Komentarz do „Hermeneutyki” Arystotelesa

Św. Augustyn zawarł w Wyznaniach tajemnicę swojego życia: historię nawrócenia, świadectwo dramatycznej walki duchowej, poruszający obraz zmagań człowieka usiłującego uwolnić się od grzechu i skierować ku Bogu. Dzieło to jest zarazem wyjątkowym wyznaniem wiary i pochwałą Boga, który łaskawie pochyla się nad grzesznym człowiekiem. Św. Augustyn świadomy, że jego życie stanowi żywy dowód Bożego działania, głosi hymn uwielbienia dla miłosiernego Boga. Przesłanie płynące z Wyznań nie przestaje być aktualne dla dzisiejszego człowieka.

Tom obejmuje pochodzące ze zbioru Dysput problemowych o prawdzie Tomasza z Akwinu kwestie 25 i 26 dotyczące uczuć i zmysłów. Kwestia 26 pt. De passionibus animae (tłumaczenie na język polski jako: O doznaniach duszy; O uczuciach ludzkich; O uczuciach) oraz kwestia 25 pt. De sensualitate (tłumaczone jako O zmysłowości; O pożądaniu zmysłowym czyli zmysłowości) powstały podczas trzeciego roku pobytu Tomasza w Paryżu w latach 1256–1259 jako owoc jego pracy akademickiej. Problematyka władz uczuć i zmysłów człowieka stanowi jedno z ważniejszych zagadnień antropologii filozoficznej. W dziejach filozofii podejmowano różne próby wyjaśniania ich statusu i funkcji: poczynając od negacji sfery zmysłowo-uczuciowej, poprzez jej absolutyzację, a skończywszy na redukcji u...

Przedstawiany w tym tomie traktat etyczny, obejmujący kwestie 23-46 z „drugiej części drugiej części” (secunda secundae) Summy teologii Tomasza z Akwinu mówiący o czymś, co jest normatywną podstawą różnorakich teorii moralnych, odwołujących się do chrześcijaństwa. Tą fundamentalną normą wszelkiej chrześcijańskiej etyki jest potwierdzane z całą mocą w Ewangeliach, lecz podawane także w Starym Testamencie przykazanie miłości bliźniego. Choć jednak sama formuła tego religijnego nakazu – „kochaj bliźniego swego jak siebie samego”, dilige proximum tuum sicut te ipsum – jest od wieków ustalona, wypełniającą ją treść rozumiano na różne sposoby. (…) Miłość, o którą chodzi w omawianym przykazaniu, nie jest jakąś powszechną życzliwośc...

Dyskusja na temat systemów organizacji społecznej w naszym społeczeństwie.

Fascynująca opowieść szkockiego neoromantyka i autora wielu książek przygodowych o dwoistości ludzkiej natury Ceniony londyński lekarz Henry Jekyll uważa, że każdy nosi w sobie dwa przeciwstawne charaktery: jawną prawość i dobroć oraz skrywane zło, agresję i dążenie do destrukcji. Prowadzi doświadczenia chemiczne, które mają na celu wynalezienie eliksiru, radykalnie zmieniającego osobowość. Pod osłoną nocy doktor Jekyll zamienia się w okrutnego pana Hyde'a, który jest ucieleśnieniem zła. Jekyll, nie mogąc się pogodzić z czynami dokonywanym przez siebie pod postacią Hyde'a, popełnia samobójstwo.

Od połowy ubiegłego wieku w powszechnej świadomości świata jedyną ofiarą wojny stali się Żydzi. Przeciętny Amerykanin, czy Francuz, czy Niemiec mniema, że II wojna to był Holocaust i tyle. Byli jeszcze jacyś ludzie, którzy Żydów ratowali, reszta jednak, cała wielka wielomilionowa rzesza przyglądała się biernie, albo wręcz w mordzie uczestniczyła. Otoczeni przez mrowie chrześcijańskiej tłuszczy, która czyhała na ich życie i majątek Żydzi ginęli samotnie. Hitler to nie zbrodniarz i morderca ludów, ale wyłącznie zabójca Żydów, podbite narody, Polacy, Serbowie, Rosjanie, czy Białorusini to nie osobne ofiary, ale nieistotny nawóz historii, przypis do wielkiej tragedii Holocaustu. A chrześcijaństwo? Staje się ono wehikułem, za pomocą którego wiele ś...

Rebelia. Kościół katolicki i kulturowa rewolucja to książka o ostatecznym cywilizacyjnym starciu między Kościołem katolickim a oświeceniem – wojnie rozgrywającej się na naszych oczach od przeszło sześćdziesięciu lat. Atak wrogów Kościoła, według E. Michaela Jonesa, skupił się na trzech głównych obszarach: edukacji, publicznej promocji nieprzyzwoitości, demontażu pojęć takich jak tradycyjny model rodziny i seksualności. Autor ukazuje, jak doszło do stworzenia nowej wywrotowej broni – ideologii kontrolowanego rozbudzania libido, która, w myśl jej twórców, ma doprowadzić ostatecznie do powszechnej laicyzacji. Książka jest dobrą analizą negatywnej roli, jaką w tej wojnie odegrały świeckie sądy, kościelne uczelnie oraz owoce, które przyniósł św...

