Redaktor. 20 lat bez „Kultury”

"Czym jest nasze życie? Nawijaniem na kawałek tekturki krótkich kawałków nitki bez możności powiązania ich ze sobą. Gdzie mam szukać metryki urodzenia mojego dziadka? Gdzie odnaleźć ślad babki? Do czego przyczepić cofającą się wstecz myśl? Do niczego - do opowiadań, prawie do legend tego kraju, który wynajął sobie w Europie pokój przechodni i przez dziesięć wieków usiłuje urządzić się w nim z wszelkimi wygodami i ze złudzeniem pokoju z osobnym wejściem, wyczerpując całą swoją energię w kłótniach i walkach z przechodzącymi" - pisał Andrzej Bobkowski w "Szkicach piórkiem" w 1942 roku. Przy okazji publikacji listów pisarza z lat 1940-1961 do stryja, Aleksandra Bobkowskiego, sięgamy głęboko do korzeni. Odkrywamy część rodzinnych zawiłości, mi...

W Autodenuncjacji znaleźć można polemiki (m.in. z Czesławem Miłoszem i Melchiorem Wańkowiczem), ciekawe wywiady z, przeprowadzone w większości tuż po wyjściu z więzienia na Świętym Krzyżu, jak i odpowiedzi na ankiety emigracyjnych czasopism. Są wśród nich m.in. wspomnienia o rosyjskim dzieciństwie i latach szkolnych, o pierwszej wizycie w teatrze i czytanych książkach, o wyprawie nad kresowe jezioro Narocz i o przyjaźni z Witkacym, jest oświadczenie w obronie Józefa Mackiewicza i wezwanie pisarzy-emigrantów do podjęcia wspólnej akcji przeciw sowieckiemu komunizmowi i jego propagandzie... Wszystkie te teksty, dotychczas rozproszone w międzywojennej i emigracyjnej prasie albo nigdy nie publikowane, zostały zebrane w niniejszym tomie.

W antologii zostały umieszczone publikowane w „Kulturze” teksty poświęcone Białorusi, jej historii (najczęściej łączonej z problematyką Wielkiego Księstwa Litewskiego) oraz współczesności. Znalazły się w niej także szkice podejmujące skomplikowane kwestie narodowościowo-religijne na północno-wschodnich ziemiach I i II Rzeczypospolitej. Wybór uzupełniają drukowane w miesięczniku mało znane wiersze poetów białoruskich oraz teksty literackie polskich twórców, zapisy powrotów do „małej ojczyzny”.

Wywiad-rzeka z Piotrem Semką, znanym publicystą i autorem Piotr Semka, znany dziennikarz i autor, w rozmowie z Janem Hlebowiczem opowiada o swoim dzieciństwie w Gdańsku, o pierwszych krokach reportera i kolejnych wyborach życiowych. Jego oczyma oglądamy niedawne wydarzenia historii Polski. Ciekawie i niebanalnie. Piotr Semka – dziennikarz i publicysta. Ukończył historię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W drugiej połowie lat 80. był związany z ruchem podziemnej „Solidarności”. Jako dziennikarz prasowy pisał dla „Gazety Polskiej”, „Tygodnika Solidarność”, „Życia”, „Dziennika”, „Przewodnika Katolickiego”, „Wprost”, kwartalnika „Christianitas”, „Rzeczpospolitej” i „Uważam Rze”. Publikuje w „Do Rzeczy”. Autor m.in. biografii...

Co wiemy dziś na temat Białorusi? Może tyle, że nieprzerwanie od kilkunastu lat rządzi nią twardą ręką Alaksandr Łukaszenka A przecież to właśnie tam urodzili się: Eliza Orzeszkowa, Tadeusz Kościuszko, Maria Rodziewiczówna, Andrzej Bobola oraz Ryszard Kapuściński. Grodno na Białorusi, podobnie jak Wilno na Litwie czy Lwów na Ukrainie, zawsze było uważane za ośrodek polskości na Kresach. Białoruś dla początkujących to zbiór reportaży pokazujących prawdziwy obraz sąsiada Polski. Kolorowy, pełen kontrastów, dziwny, ale jednocześnie swojski. Białoruś dla początkujących nie jest przewodnikiem, ale mamy nadzieję, że po przeczytaniu tej książki Czytelnik lepiej pozna ten kraj. My czujemy się Białorusinami, kochamy ten kraj, jakikolwiek by był. Ale...

