Umysł otwarty i zamknięty

Chrześcijaństwo. Amoralna religia to opowieść o Jezusie, jakiego nie znacie. Plemienność, język nienawiści, pogarda wobec kobiet, wreszcie uwielbienie Boga posyłającego go na okrutną śmierć – to tylko niektóre aspekty planu „zbawiciela”, których spadkobiercą jest współczesny Kościół. To nie przypadek, że centralnym punktem Ewangelii jest ślepe posłuszeństwo. Chrześcijanie od początku bali się wolności, dlatego narzucili światu przemocowy program Jezusa. Stąd nienawiść do Ewy, która miała odwagę przekroczyć granicę niewoli, uwielbienie Marii, będącej niewolnicą Pana, oraz lęk, żeby żadna owca nie oddaliła się od stada. Jak twierdzą autorzy, to nie chrześcijaństwo jest wzorcem do oceny naszego postępowania moralnego, lecz odwrotnie –...

To, że nie popełniamy samobójstwa, zależy od tysiąca okoliczności i przypadków. Ale im dłużej zajmuję się ta sprawą, tym większej nabieram pewności, że istnieją sytuacje, w których samobójstwo popełniłby każdy.

Najnowsza książka wybitnego publicysty i historyka w zwięzłej i popularnej formie przedstawia skomplikowane relacje polsko-ukraińskie i ukraińsko-polskie. Jej wielką zaletą jest podjęte staranie zrozumienia ukraińskich racji (wcale niejednoznacznych wśród samych Ukraińców) oraz szacunek dla ukraińskiego spojrzenia na własne dzieje. Autor, który zafascynowany jest Ukrainą, stara się wyważyć i pojąć racje obu stron. Książka Kazimierz Wóycickiego ułatwia znalezienie drogi do wzajemnej akceptacji i szacunku.

Richard Dawkins oraz Yan Wong proponują nam oszałamiającą, wielowątkową i jedyną w swoim rodzaju podróż w przeszłość – do źródeł życia na Ziemi. Pierwsze wydanie jednej z najgłośniejszych książek twórcy Samolubnego genu uwzględnia najnowsze odkrycia biologii molekularnej i prowadzi nas przez kolejne szczeble ewolucyjnej drabiny: coraz głębiej i głębiej w przeszłość naszego gatunku i wszystkich gatunków na naszej planecie – aż do osobliwości zwanej początkiem dziedziczenia. Fascynująca podróż! Fabułę stanowi opis pielgrzymki, w której wszystkie współczesne zwierzęta podążają w przeszłość, aż do powstania życia. Do grupy wędrowców przyłączają się nowe gatunki i rodziny zwierząt, na temat których Dawkins przytacza różne ciekawost...

Autorem tej książki jest Jean Améry (właśc. Hans Mayer, 1912–1978), belgijski pisarz urodzony w wiedeńskiej rodzinie żydowskiej. Od 1938 roku żył w Belgii, więziony w czasie wojny w nazistowskich obozach koncentracyjnych, m.in. w Auschwitz. Jako pisarz stał się znany w latach 60. XX wieku, kiedy wrócił do wojennych wspomnień i rozliczeń. Niniejszy esej o samobójstwie z 1976 roku ściśle wiąże się z wcześniejszą o kilka lat książką O starzeniu się (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2018), ponieważ oba te dzieła podejmują temat ostatecznych, można rzec, „finalnych“ faz ludzkiego życia, choć oczywiście samobójstwo nie musi być wynikiem kryzysu na tle starzenia się czy starości. W niniejszym eseju Améry z fenomenologiczną precyzją bada nieuchwytne d...

Autor bestsellerowej Cyfrowej Demencji powraca nową książką, w której postuluje radykalne ograniczenie cyfrowej konsumpcji – dla dobra całego społeczeństwa. Cyfryzacja naszej codzienności prze naprzód ogromnymi krokami – z tragicznym skutkiem dla naszego zdrowia. Dawniej internet służył swobodnej wymianie informacji. Dziś zamienił się w światową dzielnicę czerwonych latarni i potwora inwigilacji. Psychiatra, uznany badacz mózgu, prof. Manfred Spitzer, na podstawie współczesnych badań naukowych pokazuje, że taki rozwój wypadków jest zagrożeniem dla każdego z nas. Szczególnie narażone są dzieci i młodzież, ponieważ zakłócone zostają ich procesy rozwojowe. Oddając mediom cyfrowym kontrolę nad wszystkimi sferami naszego życia, godzinami gra...

Mózg wciąż popełnia błędy – czasem większe, a czasem mniejsze, ale nie ma dnia, żeby nie wpakował nas w jakąś kabałę. Źle szacujemy czas, zapominamy, co przeczytaliśmy przed sekundą, pozwalamy, by od pracy oderwał nas dzwoniący telefon. I tu niespodzianka: właśnie w tym tkwi nasza siła! Bo dzięki tym pozornym słabościom i niedokładnościom ludzki mózg jest tak elastyczny, dynamiczny i twórczy. Owszem, mózg to roztrzepany niezguła, który często się gdzieś zagapi i nie uważa. Nigdy nie można na nim w stu procentach polegać. Wciąż się myli, popełnia błędy i więcej zapomina, niż zapamiętuje. Jednak to właśnie braki perfekcyjności, plejada błędów i pomyłek, cała ta pozorna niewydajność decydują o tym, że jest wyjątkowy i bardzo skutec...

