Latarnia umarłych

„Czas znika, mija przeszłość, wiek niezwrotnie bieży / A występków szkaradność lub cnoty przykłady / Te obrzydłe, te święte zostawują ślady” – te słowa Ignacego Krasickiego doskonale podsumowują wydarzenia z naszej przeszłości, a także to, co przeszłością już niedługo się stanie. Przemoc, wojny, rozboje od wieków towarzyszyły człowiekowi, który z pychy i chciwości wyciąga rękę po więcej lub który na siłę stara się przekonać innych do swojej ideologii. Tylko ignorant twierdzi, że historia jest nudna – wszak za wszystkimi tymi datami, miejscowościami, stali ludzie i ich tragedie. O tym, ile w minionych wydarzeniach jest pasji, ile emocji, wiedzą wszyscy ci, którzy zajmują się jej badaniem, a także osoby, które na podstawie odnalezionych dokumentów, fragmentów wspomnień, listów i książek nie tylko starają się ustalić wersję wydarzeń, ale i odnaleźć na jej podstawie to, co dawno pokryło się kurzem niepamięci lub też zniknęło w niewyjaśnionych okolicznościach. Wiele jest bowiem zagadek w historii, wiele niewyjaśnionych wciąż kwestii, czekających tylko na pojawienie się spoiwa łączącego pozornie niezwiązane ze sobą elementy.

Czy takim spoiwem właśnie są materiały, które otrzymuje Paulina, dziennikarka zatrudniona w „Dzienniku Szczecińskim”? Przekonamy się o tym podczas lektury porywającej powieści autorstwa Leszka Hermana, znanego wszystkim poszukiwaczom przygód z książki „Sedinum”. Wydarzenia rozgrywające się w opublikowanej nakładem wydawnictwa MUZA powieści pt. „Latarnia umarłych” mają miejsce rok po naszej podróży do Szczecina. Paulina, architekt Igor i ich angielski przyjaciel Johann znów znajdą się w centrum emocjonujących wydarzeń, które sięgają daleko w przeszłość, a które wciąż budzą kontrowersję, rozpalają ciekawość, ale i kładą się cieniem na życiorysie. Po powieść sięgnąć czytelnicy, których pasjonuje rozwiązywanie zagadek, którzy interesują się historią, szczególnie wydarzeniami rozgrywającymi się podczas II wojny światowej, a także ci, którzy zdołali przekonać się, że nazwisko Herman oznacza dobre pióro, emocjonującą fabułę, barwnych bohaterów oraz mnóstwo szczegółów, nie tylko związanych z przeszłością.

Z uwagi na tematykę, jaką zajmuje się Paulina – nierozwiązane tajemnice okresu wojennego, to właśnie ta młoda dziennikarka staje się osobą, której niejaki Karol Wyrzykowski decyduje się powierzyć pewną tajemnicę. Informacje i materiały w posiadaniu których jest mężczyzna, znany w otoczeniu ze swoich dziwactw i manii prześladowczej, tym razem nie okazują się wytworem chorego umysłu. Z fragmentów zeskanowanego dziennika, a także przesłanych dokumentów i negatywów oraz wstrząsającej wiadomości o ukrytych w piwnicy Wyrzykowskiego zwłokach wyłania się interesująca opowieść, której poznaniem zainteresowana jest nie tylko Paulina. Informacje staruszka okazują się tak sensacyjne, że ktoś nie waha się dla nich zabić …

Kiedy prowadzone śledztwo i przeszukanie domu rzeczywiście odsłania ponurą tajemnicę Wyrzykowskiego: zwłoki alianckiego lotnika oraz starą radiostację, Paulina postanawia nadać posiadanym informacjom kształt i opublikować artykuł. Sprawa robi się coraz bardziej skomplikowana szczególnie, że nie tylko ona stara się dociec prawdy i zdobyć zaginione strony dziennika, które być może rzucą nieco światła na tajemnicę zmarłego i pozornie niepasujące do siebie elementy…

To tylko jeden z licznych wątków poruszanych przez Hermana, które tworzą przemyślaną i wciągającą całość, które rozbudzają naszą wyobraźnię i pozwalają ocenić bezmiar informacji, które dotąd z różnych względów pozostawały poza naszym zasięgiem. Znajdziemy tu nie tylko tajemnice Wyrzykowskiego, którego przeszłość i pochodzenie jest równie skomplikowane, jak sekrety, które skrywa, ale i tajemnice zatopione w morzu, wiadomości dotyczące Madmenham, czyli tajnej bazy szpiegowskiej czy też Wunderwaffe – cudownej broni Hitlera. To nie wszystkie frapujące szczegóły, dotyczące między innymi okresu wojennego czy zatopionych przez wiekami okrętów, nurkowania i morskich przesądów. Przeszłość przeplata się tu z teraźniejszością, a stopniowo wszystkie elementy tych puzzli łącza się ze sobą, tworząc nową jakość.

