Zeszyty Formacji Duchowej nr 60/2013

W dzisiejszych czasach kwestia relacji jak nigdy jest aktualna i jednocześnie trudna, bo coraz trudniej nam relacje budować, tworzyć, rozwijać, pielęgnować. Niemożliwe jest budowanie dojrzałych relacji wyłącznie poprzez zanurzenie się w wirtualnym świecie. Relacje buduje się twarzą w twarz. Życie bez relacji, bez więzi budowanych twarzą w twarz jest iluzją. Relacje są fundamentem życia. Poczynamy się dzięki relacjom, rozwijamy przez relacje i spełniamy w relacjach. Jakie osoby, takie relacje; jakie relacje, takie życie. Dojrzałe relacje zależą od dojrzałości osób, które je tworzą. To osoby i ich poziom dojrzałości decyduje o jakości relacji, a jakość relacji o jakości życia.

Biblia przekonuje, że słowo Boże jest jak studnia, przy której dochodzi do najpiękniejszych życiowych spotkań. Przy studni Słowa nawiązują się bezcenne przyjaźnie, które prowadzą do zażyłych spotkań z Bogiem i między ludźmi. Takiego poznania świętych stronic Biblii uczy nas od ks. prof. Waldemar Chrostowski. Słowa Boga z Księgi Ozeasza w tytule publikacji, są dla nas zapewnieniem, że Bóg nigdy nie przestanie wyprowadzać swoich umiłowanych na pustynię i nadal będzie mówił do naszych serc przez głosicieli jego słowa.

Jak zanurzyć się w ciszy, skoro ilekroć próbujemy to uczynić, napotykamy nasz wewnętrzny hałas, namiętności, obrazy, które oddalają nas od Boga i naszej duszy, a skupiają na powierzchni cielesności i zmysłowości. Jak dotrzeć w sobie do owej głębiny ciszy przysypanej stertą trosk, zmartwień, lęków, mrocznych myśli czy cielesnych pożądań? Istnieje najpewniejsza droga do wewnętrznej ciszy, medytacji i adoracji. Jest nią słowo Boga. Trzeba „tylko” jednego. Otworzyć się na Słowo, nauczyć się słuchać, dać mu pierwszeństwo w życiu, wejść z nim w zażyłą relację miłości. Pierwszeństwo w sercu dajemy tylko temu, co kochamy. Nie istnieje cisza dla ciszy, ale cisza dla miłości. Im większa w nas będzie miłość do Słowa, do Boga, który do...

O. Raniero Cantalamessa – wybitny teolog i kaznodzieja Domu Papieskiego – w ramach corocznych Dni Duchowości Biblijnej przeprowadził w Centrum Formacji Duchowej Salwatorianów w Krakowie sesję na temat „Życie w mocy Ducha”. Zgłębiał drugi rozdział Dziejów Apostolskich opisujący wydarzenia Pięćdziesiątnicy. Publikacja konferencji i homilii o. Cantalamessy pozwala na nowo do nich wrócić, by stworzyć okazję do osobistego przemodlenia jego rozważań, a także udostępnia treści tym, którzy nie mieli okazji uczestniczenia w sesji.

Bliskie relacje ze sobą samym, z drugim człowiekiem oraz z Bogiem stanowią najlepszą profilaktykę przeciwko zaburzeniom psychicznym i duchowym. Sieć relacji, jaką każdy z nas splata wraz z innymi osobami, dobroczynnie wzmacnia nasz system odpornościowy i chroni go przed osłabieniem, spowodowanym przez problemy emocjonalne. Każdy z nas w trudnych momentach swojego życia szuka wsparcia u osób, na których życzliwość może liczyć. Bliskie relacje stanowią podstawę naszej emocjonalnej stabilności. Są dla nas bezcenne. Dyskomfort emocjonalny odczuwamy wtedy, gdy bliskości nam brakuje lub mamy jej nadmiar. Rytm bliskości i dystansu faluje w każdym z nas w zgodzie z indywidualnymi potrzebami. Przesada, przeciąganie się w czasie zarówno jednego, jak i drugiego stanu poza...

