Aristotelica polonica. Dialectica Ciceronis

Il volume presenta l'edizione di un manuale, pubblicato nel 1607 e destinato agli studenti del prestigioso Gymnasium Academicum di Danzica, in cui sono raccolti e discussi i maggiori loci communes della disciplina politica, dall'antichit fino alle soglie del secolo XVII. L'autore (1572-1609), uno tra i principali protagonisti dell'aristotelismo di area germanica, svolge in maniera metodica e rigorosa le questioni legate all'arte di governare, muovendo dalle dottrine dello Stagirita e integrandole attraverso gli apporti del pensiero filosofico rinascimentale e del nuovo assetto spirituale e geopolitico dell'evo moderno.

Doktryna stworzona przez Darwina od początku była zapowiedzią filozoficznych emocji. Jej powstanie stawiało pod znakiem zapytania ustalone od wieków metafizyczne dogmaty. Zadrżały bezpieczne podstawy niezmiennego porządku rzeczy. Doszło do zgorszenia artystotelików i purytańskiej Anglii. Czy nie ma ucieczki od tragicznej historii ewolucji? A może gdzieś pod jej powierzchnią tli się światełko nadziei? W swojej książce Ernan McMullin dowodzi, że traktowanie ewolucji i stworzenia jako dwóch wykluczających się idei jest wyrazem niezrozumienia tych pojęć. Głębokość historycznej refleksji, rzeczowość i szerokość spojrzenia Autora sprawiają, że każdy Czytelnik da się porwać tej filozoficznej odysei.

Jürgen Habermas (rocznik 1920), jeden z najwybitniejszych filozofów przełomu stuleci i przedstawicieli teorii krytycznej, nigdy nie uchylał się od roli intelektualisty zabierającego głos w kluczowych kwestiach współczesności. Zamieszczone w tomie teksty często są owocem bieżących sporów dotyczących jakości publicznej debaty, fasadowości demokracji, patologii wolnego rynku. Ale niemiecki myśliciel powraca również do idei wielkich filozofów XX wieku, Martina Bubera, Hanny Arendt, Martina Heideggera, by na nowo przemyśleć ich dziedzictwo i pokazać aktualność ich myśli. Zamiast politycznych roszczeń sięgających w rejony fantazji mamy dziś do czynienia z polityką zgiętą wpół. Uginamy się wobec wymagań rynków finansowych i siedząc cicho, potwierdzamy rzek...

Metoda pragmatyczna jest, mówiąc po prostu, metodą rozstrzygania dyskusji metafizycznych, które bez tego mogłyby się ciągnąć nieskończenie. Czy świat jest jednością, czy mnogością? Czy podlega przeznaczeniu, czy jest wolny? Materialny czy duchowy? Mamy tu pojęcia, z których każde może się stosować albo nie stosować do świata. A dyskusje o takich pojęciach ciągną się bez końca. Metoda pragmatyczna w takich wypadkach polega na interpretacji każdego pojęcia przez wysnucie z nich odpowiednich praktycznych konsekwencji. Jaką to różnicę zrobi dla kogokolwiek, jeśli to pojęcie okaże się prawdziwym raczej niż tamto? Jeśli nie można wykryć żadnej praktycznej różnicy, wówczas obie alternatywy znaczą, praktycznie mówiąc, jedno i to samo i wszelka dysku...

Światowy bestseller Najsłynniejsza książka Michaela J. Sandela, powstała na podstawie popularnych i obleganych przez studentów wykładów, zatytułowanych „Sprawiedliwość”, które autor prowadzi na Uniwersytecie Harvarda. Pytając o to, czy społeczeństwo jest sprawiedliwe, rozważamy, w jaki sposób dzieli między swoich członków to, co ma dla nas wartość – dochody i bogactwo, prawa i obowiązki, władzę i możliwości, urzędy i zaszczyty. Sprawiedliwe społeczeństwo rozdziela te dobra w odpowiedni sposób; przyznaje każdemu człowiekowi to, co mu się należy. Trudności zaczynają się wtedy, gdy zapytamy, co należy się ludziom i dlaczego. Książka poświęcona jest analizie słabych i mocnych stron trzech sposobów myślenia o sprawiedliwości. Najpierw zajmi...

Od czasów bomby atomowej nie było technologii, która zaalarmowałaby wynalazców do tego stopnia, że zdecydowali się ostrzec świat przed jej wykorzystaniem. Nie było aż do wiosny 2015 roku, kiedy biolożka Jennifer Doudna wezwała do ogłoszenia światowego moratorium na stosowanie CRISPR, nowego narzędzia do edycji genów – rewolucyjnej technologii, którą sama pomagała stworzyć, umożliwiającej wprowadzanie dziedzicznych zmian w ludzkich zarodkach. Dzięki CRISPR, najtańszemu, najprostszemu, najskuteczniejszemu sposobowi manipulowania DNA, jaki kiedykolwiek opracowano, możemy uzyskać lek na choroby genetyczne i niektóre nowotwory, a także HIV. CRISPR może też pomóc nam uporać się z kryzysem głodu na świecie. Jednakże nawet najmniejsze zmiany w DNA mogą pocią...