Tym samym „Latarnia umarłych” staje się jednym z najgorętszych tytułów ostatnich miesięcy, zaś sam Leszek Herman – szumnie określany polskim Danem Brownem, zapisuje się w pamięci jako autor, po którego powieści sięgnąć można bez wahania. Doskonale skonstruowanej fabule towarzyszą plastyczne opisy, które mimo znacznej szczegółowości nie nużą, lecz wręcz przeciwnie – uruchamiają naszą wyobraźnię i przenoszą nas na karty powieści. Prawda, którą autor przed nami odsłania jest tym bardziej emocjonująca, iż jest częścią naszej historii. Zresztą, jak przestrzegał Wyrzykowski: „Ci wszyscy umarli wracają … Światła umarłych wracają. Zawsze wracają …” – warto zatem wiedzieć, jakie sekrety ci zmarli kryją lub być przygotowanym na to, czym zechcą się z nami podzielić …

Zagadka goni zagadkę, historia odsłania swoje mroki, a na czele kolejny raz stają oni – Paulina, Igor i Johann. Zdeterminowana dziennikarka, która od pozornie błahej informacji trafia w sam środek śledztwa mającego powiązania z tajnymi akcjami organizowanymi w czasie II wojny światowej. Zniechęcony denerwującą pracą architekt, pasjonat historii, który właśnie wyczekuje odwiedzin przyjaciela. Kolejna sprawa, która pochłaniając bohaterów dobrze znanych już czytelnikom powieści „Sedinum”, wymaga jeszcze większego zaangażowania. Poszukiwania, śledztwo, niebezpieczeństwo. Na jaki ślad natrafią i jakie oblicze przeszłości odkryją?

Stare fotografie, dziennik z powyrywanymi kartkami, mapy, ciągi cyfr i skrywające zagadki kościoły. Koloseum śmierci, Wunderwaffe (cudowna broń Hitlera), Pandora i las, który mrozi krew w żyłach. Kolejny popis wyobraźni autora, kolejna wirtuozeria budowania mrocznego klimatu sensacji i przygody. Przeszłość, która pozornie nieaktualna wciąż daje o sobie znać i wydarzenia, które wręcz skłaniają do zgłębienia tematu. Oj tak, przyznam się, że co rusz korzystałam z wiedzy Internetu, by sprawdzić autentyczność różnorakich elementów fabuły. Jestem pod ogromnym wrażeniem tego, jak Leszek Herman doskonale przygotował się do napisania tej książki. Naprawdę można uwierzyć w to, że stworzona przez niego historia jest w pełni prawdziwa.

Nie tylko zaplecze historyczne i udana kreacja bohaterów wpływają na pozytywną ocenę tej powieści. Środowisko architektów, praca dziennikarzy, detale związane z nurkowaniem – mam wrażenie, że autor wpierw wcielał się w role poszczególnych osób, a potem rysował słowem postaci i otaczającą ich codzienność. Wiarygodności każdego z elementów oraz ich obrazowego przedstawienia może pozazdrościć mu niejeden owiany sławą, zagraniczny pisarz.

Nierozłączną częścią tej książki, ale i poniekąd niezbędną okazują się nieco przydługawe opisy, które potrafią dawać się we znaki, ale tylko chwilami. Zazwyczaj te dotyczące minionych lat, objaśniają poszczególne wydarzenia by utorować drogę teraźniejszości, ostatecznie klarownej pomimo wielu nawarstwiających się sekretów. Zdaję sobie jednak sprawę, że bez nich to nie byłoby to samo. A więc jest to moje jedyne, drobne zastrzeżenie, bo cała reszta pozostawiła mnie bez słów. W pozytywnym tego wyrażenia znaczeniu.

