„Hubert Izdebski” – książki

W podręczniku ,,Historia myśli politycznej i prawnej" przedstawione zostały zagadnienia dotyczące m.in.: - idealistycznej nauki Platona o państwie, - filozofii prawa Immanuela Kanta, - rozwoju myśli liberalnej, - pozytywizmu prawniczego w XIX i XX w., - współczesnych teorii prawa natury.

Podręcznik szczegółowo omawia zagadnienia prawne, polityczne i ekonomiczne dotyczące różnych obszarów samorządu terytorialnego, takie jak: - doktrynalne podstawy samorządności terytorialnej, - przestrzenne ramy działalności samorządu terytorialnego, - zadania samorządu terytorialnego i sposoby ich wykonywania, - unormowanie materialnych podstaw wykonywania zadań i statusu pracowników samorządowych, - zagadnienia ustrojowo-organizacyjne samorządu terytorialnego, - nadzór nad działalnością samorządu wraz z obywatelskim prawem zaskarżania uchwał jego organów. Książka uwzględnia aktualny stan prawny, odnosi się do niektórych, dotyczących samorządu, przepisów o przeciwdziałaniu epidemii COVID-19. Autor opisuje dotychczasowe doświadczania kształtowania się samorządu terytorialnego w Polsce od czasu transformacji ustrojowej oraz omawia nowe problemy i wyzwania, przed którymi stoi samorząd terytorialny.

Prezentowany tom obejmuje jedynie część przepisów Konstytucji RP dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, na które łącznie składa się 10 artykułów. Komentarz do pozostałych przepisów, i to tak podstawowych jak art. 188 (wyliczenie spraw należących do zasadniczej właściwości Trybunału) oraz art. 190 dotyczący orzeczeń tego organu, będzie przedmiotem odrębnego tomu. Koncentrując się na należących do właściwości Trybunału Konstytucyjnego sprawach niewymienionych w art. 188 Konstytucji RP, lecz przypadających na ogół w skali europejskiej i światowej sądom konstytucyjnym: rozstrzyganiu sporów kompetencyjnych (art. 189 i 192) oraz udzielaniu odpowiedzi na pytania prawne przedstawiane przez sądy (art. 193), można dojść do wniosku o degeneracji Trybunału po 2015 r. i wyjaśnić powody faktycznej dekoncentracji kontroli konstytucyjności prawa, którą wykonują na potrzeby indywidualnych spraw sądy powszechne i administracyjne. Tom zawiera również komentarz do art. 195 i do art. 196 Konstytucji RP, które są poświęcone statusowi sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w tym konstytucyjnemu obowiązkowi podlegania tylko Konstytucji.

Niniejsze opracowanie w sposób usystematyzowany definiuje, czym jest dysertacja doktorska, oraz dokonuje analizy naukowej pracy badawczej nad doktoratem, a także metodologicznych, etycznych i prawnych podstaw takiej pracy, których efektem i wynikiem jest rozprawa doktorska. Zainteresowanie różnymi formami kształcenia doktorantów jest coraz większe, a uzyskanie stopnia doktora jest szczególnie pożądane wśród absolwentów wydziałów prawa. Z myślą o nich powstała ta publikacja napisana przez praktyków zajmujących się od wielu lat kształceniem doktorantów. Unikalną jej wartością jest dobór współautorów – wieloletnich dydaktyków zajmujących się nauką, wybitnych specjalistów w swoich dziedzinach promujących setki doktorantów. Książka jest przeznaczona dla prawników. Zawiera użyteczne wskazania praktyczne i podstawy wiedzy teoretycznej niezbędnej do napisania doktoratu – w trybie eksternistycznym w formule samodzielnej i z instytucjonalną pomocą udzielaną przez podmioty doktoryzujące – przede wszystkim z zakresu nauk prawnych.

