Gdańskie Muzeum II Wojny Światowej versus tzw. polityka historyczna

Ukraina zachodnia to fascynująca mieszanka kultur, języków i wyznań. Serdeczność mieszkańców tego regionu oczarowuje na równi z niezwykłą urodą tutejszego krajobrazu. Szukanie pamiątek kresowej legendy, podróż w jary Dniestru i Zbrucza, na karpackie połoniny, pomiędzy kościoły i synagogi pamiętające czasy I Rzeczypospolitej, ruiny zamków i pałaców, podolskie twierdze, magnackie rezydencje i huculskie cerkwie – gwarantują niezapomniane przeżycia, jakże odmienne od zwyczajnych wczasów w kurortach Europy Zachodniej.

Opisywane tutaj, tak bardzo różniące się między sobą węgierskie władze i reżimy w ostatnim półtora stuleciu odmiennie interpretowały interesy państwa i jego rację stanu. Najczęściej robiły to z konieczności opartej na związku z innymi, silniejszymi graczami, zmuszającymi Węgrów do podporządkowania się. Podejście do Trianon polegające na wyrażaniu protestu przeciwko dyktatowi mocarstw jest tu symboliczne. W epoce Horthyego postawiono je na samym piedestale jako najważniejszy priorytet całej polityki państwa, wręcz rację stanu. Potem natomiast, w czasach dyktatury i realnego socjalizmu, z powodów ideologicznych i pod naciskiem Wielkiego Brata z Moskwy zupełnie zdjęto to bolesne zagadnienie z porządku dnia. Dopiero wraz z Systemem Orbána wahadło wróci�...

Prezentowana praca należy do grona nielicznych publikacji poświęconych nowemu zjawisku w Polsce, jakim jest rekonstrukcja historyczna. Jak słusznie we wstępie stwierdza sama Autorka, początkowo zagadnieniem rekonstrukcji historycznej zaczęli naukowo zajmować się etnolodzy czy socjolodzy, bowiem historycy nie podejmowali tego tematu, uważając, że historia a rekonstrukcja to dwa zupełnie odrębne światy. Oddzielała je nieufność i przekonanie, że tylko tradycyjne formy przekazu, z ukazaniem całościowym wiedzy historycznej, są właściwe, natomiast rekonstruktorzy bali się historyków i ich dyktatu, sami woląc wybierać obszary zainteresowań. Dzisiaj te dwa oddzielone niegdyś światy zaczęły się przenikać, a współpraca historyków oraz rekonstruktorów jest już...

Wymiar polityczny relacji polsko-żydowskich w XIX i XX wieku to temat piątego tomu serii Stosunki Polsko-Żydowskie. Zebrane w nim artykuły poruszają zagadnienia trudne ? jak konflikty narodowościowe, dyskryminacja czy przemoc antyżydowska ? jednak nie zabrakło tu także tekstów prezentujących współpracę między społecznościami. Niektóre dotyczą kwestii szczegółowych, inne zaś ukazują stosunki polsko-żydowskie w szerszej perspektywie. Publikacja, zgodnie z założeniem serii, ma charakter interdyscyplinarny. Jak zaznacza we Wstępie dr Zofia Trębacz, tom zdominowały problemy, z jakimi społeczności polska i żydowska mierzyły się w dwudziestoleciu międzywojennym. Wśród nich na pierwszy plan wysuwają się tematy związane z przemocą antyżydowską oraz dyskrym...

Od dziecka przesadzam i rozsiewam rośliny. Z czasem zostałem biologiem, później też projektantem ogrodów. Mam własny wielki ogród – poligon, na którym wcielam swoje idee w życie. Bardzo chciałbym dzięki tej książce zarazić was moją pasją. Pionierski na polskim rynku poradnik napisany z perspektywy praktyka, naukowca i entuzjasty ochrony bioróżnorodności. Autor opowiada w nim, czym jest dziki ogród i dlaczego warto go założyć, ile gatunków może zmieścić oraz co powinniśmy wiedzieć, zanim zaczniemy go planować. Zostało tu opisanych kilkaset gatunków roślin, które mogą pojawić się w dzikim ogrodzie: kwiatów, drzew, krzewów czy pnączy. Poza tym dowiemy, jak wędrują rośliny, jak sadzić drzewa i się nimi opiekować, jak tworzyć żywopłoty, a tak�...

Ukraina i Ukraińcy budzą dziś w Polsce skrajne emocje. Większości Polaków kojarzą się z wojennymi i tuż powojennymi rzeziami polskich mieszkańców Kresów Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej dokonanymi przez ukraińskich nacjonalistów. Innym z emigrantami ekonomicznymi, ale także z wolnościowymi i prozachodnimi aspiracjami, które ujawniły się na Ukrainie podczas Euromajdanu i walki z rosyjską agresją na wschodzie kraju. I jedni, i drudzy często nie mają podstawowej wiedzy o historii Ukrainy. Zwłaszcza tej najnowszej, obejmującej ostatnie sto kilka lat, która tak silnie zaciążyła na stosunkach polsko-ukraińskich. Ta książka, napisana przez wybitnych znawców tematu, historyków z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, jest popularnym kompendium ukrai...

