„Franciszek Czech” – książki

Zainteresowania intelektualne – a w ślad za tym naukowe i społeczne – Profesora Andrzeja Porębskiego od samego początku jego aktywności na wielu polach wiązały się z poszukiwaniem tego, co w różnorodności współczesnego świata pozwala łączyć odmienne typy wartości, działań oraz reguł ładu społecznego. W analitycznym, ale i humanistycznie przysposobionym podejściu Profesora można dostrzec metodyczne dążenie do harmonijnego połączenia potrzeby uszanowania i wykorzystania dziedzictwa kulturowego oraz otwarcia na nieuniknione przeobrażenia. Tak określone ramy intelektualne stanowią istotny punkt odniesienia dla refleksji, którą podjęli autorzy niniejszego tomu dedykowanego Profesorowi Andrzejowi Porębskiemu. Na tom złożyły się studia, których autorzy podejmują kwestie pryncypialne dla zrozumienia jednostki, jej duchowego wymiaru, powinności i roli w świecie, oraz funkcjonowania społeczeństw, także takie, w których formułowane są różne niepokoje, wynikające nie tyle z pesymizmu czy katastrofizmu, ile z troski i odpowiedzialności za wspólnotę. Nie mogło również zabraknąć rozdziałów podejmujących problematykę niezwykle inspirującej wspólnoty, jaką jest Konfederacja Szwajcarska, oraz innych społeczeństw i kultur europejskich współtworzących ulegający nieustannym przeobrażeniom, ale niezmiennie stanowiący dla nas punkt odniesienia krąg kulturowy. Do tej kategorii w sposób szczególny przynależą również rozdziały traktujące o Polakach, Polsce i polskiej kulturze. Wreszcie w tomie można znaleźć rozdziały dotyczące innych, niekiedy odległych regionów – autorzy podejmują wątek współistnienia kultur w różnych kontekstach, a przede wszystkim wspólnot kulturowych, ich dziedzictwa oraz tożsamości.

„Antologia Struktura teorii spiskowych wypełnia zauważalną lukę w rodzimej literaturze przedmiotu. Daje ona mianowicie szansę polskiemu czytelnikowi zapoznania się z oryginalnymi, nierzadko już klasycznymi, jak też najnowszymi, a przede wszystkim poznawczo znakomitymi tekstami zachodnich badaczy teorii spiskowych. Książka ta może wnieść ożywczy powiew do polskiego dyskursu o teoriach spiskowych, który niestety, zwłaszcza w tzw. przestrzeni medialnej, nie wykracza poza wygłaszanie na ich temat bezkrytycznych, poznawczo bezwartościowych banałów”. – Dr hab. Lech Zdybel, prof. UMCS

Być może zabrzmi to niewłaściwie w tym miejscu, ale niniejsza książka nie ma stwarzać iluzji, że zostaje w niej odkryte coś zupełnie nowego. Rację miał Stanisław Kozyr-Kowalski, twierdząc, że ?władzę tworzenia rzeczy absolutnie nowych posiadają jedynie bogowie, geniusze i hochsztaplerzy intelektualni?. Zamiast szukać całkiem nowych rozwiązań, zestawiane i łączone są funkcjonujące już autonomicznie koncepcje. Synteza rozmaitych pomysłów teoretycznych w czasach daleko posuniętej specjalizacji badawczej pozwala spojrzeć na posiadaną wiedzę z nowej perspektywy. Przywołane w tytule koszmarne scenariusze to sformułowanie zaczerpnięte od Ulricha Becka, jednego z bohaterów ostatniej części książki. Scenariusze, o których mowa, można rozumieć na dwa sposoby. Po pierwsze, traktuje się je jako niepokojące wizje rozwoju globalnej rzeczywistości społecznej. Po drugie, mianem scenariuszy (ang. script lub scenario) w analizie dyskursu określa się czasami konwencjonalne w danym kontekście społecznym zachowania komunikacyjne. Tytułowe scenariusze odnoszą się więc nie tylko do ponurych wizji rozwoju współczesnego świata, lecz także do typowych - a może nawet rytualnych - sposobów mówienia i pisania o globalizacji. Ze wstępu