Książka pełna mocnych i bezkompromisowych teksów Pawła Lisickiego. Autor nie boi się podejmowania w niej tematów trudnych, kontrowersyjnych oraz formułowania radykalnych tez. W poszukiwaniu prawdy odważnie stawia pytania i w oparciu o powszechnie znane fakty stara się na nie odpowiadać – bez obaw, że narazi się tym czy innym środowiskom. Dokąd zmierza kultura laicyzującej się Europy? Czy chrześcijaństwo zachodnie zostanie wyparte przez islam? Jaką postawę przyjąć wobec fali muzułmańskich imigrantów? Jakie tendencje zachodzą w światowej i polskiej polityce? Czy wciąż staje się ona coraz bardziej liberalna, czy może nadeszła pora na kontrrewolucję? Autor podejmuje także tematy z zakresu polskiej polityki historycznej, a szczególnie niełatwego dialogu z...

Najsłynniejsza obok Ścieżek Północy powieść Richarda Flanagana Arcydzieło współczesnej literatury wyróżnione m.in. Commonwealth Prize. Dawno, dawno temu, gdy Ziemia była wciąż młoda, a ryby w morzu i wszelkie stworzenia na lądzie nie były jeszcze zagrożone wyginięciem, mężczyzna o nazwisku William Buelow Gould został skazany na dożywocie w najstraszniejszej kolonii karnej Imperium Brytyjskiego. Wysepka Sary, zapomniana przez Boga część Ziemi van Diemena, stała się dla niego całym światem. Pewnego dnia więzienny lekarz zleca Gouldowi sporządzenie albumu z rysunkami ryb, zamieszkującymi okoliczne wody. Księga ryb Williama Goulda to szczytowe osiągnięcie Richarda Flanagana, któremu patronują najwybitniejsi twórcy w historii literatury, od Cervantesa,...

Z czego wynika obowiązek modlitwy? Kiedy modlitwa jest dobra a kiedy wynaturzona? Jak pogodzić modlitwę z życiem aktywnym? Na te i inne ważne pytania odpowiada jeden z najwybitniejszych polskich teologów, Sługa Boży, o. Jacek Woroniecki OP (1878-1949). Po dokonaniu zupełnej analizy tekstów źródłowych po raz pierwszy publikujemy w całości, bez cenzury, oryginalną myśl jednego z najwybitniejszych polskich teologów XX wieku. Myśl zresztą zasadniczą, jak podkreślał to sam autor, w zakresie rzeczywistej odnowy narodu polskiego, o czym warto przypomnieć przy okazji obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości w 1918 roku.

Jeśli trudno Ci uwierzyć w to, że istnieje życie po śmierci, pora sięgnąć po poważne dowody naukowe! Opierając się na ustaleniach nauk przyrodniczych, takich jak fizyka, biologia i medycyna, a także na badaniach psychologów i pismach filozofów, Dinesh D’Souza, znany amerykański analityk i publicysta, pokazuje, dlaczego zdobywająca coraz więcej zwolenników ateistyczna krytyka nieśmiertelności jest irracjonalna. Wielu czytelnikom, przyzwyczajonym do myślenia o sprawach ostatecznych jedynie w kategoriach mistycznych, sugestia, że wiarę w to, iż „jest coś po śmierci”, można oprzeć na dowodach naukowych, może wydać się absurdalna. Dinesh D’Souza udowadnia na kartach tej książki, że takie racjonalne podejście jest jak najbardziej uzasadnione. Swój popa...

„Prymasowska Seria Biblijna” powiększa się o kolejny ważny tom. Składa się on z połączenia tłumaczenia Starego Testamentu przygotowanego w oparciu o przekład Septuaginty, czyli Biblii Greckiej Starego Testamentu, oraz przekładu Nowego Testamentu na język polski. Tego monumentalnego dzieła dokonał ks. prof. Remigiusz Popowski SDB i stanowi ono jego opus vitae. Połączenie obydwu części Biblii, czyli Starego i Nowego Testamentu, jest nie tylko w pełni uzasadnione, lecz i bardzo potrzebne. Z jednej strony pozwala zapoznać się z całością translatorskiego dorobku ks. prof. R. Popowskiego SDB dotyczącego Biblii, a z drugiej ułatwia porównanie polskiego tłumaczenia jej wersji greckiej z tłumaczeniami na język polski dokonanymi z języków oryginalnych, czyli...

17 tom serii obejmuje kwestie Summy teologii, w których św. Tomasz kontynuuje rozważania o stworzeniu. Omawia w nich zagadnienie wielości i różnorodności stworzeń (kwestia 47) oraz naturę dobra i zła (kwestie 48–49). Rozważa stworzenia czysto duchowe, tj. aniołów (kwestie 50–64), a następnie cielesne (kwestie 65–74). Ta ostatnia część stanowi w dużej mierze komentarz do opisu sześciu dni stworzenia z Księgi Rodzaju. Summa teologii św. Tomasza z Akwinu to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu.