Strofy, które nie mają sobie równych. Pasjonująca publicystyka. Służba publiczna na polu obywatelskim i narodowym. Oddanie prawdzie. Wobec win własnych twardy głos sumienia. Morze faktów, spraw, także zagadek… Po Chopinie i Bachu bohaterem swojego najnowszego eseju Piotr Wierzbicki uczynił Adama Mickiewicza. Laureat Literackiej Nagrody Gdynia 2015 do twórcy Pana Tadeusza ma stosunek bardzo osobisty, przed laty o jego twórczości napisał prace magisterską, a potem już jako publicysta wielokrotnie posługiwał się Mickiewiczowską metaforą salonu warszawskiego (m.in. Traktat o gnidach). Powrót do Mickiewcza to próba współczesnego spojrzenia na życie i spuściznę wieszcza. I dostrzeżenia jego fenomenu w XXI wieku. Autor dotyka tylko paru obszarów newralgicznych (...

W badaniu przeprowadzonym na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trzydzieści procent – czyli ponad dziewięć milionów – dorosłych Polaków potwierdziło, że było sprawcami przemocy w rodzinie. Siedemnaście procent skrzywdziło bliskich kilka razy, a trzy procent wielokrotnie. Mężczyźni katują żony i dzieci. Bici synowie dorastają i znęcają się nad swoimi partnerkami i dziećmi. Krzywdzone dziewczynki wpadają w szpony toksycznych mężów. Dorosłe dzieci dręczą zniedołężniałych rodziców. Silniejsi terroryzują słabszych, zdrowi niepełnosprawnych, ci, którzy mają władzę, kontrolują i ranią swoich podopiecznych. Przez nasze domy płynie rzeka agresji, bólu, cierpienia i nienawiści. Oficjalne statystyki to wierzchołek góry lodowe...

Nie od dzisiaj wiemy, że Andrzej Bobkowski był epistolografem radykalnym, dążącym do wykorzystania wszystkich możliwości, jakie daje list. Jego korespondencja z redaktorem ,,Tygodnika Powszechnego" nie tylko to potwierdza, ale pozwala też zajrzeć za kulisy współpracy Bobkowskiego z krakowskim periodykiem i rekonstruować serdeczną, choć niezwykłą przyjaźń z Jerzym Turowiczem.

Kot był pięknym mężczyzną - podkreślają przyjaciele, jakby obraz Konstantego Jeleńskiego natychmiast wyświetlał się na ekranie ich pamięci, jakby to była zasadnicza cecha, bez której nie sposób przeniknąć do jego wnętrza. Dopytuję o szczegóły, ale rozumiem, że chodzi o coś nieuchwytnego. Padają określenia: wdzięk, maniery, esprit, ale to już przecież cechy duchowe, a nie fizyczna uroda. Przeglądam fotografie, rysunki, obrazy. Na szczęście Jeleński przyjaźnił się z artystami. Największe wrażenie robią na mnie dwa albumy przechowywane w paryskim archiwum Leonor Fini. Malarka przygotowała je po śmierci Kota, to była jej praca żałoby. Miał w sobie lekkość, nie licującą z polskim charakterem, o ile jest coś takiego jak polski charakter - opowiada...

Maciej Urbanowski - historyk literatury, krytyk literacki, profesor UJ, autor książek poświęconych literaturze polskiej. Ostatnio opublikował antologię "Jest Bóg, żyje prawda. Inna twarz Stanisława Brzozowskiego". Szczęście pod wulkanem jest zbiorem kilkunastu szkiców poświęconych życiu i twórczości Andrzeja Bobkowskiego, jednego z najwybitniejszych i najciekawszych polskich pisarzy ostatniego stulecia.

Nowa książka Henryka Dominiczaka jest pierwszą pozycją monograficzną obejmującą całościowo, choć syntetycznie, bardzo złożoną problematykę dziejów kresów i granicy Rzeczypospolitej na Wschodzie – od czasów najdawniejszych po rok 1945. Polska wkroczyła na te ziemie zabużańskie w drugiej połowie XIV wieku w wyniku: 1) spadku dziedzicznego Kazimierza Wielkiego, który po Piaście mazowieckim otrzymał Ruś Halicką ze Lwowem; 2) zawarcia unii z Litwą wraz z podbitymi przez nią rozległymi obszarami Rusi. Powstało wówczas zjednoczone państwo polsko-litewskie rozciągające się od Bałtyku po Morze Czarne, a na Wschodzie sięgające granicami poza Dniepr. Polska nie podbiła tych ziem, jak to usiłuje wmawiać historiografia rosyjska, lecz stała się ich wspó�...

W niniejszym opracowaniu odnaleźć można zarówno rozważania o charakterze teoretycznym, propozycje zastosowania metodologii nauk humanistycznych i społecznych w refleksji dotyczącej wartości, jak również studium przypadku oraz analizę konkretnych sposobów przedstawiania wartości w mediach. Temat zapowiedziany w tytule książki choć niejednoznaczny i obciążony wewnętrzną niespójnością pozwala na realizację ważnych celów. Zderzenie w jednej publikacji obrazu wartości uznanych z praktyką wprowadzania wartości aspirujących było szansą na uchwycenie sposobu oddziaływania mediów jako przestrzeni, w której odbiorcy nabywają kompetencje aksjologiczne.

