„Wojciech Krawczuk” – książki

The peaceful power of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries originated from the multiplicity of nations and religions coexisting in an unstable balance.Such diversity is today not easy to accept and to understand. Tolerance at the time wasr perceived differently: as the very acceptance of difference, as an undertaking of a dialogue, but not as the recognition of all worldviews as equal. Religious quarrels and tumults often disturbed the fragile peace, but the concern for the common good prevailed. Only in such a state could the integration of various groups be successful.An example, too rarely mentioned, are Lipka Tatars, who settled in Lithuania in the fourteenth century, retained the Muslim religion, and displayed patriotism for Poland and Lithuania that was and still is of the highest order, Reresentatives of various nations and religions found shelter in the Commonwealth: Jews, Armenians, Scots, Germans or Russians frpm the Moscow Empire. This book is devoted to a group of refugees from Sweden and Finland who, during the civil war in their homeland at the end of the 16th century remained faithful to the rightful King Sigismund of the Vasa dynasty, escaped the terror of Duke Karl of Sodermanland. The propaganda of Karl and his son Gustavus Adoplhus soon began to raise a question of the religious conflict between Catholic Sigismund and mostly Lutheran Swedes and Finns. In this way, the usurpation was supposed to become legal, it became an instrument to defend religion. Sigismund began to be surrounded by a black legend, present both in Sweden and Poland even until today. Certainly, the assessment of the achievements of this monarch is not easy nor is it unequivocally positive. However, one should not accept opinions used in propaganda several hundred years ago uncritically.

Władztwo Zygmunta III obejmowało od roku 1587 Polskę i Litwę, a od roku 1592 Szwecję i Finlandię. Król został wprawdzie pozbawiony szwedzkiej korony w roku 1599, podtrzymywał jednak roszczenia do dzedzicznego tronu do końca życia, do roku 1632,

Badania nad kancelarią monarszą rozwinęły się w Polsce szczególnie w pierwszych kilkunastu latach po zakończeniu drugiej wojny światowej. Powstało wówczas kilka fundamentalnych monografii nie wychodzących jednak poza średniowiecze. Po pewnej przerwie zaczęty się również ukazywać mniejsze opracowania dotyczące węższych zagadnień, zwłaszcza personelu kancelaryjnego w wieku XVI. Dopiero jednak stosunkowo niedawno pojawiło się grono młodszych badaczy bardziej zainteresowanych kancelarią królewską także w stuleciach siedemnastym, a nawet osiemnastym. To z ich grona wyszła inicjatywa zorganizowania konferencji na temat "Polska kancelaria królewska czasów nowożytnych. Między władzą a społeczeństwem", której pokłosiem jest niniejszy tom.

Książka ta poświęcona jest grupie uchodźców ze Szwecji i Finlandii, którzy w czasie wojny domowej w swej ojczyźnie pod koniec XVI wieku dochowali wierności prawowitemu królowi, Zygmuntowi z dynastii Wazów i ratowali się ucieczką przed terrorem księcia Karola Sudermańskiego. Pierwsza część pracy stanowi analizę prozopograficzną tej grupy. Druga część natomiast zawiera aneksy źródłowe – spisy uchodźców.

W publikacji ukazano dzieje budowli-kamienicy przy ul. Józefa 19 w Krakowie, która stała na granicy dwóch światów - Kazimierza chrześcijańskiego i żydowskiego.