Powieść sensacyjno-przygodowa. Książka, w której wojenne tajemnice i czasy samych Templariuszy wkradają się w teraźniejszość, by po wielu latach w końcu wyjść na światło dzienne. Historia, która porywa w głąb pasjonującego śledztwa, która pozwala na uczestnictwo w jakże wyjątkowych wydarzeniach, wymazując z umysłu czytelnika jego własną rzeczywistość. Mroczna, owiana aurą niejasności, mistrzowska. Bawiłam się u jej boku wybornie, nieraz z wyraźnie widoczną gęsią skórką pokrywającą całe moje ciało. I pomimo sześciuset przebytych stron pytam się, czemu to wszystko tak szybko się skończyło? Polecam z czystym sumieniem i czekam na więcej. Co więcej, czekam niecierpliwie, chociaż zdaję sobie sprawę z tego, że w przypadku takich książek pośpiech nie jest wskazany. Misternie skonstruowana „Latarnia umarłych” to zdecydowanie jedna z lepszych powieści tego roku. Nie zawahajcie się po nią sięgnąć. Warto.

Rok temu Leszek Herman - szczecinianin, z wykształcenia architekt, miłośnik tajemnic historycznych i sztuki, zadebiutował powieścią "Sedinum. Wiadomość z podziemi". Ależ to była dla mnie gratka. Osiemset stron świetnej fabuły w połączeniu z fascynującą historią Pomorza Zachodniego, wędrówki ulicami mojego rodzinnego miasta, zaglądanie do szczecińskich podziemi, a nawet podróż do Londynu. Byłam pod wrażeniem, dlatego z radością przyjęłam wiadomość o listopadowej premierze najnowszej książki Leszka Hermana, czyli "Latarni umarłych".

Tym razem autor funduje nam podróż do Darłowa, małego nadmorskiego miasteczka w pobliżu Koszalina, w północno - zachodniej Polsce. Historia królewskiego miasta Darłowo o średniowiecznym rodowodzie i ponad 700 - letniej tradycji stanowi idealną scenerię dla sensacyjnych wydarzeń rozgrywających się w powieści.

Do znanej nam już z pierwszej powieści dziennikarki szczecińskiego dziennika, Pauliny Weber zgłasza się mieszkaniec Darłowa, który twierdzi, że ma do przekazania informacje o wielkiej tajemnicy z przeszłości. Aby potwierdzić sensacyjne wiadomości przesyła dziennikarce fragmenty swojego pamiętnika, w których prawda historyczna miesza się z fantazjami starszego pana. Prawdę mówiąc większość osób mających styczność z nadawcą listów nie traktuje poważnie jego rewelacji. Gdy staruszek informuje, że w jego piwnicy od kilkudziesięciu lat ukryte są zwłoki, młoda dziennikarka utwierdza się w przekonaniu, że jej rozmówca jest niespełna rozumu. Sytuacja ulega zmianie, gdy tajemniczy informator zostaje zamordowany. W ten sposób nawiązana zostaje misternie utkana intryga, która poprowadzi nas od XV - wiecznego tsunami na Bałtyku, poprzez próby gigantycznych niemieckich dział z okresu II wojny światowej, które odbywały się w Rügenwalde (Darłowo) i eksplorację dna Morza Bałtyckiego, wypełnionego po dziś dzień setką tysięcy wraków, które rozpalają wyobraźnię nurków z całego świata.

Jednym z takich słynnych zatopionych obiektów jest szwedzki galeon, który po przepłynięciu zaledwie mili morskiej zatonął na oczach tłumów ludzi obserwujących jego próbny rejs w sierpniu 1628 roku. Po trzystu latach spoczywania na dnie morskim wrak został wydobyty na powierzchnię, pieczołowicie zakonserwowany i udostępniony zwiedzającym w postaci muzeum w Sztokholmie. Wykonany w większości z drewna dębowego galeon zachował się w dobrym stanie przede wszystkim dlatego, że w Bałtyku brakuje organizmów, które żywią się drewnem. Kilka lat temu miałam okazję osobiście przekonać się o pięknie zatopionego okrętu. To niesamowite uczucie chodzić po jego pokładach, mając świadomość, że spędził on pod wodą ponad trzysta lat.

Leszek Herman serwuje czytelnikom wiele tego typu historii, drobiazgowo opowiedzianych, uzupełnionych plastycznymi opisami i popartych świetnym przygotowaniem merytorycznym.

