Kronos 4/2012

Kazania pasyjne podejmują refleksję nad tematem cierpienia Chrystusa. Przygotowują nas do współprzeżywania z Jezusem Jego paschy przez wcześniejsze rozważanie słów pieśni tworzących nabożeństwo gorzkich żali. Głosimy Ukrzyżowanego to propozycja misjonarzy oblatów Maryi Niepokalanej. Zamieszczone w niej teksty kaznodziejskie stanowią cenną pomoc dla głosicieli słowa Bożego i mogą być inspiracją dla wszystkich, którzy chcą ożywienia swojej wiary i życia duchowego. Wszystko po to, by słowo Boże stawało się światłem na życiowych ścieżkach każdego czytelnika.

Jezus obiecał szczęście wszystkim, którzy będą go naśladowali. To błogosławione życie nie jest jednak szeroką i łatwą drogą: słodkie jarzmo wymaga samozaparcia, a lekkie brzemię nieraz doskwiera. Droga chrześcijanina jest wymagająca i przypomina pole bitwy. Teresa od Jezusa, wielka mistrzyni życia wewnętrznego, dostrzegała wyraźnie tę walkę, jaka toczy się w sercach ludzkich i o serca ludzkie.

Paul Tillich (1886-1965) - niemiecki filozof i teolog protestancki, zbliżony do egzeystencjalizmu.Tillich podjął próbę dokonania syntezy teologii i filozofii, w związku z czym najbardziej adekwatna dla określenia całokształtu jego poglądów jest nazwa "teologia filozoficzna". Zdaniem Tillicha zarówno teologia, jak i filozofia, stawiają pytania dotyczące istoty bytu. W odróżnieniu od teologii, filozofia zajmuje się bytem samym w sobie, zaś obiektywizm poznania filozoficznego powoduje radykalne oddzielenie podmiotu poznającego od poznawanego przedmiotu. Teologia natomiast nie stara się o bezwzględny obiektywizm poznawczy; stosunek teologa do przedmiotu poznania jest subiektywny (egzystencjalny) i przesycony wiarą, a w związku z tym nie jest zależny bezpośrednio od wyn...

Jarosław Iwaszkiewicz uczynił przemijanie, starość i śmierć jednym z najważniejszych tematów swojej poetycko-prozatorskiej twórczości. Dziwić więc może skromna liczba opracowań dotyczących tej tematyki w polskim literaturoznawstwie. Ową lukę próbuje wypełnić monograficzna rozprawa Józefa Majewskiego. Osią konstrukcyjną jego pracy staje się rozpisana na kilka głosów analiza ostatniego wiersza poety — słynnej Uranii; wokół niej autor szkicuje rozległy i szczegółowy pejzaż wątków eschatologicznych stale obecnych w kilkudziesięcioletniej drodze twórczej autora Panien z Wilka i Sérénité.

Opisałem w tej powieści splątane losy kilku postaci – a tłem uczyniłem katastrofę społeczną i ekonomiczną o globalnym zasięgu. Bernard Nowak, prowadzący Wydawnictwo Test, podjął decyzję o wydaniu mojej książki rok temu, może trochę dawniej. Realne możliwości wydania pojawiły się pod koniec 2019 roku, wtedy też postanowiłem wrócić do pierwszego tytułu – Zły wiatr. Rzeczywista katastrofa społeczna i ekonomiczna zaczęła się wkrótce potem. W chwili, gdy piszę te słowa, nie widać jeszcze drugiego brzegu. Jeszcze nie świta. Mocno jednak wierzę w to, co napisałem. Jeszcze pokażemy dzieciom, jak rośnie las, posłuchamy kwartetów skrzypcowych, jeszcze przyjaciele otworzą nam drzwi – Piotr Wojciechowski.

Podręczniki filozofii średniowiecznej albo nie piszą o Kuzańczyku wcale, albo lokują go w średniowieczu tylko jedną nogą. I choć Dermot Moran w publikowanym przez nas eseju nazywa go odźwiernym nowożytności, panuje dość powszechnie dzielone przekonanie, że Mikołaj z Kuzy to postać w gruncie rzeczy samotna: katalizator zmian, a jednak nie ich bezpośredni sprawca. O ile więc nasz Mikołaj z Kuzy stanowi początek renesansu, jego najpierwszy zwiastun, o tyle William Shakespeare wieńczy ten piękny być może najpiękniejszy po czasach Grecji klasycznej sen ludzkości. Zostajemy z niego wybudzeni przyjmijmy tę datę jako cezurę nowożytności w 1642 roku wraz z decyzją o zamknięciu teatrów. Shakespeare prześwietlał dzieła swoich rywali, nie wyłączając samego Stw�...

