„Krzysztof Ruchniewicz” – książki

Mit dem Vertrag ber gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit, der am 17. Juni 1991 unterzeichnet wurde, wurden die Grundlagen fr die bilateralen Beziehungen zwischen Polen und Deutschland gelegt. Es ist kein Zufall, dass seine politische Bedeutung mit der des deutsch-franzsischen Elyse-Vertrags (unterzeichnet am 22. Januar 1963) verglichen wird. Als großer Vertrag ist er das Symbol der guten deutsch-polnischen Nachbarschaft.Dank der in diesem Vertrag bekrftigten und festgelegten Mglichkeiten konnte die deutsch-polnische Nachbarschaft durch intensive Wirtschaftsbeziehungen und ein stndig wachsendes Netz persnlicher und institutioneller Kontakte und Beziehungen mit Inhalt gefllt werden. Die deutsch-polnische Nachbarschaft ist fest in der Europischen Union verwurzelt, die den Status der wirtschaftlichen Akteure und die Rechte der EU-Brger schtzt und garantiert.Die gute deutsch-polnische Nachbarschaft ist immun geworden gegen politische Turbulenzen und Versuche, alte Ressentiments fr kurzfristige politische Zwecke zu instrumentalisieren. Dies ist der Beweis der tatschlichen Errungenschaften der letzten dreißig Jahre deutschpolnischer Nachbarschaft und der Bedeutung dieses großen Vertrags.

Podpisany 17 czerwca 1991 r. Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy zakończył okres ustanawiania podstaw dla bilateralnych stosunków polsko-niemieckich. Nieprzypadkowo jego polityczne znaczenie mierzone jest wagą francusko-niemieckiego Traktatu Elizejskiego (podpisanego 22 stycznia 1963 r.). Duży Traktat pozostaje symbolem dobrego sąsiedztwa polsko-niemieckiego. Zadaniem niniejszej książki nie jest analizowanie i poddanie ocenie realizacji programu sformułowanego w dużym Traktacie. Autorzy poszczególnych rozdziałów koncentrowali się raczej na uwarunkowaniach historycznych i politycznych, które doprowadziły do jego podpisania oraz na roli Traktatu w konsolidowaniu nowych kierunków w polityce zagranicznej niepodległej Polski po 1989 r. Z tego punktu widzenia należy podkreślić znaczenie Traktatu w zapewnieniu stabilnego, polityczno-prawnego miejsca Polski na mapie Europy w okresie wielkich zmian politycznych, w toku których zmienili się wszyscy sąsiedzi Polski.Duży Traktat pozostaje symbolem dobrego sąsiedztwa polsko-niemieckiego. Dzięki potwierdzonym i ustanowionym w tym Traktacie możliwościom, sąsiedztwo polsko-niemieckie wypełnione zostało treścią intensywnych relacji gospodarczych i siecią powiązań społecznych. Sąsiedztwo to ujęte zostało w mocne ramy wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej, które chroni i gwarantuje status podmiotów gospodarczych i prawa obywateli Unii. Dobre sąsiedztwo polsko-niemieckie stało się odporne na zawirowania polityczne oraz na próby wykorzystania starych resentymentów dla doraźnych celów politycznych. Świadczy to o rzeczywistym dorobku ostatnich trzydziestu lat sąsiedztwa polsko-niemieckiego oraz o znaczeniu dużego Traktatu.

Przemiany demokratyczne w Polsce w 1989 roku i zburzenie muru berlińskiego oraz perspektywa zjednoczenia Niemiec ponownie postawiły sprawę statusu prawnego granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej na porządku dziennym. Z perspektywy 30 lat można stwierdzić, że Konferencja 2 + 4, zawarty w jej wyniku Traktat 2 + 4 oraz podpisany 14 listopada 1990 r. bilateralny Traktat o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej miały fundamentalne znaczenie dla nowej architektury politycznej Europy, a dla Polski znaczenie egzystencjalne.W trzydziestą rocznicę podpisania Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej, 14 listopada 2020 r., Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego wraz z Katedrą Prawa Międzynarodowego i Prawa UE Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego zorganizowały konferencję, której zadaniem było przypomnienie ówczesnych wydarzeń, przebiegu negocjacji oraz ich uwarunkowań politycznych i prawnych.Niniejsza książka odwołuje się do tej konferencji, a zamieszczone w niej rozdziały są autorstwa świadków i uczestników ówczesnych wydarzeń: szefa polskiego zespołu negocjacyjnego profesora Jerzego Sułka oraz członków tego zespołu profesorów Jana Barcza oraz Jerzego Kranza. Wśród autorów jest również historyk młodszego pokolenia, profesor Krzysztof Ruchniewicz, zajmujący się najnowszą historią stosunków polsko-niemieckich.

Krzyżowa, niewielka wieś w pobliżu Świdnicy, jest nie tylko polskim miejscem pamięci. Polakom zwykle kojarzy się z mszą pojednania, która odbyła się tu w listopadzie 1989 roku. Z okazji jej kolejnych rocznic zjeżdżają się do Krzyżowej polscy i niemieccy politycy, naukowcy, dziennikarze. Dla części Niemców to siedziba rodziny von Moltke, zwłaszcza marszałka polnego, Helmutha von Moltke, jednego z najwybitniejszych wodzów cesarskich Niemiec. Innym miejscowość będzie się kojarzyć z krewnym wojskowego dowódcy, również Helmuthem, który był (współ)twórcą jednej z ważniejszych grup opozycji antyhitlerowskiej, „Kręgu z Krzyżowej”. W przeszłości Krzyżowa i jej historyczne dziedzictwo budziły zainteresowanie także przedstawicieli innych narodów, m.in. Japończyków, Chińczyków czy Francuzów. Dzisiaj forum łączącym zainteresowania różnych ludzi, którzy właśnie tu szukają modeli dialogu i dróg zbliżenia, jest Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Akademia oraz Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. Powodem przygotowania książki był zamiar pokazania na przykładzie Krzyżowej różnych warstw czasu, ich wzajemnego przenikania się, osuwania w zapomnienie i powracania na scenę społecznego zainteresowania. Publikacja podzielona jest na trzy kręgi tematyczne: pierwszy dotyczy rodziny von Moltke, drugi – dziejów opozycji antyhitlerowskiej ze szczególnym uwzględnieniem „Kręgu z Krzyżowej”, w końcu trzeci – tworzą artykuły o Fundacji „Krzyżowa”, jej powstaniu i działalności. Na podstawie Wstępu