Utwory zebrane. Tom 11. Chamowo

Dokładane treści to pierwsza, najobszerniejsza (obejmująca lata 1975-78) część dziennika, nazywanego przez późniejszych spadkobierców tych zapisów, Jadwigę Stańczakową oraz Annę i Tadeusza Sobolewskich, tajnym dziennikiem. W swojej domowej epopei Białoszewski przygląda się ludziom, znanym i nieznanym. Przygląda się również sobie, odsłania bujne życie towarzyskie, artystyczne, prywatne. Białoszewski opowiada o przygodzie swojego życia trochę jak przybysz, który został wstawiony w ten świat. Jawa, sen i wspomnienia - wszystko to, przywołane z niesamowitą wyrazistością, splątane w jeden węzeł tworzy rodzaj wielowątkowej powieści o sobie samym. Zapis ma szczególną cechę pisarstwa Białoszewskiego: naoczność. Ten dziennik d z i e j e się przed nami. C...

Nową, poprawioną i odcenzurowaną edycję „Utworów zebranych” Mirona Białoszewskiego rozpoczęliśmy od Donosów rzeczywistości. Kolejnym tomem, którym Białoszewski zrobił krok ku odkonwencjonalizowaniu prozy, wprowadzając do niej czysty zapis, gdzie zaciera się granica między życiem a twórczością, są Szumy, zlepy, ciągi. Materiały odnalezione i zgromadzone w znajdującym się w Holandii archiwum po Leszku Solińskim, a także rękopisy z Muzeum Literatury oraz rękopisy będące w posiadaniu Tadeusza Sobolewskiego pozwoliły ustalić najbliższą zamysłowi autorskiemu wersję tekstu oraz oczyścić go z ingerencji zewnętrznych. Innym słowy przywrócić kształt sprzed działań cenzuralnych. Dzięki odnalezionym maszynopisom redakcyjnym można było dokładnie p...

Dziesiąty tom „Utworów zebranych” Mirona Białoszewskiego gromadzi teksty poetyckie publikowane w książkach wydanych po roku 1980. Część pierwsza zawiera poezje z tomu Stara proza.Nowe wiersze, część druga stanowi zbiór wierszy Oho a część trzecia to poezje z tomu tekstów prozatorskich i poetyckich.

Nowy tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego zawiera kilkadziesiąt większych i mniejszych tekstów rozproszonych oraz nigdy niepublikowanych. Część utworów rozproszonych była drukowana w prasie literackiej za życia autora, część pośmiertnie, spora liczba tekstów jest udostępniona czytelnikom po raz pierwszy. Niektóre opowiadania wyeliminowano z Donosów rzeczywistości i Szumów, zlepów, ciągów podczas redakcji, inne usunęła cenzura (np. Obóz ZMP, Stalin umarł), jeszcze innych nie dawał do druku sam Autor, przekonany, że nie mają szans na akceptację urzędu kontroli. Czasem o zachowaniu tekstu w maszynopisie decydowały motywy towarzyskie lub obyczajowe. Kilka publikowanych tu krótkich tekstów to fragmenty drukowanych większych całości. Autor usunął...

Pierwszy tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego (1922-1983) gromadzi cztery najwcześniejsze zbiorki wierszy poety. Jego debiut książkowy (1956) Obroty rzeczy, zawierający wybór wierszy z obfitego niepublikowanego dorobku, dokonany przez Artura Sandauera, stał się literackim wydarzeniem. Zdobył uznanie krytyki i czytelników. Następne tomiki: Rachunek zaściankowy (1959), Mylne wzruszenia (1961), Było i było (1965) - kontynuowały poszukiwania własnego poetyckiego wyrazu. Każda z tych książek stanowiła nowy etap twórczości, mimo że, jak pisał poeta, to jest dalszy ciąg tego samego Białoszewskiego. Własny niepowtarzalny ton tych wierszy polegał na precyzji i zarazem programowej niedbałości, kunsztowności i kolokwialności, abstrakcji i konkrecie, elitarnoś...

