Nowe Książki 3/2024

„Nowe Książki” to pismo krytyki literackiej i naukowej ukazujące się do 1949 roku. Adresowane jest do środowisk akademickich, literackich, bibliotekarzy oraz czytelników, wydawców, księgarzy – mówiąc najogólniej: do wszystkich miłośników książek. W każdym numerze blisko 100 recenzji i not pisanych przez uznanych krytyków i naukowców. Fikcja, reportaż, książki popularno-naukowe. Literaturoznawstwo, sztuka, psychologia/psychoterapia, historia kultury, historia idei, historia, prawo, filozofia. Rozmowy z pisarzami, uczonymi, tłumaczami. Co jeszcze? Korespondencje zagraniczne, felietony oraz kronika wydarzeń literackich i księgarskich. Przez ponad sześć dziesięcioleci na łamach pisma publikowali i publikują autorzy wywodzący się ze środowisk akademickich,...

Najważniejsza książka w edycji Dzieł zebranych Wiesława Kielara, jednego z pierwszych więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (numer 290). Kielar został aresztowany w rodzinnym Jarosławiu w pierwszych dniach maja 1940. Przebywał niemal 5 lat w różnych częściach kompleksu oświęcimskiego, pełniąc funkcje pielęgniarza, tragarza trupów, pisarza, instalatora, a jako „stary” więzień – blokowego. Wydane wspomnienia Anus mundi, przyniosły mu sławę z powodu bezkompromisowo szczerego i bezwzględnie realnego opisu obozowej rzeczywistości. Złożoność życia i ludzkich postaw, wymuszona ekstremalnością, rodziła zupełnie odmienne zachowania. Tytułowe „anus mundi” to określenie użyte w 1942 przez Haupsturmfuhrera Heinza Thilo, lekarza SS. Podcz...

Andrzej Stasiuk razem z ukraińskim zespołem Haydamaky postanowili dać nowe życie Stepom akermańskim Adama Mickiewicza. Dlaczego to Haydamaky grają te utwory? „Dlaczego akurat oni wydobywają z jego poezji całą jej stepowość, wschodniość oraz orientalność? Mają do tego najlepsze prawo jako muzyczni spadkobiercy kozaczyzny. A jako potężny zespół rockowy pokazują siłę Mickiewiczowskiego trzynastozgłoskowca. Przecież to jest napisane specjalnie dla rockowego bandu. Bez trudu można sobie wyobrazić pana Adama, jak improwizuje na scenie wsłuchany we własne słowa, a zarazem w puls basu, bębnów i gitary jakiegoś zespołu, który udało mu się zebrać tam, gdzie aktualnie przebywa, czyli najpewniej w niebie. A dobrych muzyków jest tam wielu” – napisał we wst�...

Jeden z najoryginalniejszych współczesnych twórców, mistrz krótkiej formy powraca! „Niezła jazda” The Guardian Wywrotowe, głębokie, zabawne – opowieści zawarte w Dniu wyzwolenia to zdumiewające połączenie niepodrabialnego poczucia humoru, głębokiej empatii i pisarskiej bezkompromisowości. Bohaterowie Saundersa – testowani na wszelkie sposoby przez absurdalną i nierzadko okrutną rzeczywistość – stają się dla czytelnika zaskakująco swojscy i niepokojąco bliscy. Dziadek i wnuczek, znajomi z pracy, dwie kobiety zakochane w tym samym mężczyźnie… Wszyscy oni ze swoimi marzeniami, lękami i traumami jest wyrazem naszych tęsknot, obaw i nadziei. Saunders bada granice wytrzymałości gatunku (i czytelnika) stawiając wnikliwą diagnozę współczesności. Osi�...

