„Aleksandra Chomiuk” – książki

Niniejsza praca stanowi opis prozy literackiej autorki Żelaznej korony skonstruowany w formie zbioru szkiców interpretacyjnych poświęconych jej poszczególnym dziełom. Jedną z oczywistych nici łączących szkice jest pytanie o stosunek Malewskiej do tradycji uprawianego przez nią gatunku powieści historycznej. Twórczość tę chciałabym jednak widzieć w kontekście nie tylko warsztatowym. Interesuje mnie też jej szersze kulturowe tło. Pomysł książki poświęconej beletrystycznym dokonaniom XX-wiecznej autorki zrodził się bowiem z przekonania, że w sytuacji przemian, które dotknęły historię zarówno jako naukę o przeszłości, jak i jako opowieść o niej, a także w związku z bogactwem narzędzi oferowanych przez współczesne literaturoznawstwo, warto na nowo przyjrzeć się wpisanym w jej utwory sposobom problematyzowania miejsca człowieka w dziejach. Nie bez wpływu na powstanie pracy było też poczucie, że w dobie, w której kolejne wstrząsy polityczne, społeczne i ekonomiczne burzą poczucie cywilizacyjnej stabilności naszego świata, a jeden z problemów, jaki pojawia się w publicznej debacie, dotyczy tego, czy jakakolwiek przeszłość jest nam jeszcze do życia potrzebna, warto wracać do literackich klasyków.

Artykuły zgromadzone w niniejszym tomie zostały poświęcone analizie wybranych dzieł będących przejawami zróżnicowanych form re-kreacji, powtórzeń i odzwierciedleń, widzianych zarówno w aspekcie związków międzytekstowych, jak i w szerszym kontekście sztuk innych niż literatura. Zakres podjętych zagadnień jest szeroki. Punktem wyjścia książki jest ogólny namysł nad współczesną przestrzenią kulturową formułowany z perspektywy historycznych uwarunkowań pojmowania własności zbiorowej i indywidualnej. Zostały ukazane różnego typu implikacje uprzytamniające wielowymiarowość dialogu, w którym uczestniczą teksty kultury. W obrębie intertekstualnych czy intersemiotycznych relacji znalazły się dzieła literackie, plastyczne, filmowe i muzyczne. Za specyficzną odmianę owych przetworzeń została też uznana odwieczna kwestia biograficznego przepisywania wciąż na nowo „tekstu” ludzkiego życia.