„Luis Sepulveda” – książki

To nowe wydanie pięknej opowieści o kocie imieniem Zorbas, który obiecał umierającej mewie, że zaopiekuje się jej pisklęciem. A ponieważ ?słowo honoru dane przez jednego kota portowego jest wiążące dla wszystkich kotów portowych?, Zorbas będzie mógł liczyć na pomoc przyjaciół, może nie najmądrzejszych, lecz pełnych dobrych chęci. Kocia gromadka, chroniąc pisklę przed ludzkim wzrokiem, zdecyduje się nawet na zawarcie paktu z odwiecznymi wrogami ? szczurami. Czy jednak równie dobrze sobie poradzi, gdy nadejdzie czas nauki latania? Dzieci z pewnością zachwyci obfitująca w zabawne przygody fabuła, dorosłych zaś ujmie poetycki klimat książki i jej ekologiczne przesłanie.

Z muszli, którą znalazł mały chłopiec na chilijskiej plaży na samym południu świata dobiega głos pełen mądrości i przywołujący wspomnienia. To głos białego wieloryba, mitycznego zwierzęcia, które przez całe dekady trzymało straż na wodach oddzielających wybrzeże od wyspy, świętej dla mieszkańców tego regionu, Ludzi Morza. Kaszalot, największe zwierzę spośród zamieszkujących oceany, doświadczył ogromnej samotności i przepastnej głębi wód, i poświęcił swe życie wiernemu wypełnianiu zadania powierzonego mu przez innego sędziwego kaszalota. Miał chronić tę część morza przed innymi ludźmi, grabieżcami, którzy przypłynęli z daleka swymi łodziami. To właśnie oni, wielorybnicy, opowiadali dotąd historię budzącego trwogę białego wieloryba, ale oto nadszedł moment, w którym on przemówi własnym głosem, prastarym językiem morza.

Owczarek o znaczącym imieniu Lojal został wychowany w wiosce ludu Mapuche, a mały chłopiec był jego najlepszym przyjacielem. Chłopiec nauczył go szanować wszystkie żyjące stworzenia. Jednak o wiele później pies musi słuchać poleceń ludzi, dla których pracuje i uczestniczyć w polowaniu na uciekiniera, który kryje się po drugiej stronie rzeki. Dokąd zaprowadzi nas to polowanie? Los psa jest zapisany w jego imieniu, a będzie zmuszony dokonać bardzo trudnego wyboru i wypróbować swoją lojalność wobec dawnych przyjaciół. Sepulveda opisuje poetyckim językiem niewielki wycinek historii żyjącego w zgodzie z naturą ludu Mapuche oraz ich zagłady. W przejmujący sposób odnosi się także do niszczenia ich przestrzeni życiowej i przyrody.

Początkiem Końca historii Luisa Sepulvedy jest jego powieść Nombre de torero wydana w 1994 roku. Autor powraca do postaci Juana Belmonte, dawnego partyzanta w Nikaragui i ochroniarza Salvadora Alllende – czytelnik odnajdzie w nim alter ego samego pisarza. W powieści odnajdziemy również inną postać o autobiograficznym charakterze. Veronica to alter ego Carmen Yanez, żony pisarza, więzionej i torturowanej w latach dyktatury Pinocheta. Juana Belmonte dopada przeszłość. Jest zmuszony przyjąć zlecenie tajnych służb rosyjskich. Ma uniemożliwić uwolnienie z więzienia okrutnego kata okresu dyktatury – Miguela Krasnoffa. Autor żongluje wątkami historii XX wieku. Obrazy przemocy przeplatają się z liryzmem scen z życia bohatera. Pod sensacyjną fabułą, powieść zawiera ważne pytania na temat sytuacji w ojczyźnie po latach dyktatury. Refleksje na ten temat są gorzkie, przefiltrowane przez osobiste doświadczenie pisarza. Książka jest próbą podsumowania przeszłości i pogodzenia się z nią.

Luis Sepúlveda tym razem przenosi czytelnika w świat własnych wspomnień z młodości. Opowiadania zamieszczone w zbiorze Niemy Uzbek i inne opowieści z podziemia przywołują okres, kiedy autor, jeszcze jako nastoletni uczeń, podjął działalność w chilijskiej Młodzieżówce Komunistycznej, a w późniejszych latach wraz z przyjaciółmi należał do GAP (Grupy Osobistych Przyjaciół) — nieformalnej grupy ochroniarzy prezydenta Salvadora Allende. Zabawne, a niekiedy głęboko wzruszające opowiadania nawiązują do autentycznych wydarzeń i przywołują postaci zarówno żyjących, jak i zmarłych przyjaciół Luisa Sepulvedy, który z łezką nostalgii wspomina ów czas „młodości durnej i chmurnej”, kiedy wraz z przyjaciółmi usiłowali zmieniać świat, podejmując walkę metodami nie zawsze legalnymi, ale zawsze pokojowymi. Uczestnicy „szlachetnych zamachów” dbali o to, by nikogo nie skrzywdzić w wyniku podejmowanych działań, a nawiązane wówczas przyjaźnie przetrwały niejednokrotnie do dziś.

Dla miłośników twórczości Luisa Sepúlvedy ten tomik jest prawdziwą lampą Aladyna. W zamieszczonych w nim dwunastu opowiadaniach popularny pisarz chilijski zaprezentował coś w rodzaju barwnego skrótu czy też "przeglądu firmowego" własnej twórczości - jej najczęstszych motywów i form. Spotykamy tu bohaterów znanych już z innych jego książek. Teksty dłuższe, z rozbudowaną fabułą obejmującą niekiedy wiele lat, są przeplatane miniaturowymi impresjami. Żart miesza się z tragizmem, realizm z fantazją, miłość z polityką. Autor proponuje nam między innymi zagadkę kryminalną, opowieść niesamowitą, melodramat, wspomnienie, balladę łotrzykowską, bajkę filozoficzną i chwilę zadumy. Akcja rozgrywa się w najrozmaitszych miejscach: z amazońskiej dżungli zamieszkanej przez prastare plemiona przenosimy się do zaśnieżonego Hamburga, a z wyludnionych wietrznych wysp Dalekiego Południa do tętniącej życiem Aleksandrii czy roztańczonego Rio. Pojawiają się wątki, które dominują w dziełach Sepúlvedy: pierwsze młodzieńcze porywy i wtajemniczenia, zagrożenie, jakie niesie naturze współczesna cywilizacja, wreszcie dziwne, poplątane losy XX-wiecznych Chilijczyków, uchodźców z własnego kraju, skazanych na tułaczkę po świecie - krótko mówiąc, wszystko to, co pisarz stara się uchronić przed niepamięcią.