Na uwagę zasługują te fragmenty powieści, które przenoszą nas w morskie głębiny. Piękne i realistyczne opisy nurkowania stanowią idealną zachętę do podjęcia własnych prób schodzenia pod wodę. Tym bardziej że autor przedstawia wiele technicznych aspektów związanych z nurkowaniem, na przykład zmianą mieszanin oddechowych pod powierzchnią wody. Informacje te są bardzo przydatne, jednocześnie świadczą o bardzo dobrym przygotowaniu pisarza, który serwuje nam rzetelną wiedzę na ten temat.

Wątków historycznych i współczesnych w powieści "Latarnia umarłych" jest bardzo wiele. Przygody bohaterów, których po części znamy z poprzedniej książki, przenoszą nas płynnie z terenów Pomorza Zachodniego na duński Bornholm, szwedzkie wyspy Olandię i Gotlandię, które kuszą magią przeszłości. Ta część powieści stała mi się szczególnie bliska z powodu moich podróży do Szwecji i pobytu na Olandii. Powojenne wspomnienia, okrucieństwa żołnierzy sowieckich wobec ludności niemieckiej i polskiej w ostatnich dniach II wojny światowej, opis Koloseum śmierci, niewyjaśnione śledztwa IPN, misternie przeplatają się z XV - wieczną historią Pomorza Zachodniego pod panowaniem pomorskiej dynastii Gryfitów. Wzmianki o Templariuszach, zwiedzanie starych kościołów, w tym Kościoła Św. Gertrudy w Darłowie, duch Cesarza Północy tworzą kunsztowną układankę, w której każdy element może okazać się istotny dla współczesnej opowieści. Nie da się ukryć, że życie każdego z nas ociera się o wielką historię. I nic nie jest bezsensowne, choć czasem wydaje się przypadkowym splotem wydarzeń.

Wielbiciele historii, architektury i dzieł sztuki z pewnością będą usatysfakcjonowani. Detale architektoniczne i umiejętne wprowadzenie ich w powieść kryminalną zawdzięczamy osobistej pasji autora. Fani mocnych wrażeń oraz sensacyjnych opowieści szpiegowskich również nie będą zawiedzeni. Klimatyczne opisy, mroczne wizje, leśne przygody bohaterów przywodzące na myśl słynny horror Blair Witch Project dopełniają całości.

Oczywiście nie brakuje również sytuacji humorystycznych, podobnie jak w poprzedniej części, uczestniczymy we włamaniach do urzędów i budynków publicznych. Łamanie haseł komputerowych, używanie dronów w niezbyt legalnych okolicznościach czy zabawne perypetie bohaterów sprawiają, że jak stwierdza jedna z bohaterek powieści:

"Boże! Gang Olsena to przy was profesjonaliści"

Powieść "Latarnia umarłych" dowodzi, że nasza lokalna historia, pełna tajemnic, niezwykłych legend i postaci budzących żywsze bicie serca ma pełne prawo stać się naszym towarem eksportowym. Obie książki Leszka Hermana z powodzeniem mogłyby posłużyć jako pełnoprawny scenariusz filmowy. Sześćset stron powieści to niezwykła skarbnica wiedzy, pięknie zachęcająca do samodzielnych badań nad historią małych ojczyzn. Jednocześnie wprowadza świeży i atrakcyjny sposób ukazania historii terenów o tak skomplikowanej przynależności państwowej. Bez puszenia się i nadmiernej powagi wprowadza czytelnika w fascynującą opowieść o historii regionu, doprawia ją energią współczesnych bohaterów, śledztwem dziennikarskim, wątkami kryminalnymi, awanturą przywołującą rosyjską mafię, lekką nutą romantyzmu i szeroką gamą humoru sytuacyjnego. Ponadto umiejętnie dozuje napięcie, skomplikowane zagadki, utrzymując czytelnika w napięciu aż do spektakularnego zakończenia. Leszek Herman potrafi zwodzić i sprowadzać na manowce. Intryga kryminalna i warstwa fabularna powieści świetnie współgrają z historią w tle. Moim zdaniem to ogromne walory powieści.

Cóż mogę jeszcze dodać? Wiedziałam od dawna, że mieszkam w regionie, który jest wyjątkowy. Mam nadzieję, że autor napisze jeszcze niejedną powieść, w której ponownie połączy wątki i emocjonujące teorie spiskowe, aby zapewnić wszystkim rozrywkę na najwyższym poziomie.

Polecam. A sama żałuję, że już przeczytałam.

