„Dorota Siwor” – książki

„Wojciech Ligęza poszukuje u ulubionych pisarzy wyobraźni serca, ale też sam jest nią hojnie obdarzony. To ona pozwoliła mu ocalić z nierównej artystycznie twórczości emigracyjnej dzieła, których wartość wymyka się kryteriom ściśle estetycznym. Poezja dotknięta doświadczeniem depresyjnej samotności, wygnania i wydziedziczenia staje się w jego ujęciu przejawem zarówno sztuki, jak i męstwa bycia. Szkice o Wittlinie, Wacie, Czuchnowskim czy Obertyńskiej są wspaniałym świadectwem jego zdolności do porozumienia i współodczuwania. Zdolności, którą wyróżnia się jako naukowiec i człowiek, niezwykle wrażliwy na uczucia i potrzeby innych. Wykorzystana w tytule fraza „Odcisk palca - rozległy labirynt“, zaczerpnięta z wiersza Szymborskiej, jest nawiązaniem do szczególnej cechy sztuki interpretatorskiej Jubilata, który wchodząc w świat literatury, pozostaje uważny na choćby najdrobniejsze ślady cudzego losu, dramatu, mikrokosmosu. W tym tomie dedykuje swe teksty Jubilatowi niemal pięć-dziesięcioro badaczek i badaczy, jego przyjaciół i dłużników. Teksty pogrupowano w bloki, które odpowiadają naukowym zainteresowaniom Wojciecha Ligęzy. Mamy więc obszerną część zatytułowaną Polska poezja dwudziestego (i dwudzieste-go pierwszego) wieku, następnie Miasta o(na)pisane, Literaturę i emigrację, a wreszcie Literaturę i sztukę. Całość zamyka blok Varia.Szkice pomieszczone w tej księdze zbiorowej są nie tylko wyrazem przyjaźni i wdzięczności, ale i próbą współodczuwania z Jubilatem. Współodczuwania, które wymaga rzadkich przymiotów intelektu, a także nadzwyczajnej wyobraźni serca”.Ze Wstępu

Redaktor naukowy książki i autorzy poszczególnych rozdziałów pragną przyczynić się do nowego "powrotu Józefa Łobodowskiego do kraju", mając świadomośc, że ów powrót odbywa się i będzie się odbywać stopniowo z udziałem wielu badaczy, różnych instytucji akademickich, kulturalnych i wydawniczych.Część pierwszą (Łobodowski i Wschód) tworzą teksty na tematy ukraińskie, rosyjskie i szerzej wschodniosłowiańskie w jego pisarstwie. To uniwersum zajmowało wyjątkowe miejsce w dziele poety "naznaczonego Ukrainą".W części drugiej (Łobodowski i Hiszpania) umieszczone zostały artykuły związane ze światem iberyjskim, ale znajdziemy w niej również wątki polskie, w tym zagadnienia polityczne. Wszakże trudno byłoby oddzielić twórczość hiszpańską od polskiej Łobodowski przez połowę życia tworzył w Hiszpanii, także wtedy, gdy pisał wiersz Na śmierć generała Andersa. Zresztą Geografia serca pisarza, analizowana w jednym z rozdziałów niniejszej książki, wymyka się prostym klasyfikacjom.Część trzecia zawiera interpretacje wybranych utworów. Czytelnicy znajdą w niej teksty związane z tematyką żydowską w poezji i prozie. Będą mogli poznać Łobodowskiego jako poetę biblijnego, religijnego, ale też jako poetę politycznego. Innym poruszanym tematem są związki między literaturą i malarstwem, a konkretnie interpretacje wierszy zainspirowanych obrazami Leonarda da Vinci, Francisca Goi i Diega Velzqueza.Na uwagę zasługują także rozdziały poświęcone twórczości prozatorskiej, która jest stosunkowo najmniej znana i nie była dotąd szerzej analizowana krytycznie.

„Książka Doroty Siwor to ambitne ujęcie współczesnej prozy polskiej, jej związków z mitem, a zarazem prezentacja własnego, konsekwentnego sposobu czytania „tropem mitu i rytuału”. Formuła tytułu precyzyjnie informuje, co będzie przedmiotem literaturoznawczej refleksji, jednak posłużenie się kategorią mitu już na wstępie zapowiada usytuowanie refleksji badawczej w interdyscyplinarnym obszarze mitoznawstwa, angażującym antropologię, kulturoznawstwo, religioznawstwo, filozofię i psychologię. Pozornie prosty tytuł sygnalizuje splot wątków zorientowanych na różne strategie artystyczne i odmienne kierunki poszukiwań (porządku świata, źródeł, siebie). Związki literatury z mitem dostrzegano zawsze, w ostatnich dekadach tej kwestii poświęcono sporo uwagi, ale zakładam, że atrakcyjność czytania literatury (i tekstu świata) „tropem mitu” nie zniknie. Można potraktować omawiane dzieło jako monografię prezentującą twórczość współczesnych pisarzy poprzez – istotną dla ich utworów – strategię mityzacji, stosowaną na różne sposoby, w różnych celach. Erudycyjna eseistyka Doroty Siwor daje odbiorcy lekcję rzetelnego, a zarazem wrażliwego czytania. Wysoko oceniam kompetencję krytycznoliteracką i teoretycznoliteracką Autorki, a także stosowaną przez nią praktykę analityczną, czyli obserwację przedmiotu badań w zbliżeniach, z przywołaniem znaczących elementów kreacji, motywów i sposobów artykulacji, z właściwym doborem cytatów. Ponieważ jej naukowe eseje czyta się bez wysiłku, po monografię mogą sięgać studenci, nauczyciele, uczniowie”. – Z recenzji prof. dr hab. Anny Węgrzyniak Dorota Siwor – asystent na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor pisma naukowego „Konteksty Kultury”, prezes Stowarzyszenia „Czuli barbarzyńcy – Razem dla Europy Środkowej”, współtwórca cyklicznego festiwalu „Czuli barbarzyńcy”, poświęconego współczesnej literaturze i kulturze czeskiej. Zajmuje się mityzacją w literaturze współczesnej oraz prozą najnowszą. Autorka książki W kręgu mitu, magii i rytuału. O prozie Tadeusza Nowaka (2002) oraz kilkunastu artykułów opublikowanych w tomach zbiorowych. Redaktor i współredaktor zbiorów szkiców, między innymi: Etniczność, tożsamość, literatura (2010), Dwie dekady nowej literatury (2011), Mosty i zasieki. Spotkania polskiej i czeskiej literatury w XX wieku (2013), Trans-fuzje. Spotkania polskiej i czeskiej kultury w XX i XXI wieku (2016), Liryka i fenomenologia. Zbigniew Herbert i Tadeusz Różewicz w kręgu myśli Ingardenowskiej (2016), Zemsta ręki śmiertelnej. Interpretacje wierszy poetów XX wieku (2017), Świat piękny i bardzo różny. Szkice o wojażach Pana Cogito (2018) oraz Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku (t. 1–3, 2019). Publikowała w „Ruchu Literackim”, „Dekadzie Literackiej”, „Świecie i Słowie” oraz „Kontekstach Kultury”.