Komentarz do Konstytucji RP art. 218 Prezentowany tom zawiera komentarz do art. 218 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustawa określa organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania jego majątkiem. Określenie „Skarb Państwa” występuje ponadto w czterech innych przepisach ustawy zasadniczej (w kontekście majątkowym w art. 61 ust. 1, art. 107 ust. 1 i art. 216 ust. 1; w art. 146 ust. 4 pkt 4, wymieniającym wśród zadań Rady Ministrów ochronę interesów Skarbu Państwa). Pozwala to na twierdzenie o konstytucjonalizacji Skarbu Państwa, aczkolwiek Skarb Państwa już wcześniej wystąpił w niektórych konstytucjach. Ustrojodawca nie jest konsekwentny co do rozumienia Skarbu Państwa i rozumienia jego majątku. Ramowy przepis art. 218 ustawy zasadniczej jest refleksem podejmowanych od 1989 r. prób ustawowego unormowania problematyki gospodarczego mienia Skarbu Państwa w jednej ustawie o Skarbie Państwa. Jeżeli art. 218 Konstytucji RP, który powstał na gruncie ówczesnego poszukiwania treści takiej ustawy, będzie odczytywany literalnie, wypełnienie jego dyspozycji poprzez wydanie ustawy o organizacji Skarbu Państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem okaże się praktycznie niemożliwe; dowodzą tego próby wypracowania takiej ustawy, podjęte w Sejmie RP III kadencji.

Tom zawiera kolejny komentarz autora do przepisów rozdziału VI „Rada Ministrów i administracja rządowa” Konstytucji RP. Przedstawione jest, po opublikowanym komentarzu do artykułów 146,147,150 i 151, dotyczących Rady Ministrów i jej członków, konstytucyjne unormowanie materii podstawowych dla administracji rządowej – kluczowej, oprócz samorządu terytorialnego, części struktur administracji publicznej jako aparatu zapewniającego należyte funkcjonowanie władzy wykonawczej. Art. 149 odnosi się przede wszystkim do pozycji ministrów kierujących poszczególnymi działami administracji rządowej (ministrów resortowych, ministrów działowych). Art. 152 ustawy zasadniczej poświęcony jest wojewodzie – podstawowemu organowi terenowej administracji rządowej, jedynemu z tych organów, który ma status konstytucyjny – i jest określony jako przedstawiciel Rady Ministrów w województwie. W art, 153 Konstytucji RP stworzone zostały podstawy funkcjonowania korpusu służby cywilnej – kadrowego trzonu państwowego aparatu władzy wykonawczej. Konstytucyjne przesądzenie, że korpus działa w urzędach administracji rządowej, ogranicza zastosowanie tego standardowego w demokracjach konstytucyjnych instrumentu równoważenia zawodowością służby cywilnej, rzetelnością, bezstronnością i neutralnością polityczną roli polityków powołujących się na mandat demokratyczny. Instrument nie doczekał się pełnego wprowadzenia, a od 2016 r. wyraźnie odstępuje się od właściwych mu zasad.

W komentarzu w ujęciu praktycznym przedstawiono najważniejsze zagadnienia uregulowane ustawą o własności lokali. Dokładnej analizie poddano najczęściej występujące problemy związane z takimi kwestiami, jak: ustanowienie własności lokalu, prawa i obowiązki właścicieli lokali czy zarząd nieruchomością wspólną. Autorzy omówili problemy istotne dla praktyki stosowania przepisów i w tym celu szeroko wykorzystali nie tylko najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz sądów administracyjnych, lecz także własne doświadczenia zawodowe w tej dziedzinie. W drugim wydaniu szczególną uwagę zwrócono na nowelizację z 10.12.2020 r. (ustawa o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa) zmieniającą sytuację części wspólnot mieszkaniowych, które otrzymały nowe kompetencje wraz ze zmianą statusu. Modyfikacja tych przepisów znacznie ułatwiła ich funkcjonowanie i podejmowanie decyzji we wspólnocie. Publikacja jest przeznaczona dla radców prawnych, adwokatów, notariuszy oraz sędziów. Zainteresuje również pracowników administracji zajmujących się gospodarką nieruchomościami, deweloperów, zarządców i administratorów budynków mieszkalnych, a także właścicieli lokali.