Część mówiąca o Trójcy Świętej należy do najważniejszych, a jednocześnie najtrudniejszych fragmentów Summy. Najważniejszych, ponieważ dotyczy prawdy będącej w samym sercu chrześcijańskiego objawienia. Zalicza się także do najtrudniejszych, ponieważ ma spekulatywny i dość techniczny charakter – św. Tomasz używa całego swego intelektualnego kunsztu, by za pomocą analogii ukazać wierzącym to, co dla nas pojmowalne z tajemnicy Boga w Trójcy. Myśl Akwinaty ogniskuje się wokół pojęcia Osób w Trójcy jako „relacji bytujących samoistnie”. Analizuje on teologicznie pojęcia osoby, relacji, pochodzenia Osób w Trójcy i inne zagadnienia kluczowe dla tego tematu. Pozostałe kwestie zamieszczone w tym tomie dotyczą pochodzenia stworzeń od Boga. Św. Tomasz...

Summa teologii św. Tomasza z Akwinu to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu. Św. Tomasz w swojej pracy wykorzystał średniowieczny gatunek „summy”, który miał na celu pełne, syntetyczne i zwięzłe przedstawienie jakiejś dziedziny. W zamyśle Akwinaty dzieło to miało być przeznaczone dla początkujących - choć prawdopodobnie w trakcie pracy przekroczyło te zamierzenia. Tak pisał o tym w prologu do Summy:

Tom 42 zawiera drugą część komentarza św. Tomasza do słynnej Etyki nikomachejskiej Arystotelesa – tekstu poświęconego m.in. szczęściu, cnotom, jako sposobom dążenia do niego, oraz przyjaźni. Osobnym niewielkim dziełem zamieszczonym w tym tomie jest Tablica do „Etyki”, która powstała niedługo przed Objaśnieniem „Etyki”. Gatunek literacki zastosowany przez Akwinatę w Objaśnieniu to komentarz ad litteram (czyli „dosłowny”) zwany także sententia. Polega on na odtworzeniu i uporządkowaniu treści komentowanego dzieła z niewieloma własnymi uwagami komentatora. Akwinata przedstawia więc krok po kroku treść kolejnych ksiąg Etyki. Wskazuje przy tym na strukturę tekstu i rekonstruuje tok rozumowania Arystotelesa, niekiedy odrzucając krążące błędne in...

List do Hebrajczyków jest jednym z bardziej zagadkowych pism Nowego Testamentu, gdy chodzi o ustalenie jego autorstwa, adresatów czy daty powstania. Św. Tomasz przyjmuje, podobnie jak wielu innych dawnych autorów, że wyszedł on spod pióra św. Pawła. Na listy Pawłowe Akwinata patrzy zaś jako na pewną całość. Dostrzega w nich nie tylko zbiór pism okolicznościowych napisanych do rozmaitych adresatów, ale przede wszystkim owoc Bożego natchnienia. Jak pisze o tym dr Jörgen Vijgen we wstępie do jednego z wydań Wykładu „Listu do Hebrajczyków” prawdy objawione „na mocy boskiego dekretu, są przekazywane i wyrażane przez Pawła, aby uczynić te prawdy dostępnymi i przekazać je przyszłym czytelnikom”.

Kolejny tom Dzieł wszystkich Tomasza z Akwinu zawiera szereg dysput prowadzonych przez Akwinatę w różnym czasie. Quodlibet znaczy dosłownie „co się podoba”. Ten średniowieczny gatunek literacki był zapisem prowadzonych na ówczesnych uniwersytetach dyskusji, w których każdy członek społeczności akademickiej mógł zadać „mistrzowi” dowolne pytanie. Tłumacz dzieła i autor wprowadzenia do niego, prof. Mikołaj Olszewski, tak porównuje je z innymi typami średniowiecznych tekstów teologicznych: „Gdybyśmy chcieli krótko scharakteryzować kwestie quodlibetalne w porównaniu do rozważań zawartych w summach, komentarzach do Sentencji czy kwestiach dyskutowanych, można by powiedzieć, że kwestie ze średniowiecznych syntez teologicznych rozpatrują zagadnienia, kt...

Wstęp - Jacek Salij OP. Uczta intelektualna dla każdego zainteresowanego wiarą chrześcijańską. Opracowanie około sześćdziesięciu kazań, które św. Tomasz wygłosił w okresie Wielkiego Postu w 1273 roku w Neapolu, w ostatnim roku swojej działalności. Charakterystyczny dla św. Tomasza zmysł porządkowania podejmowanych zagadnień w niejednym przypadku trafi do przekonania również współczesnemu czytelnikowi i pomoże mu uporządkować ten lub inny jego własny problem religijny.