Kardynał Luis Antonio Tagle z niezwykłą prostotą i pokorą czyta nam stronice Biblii, nie pomijając tych trudnych, które rodzą wiele pytań. Czyni to nie jak dostojnik kościelny z wysokości mównicy, ale jak ojciec i brat, jakby siedział miedzy nami. Każde cierpienie opowiedziane w Biblii daje wyraz temu, że Bóg o nim wie, że słyszy nasze łkanie, nasz krzyk bólu. On nie tylko wie o naszym cierpieniu, ale w nie wszedł. Jego Słowo nie jest zimną literą, lecz miłującą Osobą z przebitym sercem, jest streszczeniem wszystkich słów Biblii. Jest Słowem Osobowym, które przeniknęło każde ludzkie cierpienie, by przemienić przekleństwo w błogosławieństwo. Autor z prawdziwą empatią pochyla się nad ludzkim cierpieniem, przywołuje fakty z życia własnego i ludzi,...

Historia Jeremiasza przedstawia prawdziwy dramat człowieka rozmiłowanego w ojczyźnie i wiernego swojemu Bogu, który – paradoksalnie – powierza mu misję głoszenia swego Słowa wśród narodu izraelskiego. Jeremiasz przeżywa męczarnie patrząc z przerażeniem na zepsucie narodu. Uznany za zdrajcę, upokorzony, wygnany przez krewnych, został też pozbawiony możliwości założenia rodziny. Był przeklęty, prześladowany, torturowany ale Bóg wywyższył go przez jego wierność w powołaniu i głoszeniu Bożego Słowa.

W niniejszym numerze „Zeszytów” podejmujemy temat, w którym chcemy stanąć z Ewangelią po stronie potrzebującego człowieka. Stawiamy pytanie: Jak pomagać osobom o niechcianym skłonnościach homoseksualnych? Zagadnienie pomocy tym osobom jest dziś bardzo żywo podejmowane. Niestety, często nie ma dobrej prasy, choć staje się dyżurnym tematem na pierwszych stronach gazet i nie tylko. W odpowiedzi na pytanie często zamiast uzdrawiania widzimy zranienie, zamiast współpracy - przemoc, zamiast pomocy - manipulację. Wobec informacyjnego szumu potrzeba spokojnego, mądrego powrotu do Ewangelii i nauki Kościoła, która z niej wypływa.

Każdy człowiek naturalnie obdarzony jest przez Stwórcę bogactwem osobowości, potencjałem, który popycha go ku pełni życia, ku harmonii z Bogiem, ze sobą, z drugimi i otaczającą go naturą. Modlitwa jest jak praca artysty, który wykorzystując talenty otrzymane od Boga, stara się wypowiedzieć przed Nim swoją wewnętrzną treść, niepowtarzalność swojego istnienia. Człowiek jest powołany do życia w pełni, do odwiecznej harmonii. Dlatego stara się poznać siebie oczami Boga. Tylko wtedy może dostrzec życiowe powołanie, talenty, które prowadzą go do rozwoju, a także to, co zakłóca jego rozwój i niesie grzech.

58. numer Zeszytów Formacji Duchowej, poświęcony tematowi kluczowemu dla życia wierzącego chrześcijanina. Chodzi o osobiste spotkanie z Chrystusem. Bez więzi z Nim serce chrześcijanina przestaje bić, a wiara staje się martwa. Autor rozważań, Edward Staniek, prowadzi nas do serca chrześcijańskiego Credo drogą najpewniejszą: drogą Słowa Bożego. W sposób komunikatywny, konkretny i mężny wydobywa prawdy z kolejnych rozdziałów Listu św. Pawła do Rzymian, stanowiące podstawowe rozdziały życia w wierze. Ksiądz Staniek czyta List do Rzymian z taką prostotą wiary, przystępnością i bezpośredniością, że słuchający od razu, spontanicznie, czuje się w pierwszej osobie jego adresatem. List św. Pawła, bezkompromisowego świadka wiary, jest lustrem dla człowiek...