Prezentowany tom zawiera komentarz do czterech artykułów Konstytucji RP z rozdziału VI „Rada Ministrów i administracja rządowa”. Określają one kolejno: zadania i kompetencje Rady Ministrów, skład Rady Ministrów, szczególne wymogi dotyczące działalności członków Rady Ministrów oraz rotę przysięgi składanej przez członków tego organu. Komentarz nie obejmuje wszystkich przepisów ustawy zasadniczej odnoszących się do Rady Ministrów i jej członków. Innym opracowaniom komentarzowym w ramach niniejszej serii pozostawione zostały nie tylko przepisy zawarte w innych (jest ich w tym zakresie sześć) rozdziałach Konstytucji, ale i w pozostałych przepisach rozdziału VI; te stanowią przedmiot odrębnych komentarzy – przygotowywanych przez innych autorów do przepisów: odnoszących się do powoływania i odwoływania Rady Ministrów (art. 154-162) oraz do pozycji Prezesa Rady Ministrów (art. 148), jak również komentarza przygotowywanego przez autora niniejszego tomu, a mającego za przedmiot konstytucyjne unormowanie materii podstawowych dla administracji rządowej, poczynając od pozycji ministrów kierujących poszczególnymi działami tej administracji (art. 149, 152, 153). W związku z tym, materię objętą niniejszym tomem można określić jako unormowanie podstawowych kwestii konstytucyjnego statusu Rady Ministrów wraz z ogólnymi obowiązkami nałożonymi na jej członków przez ustawę zasadniczą.

Prezentowany tom zawiera komentarz do artykułu dotyczącego mieszkania – szczególnego dobra, z którego możliwość korzystania ma szczególne znaczenie z punktu widzenia zaspokajania podstawowych potrzeb człowieka, a tym samym realizowania jego praw podstawowych. Od ponad 70 lat w aktach prawa międzynarodowego, a od ponad 50 lat w coraz liczniejszych konstytucjach, znajdują się sformułowania dotyczące prawa do mieszkania – prawa socjalnego zaliczanego do drugiej generacji praw człowieka. W art. 75 Konstytucji RP występuje określenie „prawa lokatorów”, nie ma jednak w tym artykule określenia „prawo do mieszkania”. Art. 75 zalicza się na ogół do przepisów ustawy zasadniczej ustanawiających zasady polityki władz publicznych w danej dziedzinie życia społecznego (w tym przypadku „polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli”), lecz nie łącząc ich z konkretnie sformułowanymi prawami jednostki. Dekodowanie z niego prawa do mieszkania może być jednak efektem wykładni, uwzględniającej ogólną aksjologię Konstytucji (szczególna wartość godności osobowej, zasady sprawiedliwości społecznej, zasada społecznej gospodarki rynkowej, prawo rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych) oraz międzynarodowe i europejskie standardy prawne. Obowiązkiem władz publicznych jest, w konsekwencji, umożliwienie dostępu do mieszkania jako dobra o szczególnym znaczeniu dla jednostek, rodzin i gospodarstw domowych – poczynając od kształtowania przez ustawodawcę praw mieszkaniowych umożliwiających realizację prawa do mieszkania, odpowiednio do stopnia braku możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych własnymi siłami.

Niniejszy tom zawiera komentarz do trzech artykułów Konstytucji RP, które mają podstawowe znaczenie dla określenia gospodarczego ustroju Państwa. W art. 20 jako podstawę ustroju gospodarczego wskazuje się społeczną gospodarkę rynkową, opartą na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. W art. 21 sformułowana została gwarancja ochrony własności i prawa dziedziczenia, jak również określone przesłanki konstytucyjnie dopuszczalnego pozbawienia własności, czyli wywłaszczenia. Z kolei art. 22 zawiera przesłanki dopuszczalnego ograniczenia drugiego ze wskazanych w art. 20 filarów społecznej gospodarki rynkowej - wolności działalności gospodarczej. W komentarzu, w którym podjęta została próba szczegółowego wyjaśnienia treści tych przepisów w kontekście innych związanych z nimi przepisów ustawy zasadniczej i na tle odpowiednich treści przepisów konstytucji innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz aktów prawa międzynarodowego i unijnego, wykorzystana została obszerna literatura polska i międzynarodowa oraz orzecznictwo, w szczególności Trybunału Konstytucyjnego.