Styl autora jest bardzo dokładny, szczegółowy. Książka nie dostała ode mnie 10/10 tylko dlatego, że niekiedy męczyły mnie dłuższe opisy na przykład łodzi, ale dla fanów takich tematów - będzie to nie lada gratka. Widać, że pan Herman dokładnie przestudiował temat, zanim zaczął pisać książkę. Wiele informacji zawartych w książce sprawdziłam i okazały się prawdziwe. Zastanowiła mnie tylko jedna rzecz (może ktoś mi wyjaśni), a mianowicie na stronie 313 zostało napisane trzydziesty lutego odnośnie rocznika 2012 w Polsce... Ale wiecie, jestem raczej na 100% pewna, że takiej daty nie ma... Dlatego podejrzewam, że to zwykłe przeoczenie, które w natłoku dobrego reaserchu oraz genialnie napisanej historii można spokojnie wybaczyć.

W prawdziwe wydarzenia autor wplótł naprawdę sensacyjną historię, donoszącą się nie tylko do czasów II Wojny Światowej, ale także do XV-wiecznej historii Pomorza. Akcja przeplata się nie tylko z przeszłością, ale także z wydarzeniami, które z pozoru zupełnie się ze sobą nie łączyły, a na koniec stworzyły jedną misternie zbudowaną na szczegółach całość. Wszystko zaczyna się dość niepozornie. Dokładnie od tsunami, które zniszczyło Darłowo. Początkowo nie miało to dla mnie zupełnie żadnego związku z późniejszą historią, ale nie martwcie się - tutaj wszystko układa się spójnie i logicznie. Ponadto pan Leszek nie ułatwia nam odgadnięcia tajemnicy, cały czas kręci, mota, mami czytelnika, aby na koniec zawrócić mu w głowie prawdziwą bombą. Chociaż książka ma ponad 600 stron, czyta się ją błyskawicznie, chcąc poznać zakończenie tej niecodziennej zagadki. Historia cały czas trzyma nas w napięciu, a autor z rozmysłem przedstawia nam kolejne elementy układanki.

Bohaterowie to kolejny mocny punkt książki, choć na początku lekko się pogubiłam. Może być to spowodowane jednak tym, że Latarnia umarłych to drugi tom przygód Igora, Pauliny i Johanna, a Sedinum nie czytałam. Od razu mówię, że nie odczułam za specjalnie tego braku pod względem fabularnym, ale na pewno kiedyś nadrobię tom pierwszy.

Igor to architekt znudzony już swoją pracą, którą zupełnie inaczej sobie wyobrażał. Interesuje się historią i to on był jednym z głównych źródeł wiedzy w tej książce. Paulina to dziennikarka, która wplątuję się w całą sprawę przez przypadek. Do tego zmaga się ze swoim średnio udanym związkiem. Z nią zżyłam się jakoś tak najmniej, bo jednak większość mojego zachwytu pochłonęła ekipa Pandory <3 Johann oraz jego przyjaciele to cudowna mieszanka osobowości, która pod przewodnictwem Igora zwiedzała Darłowo, a poza tym byli pełni energii! Johanna zresztą polubiłam w ogóle najbardziej! Postaci drugoplanowe nie giną wcale w tle pierwszoplanowych. Autor nadał im osobowość i pewne cechy, które od razu wskazują nam bohatera. Często można łączyć ich też z konkretnymi sytuacjami (mi na przykład Gwen do końca książki kojarzyła się z pozostawionym tam, gdzie nie trzeba stanikiem).

Podsumowując, dawno nie czytałam tak dopracowanej pod względem tła historycznego książki. Jedyna, co przychodzi mi do głowy po zakończeniu Latarni umarłych to: muszę zmusić chłopaka, aby to przeczytał. A to będzie wyczyn, bo on nie czyta książek. Ponadto gdybym miała porównać pana Leszka do jakiegoś zagranicznego autora, nie poszłabym śladem gazety Wprost i nie porównałabym go do Dana Browna. Nie, ponieważ pan Herman napisał dużo lepszą książkę niż autor Kodu Leonarda da Vinci. Ja osobiście porównałabym go do Zafona, bo tak, jak hiszpański pisarz Barcelony, tak powoli, ale bardzo szczegółowo roztacza przed nami sekrety Pomorza, a to rejon znacznie nam bliższy. Zdecydowanie polecam fanom dobrze przemyślanych i trzymających w napięciu sensacji!