„Jacek Banaszkiewicz” – książki

Rok 978 nie pojawia się w wykładach dziejów Francji czy Niemiec jako data szczególnie istotna, choć taką jest. Doszło wówczas do zdarzeń, które sprawiły, że dwie główne części karolińskiego cesarstwa rozeszły się na zawsze. Król Lotar, władca Franków zachodnich, napadł latem 978 roku na rezydującego w Akwizgranie cesarza Ottona II, swego bliskiego krewnego, z zamiarem pochwycenia go. Ottonowi udało się w porę uciec; szybko zorganizował wyprawę odwetową i z wielką armią obległ Paryż. Wymiana ciosów i symbolicznych gestów nie mogła przynieść nikomu decydującego rozstrzygnięcia _ pogodzono się wkrótce. Przez Lotara przemawiała często poniżana duma Karolingów, przez Ottona II poczucie mocy saskiego imperium, zbudowanego przez Ottona I. Autor przedstawia zmagania obu wielkich władców-sąsiadów o prymat kulturowo-polityczny w Europie. Pokazuje, jak w ów konflikt „wtrącali się” badacze-mediewiści, jak powstawały kolejne odsłony głównych wydarzeń 978 roku.

Zbiór studiów dotyczących roli ceremoniału w legitymizowaniu władzy monarszej w średniowiecznym państwie. Praca przynosi rozprawy, które (w sumie nie aspirując do systematycznego przeglądu tematu) są plonem sesji naukowej Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska i sąsiedzi X-XV w., zorganizowanej w Instytucie Historii PAN w Warszawie w dniach 20-21 X 1992 roku. Teksty wydrukowane stoją do Państwa dyspozycji. Teksty wygłaszane podczas konferencji i dyskutowane na żywo przez jej uczestników złożyły się na specyficzny i trudny do odtworzenia spektakl. Wspomnijmy jednak, iż sprawozdanie z przebiegu sesji pióra Wojciecha Drelichrza opublikowano w numerze pierwszym „Kwartalnika Historycznego” z 1992 roku, że w czasie spotkania mogliśmy wysłuchać również referatu węgierskiego mediewisty Jánosa Baka (Wege und Mittel der Verbreitung königlicher Heiligkeit im ungarischen Mittelalter) oraz wprowadzenia do obrad, wygłoszonego przez Stanisława Bylinę i podsumowania sesji, którego dokonał Henryk Samsonowicz. Konferencja ta, a raczej jej rezultaty czekają teraz na swoich krytyków; nam – tak ze strony Instytutu Historii PAN, jak własnej – niech będzie wolno podziękować wszystkim uczestnikom sesji za dwudniowe igrzyska naukowe i wyrazić pogląd, że władza zwierzchnia – książęca, królewska, z jej symbolami, rytuałami i fabułami, wiąże dziś równie mocno nas historyków, jak kiedyś spajała społeczności.

Zbiór studiów dotyczących roli ceremoniału w legitymizowaniu władzy monarszej w średniowiecznym państwie. Praca przynosi rozprawy, które (w sumie nie aspirując do systematycznego przeglądu tematu) są plonem sesji naukowej Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska i sąsiedzi X-XV w., zorganizowanej w Instytucie Historii PAN w Warszawie w dniach 20-21 X 1992 roku. Teksty wydrukowane stoją do Państwa dyspozycji. Teksty wygłaszane podczas konferencji i dyskutowane na żywo przez jej uczestników złożyły się na specyficzny i trudny do odtworzenia spektakl. Wspomnijmy jednak, iż sprawozdanie z przebiegu sesji pióra Wojciecha Drelichrza opublikowano w numerze pierwszym Kwartalnika Historycznego z 1992 roku, że w czasie spotkania mogliśmy wysłuchać również referatu węgierskiego mediewisty Jánosa Baka (Wege und Mittel der Verbreitung königlicher Heiligkeit im ungarischen Mittelalter) oraz wprowadzenia do obrad, wygłoszonego przez Stanisława Bylinę i podsumowania sesji, którego dokonał Henryk Samsonowicz. Konferencja ta, a raczej jej rezultaty czekają teraz na swoich krytyków; nam - tak ze strony Instytutu Historii PAN, jak własnej - niech będzie wolno podziękować wszystkim uczestnikom sesji za dwudniowe igrzyska naukowe i wyrazić pogląd, że władza zwierzchna - książęca, królewska, z jej symbolami, rytuałami i fabułami, wiąże dziś równie mocno nas historyków, jak kiedyś spajała społeczności.

Kolejny tom studiów (starszych i najnowszych) prof. Jacka Banaszkiewicza gromadzi artykuły poświęcone średniowiecznym rytuałom i miejscom władzy. Autor pisze o rycie otwierania bitwy, symbolice oraz zgubnej mocy włóczni-chorągwi, niosącej zagładę przeciwnikowi, także o urządzeniach słowiańskich miejsc wiecowych i posągach bóstw, stawianych przy siedzibach władców. W planie mitologicznym i ustaleń Georges`a Dumezila analizuje dar złotej ręki dla komesa Żelisława, ofiarowany temu rycerzowi przez Bolesława Krzywoustego; pokazuje również siłę rytualnego oddziaływania takich obiektów jak czapka i łóżko. Samodzielną część tworzą pozostałe rozprawy, poświęcone Bolesławowi Chrobremu i złotemu wiekowi polskiej historii, jaki wykreował Gall Anonim na użytek piastowskiej dynastii. Banaszkiewicz wskazuje narracyjne rozwiązania, które wpływały na pracę kronikarza, a pojawiały się też w chansons de geste. Rzecz domyka studium o cudownych narodzinach Bolesława III za wstawiennictwem św. Idziego z Saint Gilles.