„Pozdrowienia z Charkowa” – napisał Serhij Żadan 25 lutego 2022 roku. Jeszcze nie wiedział, że rozpoczął tym samym kronikę wojny: zbiórki na armię, koncerty na stacjach metra, gdzie ukryli się mieszkańcy, licytacja własnych zimowych martensów, opowieści o szalonym męstwie i serdeczności. A także sprawdzanie, kto polubił jego wpis na Facebooku, by wiedzieć, którzy przyjaciele są bezpieczni. Z migawkowych wpisów w mediach społecznościowych wyłania się obraz ogarniętego wojną miasta, które staje się bohaterem historii. To także zapis reakcji zwykłych ludzi, a przede wszystkim powstawania nowego, silnego, dumnego społeczeństwa. Towarzyszymy Żadanowi poecie, rockmanowi, aktywiście, który podobnie jak wielu mieszkańców Charkowa został w kraju, by sta...

Z pozoru nic się nie dzieje: mała podgórska miejscowość, kilka osób, nieuchwytny czas. A jednak światło się ściemnia, atmosfera gęstnieje, ktoś umiera w upalny dzień we własnym łóżku, ktoś spada ze skarpy, ktoś bezustannie krąży w ciemnościach. W debiutanckim zbiorze opowiadań Urszuli Honek, który spleciony jest delikatnymi nićmi powiązań niczym powieść, codzienność staje się niepokojąca i mroczna, choć źródła zagrożenia nie sposób odnaleźć. Ludzie rodzą się i umierają, tęsknią i marzą, smucą się i boją, aż w końcu niepostrzeżenie tracą zmysły. Mieszają się tu perspektywy czasowe, zmieniają narratorzy, coś się dzieje na jawie, coś w głowie szaleńca, a w górskich dolinach kładzie się ciemność. „Czytajcie, bo znajdziecie:...

„Widmo krąży po świecie – widmo populizmu”. Dlaczego ostatnia dekada przynosiła kolejne wyborcze zwycięstwa ruchów, które uderzały w wolność wyboru, rozbrajały podział władzy i odbierały gwarancję praw obywatelskich? Jak w katolickiej Polsce, udało się pogodzić sprzeciw wobec przyjęcia nawet niewielkiej liczby uchodźców z ogarniętej wojną Syrii z ideą chrześcijańskiego miłosierdzia? To sukcesy populistów, czyli tych, którzy udzielają odpowiedzi na bolesne, często lekceważone, obawy i zmartwienia towarzyszące społeczeństwu. Tyle, że to odpowiedzi błędne i fałszywe. Konstytucjonalista Wojciech Sadurski kreśli mapę współczesnych populizmów odWarszawy po Waszyngton, dowodząc, że choć nie ma jednego populizmu, to jak zestawy klocków Lego, sk...

Oprócz fotografii prac publikacja zawiera wywiad z Guidem Casarettem, a także eseje omawiające różne konteksty jego sztuki. Dotyczą one między innymi tworzenia iluzji, relacji między oryginałem a kopią dzieła oraz twórczego przekształcania materii i elementów kultury.

Katalog wystawy wybitnego szwajcarskiego artysty związanego z Nouveaux Réalistes i Fluxusem. Publikacja zawiera kilkadziesiąt reprodukcji prac, w tym słynne Stoły-pułapki. Towarzyszą im teksty kurator wystawy Marii Anny Potockiej, Texa Rubinowitza i Andrzeja M. Bednarskiego, a także opracowanie na temat performansów Daniela Spoerriego, autorstwa Sabine Kaufmann.

Pisząc w roku 1851 szkic Wino i haszysz Baudelaire wierzył jeszcze, że z wina może się zrodzić poezja, ale wiedział już, że haszysz jedynie obezwładnia. Twierdził, że wino pobudza wolę, a haszysz ją unicestwia, że wino czyni człowieka towarzyskim, a haszysz go izoluje. Dziewięć lat później wszystkim środkom pobudzającym stawia ten sam kardynalny zarzut: paraliżują wolę, najcenniejszą ze wszystkich władz. Łudzą wspaniałymi wizjami, których nie udaje się przekształcić w trwałe piękno. Nie sposób jednakowoż nie odnieść wrażenia, że te wizje go zachwycają. W swych dociekaniach dochodzi do wniosku, że pociąg do środków pobudzających wynika ze szlachetnej pobudki: głodu nieskończoności. (Ze Wstępu) W komentarzach Czytelnik znajdzie wszystkie da...