Trzynasty tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego to obszerny zbiór wierszy rozproszonych i niepublikowanych z wczesnego i dojrzałego okresu twórczości poety - począwszy od młodzieńczych tekstów pisanych podczas okupacji, poprzez utwory z czasów debiutu książkowego i późniejszych eksperymentów językowych, aż po nasycone żywiołem dziennikowości wiersze z lat sześćdziesiątych i początku siedemdziesiątych. Teksty zamieszczone w zbiorze, z różnych powodów niewłączone przez autora do opublikowanych tomów, w znaczący sposób uzupełniają obraz jego twórczości. Najwcześniejsze są frapującym świadectwem poetyckiej drogi, jaką Białoszewski przeszedł przed swoim późnym debiutem. Późniejsze wzbogacają zakres tematyczny jego poezji o nowe wątki...

Tom Rozkurz (1980) stanowi sumę pomysłów twórczych Mirona Białoszewskiego. Po raz pierwszy pisarz połączył w jednej książce prozę i poezję. Część prozatorska zawiera nostalgiczne opowiadania o przedwojennym życiu, portrety ludzi i miejsc dzieciństwa i wczesnej młodości (Stare życie), ale też trzy cykle dziennikowych zapisków z lat 1975-1977 (1975, Chamowo, Rozkurz). Na część poetycką składa się dwanaście cyklów - od miniaturowych wierszy-notatek po podszyte humorem liryczne maski w Wierszach ciotki Anieli i Kabarecie Kici Koci oraz poetycki reportaż w Wycieczce do Egiptu

Dziewiąty tom "Utworów zebranych" Mirona Białoszewskiego zawiera ostatnie z jego tekstów prozatorskich mających wydania książkowe jeszcze za życia autora oraz pośmiertne. Opublikowano je w latach 1981- 1991.

Złapało mnie w tunelu. Staję, nie pomaga. Wywlekam się schodami na górę, na Marszałkowską. Jeszcze nie rezygnuję z kupowania czapki w domach towarowych, bo chodzę z gołą głową. Koło rotundy PKO rezygnuję. Właściwie już wiem, że muszę zrezygnować natychmiast z wielu rzeczy. Boli niesamowicie za mostkiem. Słabawo. Pot się leje. Ani kroku nie można zrobić, a muszę. [...] Jest 11 rano, 28 listopada. Strach? Pomyślałem, że może tym razem jeszcze nie umrę. Prezentujemy kolejny prozatorski tom nowej, odcenzurowanej edycji Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego.

Drugi tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego dokumentuje działalność Teatru Osobnego, awangardowego teatru domowego, który powstał jesienią 1955 roku, jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem końca socrealizmu. W ciągu ośmiu lat istnienia wystawił pięć programów. Tylko jeden z nich stanowił adaptację fragmentów tekstów klasycznych, cztery wcześniejsze – każdy złożony z kilku osobnych krótkich utworów – były inscenizacjami oryginalnych sztuk, scenariuszy scenicznych tworzonych dla tej sceny. Teatr Osobny był dziełem zespołowym. Aktorstwo Lecha E. Stefańskiego, malarstwo i aktorstwo Ludmiły Murawskiej, autorstwo i aktorstwo Mirona Białoszewskiego oraz autorstwo niektórych sztuk, pomysły rozwiązań fabularnych, inscenizacje i scenografia Ludwika Herin...

Czternasty tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego zawiera blisko sześćset niepublikowanych i rozproszonych wierszy i tekstów kabaretowych poety z ostatniego okresu twórczości, zapoczątkowanego przeprowadzką na Saską Kępę i powrotem do pisania wierszy po kilkuletniej przerwie. Znaczna większość zgromadzonych w książce utworów nie była nigdy wcześniej udostępniana czytelnikom. Część z nich - te, które zachowały się wyłącznie w postaci nagrań niepowtarzalnych recytacji autora - udostępniamy w formie dźwiękowej. Zebrane tu teksty, pisane równolegle z utworami drukowanymi w ostatnich książkach poetyckich autora, stanowią ich naturalne dopełnienie. Wiele z nich to nieznane dotychczas elementy cyklów, które weszły w skład późnych tomików Białosz...

