„Jakub Banasiak” – książki

Najlepiej sprzedający się polski malarz, najpopularniejszy polski malarz swego pokolenia, najbardziej rozpoznawalny na świecie polski artysta media przyzwyczaiły nas, że po nazwisku Sasnal zazwyczaj następuje jakieś naj. Jest znany, a popularność i ceny, które kolekcjonerzy są skłonni płacić za jego obrazy, coraz częściej przesłaniają jego samego, zamykając go w szczerozłotej szufladzie z nazwą gwiazdor polskiego malarstwa.

Książka opowiada o przeobrażeniach państwowego systemu sztuki w schyłkowym PRL-u i w początkach transformacji ustrojowej. Jej autor, wychodząc poza utarte narracje na temat kultury artystycznej lat 80. XX wieku, koncentrujące się na oporze twórców wobec komunistycznego reżimu, rysuje szerszy i bardziej zniuansowany obraz tego okresu. Przedstawia nie tylko polityczny, ale także społeczny, instytucjonalny i ekonomiczny kontekst ówczesnego życia artystycznego i dotykających go przemian systemowych. Na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej pokazuje relacje pomiędzy polityką kulturalną państwa, instytucjami sztuki, krytyką artystyczną, rynkiem sztuki, sceną młodzieżową i podziemiem artystycznym. Przyglądając się funkcjonowaniu państwowego systemu sztuki w „proteuszowych czasach” - w okresie stopniowego wychodzenia kraju z komunizmu - redefiniuje dotychczas stosowane cezury czasowe. Zwraca przy tym szczególną uwagę na znaczenie liberalizacji systemu po 1986 roku oraz procesualny charakter transformacji ustrojowej przełomu lat 80. i 90. Książka rozpoczyna wspólną serię wydawniczą Muzeum i Akademii, której celem jest wprowadzanie nowych perspektyw badawczych do historii sztuki polskiej XX i XXI wieku. Kolejna publikacja, Art in a Disrupted World: Poland 1939-1949 Agaty Pietrasik, ukaże się wiosną 2021 roku.

Książka obejmuje teksty dotyczące założeń przedwstępnych w badaniu polskiej sztuki najnowszej. Tytułowe założenia przedwstępne dotyczą rozmaitych uwarunkowań, które zostały tak mocno zinternalizowane przez historyków sztuki, że umykają ich uwadze, ale jednocześnie silnie wpływają na przyjęte pozycje badawcze. Innymi słowy, założenia przedwstępne mogą dotyczyć przekonań ideologicznych, szkół metodologicznych, perspektyw związanych z geografią artystyczną i cezurami przeniesionymi z porządku politycznego czy w końcu tzw. ogólnych przekonań, które wszelako zawsze wiążą się z konkretną aksjologią. Książka próbuje tropić te uwarunkowania, stawiając pytanie o ewentualną możliwość ich przepracowania.