Między katolicyzmem i nacjonalizmem. Związek Niemieckich Katolików w Polsce w województwie śląskim 1923-1939
Publikacja zawiera 22 przemówienia Wojciecha Korfantego, wygłoszonych w Sejmie Śląskim II i III kadencji, obradującym w latach 1930 i 1930-1935. To wybór jego najważniejszych mów z tego parlamentu w edycji krytycznej, poprzedzone wstępem charakteryzującym doświadczenia parlamentarne tego polityka. A Korfanty był doświadczonym posłem/senatorem - od 1903 r. do 1935 r. zasiadał w różnych parlamentach Niemiec i Polski. Był też wybitnym mówcą, dobrze poruszającym się w wielu sferach tematycznych. Publikowane przemówienia stanowią cenne uzupełnienie do rekonstrukcji światopoglądu i postaw politycznych Korfantego w okresie międzywojennym, obok jego tekstów publicystycznych, zamieszczanych zwykle na łamach własnego dziennika "Polonia". O ile jednak te ostatnie częściowo wydano, o tyle mowy z Sejmu Śląskiego ukazują się po raz pierwszy, nawiązując z kolei do wcześniejszych edycji źródłowych - mów Korfantego w Reichstagu, pruskim Landtagu oraz Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej.
Wydawnictwo IPN z okazji Roku Korfantego przygotowało nową odsłonę albumu o najważniejszym przedstawicielu polskiego ruchu narodowego z Górnego Śląska.
Niniejsza publikacja pokonferencyjna jest rodzajem monografii sytuacji panującej na Górnym Śląsku w 1920 r. Tematyczny punkt ciężkości pada w niej na kwestie obecności władz międzysojuszniczych i wojsk alianckich w regionie oraz nowe odsłony konfliktu polsko-niemieckiego, przede wszystkim II powstanie śląskie. Zagadnienia te są potraktowane z perspektywy ogólnej, regionalnej, ale także w formie lokalnych studiów przypadku (np. Gliwice, Mikołów, Tarnowskie Góry). Uzupełnieniem tych głównych tematów są studia przypadku, dotyczące m.in. nowo powołanej, polsko-niemieckiej Policji Plebiscytowej, sytuacji społeczności ewangelickiej, problemu tzw. ziemi hulczyńskiej jako obszaru konfliktu z Czechosłowacją, zaangażowania kolejarzy w Polskim Komisariacie Plebiscytowym, udziału duchownych lubelskich w kampanii plebiscytowej czy też biografii dowódców niemieckich freikorpsów.
Monografia więzienia NKWD w Toszku w powiecie gliwickim. Więzienie działało od maja do listopada 1945 r. Przetrzymywano w nim ok. 5 tys. osób, głównie mieszkańców Saksonii, Brandenburgii, Dolnego i Górnego Śląska, zatrzymanych w ramach akcji tzw. oczyszczania tyłów. Część osadzonych przywieziono do Toszka z więzienia NKWD w Budziszynie (Bautzen). Zakład mieścił się w budynkach szpitala psychiatrycznego, w którym wcześniej Niemcy przetrzymywali internowanych cywilów z Wielkiej Brytanii i Francji, a później jeńców wojennych, m.in. sowieckich. Brutalne metody stosowane przez NKWD i fatalne warunki bytowe sprawiły, że zmarło ok. 3 tys. osadzonych, których pochowano w mogiłach masowych na obrzeżach Toszka. Książka zawiera ustalenia poczynione w oparciu o kwerendy w zasobie IPN, polskich archiwów państwowych, dokumentacji niemieckiej oraz Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Monografię więzienia uzupełnia bogaty wybór relacji i zeznań świadków i byłych osadzonych oraz dokumentów.
Wojciech Korfanty (1873-1939) to najważniejszy przedstawiciel polskiego ruchu narodowego z Górnego Śląska. Przeciwstawiał się germanizacyjnej polityce władz niemieckich wobec ludności polskiej, walczył o polepszenie sytuacji niższych warstw społecznych. Występował na forum parlamentarnym i na wiecach, był czynny jako dziennikarz i wydawca prasowy, stworzył gazety "Polak" i "Górnoślązak". W listopadzie 1918 r. został członkiem Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, kierował jej wydziałem wojskowym w czasie powstania wielkopolskiego. Gdy w traktacie wersalskim zapisano, że los Górnego Śląska ma zostać rozstrzygnięty w plebiscycie, stanął na czele Polskiego Komisariatu Plebiscytowego i kierował jego akcją propagandową. W maju 1921 r. wywołał III powstanie śląskie i został jego dyktatorem, odnosząc sukcesy militarne i polityczne. Wskutek oporu Józefa Piłsudskiego nie objął stanowiska premiera, pozostał jednak wiodącym politykiem w województwie śląskim. Był jednym z twórców i liderów polskiej chadecji, wydawcą i publicystą dziennika "Polonia". Po zamachu majowym 1926 r. przeciwstawił się sanacji, za co spotkały go szykany, m.in. uwięzienie w Brześciu. W 1938 r. wyemigrował do Czechosłowacji. Powrócił do Polski w kwietniu 1939 r. i został aresztowany. Zmarł tuż po zwolnieniu z więzienia. Na Górnym Śląsku był legendą już za życia. Dziś jego pomnik uświetnia jeden z centralnych placów Katowic.
Obraz zaginionego świata regimentów stacjonujących w pruskiej prowincji śląskiej sprzed pierwszej wojny światowej możemy oglądać dzięki kolekcji Norberta Kozioła. Jego zainteresowania kolekcjonerskie koncentrują się na okresie Cesarstwa Niemieckiego – prawie półwieczu pokoju, od zjednoczenia Niemiec do wybuchu pierwszej wojny światowej. W chwili obecnej zbiór ten obejmuje kilka tysięcy obiektów związanych z szeroko pojętą kulturą militarną Prus oraz Rzeszy. Po raz pierwszy kilkaset z nich zostało zaprezentowanych na wystawie w Muzeum w Gliwicach, a część zreprodukowano w niniejszym katalogu. To potężny zbiór ikonograficzny – setki pocztówek, fotografii, oleodruków, obrazów i pamiątkowych tableaux. Tworzą one niemal kompletny wizerunek poszczególnych oddziałów z przełomu XIX i XX w., ukazując nie tylko oficerów i żołnierzy, ale też ich siedziby – nierzadko dziś już nieistniejące obiekty koszarowe. Szczególnie cenny i unikatowy walor ma kolejna część zbiorów Norberta Kozioła – mundury. Obejmuje ona elementy umundurowania wszystkich formacji prowincji śląskiej. Publikacja jest katalogiem wystawy „Z Bogiem za króla i ojczyznę”. Kultura militarna prowincji śląskiej od wojen zjednoczeniowych do Wielkiej Wojny (1864–1914).
Monografia śląskich struktur Związku Niemieckich Katolików w Polsce, najważniejszej niemieckiej organizacji katolickiej, działającej w latach 1923-1939 w całej Rzeczpospolitej, z siedzibą w Katowicach. Książka „Między katolicyzmem i nacjonalizmem. Związek Niemieckich Katolików w Polsce w województwie śląskim 1923-1939” - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN.
Bonito
O nas
Kontakt
Punkty odbioru
Dla dostawców
Polityka prywatności
Ustawienia plików cookie
Załóż konto
Sprzedaż hurtowa
Bonito na Allegro