Ze wszystkich związków myśli, tworzących się w poezji z podobieństwa, najwięcej wagi mają te, które powstają z przenośni i po­równania. Przenośnia jest mową uniesienia; porównanie – spokojnego umysłu zasta­nawiającego się nad różnymi stosunkami i względami rzeczy do rzeczy. Pierwsza ma miejsce w poezji namiętnej i tkliwej; dru­ga – w opisującej i dydaktycznej. Przywa­rą przenośni bywa szumność i nadętość; przywarą porównania – daleko szukane podobieństwa. Mierne talenty rozbijają się tu o skały nadużycia; geniusz umie ich uniknąć. Mowa figuryczna w poezji nie jest, jak niektórzy mniemali, skutkiem niedostat­ku mowy na wyrażenie wszystkich stanów duszy ani skutkiem potrzeby odróżnienia poezji od prozy. Mowa poezji nie może być inną [...

„Skoczyński, odwołując się do studium Jerzego Perzanowskiego poświęconego Izydorze Dąmbskiej, formuje program »jak pisać historiografię filozoficzną; wszak składają się na nią nie tylko idee, hipotezy czy teorie, ale również to, co towarzyszy ‘na co dzień i od święta’, tworząc swoisty ‘kontekst dla tekstu’, w którym przychodzi przebijać się przez zapory polityki, instytucji, gremiów opiniotwórczych, układów towarzyskich itp. Przeszkód, które nierzadko przesądzają o kształcie poglądu czy stanowiska«”. – Z recenzji prof. Zbigniewa Opackiego „Książka profesora Skoczyńskiego ukazuje nam bogactwo treści zawartych w różnych nurtach polskiej myśli społecznej: pesymizm i katastrofizm, modernizm i desakralizacja języka religijnego, różno...

Ambiwalentny charakter filozofii oraz skomplikowane życie sprzyjały wielu nieporozumieniom i sprzecznym odczytaniom koncepcji Voltaire'a. Wydanie Wyboru dzieł filozoficznych stanowi kolejny krok w przybliżeniu polskiemu czytelnikowi dorobku tego klasyka francuskiego oświecenia. Rozpoczęliśmy od publikacji Słownika filozoficznego (2015). Następnie zaprezentowaliśmy Pisma przeciw Polakom (2017), skierowane przeciwko konfederacji barskiej, oraz Filozofię historii (2018). Wybór pism zebranych w tym tomie nie został dokonany na zasadzie przypadku. Intencją tłumacza było wypełnienie dotkliwych luk, jakie istnieją w przyswajaniu sobie w języku polskim myśli Voltaire'a. Tak się złożyło, że jego przekłady w Polsce miały miejsce w dwóch głównych rzutach przedzielonych d...

Ta książka klasyka XX-wiecznej filozofii polityki ma dość długą historię, ale nieustającą aktualność. Michael Oakeshott (1901-1990) napisał ją prawdopodobnie w 1952 roku, ale ukazała się dopiero jako wydanie pośmiertne. Zawiera, jak cały dorobek tego autora, bardzo oryginalne i świeże spojrzenie na historię nowożytnych i współczesnych systemów politycznych. Oakeshott nie różnicuje ich tradycyjnie podług nastawienia na cele materialne lub duchowe ani podług legitymacji władzy, lecz pod względem ich stosunku do planowania życia społeczeństwu. Systemy autorytarne („polityka wiary”) jak komunizm czy faszyzm opierają swój koncept rządzenia na przekonaniu, że władza ma narzucać obywatelom określoną „wiarę”: pewien cel oraz środki jego osiągan...

Ekonomik to jedno z najważniejszych dzieł w całej twórczości Ksenofonta. Szczególnie upodobał je sobie filozof i ziemianin polski August hrabia Cieszkowski, który w liście do pierwszego tłumacza tego utworu, Antoniego Bronikowskiego, oznajmiał, że mamy wręcz do czynienia z „prawdziwym klejnotem naukowym, którego wartość dotąd nie dosyć uznano, prawie nawet mało domyślano się jej”. Leo Strauss również zwraca naszą uwagę na wielkie znaczenie Ekonomika dla kultury współczesnej. – prof. Piotr Nowak Leo Strauss (1899–1973) – jeden z najwybitniejszych filozofów polityki ubiegłego stulecia, profesor nauk politycznych na University of Chicago. Wywarł przemożny wpływ na odrodzenie klasycznej filozofii politycznej w XX wieku. Nakładem Teologii Politycznej u...

XXI wiek rozpoczął się serią kryzysów, począwszy od kryzysu finansowego i gospodarczego, przez kryzys migracyjny, kryzys związany z narastającym eurosceptycyzmem i brexitem, z falą populizmu i erozją poparcia dla demokracji parlamentarnej . Na to wszystko nałożyła się pandemia COVID-19, która wzmocniła większość istniejących kryzysów i przyniosła nowe wyzwania. Zespół socjologów i socjoekonomistów z Uniwersytetu Wrocławskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie podjął badania tych wyzwań i kryzysów. Na podstawie zogniskowanych wywiadów grupowych z pracownikami edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej i logistyki, krytycznej analizy dyskursu medialnego oraz ogólnopolskich badań kwestionariuszowych zespół przygotował niniejszą monografię. O...