„Jerzy Majka” – książki

Opracowanie w klarowny i bogato ilustrowany sposób przedstawia dzieje herbu Rzeszowa – od czasów staropolskich po XXI wiek. „Najważniejszym źródłem do dziejów własnych herbów są dla większości miast dawne pieczęcie. Rzadko dotrwały one do naszych czasów, ale zwykle zachowały się – oczywiście w różnym stopniu – dokumenty, na których pieczęcie te były odciśnięte. Tak jest i w przypadku Rzeszowa. [...] Ponieważ godło w postaci krzyża kawalerskiego występuje na pieczęciach od XVI do XVIII wieku, a pośrednio udokumentowane jest dla wieku XV, w okresie późniejszym uległo heraldyzacji, więc nie może być wątpliwości, że herbem Rzeszowa, co najmniej od XV wieku, był krzyż kawalerski. W tej kwestii panuje zresztą zgoda wśród historyków, natomiast spory budziła i budzi nadal kwestia genezy herbu i jego barw w okresie staropolskim. [...] Aż do pierwszego rozbioru w 1772 roku herbem Rzeszowa był bez wątpienia krzyż kawalerski (srebrny?). Nie ma pewności co do proweniencji krzyża oraz barwy pola herbowego: czy było ono błękitne – jak w XIX wieku, czy czerwone, na co mogłyby wskazywać późniejsze pieczęcie. [...] Po pierwszym rozbiorze Polski Rzeszów znalazł się w granicach monarchii austriackiej. Kilkanaście lat później, w latach osiemdziesiątych XVIII wieku, herb Rzeszowa został dość istotnie zmieniony. [...] Centralne miejsce herbu zajmował teraz postument ze schodkami (określany czasami jako mensa ołtarzowa), na którym położona jest otwarta księga oraz skrzyżowane miecz i kaduceusz (laska Merkurego). Na frontowej ścianie postumentu umieszczona była tarcza z dotychczasowym herbem miasta – krzyżem kawalerskim (niekiedy krzyż nałożony był na postument bez tarczy). Wzdłuż postumentu i po jego bokach zwisały girlandy (festony).Trzeba też przyjąć, że nieformalnie, bo bez stosownych aktów prawnych. [...] Herbem Rzeszowa w okresie PRL był herb w wersji staropolskiej. Potwierdzają to liczne zachowane sztandary, odznaki, publikacje lokalne, gdzie występuje herb miasta w formie srebrnego krzyża kawalerskiego w polu błękitnym. [...] Sytuację prawną herbów miejskich zmieniły przemiany ustrojowe i restytucja samorządów. Ustawa o samorządzie terytorialnym z marca 1990 roku zezwoliła samorządom na podejmowanie uchwał w sprawie herbów. Uchwała Rady Miasta Rzeszowa nr IV/18/90 z 30 sierpnia 1990 roku stanowi, że herbem miasta jest krzyż kawalerski srebrny w polu błękitnym”. Fragmenty ksiązki

Biografia wybitnego dowódcy generała Stanisława Maczka. Od drugiego roku życia byłam wychowywana przez generała Maczka oraz jego żonę Zofię. Dostrzegam wyraźne podobieństwo między dobrze mi znanym i kochanym dziadkiem a wojskowym opisanym w tej wspaniałej książce. „Mistrz manewru” to fascynująca opowieść o życiu i historii kampanii wojennych generała Stanisława Maczka. To ciekawy opis, który zainteresuje nie tylko historyków. Autor doskonale oddaje charakter generała, ożywia go, podkreśla jego talenty wojskowe, a zwłaszcza umiejętność dostrzeżenia i wykorzystania pojawiającej się szansy. [KAROLINA MACZEK-SKILLEN, wnuczka generała Stanisława Maczka] Stanisław Maczek był postacią wyjątkowego formatu. Studiował filozofię i polonistykę, a został zawodowym wojskowym i w mundurze spędził 33 lata życia. W wojnach o niepodległość i granice wykazał się wielką pomysłowością i walecznością, będąc pierwszym oficerem WP awansowanym na wyższy stopień przez Naczelnego Wodza na polu bitwy. Był dowódcą pierwszych polskich formacji pancerno-motorowych, na czele których walczył w trzech kampaniach, na terenie kilku krajów, od pierwszego do ostatniego dnia II wojny światowej. „W nagrodę” pozbawiono go obywatelstwa polskiego i na emigracyjny chleb zarabiać musiał jako sprzedawca i barman. Doczekał jednak zmian ustrojowych w Polsce i symbolicznego bodaj zadośćuczynienia doznanych krzywd. Zlecane zadania bojowe starał się rozwiązać przez umiejętny manewr, zaskoczenie, oskrzydlenie przeciwnika. Jako wybitny dowódca znalazł trwałe miejsce w dziejach oręża polskiego. Dr Jerzy Majka – historyk, emerytowany kierownik Działu Historycznego Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, Honorowy Podhalańczyk. Doktoryzował się na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się historią Małopolski w XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień wojskowych. Autor szeregu artykułów i kilkunastu książek. Ostatnio wydane to: Brygada motorowa płk. Maczka (2016), Generał brygady Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz 1890–1969 (2018 i 2020), 10 Brygada Kawalerii na Śląsku Cieszyńskim w 1938 roku (2018), Nad Wisłokiem, Sanem i Szkłem. Walki 10 Brygady Kawalerii płk. Maczka we wrześniu 1939 r. (2019), Śladami „Czarnej Brygady”. Zmotoryzowana 10 Brygada Kawalerii w fotografii (1937–1939) (2021).