Wolność stanowiła podstawową troskę epikurejczyków. Osiąga się ją zawsze przez uwolnienie się od strachu przed śmiercią, od bogów. Przeżywanie życia w ciągłej obawie o nie, życia zatrutego myślą o innym życiu, w którym będziemy rozliczani za życie, jakie prowadziliśmy tu, na ziemi, to przejaw braku rozsądku, nadpobudliwość wyobraźni. Z życia potrzeba trwale usuwać wszelkie lęki i godzić się na to, co ono samo przynosi, ceniąc przede wszystkim rzeczy piękne, przyjemne i nietrwałe. Motto znad bramy ogrodów epikurejskich głosiło, że najwyższym dobrem człowieka są przyjemności, niekoniecznie zresztą zmysłowe. Dopiero przyjemności ważne z punktu widzenia ducha ludzkiego potrafią zesłać spokój i trwałe zadowolenie. Przyjemnie jest więc nie...

„Uwolnienie kobiecości nie oznacza uwolnienia ciała. Celem jest uwolnienie boskości ciała, boskich, archetypowych, podobnych do boga aspektów ciała.” Niezwykła podróż w głąb ludzkiej duszy i kultury, pozwalająca odkryć to, co czasem najgłębiej schowane. Przywołana w książce klasyczna rumuńska baśń staje się punktem wyjścia do opowieści o ludzkiej duszy, zanurzonej w kulturze. Autorka odczytuje bogaty i skomplikowany język symboli jako język ludzkiego doświadczenia na drodze do poznania. Powiązanie motywów baśniowych, mitologicznych i religijnych jest często zaskakujące i nad wyraz aktualne dla rozumienia zachodzących w świecie przemian, ale też – jak każda opowieść psychoanalityczna – w odczytywaniu własnego życia i jego znaczeń. „W tak zw...

Stary katolicyzm walczy. Nie tylko o dusze ludzkie, ale o swe własne przetrwanie w Europie. „Europa” jest trzecim – obok „religii” i „walki” – pojęciem wyznaczającym zakres podjętych tu poszukiwań. Książka ta wpisuje się w nurt szeroko rozumianej refleksji apokaliptycznej. Coraz liczniejsze i – w opinii piszącej te słowa – coraz bardziej przekonujące są bowiem diagnozy schyłku cywilizacji zachodniej. Pisma machabejskie wynikają zatem z przekonania, że istota europejskości ulega daleko idącej transformacji, zwiastującej rychły koniec tej cywilizacji. Przy tym zasada uwiądu jest całkowicie wewnętrzna, na wskroś europejska. Wszystko, co w Europie było najlepsze, co stanowiło jej istotę – uznanie wagi jednostkowego istnienia, rozumne powiązani...

Po zakończeniu II wojny światowej w znaczący sposób wzrósł autorytet Kościoła w społeczeństwie, co było konsekwencją traumatycznych doświadczeń wojennych oraz nowej sytuacji politycznej w Polsce związanej z przejęciem władzy przez komunistów. Opierające się na ideologii marksistowsko-leninowskiej państwo w zderzeniu z silnym organizacyjnie i mającym znaczne poparcie społeczne Kościołem doprowadziło wkrótce do otwartej konfrontacji. Jednym z jej istotnych elementów była polityka państwa zmierzająca do pozbawienia Kościoła materialnych podstaw jego funkcjonowania. Polityka ta jest przedmiotem analizy w niniejszej publikacji. Zagadnienie to nie było, jak dotychczas, przedmiotem odrębnych badań. Dlatego też - w zamierzeniu autora - niniejsza praca może sta...

Druga książka młodego, niezależnego naukowca z IPN, nagradzanego badacza i popularyzatora dziejów opozycji demokratycznej w PRL. Tym razem dr Jan Olaszek przygotował zbiór popularnonaukowych artykułów o nietuzinkowych bohaterach podziemia, których później historia postanowiła odstawić na boczny tor oraz o zapomnianych epizodach walki o wolną Polskę, niekiedy bardzo kontrowersyjnych. „W mediach często słyszymy o jakiejś postaci: legendarny opozycjonista z czasów PRL. Jednak wśród nas jest coraz więcej ludzi, którzy nie mają właściwie pojęcia, co ten zwrot oznacza. Jeśli do nich należysz, to koniecznie powinieneś przeczytać tę książkę. Jeśli zaś uważasz, że masz już o opozycji z lat PRL wystarczającą wiedzę, to też powinieneś to zrobić. Jan O...

Książka wybitnego teologa, profesora Uniwersytetu Gdańskiego opowiada o współczesnych teologicznych i doktrynalnych napięciach, konfliktach i trudnościach w Kościele katolickim, m.in. o tych, które wiążą się z pytaniami o ojcostwo i macierzyństwo Boga, święcenia kapłańskie kobiet, modlitwę międzyreligijną, życie po śmierci czy granice wolności teologii.