Klątwa Parmenidesa

Tadeusz Bartoś patrzy na kondycję człowieka bez złudzeń. Stara się niczym nie przesłaniać jej nagiej, mało zachęcającej prawdy. Nie niesie nikomu „pocieszenia”. Tytułowa „niemożliwość upadku” to nie „dobra nowina”, ale brutalna rzeczywistość, w której zło się panoszy, a próby totalnego wyrugowania go obracają się w jego intensyfikację. Tej przemożności zła można przeciwstawić jedynie wolne od propagandy i moralnej postulatywności krytyczne myślenie. W swoich esejach Bartoś rozważa kwestie najbardziej newralgiczne dla stanu współczesnego świata, a zarazem – najbardziej zideologizowane. Prowadzone przez niego analizy i wnioski, do których dochodzi, są odkrywcze, nierzadko wizjonerskie. Pisząc o wojnie, rewolucji, Zagładzie, antysemityzmie...

Oto prawdziwa uczta dla miłośników literatury i nieskrępowanej wyobraźni. Podróż do Zamku Kafki, na wyspę Robinsona Crusoe, do Krainy Czarów Lewisa Carrolla, Hogwartu i Doliny Muminków, niewidzialnych miast Itala Calvina, Márquezowskiego Macondo, na Wyspę Bezkształtną Alfreda Jarry’ego, w głąb Tolkienowskiego Śródziemia czy Ziemiomorza Ursuli Le Guin. Mają tu swoje miejsce satyryk Swift i historyk Strabon, E.T.A. Hoffmann i Coleridge, Raymond Roussel i Rabelais, na wpół brukowy Rider Haggard i fizyk George Gamow, Casanova i Bruno Schulz. Na potrzeby naszej edycji powstały hasła „polskie”: miejsca Kołakowskiego, Gombrowicza, Gałczyńskiego, Witkacego. „Byliśmy zgodni – piszą autorzy – co do tego, że musimy starannie wyważyć praktycyzm i fantazję....

Ten kultowy reportaż to głos przeciw wszelkiej wojnie.Ryszard Kapuściński nazywał go swoją pierwszą prawdziwą książką Wojnę domową w Angoli, tuż przed uzyskaniem przez ten kraj niepodległości 11 listopada 1975 r., reporter opisuje przez pryzmat doświadczeń indywidualnych swoich bohaterów i własnych. To książka bardzo osobista. Nie tyle o samej wojnie, ile o zagubieniu w chaosie, bezsensowności ponoszonych ofiar, niepewności jutra. „Były tam takie sytuacje, że człowiek właściwie wiedział, że nie będzie już żył. I każdego dnia mówiło się z ulgą: – O, jeszcze jeden dzień z życia mam za sobą, jeszcze jeden mnie czeka. Ale już nie więcej.” – pisze autor. Gdy rozpoczęła się chaotyczna, bezwzględna walka, która przeraziła całą Europę...

Rządzenie sobą i innymi to X tom słynnych wykładów Michela Foucaulta w Collège de France. Filozof bada tu sposoby i techniki wpływania człowieka na samego siebie i relację ze sobą – a także kształtowania relacji we wspólnocie. Autor bada podmiot jako zdolny do świadomego i samodzielnego nadawania sobie formy dzięki urzeczywistnieniu takich cech jak odwaga, bezpośredniość i prawdomówność. Samotworzenie odbywa się przez właściwą ekspresję – swobodne i otwarte mówienie prawdy, zgodne z oświeceniowym hasłem przywoływanym przez Kanta: „Sapere aude”, czyli „miej odwagę posługiwać się własną mądrością”. Wiele technik opisywanych przez Foucaulta pochodzi ze starożytnych tradycji, opisywanych przez filozofa w Historii seksualności jako troska o...

Powiedzieć, jaki się ma zawód, to żadne wyznanie. Chyba że robi to handlarz narkotyków. Wyznanie kosztuje, ale pozwala też zrozumieć, a nawet zaakceptować zło. Tylko czy prawda rzeczywiście wyzwala? Kultowy intelektualista w nieznanych wykładach! W 1981 roku Michel Foucault, świecki, kojarzony z lewicą myśliciel, przyjeżdża na Katolicki Uniwersytet w Louvain, aby studentom prawa przybliżyć chrześcijańskie praktyki: rachunek sumienia, spowiedź, kierownictwo duchowe. Prezentuje je na tle starożytnych i nowożytnych przykładów, dzięki czemu średniowieczni inkwizytorzy i mnisi, zestawieni zostają z bohaterami dramatów Sofoklesa oraz sądowymi prokuratorami i psychiatrami. Wykłady te można traktować jako wprowadzenie do charakterystycznych dla Foucaulta temató...

