy wydać wszystko od razu, czy poczekać, aż uzbiera się więcej? Ile są warte używane zabawki? Czy dinozaur jest fajniejszy niż auto? I wreszcie: czy można wydać dwa razy jedno kieszonkowe? Bogato ilustrowana seria dla dzieci ukazuje istotne wydarzenia z życia przedszkolaka. Każde dziecko odnajdzie tu znane mu sytuacje i wraz ze Stasiem spotka się z emocjami, których samo doświadcza. Warto również poznać Jadzię Pętelkę, młodszą siostrę Stasia – bohaterkę serii dedykowanej maluszkom!