O ład w historii

Jedno z najważniejszych dzieł Feliksa Konecznego, wybitnego krakowskiego historyka i historiozofa. Autor analizuje pojęcie cywilizacji jako specyficznej metody ustroju życia zbiorowego, z punktu widzenia rozwoju kultury materialnej i duchowej w poszczególnych cywilizacjach. Analiza ta przebiega z uwzględnieniem takich cech jak m.in. rasa, religia, język i stosunki prawne. Książka jest bardzo aktualna ze względu na współczesny kryzys imigracyjny. "Każda cywilizacja, póki jest żywotną, dąży do ekspansji, toteż gdziekolwiek zetkną się z sobą dwie cywilizacje żywotne, walczyć z sobą muszą. Wszelka cywilizacja żywotna, nie obumierająca, jest zaczepną. Walka trwa, dopóki jedna z walczących cywilizacji nie zostanie unicestwiona, samo zdobycie stanowiska cywiliza...

Dzieło to to jest zbiorem dwóch prac - Państwo w cywilizacji łacińskiej, oraz Zasady prawa w cywilizacji łacińskiej. Są one kontynuacją prac prof. Konecznego nad charakterystyką cywilizacji łacińskiej, opisanych we wcześniejszych publikacjach: O wielości cywilizacji i Rozwój moralności. Autor wskazuje cechy charakterystyczne i warunki państwa i prawa opartego w pełni na ideach łacińskich, wskazuje też na zagrożenia dla naszej cywilizacji i przyczyny mogące doprowadzić ją do upadku. Niestety, prof. Koneczny nie zdążył ukończyć badań za swojego życia, a jego prace zostały opublikowane pośmiertnie w Londynie (w 1981 r.) Prace te, obok Cywilizacji bizantyńskiej i cywilizacji żydowskiej, również wydanych pośmiertnie, są szczegółową charakterystyką cyw...

Rozprawka niniejsza ma na celu wykazanie, że polską była od początku, a zrazu wyłącznie polską, ziemia, zwana powszechnie przez nas samych Rusią. Zazwyczaj uważamy się w kraju tym za żywioł osadniczy, przybyły dopiero w drugiej połowie XIV wieku, za Kazimierza Wielkiego. Kiedy już chcemy silnie zaakcentować prawa nasze do dawnego województwa ruskiego, wołamy, żeśmy te prawa zasiedli tam od sześciu wieków. Pogląd taki jest całkiem mylny, a zrodził się z nazwy kraju. Świadectwa historyczne mówią wyraźnie o pierwotnej polskości Rusi Czerwonej, a na czele ich kroczy najstarsza kronika ruska, tak zwana Nestora.

Teoretycznie rzecz biorąc, należałoby zacząć od wykazywania, że pajdokracja jest szkodliwą. Jeżeli jest w Polsce ktoś taki, kto uważa ją za pożądaną, i dobru pospolitemu przydatną, niechaj wystąpi z tym przekonaniem otwarcie i poda swoje motywy! Dotychczas mamy bowiem do czynienia tylko z ujemnymi jej skutkami i na tej podstawie uważam za rzecz widoczną i jasną, nie wymagającą osobnych artykułów z dowodami, że ona jest szkodliwa. Będę też zwracał uwagę tylko na takie ujemne jej strony, których (o ile mi się zdaje) jeszcze nie dostrzeżono, nie wdając się w rzeczy powszechnie wiadome.

Praca profesora Feliksa Konecznego jest jedną z najciekawszych i najbardziej przystępnych pozycji książkowych opisujących nasze dzieje. Autor z należytą starannością bada wydarzenia, które miały największy wpływ na naszą historię. Opisuje dzieje Polski od początków powstawania państwa aż po czas rozbiorów.

„Kiedy czytam głosy o ideale pokoju polsko-niemieckiego, czy to polskie, czy niemieckie, uderza mnie zawsze bardzo szczupły stan wiadomości realnych, niezbędnych przy idealnej dyskusji. Płynie z tego ta niedogodność, iż nikt nie zdaje sobie sprawy z przyczyn antagonizmu. Wiemy, o co się biliśmy, bić mamy ochotę i bić będziemy – ale nikt nie wie dlaczego”. – Artykuł, ogłoszony w „Przeglądzie Powszechnym” w październiku 1927 roku, podaje wiadomości o cywilizacyjnych podstawach polsko-niemieckiego antagonizmu.