Czytajmy klasyków, by poznać przyszłość – nawołuje Ryszard Koziołek, pokazując, jak ważna dla przetrwania naszego gatunku jest zdolność rozumienia i komentowania literatury. Bo to właśnie literatura dostarcza nam narzędzi do wyobrażania sobie przyszłości, to ona pomaga nam odróżnić kłamstwo fikcji od kłamstwa, które podaje się za prawdę. Skomplikowane? Nie mniej niż fake newsy, medialne manipulacje i gąszcz wiadomości udostępnianych w internecie. Literatura w interpretacji Koziołka to nie martwy zapis, oceniany przez krytyków, opisywany przez literaturoznawców i przeznaczony do tego, by dręczyć młodzież szkloną. To spoglądanie w lustro kultury, specjalna odmiana edukacji obywatelskiej, której celem jest nie tylko rozumienie świata, ale też wytworz...

Polski czytelnik otrzymuje do rąk kolejną książkę Rolanda Barthes'a. Wywiady (jak brzmi podtytuł) oprócz tego, że są - jak się można spodziewać i jak o tym przypomina kilkakrotnie sam autor - Dialogami, stanowią ponadto: intelektualną przygodę, podróż do granic, fascynujące itinerarium "topiki sensu", wypełnione anegdotami i przygodami, które przeplatają się wraz z rozwojem - a może raczej "rozwijaniem" - odkrywanej tu w historycznych błyskach, myśli, syllabus najważniejszych pojęć i tematów filozoficznych i literackich XX wieku, krytykę, rozprawkę, opowiadanie, ciekawą dygresję (bądź chmurę dygresji), gawędę o teatrze, krytykę, esej, zracjonalizowane lenistwo, potyczkę słowną, ucztę (wielorako rozumianą) etc., etc. (...)

Książka napisana przeciwko zwątpieniu. Płomienne wezwanie do działania na rzecz zmiany. „Nadzieja tkwi w założeniu, że nie sposób przewidzieć, co się stanie w przyszłości, i że w tej szczelinie niepewności powstaje przestrzeń do działania” – twierdzi Rebecca Solnit. Nie zawsze jesteśmy świadomi tego, jak wielki wpływ na bieg historii mogą mieć drobne zdarzenia i nasze jednostkowe postawy. Zmiana rodzi się długo, ale czasem wystarczy iskra, by dokonała się w jednej chwili. Książka jest kroniką takich właśnie, zakończonych częściowym lub całkowitym sukcesem, przedsięwzięć podejmowanych przez mniejsze i większe grupy ludzi, którzy chcieli zburzyć istniejący porządek i zmienić świat na lepszy – od upadku muru berlińskiego i rewolucji zapaty...

Dlaczego czterolistna koniczynka jest taka rzadka? Jak wielka jest nieskończoność? I dlaczego matematycy uważają, że kubek do kawy i pączek mają ten sam kształt? Interaktywna książka dla dzieci, które chcą poznać i zrozumieć otaczający świat. A w niej mnóstwo informacji, ciekawostek oraz niespodzianek: eksperymenty, gry, okienka, ruchome elementy i trójwymiarowe konstrukcje. Jasny, humorystyczny tekst, zabawne ilustracje i przeróżne łamigłówki pomagają wyjaśnić podstawy geometrii, algebry, prawdopodobieństwa i statystyki. Dzięki tej książce dzieci dowiedzą się, że matematyka jest wszędzie – mają z nią do czynienia, gdy kroją pizzę lub tort, gdy układają skarpetki w pary, gdy rzucają kostką do gry lub monetą. Przekonają się, że matematyka...

„Wolność i metafizyka” Marcina Poręby to zbiór tekstów, które powstawały na przestrzeni ponad dwudziestu lat. Zebrane przez Autora prace dotyczą niekiedy dość odległych od siebie zagadnień z zakresu historii filozofii oraz takich dziedzin filozofii jak epistemologia, metafizyka i filozofia umysłu. Racją współistnienia tak różnych tematycznie tekstów w jednym tomie jest zaprezentowanie pewnego sposobu rozumienia filozofii jako dziedziny, która może i powinna podlegać ciągłej interpretacji i reinterpretacji, ponieważ jej naturą jest dialog, a racją bytu wkład we współcześnie toczone dyskusje filozoficzne. To właśnie one są dla Marcina Poręby najważniejszym układem odniesienia dla interpretacji zakurzonych już niekiedy koncepcji i sporów, co pozwala...

