Między hierarchią a anarchią

Historia Kościoła katolickiego w Polsce po 1945 roku jest niesłychanie złożona, jedno jednak jest niezmienne: Kościół zawsze zajmował wyjątkową pozycję w życiu publicznym. Występował i uznawany był jako reprezentant wartości „uniwersalnych” i „narodowych”. Jako „szaniec polskiej kultury”. Jako mediator pomiędzy społeczeństwem a władzą. Jako ważny gracz w życiu politycznym. Ta wyjątkowa, wielowymiarowa pozycja decyduje o niezwykle rozległym wpływie Kościoła na życie publiczne. Jest to wpływ jawny, widoczny na poziomie instytucjonalnym i prawnym, ale także ukryty, podskórny, przejawiający się w milczącym uznaniu wyjątkowej pozycji Kościoła w życiu narodu i jednostki i uznawaniu za niepodważalne wartości reprezentowanych przez religię kat...

Książka zawiera zapis dwóch spotkań Petera Brooka z publicznością z połowy lat dziewięćdziesiątych, podczas których wybitny reżyser podjął temat aktualności Szekspira.

Ta książka opowiada o drodze. O drodze, jaką przebył Peter Brook w teatrze Bouffes du Nord, od Tymona Ateńczyka do Hamleta. Byłem świadkiem tej drogi od jej pierwszego wieczoru. Teraz nadszedł czas, aby ją opisać. Opis podąży torem Brooka i jego zespołu, przywołując wcześniejsze wydarzenia, które rozegrały się tak w Londynie, jak i w innych miejscach. Począwszy od premiery Tymona, będzie się zatrzymywać na chwilach uniesień i opisze to, co trwałe; połączy analizę z bezpośrednim świadectwem. Perspektywę, która ukazuje widok ogólny, połączy z konkretami doświadczenia, pozwalającymi to doświadczenie, choćby częściowo, przywołać. Chodzi o to, aby przypomnieć poszczególne wydarzenia, nie gubiąc przy tym wizji całej drogi – aby objaśnić jej prz...

„»Brulion«, o którym powiedziano dotąd mniej, niż można by się spodziewać, nie jest tematem łatwym, do podjęcia bez wahań i bez ryzyka. Badaczowi na przeszkodzie stoi uwikłanie w upraszczającą legendę, szereg niepogłębionych, lecz nośnych i dobrze znanych komentarzy, kontrola pamięci sprawowana przez dawnych redaktorów i autorów pisma. Z trudnościami tymi pani Polewczyk uporała się wybornie. Nikt tak jak ona, tak uważnie i odświeżająco, »brulionu« dotąd nie przeczytał”. prof. dr hab. Piotr Śliwiński „Pani Polewczyk przekonuje, że warto oderwać się od utrwalonego mitu o »bruLionie« i potraktować jego działalność jako inicjacyjny gest nowego sposobu mówienia o kulturze, prowadzący do wyłonienia się nowego projektu kulturowego. Wykorz...

Czy w Polsce jest dziś za dużo obrazów? Albo czy mnogość obrazów na naszych ekranach i ulicach świadczy o ich potędze? I jak opowiadać o obrazach w języku, który na ten temat mówił dotąd tak niewiele? Obrazy wychodzą na ulice to próba rekonstrukcji dominującego porządku wizualnego dokonana w oparciu o analizę konfliktów o obrazy: usuwania pomników około 1989 roku, ataków na sztukę w galeriach około roku 2000 i sporu o „śmietnik wizualny” w jego najnowszej odsłonie. W momentach sporów o obrazy ujawnia się wielość opinii o nich – na co dzień niewypowiadanych, przeoczanych lub znaturalizowanych. W najnowszej książce w serii wizualnej Fundacji Bęc Zmiana i Instytutu Kultury Polskiej UW Łukasz Zaremba wykorzystuje perspektywę studiów nad kulturą wizu...

Punkt wyjścia tej publikacji stanowi idea „antywzorców”, dyskutowana przez Pascala Gielena i Thijsa Lijstera w artykule Kultura – podbudowa wspólnego dobra w Europie (2015). Zastanawiając się nad sposobami działania współczesnych artystek i artystów, zaproszeni do współtworzenia książki „Antywzorce” we współczesnej sztuce i kulturze wizualnej autorzy i autorki zdają sprawę z form usytuowania tych działań w złożonym i wieloznacznym polu produkcji kulturowej. Przyglądając się wybranym praktykom społecznym i towarzyszącym im wartościom, rozważają dominujące i opozycyjne wobec nich porządki kulturowe, analizują tryby tryby powstawania alternatywnych narracji. Książka stawia ponadto pytania o kształt i znaczenia narzędzi wykorzystywanych w różny...

"Anarchistyczna, a więc z definicji antytotalitarna, odmieńcza rewolucja była totalna. Polegała bowiem na przekraczaniu wszelkich granic ? tego, co piękne, tego, co stosowne, tego, co uznane, tego, co bezpieczne i tego, co silne. Jej narzędziem był performans ? gatunek sztuki, a zarazem strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, sprawiając, że literatura, teatr, sztuki wizualne, taniec i życie nieodwołalnie tracą autonomię wobec siebie nawzajem. Narzędziem performansu była zaś często odmieńczość, czyli queer ? brak uznania dla kulturowych norm pętających wyobraźnię, pragnienia, ekspresję i fantazję. Ta książka to tylko mały wycinek historii performansu, historii queeru, historii Nowego Jorku, historii kontrkultury i zarazem po...

