„Roman Graczyk” – książki

Biografia Adama Michnika – jednego z najbardziej znanych architektów przemian polskiej rzeczywistości. Roman Graczyk nie pisze z pozycji ani „przeciw Michnikowi”, ani „za Michnikiem”, lecz z pozycji „o Michniku”. Nie wyklucza to jego pozytywnych ani negatywnych ocen, ale omija wszystkie założenia a priori w stosunku do opisywanej postaci. Jedni Adama Michnika kochają, inni – szczerze nie cierpią. Nie da się powiedzieć ani jednego, ani drugiego o autorze tej książki. Rzetelnie opisuje nieproste koleje życia swojego bohatera. Przedstawia wyraziste poglądy Adama Michnika i mechanizmy tworzenia ideowych biegunów sceny politycznej. Książka ukazuje potężną i wpływową osobowość, kogoś, kto ma ambicje budowania nie tylko sceny politycznej, ale i meblowania głów polskiej inteligencji. I to mu się w poważnym stopniu udało.

Biografia Tadeusza Mazowieckiego, napisana przez Romana Graczyka, pokazuje drogę życiową pierwszego premiera III RP bez tabu itez a priori. Opisać to bogate życie można tylko tekstem otwartym, którego ambicją nie jest służenie żadnej ze stron sporu o polską przeszłość, lecz tylko prawdzie. Taką drogę obrał autor niniejszej książki. Mazowiecki był aktywny wżyciu publicznym od pierwszych lat powojennych aż do początków XXI wieku. Działał wczasie trudnym, przerażającym, oszałamiającym – czasie totalitarnym, który pozostawił po sobie zgliszcza. Wiele lat później został pierwszoplanowym aktorem wtrudnym procesie budowania demokracji. Zaangażowanie to dało Tadeuszowi Mazowieckiemu specjalne miejsce whistorii Polski XX wieku.

Roman Graczyk, pisząc biografię profesora Wiesława Chrzanowskiego, wykorzystał bogaty i różnorodny materiał źródłowy: teksty pisane przez samego bohatera książki – od młodzieńczych pism ideowych po ostatnie publikacje; znajdujące się w IPN-ie materiały ze śledztw, procesów, inwigilacji, przesłuchań, procesu lustracyjnego Profesora, jak również zeznań jego kolegów i znajomych; a także wspomnienia i relacje. Autor tak charakteryzuje swego bohatera: „był człowiekiem nieschematycznym. Narodowiec, ale silnie akcentujący znaczenie pierwiastka (…) Przeciwny partyjnej dyscyplinie i myśleniu stadnemu. Katolik przekonany o prawie katolicyzmu do publicznej obecności, ale nie afiszujący się ze swoją wiarą i nie poddający się katolickiej modzie (...). Przeciwnik Powstania przed pierwszym sierpnia 1944 roku, ale następnie jego uczestnik, ranny w walkach”. W 1980 roku był jednym z doradców rodzącej się „Solidarności”. W roku 1989 tworzył Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, partię mająca być syntezą tradycji narodowej i tradycji chadeckiej. W wyborach 1991 roku wszedł do Sejmu z listy AWS i został marszałkiem izby. Dla Wiesława Chrzanowskiego przez całe życie najważniejsze było poczucie, że ma pewne zadanie do spełnienia - wypełnienie testamentu tych, którzy nie dożyli wolnej Polski. Temu zadaniu służył wiernie.