Czy duchowość może szkodzić? Gdzie zaczyna się opętanie, a gdzie choroba? Czy myśli bluźniercze podsyłają nam demony? Czym różni się zwykły smutek od depresji? Ksiądz Krzysztof Grzywocz był niewątpliwie jednym z najbardziej cenionych autorytetów duchowych w Polsce. Olbrzymią wiedzę z dziedziny psychologii, psychiatrii i teologii duchowości łączył z praktyką kierownika duchowego, formatora i egzorcysty. Pokazywał, że jeśli chcemy wierzyć dojrzale, nie możemy bać się konfrontacji z wiedzą o człowieku, a poznanie Boga idzie w parze z poznaniem człowieka. Ta książka jest zapisem cyklu jego wykładów na Uniwersytecie Opolskim, ostatnich, jakie obok „Mistyki chrześcijańskiej” wygłosił w swym życiu. W niezwykle przystępny i pełen pasji sposób poma...

Wiara nie jest teorią, nie jest wysublimowaną koncepcją, abstrakcją, ona stanowi rzeczywistość głęboko zakorzenioną w naszym życiu, tu i teraz, w historii. Bóg jest zaangażowany we wszystko, co się dzieje w naszym życiu, w naszym świecie. Bóg jest - i o tym ostatecznie mówi Księga Judyty - najważniejszym Aktorem historii świata. Jest Tym, który tę historię trzyma w swoich rękach, nadaje jej sens, kierunek. Bóg objawia się w czasie, w przestrzeni - tam, gdzie człowiek żyje, w samym środku jego życia. Wiara nie jest teorią, wiara jest zmaganiem. Księga Judyty opowiada zatem o zasadniczym wyzwaniu, wobec którego postawiony jest człowiek - w samym środku zmagania pomiędzy dobrem a złem. Postawiony w takiej sytuacji, musi szukać ocalenia poza sobą. Najważ...

Dzieje króla Dawida intrygują od wieków. Podziwiamy zdumiewające Boże prowadzenie, które doprowadziło tego chłopca, pasterza owiec, najmłodszego z braci, do godności największego władcy w dziejach Izraela. Niektórzy widzą w Dawidzie spełnienie swoich najskrytszych marzeń oraz pragnienia sławy i władzy. Inni natomiast dostrzegają, jak bardzo jest on nam bliski, mimo niezwykłości jego historii. Dawid nie jest wyidealizowanym rycerzem bez skazy. Jest człowiekiem równocześnie wielkim i słabym, ulegającym namiętnościom, zdolnym do podstępów, a nawet do zbrodni… ale też do gorzkich łez pokuty. Człowiekiem żyjącym w ciągłej relacji z Bogiem. I to jest źródło jego siły i wielkości.

Rozważania ks. Jerzego Szymika to spotkanie z miłością do jedynej Prawdy, z teologiczną kulturą myślenia o wierze, o Kościele, o sumieniu, o najświętszych wartościach podstawowych i konstytutywnych, które dla naszego chrześcijaństwa są środowiskiem życia wodą, w której chrześcijańska wiara płynie do celu, powietrzem, którym oddycha. Autor pięknie wieńczy swoje rozważania spojrzeniem na Maryję. Urodzony i wychowany pod opieką Matki Bożej Uśmiechniętej w Pszowie dzieli się kwintesencją maryjności: Maryja chroni pełnię wiary, całość Biblii, istotę Kościoła, prawdziwe dobro człowieka jako mężczyzny i kobiety.