To niewielka broszurka autorstwa wybitnego krakowskiego historyka i filozofa dziejów, która po raz pierwszy została wydana w 1938 r. W 1985 r. ukazała się w podziemnym wydaniu Instytutu Narodowego im. R. Dmowskiego. Opracowanie porusza kwestię roli Kościoła katolickiego w formowaniu się cywilizacji łacińskiej i jego wpływu na kształtowanie się narodów Europy. Na szczególną uwagę zasługują fragmenty dotyczące różnic pomiędzy Uniwersalizmem a Ideą Narodową, której powstanie Koneczny najwcześniej dostrzega nie w Anglii i Francji, lecz w Polsce w 2 poł. XIII wieku, na dworach Przemysła II i Władysława Niezłomnego (Łokietka).

Zapomniany esej wielkiego polskiego historyka i historiozofa, napisany w 1906 roku, stanowi o tym, jak nie tylko warunki geograficzne wpływają na społeczeństwo i jego dziedzictwo materialne, ale przede wszystkim jaki wpływ na wykorzystanie tychże warunków ma dominująca na tym obszarze cywilizacja. Przez pryzmat podróży po różnych ziemiach Polski – od Bałtyku na północy po Tatry na południu, od zachodnich krańców aż po wschodnie Kresy – możemy zobaczyć jak to wyglądało historycznie. Geografia fizyczna podaje przegląd warunków danych pewnemu krajowi od przyrody, a historyczna poucza, jak sobie człowiek wśród tych warunków radził i jakie piętno wycisnął na ziemi swą działalnością historyczną. Trwała i wydatna praca pokoleń pozostawia po sobie pewne...

Imię Sobieskiego znane było całemu światu chrześcijańskiemu i muzułmańskiemu. Nie tylko było, lecz i jest znane; rozgłos był tu istotnie gońcem prawdziwej sławy historycznej, rosnącej z wiekami, przechodzącej wciąż do nowych ludów, obejmującej całą ziemię. Nawet na niebo nie można spojrzeć, by się z nim nie spotkać, bo tam błyszczy gwiazdozbiór, nazwany przez Heveliusa tarczą Sobieskiego. Wyszczególniany nieraz łaską królewską wielki gdańszczanin czuł się synem Polski i otwarcie się przyznawał do narodu i do społeczeństwa polskiego. Towarzyszy Janowi III blask wielki i dziwny, jedyny niemal w historii, iż pochodzi z wdzięczności. To za ocalenie chrześcijaństwa i cywilizacji!

Czy to reformacja dała podstawy teologiczne do rządów absolutnych i doprowadziła do mechanizacji życia społecznego? Czy nadmierne zainteresowanie przez organy państwowe obywatelem nie wynikało wprost z podstaw teologicznych sformułowanych przez reformację? Czy indyferentyzm religijny stał się cechą społeczeństw i narodów protestanckich? Czy wreszcie protestantyzm prowadzi w ostateczności do neopoganizmu? Na te wszystkie pytania udziela zaskakujących odpowiedzi krakowski historiozof.

W XI tomie "Dzieł zebranych" Feliksa Konecznego można odnaleźć teksty Profesora z lat 1928-1935. Owocem jego badań stały się publikacje poświęcone historii Rosji, wśród nich książka "Litwa a Moskwa w latach 1449-1492 (>>Dziejów Rosji

Jednym z głównych tematów zainteresowań badawczych Feliksa Konecznego była historia Rosji oraz losy stosunków litewsko-moskiewskich. W 1919 r. uzyskał on habilitację za wydaną dwa lata wcześniej pracę Dzieje Rosji do roku 1449. Z kolei w roku 1921 ukazała się publikacja Dzieje Rosji od najdawniejszych do najnowszych czasów. Była to pierwsza całościowa historia Rosji napisana przez polskiego autora, efekt jego długoletnich studiów i poszukiwań archiwalnych.