Obrzęd jako tekst kultury

Okres od około 1450 roku do wczesnych lat XVII wieku uważany jest za złoty wiek piwa. Jest to okres szybkiego wzrostu poziomu produkcji i konsumpcji, wyprzedzający rozwój ówczesnej populacji. Umowna granica rozdzielająca krainy o tradycjach winiarskich i piwowarskich przesunęła się wyraźnie w kierunku południowym. Rozwojowi piwowarstwa sprzyjał postęp technologiczny i rozwój wiedzy. Ówczesna Rzeczpospolita należała do krajów o ugruntowanej tradycji piwowarskiej, słynących z doskonałych piw pszenicznych, nazywanych białymi. Takie piwa ceniono wówczas najbardziej. Największym ośrodkiem produkcyjnym Rzeczypospolitej był rzecz jasna Kraków. Stanisław Kutrzeba, znakomity historyk i znawca dziejów miasta, początki tego rzemiosła wiązał z lokacją i przybyszami n...

„Zagadnienia trwałości, sposobu przekazywania i przemian kultury tradycyjnej od lat są przedmiotem ożywionej dyskusji naukowej. Do tej tematyki sięgnęli prelegenci organizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, Pismo Folkowe. Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego oraz Akademickie Centrum Kultury Chatka Żaka UMCS konferencji Kultura - tradycja – kontynuacja. Spotkanie odbyło się w ramach XXVI Festiwalu Muzyki Ludowej Mikołajki Folkowe w 2016 roku. Niniejszy tom jest podsumowaniem dyskusji, jakie miały wówczas miejsce”. Ze Wstępu

Polityczny cynizm Polaków rośnie w siłę. Czy jesteśmy skazani na populistyczną Polskę? Czy będzie tylko gorzej? Sierakowski i Sadura analizują i przepisują najnowszą historię polskiej demokracji. Pokazują jak niespełniona obietnica zbudowania polskiego państwa dobrobytu rozczarowała ludzi do władzy i instytucji. Resentyment zrodzony z niezaspokojonych potrzeb oraz rozpad sfery publicznej wtłoczył ludzi w bańki społeczne i zwrócił ich przeciwko sobie. W tych warunkach zrodził się polityczny cynizm Polaków, który doprowadził do triumfu populizmu. Czy będzie tylko gorzej? Kto i jak może odebrać wyborców PiS-owi? Autorzy rysują wizję przyszłości, gdy uda nam się wreszcie pokonać populistów. Lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy sprzeciwiają się c...

Najnowsza książka autora bestsellera Prześnionej rewolucji. Ćwiczeń z logiki historycznej. Żyjemy doprawdy w ciekawych czasach. Ani język tradycyjnych nauk społecznych, ani polityczny dyskurs liberalizmu czy konserwatyzmu, ani lewicowe teorie XX wieku nie pozwalają zrozumieć współczesnych zjawisk, które zaskakują nas swoją gwałtownością, skalą i jednocześnie pozornym brakiem racjonalności. Stąd może popularność języka ekonomii, którego pojęcia i metafory atakują nas z każdej strony i są używane do opisu nawet dziedzin pozornie od ekonomii odległych. Andrzej Leder zaprasza nas do przyjrzenia się ekonomii od podszewki. A co, jeśli nauka, którą uznajemy za teorię wykorzystywania zasobów w warunkach deficytu, jest w istocie sztuką rozprowadzania nadmiaru...

Stoimy przed wyzwaniami, o których nawet trudno myśleć. Wielkie wymieranie gatunków, kryzys klimatyczny, kryzysy gospodarcze, choroby cywilizacyjne, zaburzenia psychiczne, pandemia, czy wojny hybrydowe to tylko niektóre z dręczących nas problemów. Jak radzić sobie z poczuciem beznadziei, że lepiej już było i będzie tylko gorzej? Joanny Macy i Chris Johnstone w Aktywnej nadziei pokazują nam jak stawiać czoło kryzysom, abyśmy mogli im sprostać z większą odpornością i twórczą mocą. . Proponują Praktykę Ponownego Połączenia - to holistyczne podejście oparte na filozofii głębokiej ekologii, osiągnięciach współczesnej psychologii, zakorzenione również w duchowości i nauce. To także praktyczne narzędzie oraz metoda pracy w ramach warsztatów prowadzonych n...