Nowe, uzupełnione wydanie biografii Generała Wieczorkiewicza. Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pułku piechoty. W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 19231925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego Ognisko i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego Strzelec. W 19351939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia i kierował sekcją konserwacji zabytków (19351939). Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W maju 1936 został prezesem zarządu Okręgowego Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego w Przemyślu. W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii Kraków, a następnie Armii Karpaty. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie.

Z końcem września 1938 r. po tzw. manewrach wołyńskich 10 BK została niespodziewanie skierowana na Śląsk Cieszyński.Koncentrowała się tu Samodzielna Grupa Operacyjna (SGO) ?Śląsk? gen. Władysława Bortnowskiego, która w związku z konfliktem niemiecko-czechosłowackim i pretensjami polskimi do Zaolzia (zamieszkała w większości przez Polaków zachodnia część dawnego Księstwa Cieszyńskiego), miała być użyta do demonstracji lub też działań zbrojnych, celem jego zajęcia. O skierowaniu tu brygady zdecydował szef Sztabu Głównego gen. Julian Stachiewicz, uważając, że dzięki dużej liczbie pojazdów znakomicie nadaje się do szybkiej akcji demonstracyjnej. Obok 10 BK, w składzie SGO ?Śląsk? znalazły się jeszcze m. in. trzy dywizje piechoty, Wielkopolska BK oraz oddziały artylerii i czołgów. W okolicach Bielska 10 BK przebywała przez prawie sześć tygodni, do 25 listopada. ,,Nie wchodząc z żadnego punktu widzenia w ocenę akcji na Zaolziu ? napisał później gen. Maczek ? fakt skoncentrowania całej brygady, która ?od święta? na manewrach się zbierała [?] wyszedł naszej brygadzie na dobre". I dalej: ,,Okres kilkumiesięczny nie został zmarnowany i bezsprzecznie podniósł pod każdym względem wartość bojową 10 brygady". 10 Brygada Kawalerii, pierwsza polska brygada zmotoryzowana, dowodzona przez płk. Stanisława Maczka, celująco zdała egzamin wojenny we wrześniu 1939 roku, stając się zalążkiem słynnej 1 Dywizji Pancernej. Książka prezentuje kilkadziesiąt fotografii z działań 10 BK na Śląsku Cieszyńskim, znakomita większość jest publikowano po raz pierwszy.

Generał Zając był osobowością nietuzinkową. Oficer piechoty, który projektował fortyfikacje śląskie i dowodził polskim lotnictwem. Absolwent elitarnej francuskiej École Supeŕieure de Guerre, posiadający dwa cywilne doktoraty, w tym jeden uzyskany w wieku 60 lat na uczelni brytyjskiej, po którym rozwinął badania naukowe i zyskał międzynarodowe uznanie. Doskonały znawca historii sztuki, który zgromadzoną dzięki swej wiedzy kolekcję malarstwa i grafiki przekazał w darze społeczeństwu Śląska. Książka jest próbą przedstawienia najważniejszych etapów kariery wojskowej gen. Zająca [?]. Tam, gdzie to było możliwe, przytoczono wypowiedzi i sądy generała, zawarte w jego dziennikach i wspomnieniach. Tekst zasadniczy wzbogacono o opinie i charakterystyki, wystawiane gen. Zającowi przez zwierzchników i współpracowników.

Generał Kazimierz Dworak należał do najlepiej i najwszechstronniej wykształconych oficerów II Rzeczypospolitej. Był jednym z czołowych specjalistów od motoryzacji w Wojsku Polskim, współtworzył pierwszą polską brygadę zmotoryzowaną. Jako najbliższy współpracownik i zastępca gen. Stanisława Maczka wspólnie z nim walczył w kampanii wrześniowej 1939 r., formował brygadę zmotoryzowaną we Francji, a następnie 1 Dywizję Pancerną w Wielkiej Brytanii. Niniejsza książka jest pierwszą biografią gen. Kazimierza Dworaka opartą na źródłach archiwalnych i obszernej literaturze. Zasadniczy tekst wzbogacony został o opinie i charakterystyki Kazimierza Dworaka wystawiane przez jego zwierzchników i współpracowników, a także aneksy, zawierające kalendarium służby wojskowej oraz jego pisma. W książce znalazły się liczne zdjęcia archiwalne, w większości dotąd niepublikowane, oraz rysunki i dane techniczne pojazdów używanych przez 10 Brygadę Kawalerii i 1 Dywizję Pancerną.

Książka jest próbą zwięzłego przedstawienia najważniejszych etapów bogatej drogi życiowej - generała Broni Władysława Sikorskiego.