Krajobraz europejskich miast zapełnił się pomnikami, muzeami, tablicami pamiątkowymi, instalacjami artystycznymi, których celem jest przypominanie o historii. Niejednokrotnie forma upamiętniania staje się powodem do dyskusji czy punktem zapalnym. Czy istnieje tylko jeden model „uobecniania” przeszłości, czy też Europa staje się dziś domem dla różnych form świadomości historycznej i różnych sposobów czynienia przeszłości naszą teraźniejszością? Próbą odpowiedzi na te pytania jest interdyscyplinarna monografia autorstwa Sharon Macdonald, wybitnej antropolożki kulturowej związanej z Uniwersytetem w Yorku oraz Uniwersytetem Humboldtów w Berlinie. „W XX i XXI wieku w Europie i w innych częściach świata pamięć stała się jednym z najważniejszych i najcz...

Migracje, przemiany etniczne, kulturowe i ekonomiczne stanowią sól historii. Decydują o biegu dziejów, niosą postęp, ale i ból. Życie jednostkowe i zbiorowe to pewnego rodzaju bilans pożytków i deficytów. Wydawałoby się, że przy obecnym poziomie nauki i organizacji nic prostszego niż nauczyć się ograniczać straty związane z twórczą destrukcją człowieka. Jednak i nasza ostatnia, wciąż niedokończona transformacja pokazuje, że spójność społeczną łatwiej zburzyć niż odbudować.Na książkę składają się teksty dotyczące migracji, także przymusowych i wymuszonych, kolonizacji i transformacji. Od etnicznych i kulturowych po ekonomiczne. Od starożytności po współczesność. Zawsze w ujęciu interdyscyplinarnym i w szerokiej perspektywie historycznej.

Barwna mozaika życia na ziemiach polskich w okresie, gdy były one częścią imperium Romanowów. Książka odczarowuje mit o złych Rosjanach, którym przyszło zamieszkać w Królestwie Polskim. Kim był wielki książę Konstanty: okrutnym polakożercą, a może człowiekiem o gołębim sercu, do nieprzytomności zakochanym w swojej polskiej żonie? Dlaczego rosyjski prezydent Warszawy – generał Sokrates Starynkiewicz – zdecydował się oddać stolicy rodzinne oszczędności? Czy w okresie zaborów Polacy rzeczywiście unikali towarzystwa Rosjan, a rosyjskie pułki stacjonowały tutaj wyłącznie dla tłumienia rozruchów? Ile prawdy jest w twierdzeniu, że religia katolicka pomogła dekabryście Michaiłowi Łuninowi w jego walce z samowładztwem? Czytelnik odbędzie podróż p...

W PRL-u zaczął obowiązywać pewien model normatywny, stanowiący, że człowiek socjalizmu winien być człowiekiem kulturalnym. Uczestnictwo w kulturze było źródłem prestiżu, a postulat rozwoju osobowości ludzkiej, rozumiany jako stawanie się człowiekiem kulturalnym, stał się popularnym i niemal powszechnym składnikiem modelu awansu społecznego. Od inteligencji oczekiwało się działań mających na celu podnoszenie poziomu kulturalnego, przede wszystkim wprowadzania w kulturę narodową warstw słabiej wykształconych. Powojenne dekady są w tym kontekście o tyle specyficzne, że wtedy już na dobre pogrzebano takie wyznaczniki prestiżu, jak rodowód szlachecki, tzw. dobre urodzenie i dziedziczny majątek, w zamian proponując ideał człowieka socjalistycznego, dla k...

Czas nieszczęść…, to rodzaj szkiców i zapisków historyka zajmującego się od wielu lat państwem i społeczeństwem polskim w okresie drugiej wojny światowej i okupacji, tak niemieckiej, jak i sowieckiej (1939-1945). To, autorskie raczej, przemyślenia, refleksy i uwagi, ale także oceny, dylematy i kontrowersje. „Powstawały” przez lata, były częścią referatów, wystąpień konferencyjnych, spotkań seminaryjnych, niekiedy, w mniejszym czy większym zakresie, publikowane. Tym samym poddawane szerszej refleksji, dyskutowane. W konsekwencji powodowały też głęboki namysł i – niekiedy – weryfikację wcześniejszych wniosków czy ocen. Zebrane w tym tomie teksty mają, w autorskim zamyśle, pokazać nie tylko problemy i zagadnienia, ale i sposób dochodzenia, a w isto...