Etnologia religii jest pierwszym polskim podręcznikiem systematyzującym wiedzę o religiach kultur tradycyjnych, pozostających zwykle poza polem zainteresowania historii religii. Opierając się na adaptacyjnych funkcjach religii prezentuje podstawowe typy relacji do sacrum społeczności zbieracko-łowieckich, pasterskich i rolniczych, oraz ich przemiany w czasie aż po wykształcenie religii synkretycznych. Wysoko oceniona przez specjalistów stanowi niezastąpioną pomoc naukową dla studentów oraz źródło informacji dla wszystkich pasjonujących się problematyką religioznawczą i antropologiczną.

Prezentowany słownik jest pierwszym w historii językoznawstwa w miarę kompleksowym opracowaniem nazw własnych zwierząt domowych i udomowionych zwierząt dzikich występujących w środowiskach wiejskich na obszarze całęj Słowiańszczyzny. W swej podstawowej części nazwy te kontynuują, co jest szczególnie ważne, dziedzictwo zoonimiczne prasłowiańskie, zwłaszcza nazwy własne krów, wołów, owiec, psów i kur.

Grzegorz Kapla – dziennikarz i podróżnik – zabiera nas w fascynującą podróż do świata śmierci, wierzeń i rytuałów. Myśl o własnej śmierci odsuwamy od siebie z wielką starannością i zaangażowaniem. Ale coraz bardziej fascynuje nas śmierć innych ludzi. Przyciąga naszą uwagę w wiadomościach, literaturze i kinie. Czym była Księga Umarłych? Dokąd po śmierci wędrowali Grecy? Jak długo Żydzi obchodzą Sziwę, czyli żałobę? Na kogo czekają dziewice w raju muzułmanów? Kto może bliskim zdobyć odpust? Każda ludzka kultura musiała znaleźć sposób, żeby uporać się ze śmiercią. Czyniła to i wciąż czyni za pomocą opowieści i rytuałów czasami bardzo odległych od tego co znamy z własnego świata. Ta książka nie jest encyklopedią. Jest podr...

Czy polscy chłopi byli niewolnikami? Odpowiedź jest więcej niż oczywista. O niewolnictwie wspominali nie tylko obrońcy ludności wiejskiej, ale i obcokrajowcy oburzeni polskimi stosunkami. Tak zresztą określał kmieci każdy, kto mówił o nich: chłopi pańszczyźniani, a w domyśle: niewolnicy pańszczyźniani. Dlatego pojawia się też inne pytanie. Czy w oczach polskiej elity chłopi byli w ogóle ludźmi? O tej najliczniejszej i najważniejszej części społeczeństwa pisano: bydło, psy, chodzące rzeczy. Dziś nadal mówi się o rzekomym przywiązaniu chłopów do ziemi, ich poddaństwie i dalece wyolbrzymionej krzywdzie. Kamil Janicki sprawnie rozprawia się z wizją sielankowej, dawnej polskiej wsi. Według niego radości prowincjonalnego życia były zarezerwowane tylko d...

Tom z cyklu EtnoBiblioteka […] jest zbiorem artykułów poświęconych niezwykle frapującemu aspektowi funkcjonowania tradycyjnej kultury, a mianowicie fenomenowi religijności ludowej, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki i właściwości kultu religijnego, widzianego z perspektywy interdyscyplinarnej (słowo – dźwięk – obraz). Niewątpliwie ujęcie takie wpływa na dobór znajdujących się w zbiorze tekstów. Autorzy (niezależnie od reprezentowanej dyscypliny) szczególną uwagą obdarzyli rolę, jaką w tym kulcie odgrywają święci (a raczej utrwalone w świadomości zbiorowej wyobrażenia o nich), stąd też w zbiorze odnajdujemy zarówno analizy poświęcone ludowym opowieściom o świętych, często widzianym poprzez pryzmat wierzeń pogańskich (magii i wróżb), j...