Indie może i są krajem setek problemów, ale również krajem miliarda rozwiązań. – Kailash Satyarthi Obraz Indii, jaki pokazują nam media, jest najczęściej skrajnie uproszczony. Jedni widzą Indie jako ostoję duchowości i starożytnej wiedzy. Inni zaś jako podszyte przemocą państwo skrajnej biedy. Rzadko słyszymy, że to kraj ciągłej przemiany, budowany codzienną pracą i dążeniami ponad miliarda zwykłych ludzi. Kraj, w którym takie osoby jak działająca na rzecz praw kobiet sędzia Leila Seth, walczący z pracą dzieci noblista Kailash Satyarthi czy wynalazca tanich podpasek Arunachalam Muruganantham zmieniają świat na lepsze. Właśnie o takich Indiach pisze Weronika Rokicka. Postrzega je jako śmiały projekt polityczny, społeczny i gospodarczy, a przede wszys...

Nie da się ukryć, że mieszkając w Polsce, jesteśmy dzisiaj częścią świata utożsamianego z globalną Północą, opisywanego przez Arjuna Appaduraia i Achille Mbembego, ale jednocześnie żyjemy w miejscu, gdzie trajektorie historycznych procesów i wektory energii społecznych niekoniecznie są z tym światem zbieżne. Trwa tu bowiem nieustanny proces negocjowania geopolityki naszego poznania albo aktualizowanie różnicy między Wschodem a Zachodem Europy – różnicy, którą wojna Rosji z Ukrainą odgrywa w nowej odsłonie. (…) Trzeba zatem zdać sobie sprawę z tego, że określone wyobrażenia o globalnych podziałach świata często stanowią kognitywną matrycę lokalnych stref kontaktów międzykulturowych. (…) Ale efekty spotkań w owych strefach kontaktu wydają si...

Nie był monogamistą, nie był wierny, nie obiecywał miłości po grobową deskę. Nie rozumiał słowa zdrada. Braterstwo dusz cenił na równi z rozkoszami cielesnymi. Niezwykły pisarz, malarz i skandalista, ale także wyjątkowy kobieciarz. Stanisław Ignacy Witkiewicz miał błysk w oku, wielką słabość do płci pięknej i równie wielki temperament. Arystokratki i podlotki, aktorki i poważne matrony. Demoniczne i uległe. Znane dziś z kart jego powieści, portretów malarskich, fotografii oraz… listów do żony. Kochał i portretował je wszystkie. Eugenię Wyszomirską, Ewę Tyszkiewiczównę, Irenę Solską, Helenę Czerwijowską, Jadwigę Janczewską, Zofię Żeleńską (żonę Boya), Marię Pawlikowską z Kossaków i oczywiście Nenę St...

Dynamiczny piasek Tuban idealnie nadaje się do ćwiczenia małej motoryki: przesypuje się, ale się nie rozsypuje, pozwala się formować. Zabawa nim wpływa na rozwój kreatywnego myślenia i wyobraźnię dziecka, wycisza i działa odstresowująco. Piasek jest bezpieczny w zabawie. Nie twardnieje i nie wysycha, dzięki czemu można się nim bawić wielokrotnie przez długi czas. 100 procent POLSKI PRODUKT

Punktem wyjścia koncepcji książki Teatr brzydkich uczuć była teoria Sianne Ngai inspirująca do nowych sposobów myślenia o teatrze, przedstawieniach kulturowych i rzeczywistości społecznej. Tom rozpoczyna więc tłumaczenie wstępu do monografii Ngai, w którym autorka przedstawia założenia metodologiczne i charakterystykę brzydkich uczuć ? negatywnych emocji i afektów. W kolejnych rozdziałach autorki i autorzy analizują różne zjawiska teatralne, performatywne i społeczne, odnosząc się do koncepcji Ngai i do innych teorii afektywnych. Publikację zamyka tłumaczenie wprowadzenia do książki The Promise of Happiness Sary Ahmed. Autorka udowadnia, że szczęście jest znormatywizowanym projektem życiowym, dostępnym tylko niektórym podmiotom. Zgodnie z tą diagnoz�...

Większość publikowanych w książce tekstów pochodzi z konferencji naukowej „Zła pamięć. Przeciw-historia w polskim teatrze i dramacie” zorganizowanej przez Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut im. Jerzego Grotowskiego i redakcję „Didaskaliów” w dniach 12–13 maja 2011. „Zła pamięć” i wszelkie wywoływane tym określeniem skojarzenia odnoszą się do nowych narracji historycznych w teatrze i dramacie, niosących ze sobą takie naruszenia porządku symbolicznego, które mogą budzić lęk, wywoływać oburzenie, ale także – co ważne – pobudzać krążenie energii społecznej, zdumiewać innowacyjnością, zaskakiwać żywiołem „niepoprawnych” opowieści. A więc „zła pamięć” nie musi być czymś złym. W polu zainteresowania...