Jan ma dwadzieścia lat i postanawia wszystko zostawić – studia, rodzinę, znajomych. Pakuje do plecaka kilka najpotrzebniejszych rzeczy i odchodzi. Chce być radykalny Rozpiera go duma z decyzji porzucenia dotychczasowego życia. Chce rozstrzygnąć ostatecznie o swoim losie, ulokować siebie po dobrej stronie świata, ofiarując Bogu całego siebie. Zostać mnichem, nieść dobro i pomoc. Wstępuje do klasztoru i zmienia imię na Benedykt. Rzeczywistość nie jest jednak równie czysta jak przekonania młodego i naiwnego duchownego. Widzi wokół siebie narastającą pustkę wewnętrzną, wydrążenie z życia, które znajduje religijne uzasadnianie w teoriach teologicznych i mistycznych. Tadeusz Bartoś – w swojej pierwszej powieści – opisuje bohatera od początku jego drogi w...

Autorka w swojej twórczości skupia się ona na codzienności i z subtelną ironią splata ją w sieć kulturalnych aluzji. Przedmiotami na wpół autobiograficznych rozważań są samotność, nietrwałość relacji i kruchość fizyczna. Giedra Radvilavičiute jest silnym i niezależnym kobiecym głosem w litewskiej literaturze

Tadeusz Bartoś patrzy na kondycję człowieka bez złudzeń. Stara się niczym nie przesłaniać jej nagiej, mało zachęcającej prawdy. Nie niesie nikomu „pocieszenia”. Tytułowa „niemożliwość upadku” to nie „dobra nowina”, ale brutalna rzeczywistość, w której zło się panoszy, a próby totalnego wyrugowania go obracają się w jego intensyfikację. Tej przemożności zła można przeciwstawić jedynie wolne od propagandy i moralnej postulatywności krytyczne myślenie. W swoich esejach Bartoś rozważa kwestie najbardziej newralgiczne dla stanu współczesnego świata, a zarazem – najbardziej zideologizowane. Prowadzone przez niego analizy i wnioski, do których dochodzi, są odkrywcze, nierzadko wizjonerskie. Pisząc o wojnie, rewolucji, Zagładzie, antysemityzmie...

Rozmowa dwojga filozofów o chrześcijaństwie i potrzebie duchowej każdego człowieka. Po co ludziom religie? Czy to coś więcej niż narzędzie kontroli społecznej? Kto dziś jeszcze zastanawia się nad wolnością sumienia, grzechem? Jaki jest polski katolicyzm, co go wyróżnia spośród innych? Jakie zagrożenia czyhają na religie, a jakie z nich wypływają? Czy naprawdę jesteśmy cywilizacją śmierci? Dlaczego polska lewica boi się hierarchów duchownych? I dlaczego w Polsce nikt nie karze księży przestępców seksualnych? Na te i wiele innych pytań próbują odpowiedzieć w swej książce-rozmowie Agata Bielik-Robson i Tadeusz Bartoś.

Jan ma dwadzieścia lat i postanawia wszystko zostawić – studia, rodzinę, znajomych. Pakuje do plecaka kilka najpotrzebniejszych rzeczy i odchodzi. Chce być radykalny Rozpiera go duma z decyzji porzucenia dotychczasowego życia. Chce rozstrzygnąć ostatecznie o swoim losie, ulokować siebie po dobrej stronie świata, ofiarując Bogu całego siebie. Zostać mnichem, nieść dobro i pomoc. Wstępuje do klasztoru i zmienia imię na Benedykt. Rzeczywistość nie jest jednak równie czysta jak przekonania młodego i naiwnego duchownego. Widzi wokół siebie narastającą pustkę wewnętrzną, wydrążenie z życia, które znajduje religijne uzasadnianie w teoriach teologicznych i mistycznych. Tadeusz Bartoś – w swojej pierwszej powieści – opisuje bohatera od początku jego drogi w...

Tadeusz Bartoś patrzy na kondycję człowieka bez złudzeń. Stara się niczym nie przesłaniać jej nagiej, mało zachęcającej prawdy. Nie niesie nikomu „pocieszenia”. Tytułowa „niemożliwość upadku” to nie „dobra nowina”, ale brutalna rzeczywistość, w której zło się panoszy, a próby totalnego wyrugowania go obracają się w jego intensyfikację. Tej przemożności zła można przeciwstawić jedynie wolne od propagandy i moralnej postulatywności krytyczne myślenie. W swoich esejach Bartoś rozważa kwestie najbardziej newralgiczne dla stanu współczesnego świata, a zarazem – najbardziej zideologizowane. Prowadzone przez niego analizy i wnioski, do których dochodzi, są odkrywcze, nierzadko wizjonerskie. Pisząc o wojnie, rewolucji, Zagładzie, antysemityzmie...