„Barbara Józefik” – książki

Jest więc zasługą autorki, że przedstawia czytelnikom pracę nie tylko nowoczesną i erudycyjną, lecz także taką, która opisuje zjawisko zaburzeń jedzenia wielowymiarowo, czy – by odwołać się do metafory cytowanego przez Barbarę Józefik Michaela White’a – poprzez ukazanie szerokiego krajobrazu. Być może jednak najważniejszą częścią pracy są uwagi autorki o praktyce terapeutycznej. Perspektywa konstrukcjonizmu społecznego, a więc spojrzenie, które wydaje się najbardziej zasadne w odniesieniu do zjawiska pozostającego „na styku natury i kultury”, jest – jak łatwo się może czytelnik przekonać – znana Barbarze Józefik z codziennej pracy z pacjentkami. To sprawia, że uwagi autorki mogą być ważne dla psychoterapeutów szukających skutecznych metod. Warto tu podkreślić, że spojrzenie autorki na zagadnienia terapeutyczne dalekie jest od ortodoksji, co wzmacnia wiarygodność jej refleksji. Autorka opisuje praktykę postępowania terapeutycznego w ramach głównych dyskursów: psychoanalitycznego, systemowego, poznawczego oraz feministyczno-genderowego, modelowi narracyjnemu zaś poświęca najwięcej uwagi, wskazując, że ta właśnie perspektywa jest szczególnie inspirująca – z recenzji prof. dr. hab. n. med Bogdana de Barbaro. Prezentowana książka ma na celu zarysowanie kulturowego tła istotnego dla rozumienia znaczeń, których ciało jest nośnikiem, opisanie wielości dyskursów, w ramach których można interpretować zaburzenia jedzenia, w tym dyskursu narracyjnego, oraz, spójnie do tego ostatniego, przedstawienie założeń narracyjnej terapii anoreksji i bulimii. Opisanie dyskursów ciała i jedzenia wydaje się szczególnie ważne dla poszerzenia rozumienia zjawiska podejmowania diety, ograniczania jedzenia i rozwoju zaburzeń odżywiania. Ma także znaczenie w procesie leczenia. Może być więc przydatne zarówno dla tych, którzy utożsamiają się z perspektywą kliniczną, psychoterapeutyczną, jak i dla badaczy wrażliwych na kontekst kulturowy czy osób zainteresowanych konstruowaniem projektów prewencyjnych – ze wstępu autorki.

Jak wskazują badania epidemiologiczne i praktyka kliniczna, zaburzenia jedzenia występują głównie u młodych dziewcząt i kobiet. Są tym zjawiskiem, w którym ogniskują się podstawowe pytania i dylematy dotyczące tożsamości współczesnej kobiety, jej roli psychoseksualnej, przeżywania własnej cielesności, sposobu, w jaki odczytuje ona oczekiwania kulturowe dotyczące sukcesu i atrakcyjności. Na treść pracy składa się przegląd aktualnych poglądów na temat etiologii, przebiegu oraz leczenia anoreksji i bulimii psychicznej, wzbogacony o własne doświadczenia kliniczne ośrodka.

„Praca ta jest bardzo interesującą pozycją w literaturze naukowej dotyczącej problemów zaburzeń odżywiania się. Jest ciekawa jako źródło wiedzy o dotychczasowych badaniach w tej dziedzinie, jest ciekawa ze względu na pomysł badań i uzyskane wyniki, wreszcie – jako oryginalny wkład w lepsze rozumienie etiologii zaburzeń odżywiania się, a w konsekwencji – w doskonalenie metod leczenia tych zaburzeń” – z recenzji prof. dr. hab. Jana Czabały. „Prezentowana książka stanowi kontynuację moich wieloletnich zainteresowań i badań w zakresie zaburzeń odżywiania się oraz problematyki rodzinnej. Moje doświadczenia jako terapeuty rodzinnego, często pracującego z rodzinami osób chorujących na zaburzenia odżywiania się, stały się inspiracją do podjęcia badań omawianych w tej publikacji. (...) Obszarem zainteresowania objęta została, z jednej strony, problematyka więzi i autonomii w rodzinach pochodzenia pacjentek i w rodzinach pochodzenia ich rodziców, z drugiej – ocena funkcjonowania rodziny jako całości, wzajemna ocena relacji pacjentek z ich rodzicami i wreszcie ocena relacji małżeńskiej rodziców pacjentek” – ze wstępu autorki.