Przemiany społeczno-polityczne na Ukrainie wzbudzają zainteresowanie mediów i są komentowane przez elity intelektualne. Współczesne państwo ukraińskie znajduje się w swoistym rozdarciu między przeszłością a przyszłością. W książce poruszono wiele ważnych wątków, które z różnych perspektyw - historycznej, politologicznej, medioznawczej i socjologicznej - pozwalają patrzeć na Ukrainę i społeczeństwo ukraińskie przez pryzmat wizerunków medialnych. Inicjatywa powstania monografii poświęconej obecności Ukrainy w mediach wpisuje się w profil badawczy Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu. Wschodni sąsiedzi Polski, w tym Ukraina, stanowili jeden z ważniejszych obszarów zainteresowania Redaktora Jerzego Giedroycia. Jego koncepcja ULB (Ukraina-Lit...

Publikacja pod redakcją Iwony Hofman i Danuty Kępy-Figury jest piątą publikacją, ukazującą się w serii `Współczesne media`, której nadrzędnym tematem jest aksjologiczny kontekst przekazu medialnego. Autorzy zawartych w tomie artykułów wypowiedzieli się przede wszystkim o wartości mediów rozumianej jako ich znaczenie w komunikacji społecznej oraz o wartości(i przewartościowaniu) form i gatunków medialnych. Niniejszy tom jest połączeniem rozważań teoretycznych z propozycjami zastosowania metodologii nauk humanistycznych w refleksji dotyczącej wartości mediów. 

Tematem nadrzędnym monografii zbiorowej jest, zapowiedziana tytułem, przemoc w mediach. [...] Na [...] współczesnej arenie przemoc jest pokazywana z różnymi intencjami, ale i stosowana.Tym ważniejszy jest głos nauki, która zdefiniuje, zdiagnozuje, opisze, zinterpretuje, poszuka źródeł i przyczyn, zaproponuje remedium... Podda oglądowi dwie strony układu przemocowego: sprawcę i ofiarę, ale i obserwatora. W przypadku tomu uwzględnia się także odbiorcę komunikatu medialnego.Publikacja Przemoc w mediach gromadzi medioznawców, mediolingwistów i przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, którzy poddają przemoc w mediach oraz przemoc mediów oglądowi i refleksji z wielu perspektyw. To gwarantuje wszechstronność ujęcia, a jednocześnie poddaje dyskusji i weryfikuje poc...

Publikacja, którą przekładamy Czytelnikowi, zawiera próbę omówienia pojęcia medialnego obrazu świata, mechanizmów jego konstruowania, metod badania oraz prawnych ograniczeń kształtowania obrazu świata w mediach. Odnaleźć w niej można także refleksje dotyczące społecznych i kulturowych konsekwencji medialnego obrazu świata. Dopełnieniem rozważań teoretycznych są opracowania o charakterze analitycznym prezentujące studium przypadku (z uwzględnieniem rodzaju medium, zróżnicowania gatunkowego, uwarunkowań o charakterze poznawczym).

„Tom jest osiągnięciem naukowym. […] Będzie dobrze służył wielu dyscyplinom polskiej humanistyki […], pomnaża w stopniu wysokim nasza wiedzę o mediach i języku medialnym. Zagadnienie jest fascynujące poznawczo zarówno dla lingwistyki, jak i nauk społecznych (medioznawstwa, teorii kultury, psychologii społecznej, politologii) z kilku powodów. Po pierwsze, media stały się we współczesnym świecie dominującą siłą napędową cywilizacji, a internet, korona mediów, podstawą funkcjonowania jednostek, mniejszych i większych grup aż po wymiar globalny. Po wtóre, w dwóch ostatnich dekadach XX wieku dokonała się rewolucja w przyswajaniu wiedzy, kultura pisma została zastąpiona przez nową kulturę piśmienności elektronicznej; ta nowa kultura jest silnie powią...

Listy Giedroycia i Ungera poszerzają wiedzę o Kulturze, ale przede wszystkim stanowią istotny przyczynek biograficzny obu korespondentów. Ich postaci zyskują ludzki wymiar, na czym Redaktorowi i Brukselczykowi zależało. Schodzą z koturnów, a stają się uczestnikami życia emigracyjnego, także w codziennych odsłonach. Listy są kroniką wydarzeń absorbujących ich uwagę, we właściwej dla pracy Redaktora kolejności. Iwona Hofman