Jestem bowiem o was zazdrosny Boską zazdrością (2 Kor 11,2). Zazdrość, pożądanie, chęć posiadania tego, czego dostać nie możemy – to uczucia towarzyszące ludziom od zawsze. Czy jednak istnieje „dobra” zazdrość skłaniająca do zdrowej rywalizacji, a nie postawy rozgoryczenia z powodu tego, że komuś innemu lepiej się powodzi? W jaki sposób zazdrość małżeńska może służyć umocnieniu wzajemnej więzi i stać się wyrazem troski? Czy dobrze przeżywana zazdrość rozwija, a nie niszczy człowieka? A może – jak uważa współczesna medycyna – wpływa negatywnie na nasze zdrowie fizyczne, a przez to skraca nasze życie? Danuta Piekarz w znakomity sposób interpretuje i opisuje zachowania znanych postaci z Biblii. Odnosi ich zachowania do teraźniejszości o...

„Niech nad waszym gniewem nie zachodzi słońce!” (Ef 4,26) Często myślimy, że gniew jest zły i grzeszny. Tymczasem w Piśmie Świętym wielokrotnie odnajdujemy obraz zagniewanego Boga. Jak to rozumieć? Czy Bóg się „złości” tak samo jak my? Czy Jego gniew jest święty, a nasz grzeszny? W jaki sposób przeżywać gniew, by zbliżał nas do Boga, a nie oddalał od Niego? Czy chrześcijanin może się złościć, a nawet gniewać się na samego Boga? Danuta Piekarz, wędrując po kartach Biblii, wnikliwie bada najrozmaitsze przejawy gniewu. Przybliża zwłaszcza te, które towarzyszą ludziom w kontaktach z Bogiem. „Łatwo nam oskarżać autorów biblijnych, a nawet samego Boga, za ich gwałtowne reakcje, które są opisane na kartach świętych ksiąg. Jeśli jednak wczyt...

Temat wydaje się prowokacyjny: przecież my, ludzie religijni, znamy Jezusa i często słyszymy lub czytamy Ewangelię według św. Jana. Jednak łatwo może umknąć naszej uwadze głębokie przesłanie, jakie autor zawarł na kartach swej księgi, niekiedy jakby między linijkami. Często też ograniczamy się do rozważania najbardziej znanych scen z tej Ewangelii: Kana, Nikodem, Samarytanka... Może warto więc zajrzeć też do innych rozdziałów tej naprawdę niewyczerpanej Ewangelii.

Apokalipsa to Księga, której „wyrządzono krzywdę”, i to na różne sposoby. Z jednej strony uznano ją za księgę niedostępną, trudną, „nie do czytania” czy wręcz podejrzaną. Druga krzywda jest związana z jej tytułem: niemal każdy, kto słyszy słowo „apokalipsa” kojarzy je wyłącznie z kataklizmami, nieszczęściami. Tymczasem greckie apokalypsis znaczy „objawienie”; jest to rzeczownik pochodzący od czasownika apokalyptein Ź– „zdjąć zasłonę”. W tym przypadku chodzi o odsłonięcie nie tyle nieznanej przyszłości, ile raczej Bożego spojrzenia na historię, zwłaszcza teraźniejszość, w której żyjemy.

Tyle już napisano o cudownym exodusie narodu wybranego i jego charyzmatycznym przewodniku Mojżeszu, o jego drodze z ludem przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Czy warto powtarzać się i rozważać temat na nowo? Przecież już wiemy: Mojżesz to dobry przywódca, idealny sędzia i administrator prawny, cudotwórca działający w imieniu i z polecenia Boga, jeden z najczęściej przywoływanych bohaterów biblijnych. Nowy Testament wymienia jego imię osiemdziesiąt razy!

„Księga Sędziów” to wspaniałe źródło wiedzy o postawie Boga wobec ludzkiej słabości. Gdy Izrael okazuje swoją słabość moralną oddalając się od Stwórcy, Bóg pozwala mu najpierw doświadczyć konsekwencji grzechów (najazdy nieprzyjaciół), ale gdy udręczony lud woła o ratunek, Bóg spieszy mu na pomoc. Do roli wybawców wybiera słabych ludzi, którzy według ludzkich kryteriów bynajmniej nie nadawaliby się do powierzonej im misji. A jednak Bóg nie zważa na ludzkie względy, udziela mocy swoim wybrańcom, a oni ukazują nam, co potrafi uczynić człowiek posłuszny działaniu łaski.