Jan Olszewski (1930-2019) chciał zostać kolejarzem, ale historia zdecydowała inaczej. W czasie okupacji służył w Szarych Szeregach. Pod rządami komunistów był jednym z niewielu obrońców w procesach politycznych. W 1991 r. objął tekę premiera pierwszego po wojnie polskiego rządu powołanego przez sejm pochodzący z wolnych wyborów. Podsumowując swoje długie i ciekawe życie, postanowił utrwalić ważne wydarzenia i towarzyszące im emocje. Dlatego w latach 2011-2019 opowiadał dr Justynie Błażejowskiej o tym, czego był czynnym uczestnikiem lub uważnym obserwatorem. Złożona z 29 obszernych wspomnień książka to fascynująca opowieść o najdramatyczniejszych momentach z ostatnich 120 lat dziejów Polski. To także ciekawa saga rodzinna a przede wszystkim – świa...

To się w głowie mieści! Gdy Alicja śpi, budzą się neurony. Prawdę mówiąc, one nigdy nie śpią, co najwyżej potrzebują nieco odpocząć. Tym razem mózg Alicji postanowił wyprodukować nietypowy sen, podczas którego opowie, w jaki sposób dowodzi całym organizmem. Sen Alicji podarował czytelnikom profesor Jerzy Vetulani. Był nie tylko wybitnym naukowcem, ale również gawędziarzem prosto i zabawnie wyjaśniającym sekrety nauki. Rewelacyjnie zilustrowana opowieść Profesora to porcja bezcennej wiedzy i mnóstwo śmiechu. Porada dla rodzica: Przeczytaj tę książkę, zanim zrobi to twoje dziecko. W przeciwnym razie wyprzedzi cię w neuronauce o kilka długości! Jedyna książka profesora Jerzego Vetulaniego dla dzieci! „Gdybym przeczytał taką książkę w dzieciństw...

Zamach, który zmienił nasz naród W grudniu 1922 roku nowa Rzeczpospolita Polska demokratycznie wybrała swego pierwszego prezydenta Gabriela Narutowicza. Ponieważ zagłosowała na niego między innymi partia żydowska, wroga jej frakcja antysemitów domagała się od niego rezygnacji. Już po kilku godzinach w Warszawie wybuchły krwawe rozruchy, a tydzień później prezydenta zamordowano. Po tych zdarzeniach radykalna prawica umocniła się w swym twierdzeniu, że tylko „etniczni Polacy” powinni rządzić Polską, a lewica po cichu na to przystała. Opowiadając tę wstrząsającą historię, Paweł Brykczyński bada skomplikowane powiązania antysemityzmu, nacjonalizmu i przemocy w polskiej polityce międzywojnia. Choć książka skupia się na naszym kraju, pomaga też zrozumie...

Najbardziej prześladowany w Polsce profesor, Aleksander Nalaskowski, ciętym piórem, z wielką erudycją i przenikliwością rysuje niepokojącą wizję świata XXI wieku. Nasz zabiegany i ogłupiały glob ziemski przestał się kręcić na kilka miesięcy – nastąpiło Wielkie Zatrzymanie, jak trafnie nazywa to autor. Gdy opadł pierwszy kurz wzniecony pandemią i globalnym zamieszaniem, pojawił się ponoć nowy obraz świata. Czy faktycznie inny od poprzedniego? Co Wielkie Zatrzymanie oznacza dla społeczeństwa globalnego oraz dla nas, Polaków – zastanawia się autor. Docieka czy rosnące uzależnienie technologiczne prowadzi do szczęścia, czy jednak do zguby? Pyta, w jaki to niby sposób może naprawić świat afirmacja ideologii i ruchu LGBT? Za powątpiewanie w pozytywne...

Ta książka to bodaj główne dzieło francuskiego filozofa i starożytnika Pierre a Hadota (1922 2010), nad którym pracował on przez kilkanaście lat i które stanowi kwintesencję jego przemyśleń nad charakterem starożytnej filozofii, a także nad naturą filozofii w ogóle. Filozofować, uważał, to wybierać sposób przedstawiania sobie rzeczy, od tego bowiem zależy, jak się do nich odniesiemy. Ten wybór wszakże nie był dziedziną refleksji teoretycznej. Filozofia pierwotnie stanowiła sztukę życia. Uczono się jej poprzez ćwiczenia duchowe, które leżą u podstaw tego, w czym dziś upatrujemy wykładu określonej doktryny. Tymczasem porządek, uważał Hadot, był odwrotny. Szkoły filozoficzne, jak epikurejczycy czy stoicy, uczyły pewnej postawy życiowej, uczyły m...