Kolejny, szesnasty tom Utworów zebranych, Mirona Białoszewskiego zawiera dalszy ciąg tzw. tajnego dziennika – części Nadawanie i Pogorszenie z lat 1978-1983 – oraz dopełniające dziennik Listy do Eumenid pisane w czasie pobytu Białoszewskiego na oddziale reanimacyjnym Szpitala Grochowskiego do Marii Janion, Marii Żmigrodzkiej i Małgorzaty Baranowskiej.

Kolejny, szesnasty tom Utworów zebranych, Mirona Białoszewskiego zawiera dalszy ciąg tzw. tajnego dziennika – części Nadawanie i Pogorszenie z lat 1978-1983 – oraz dopełniające dziennik Listy do Eumenid pisane w czasie pobytu Białoszewskiego na oddziale reanimacyjnym Szpitala Grochowskiego do Marii Janion, Marii Żmigrodzkiej i Małgorzaty Baranowskiej.

Jaki jest Miron, każdy widzi. Przywykliśmy do Białoszewskiego awangardzisty, rozsadzającego skamieniałe dykcje w polszczyźnie i odnawiającego formy poetyckie ku ich zupełnemu zatarciu, do Białoszewskiego realisty, notującego najdrobniejsze, na pozór całkiem nieważne, zdarzenia i podsłuchane rozmowy, Białoszewskiego reisty z taksonomicznym zacięciem sporządzającego rejestry sprzętów, numerów i słów, w końcu Białoszewskiego prześmiewcy, ale z tych dobrotliwych, który ma za nic społeczne powinności poety i woli zarządzać raczej Kabaretem Kici Koci aniżeli duchem patriotyzmu. Niezależnie od tego, co o tym myślimy i jak Białoszewskiego sytuujemy w konstelacji polskiej poezji współczesnej, jego ranga jest niepodważalna. Proponowałbym jednak odejść od pros...

Dokładane treści to pierwsza, najobszerniejsza (obejmująca lata 1975-78) część dziennika, nazywanego przez późniejszych spadkobierców tych zapisów, Jadwigę Stańczakową oraz Annę i Tadeusza Sobolewskich, tajnym dziennikiem. W swojej domowej epopei Białoszewski przygląda się ludziom, znanym i nieznanym. Przygląda się również sobie, odsłania bujne życie towarzyskie, artystyczne, prywatne. Białoszewski opowiada o przygodzie swojego życia trochę jak przybysz, który został wstawiony w ten świat. Jawa, sen i wspomnienia - wszystko to, przywołane z niesamowitą wyrazistością, splątane w jeden węzeł tworzy rodzaj wielowątkowej powieści o sobie samym. Zapis ma szczególną cechę pisarstwa Białoszewskiego: naoczność. Ten dziennik d z i e j e się przed nami. C...

Białoszewski swoim niezwykłym, obróconym na lewą strone językiem opowiada o tym, co tak bardzo zwykłe. To, co namacalne, w wierszach poety pozostaje tym samym, choć jest cięższe o opisujące je słowo. Odbijająca sie w poezji rzeczywistość na nowo się staje, na nowo zaczyna w pełni być - a wszystko, co zdaje sie tak zwyczajne, że prawie niezauważalne, znów robi się istotne. Lektura wierszy Białoszewskiego to, niezależnie od kalendarza, wejście w słynny "mironowy wtorek". Przekroczenie progu jego mieszkania i "rozsiąście się" na wciśniętej pod okno, niewielkiej wersalce ("Tu leży poeta Miron. Boże, daj mu większe wyro"). Te wiersze to wspólna podróż windą. To nabita na klamkę kartka z dopiskiem "wejdź i jak chcesz, to sobie to weź". Te wiersze to Biało...

Zanim napisał Pamiętnik z powstania warszawskiego, był dziennikarzem. Na każdym rogu ta sama truskawka to zbiór nigdy niepublikowanych w formie książki tekstów prasowych Mirona Białoszewskiego. Jego reportaże, impresje reporterskie i wywiady ukazywały się przez niemal pięć lat na łamach „Kuriera Codziennego”, „Wieczoru Warszawy” i „Świata Młodych”. W czerwcu 1946 roku Białoszewski rozpoczął swoją dziennikarską przygodę artykułem napisanym z obozu studentów w Leśnym Zdroju: „Placówka uniwersytecka, położona o trzy kilometry od granicy polsko-czeskiej, pośród dość znacznej ilości repatriantów, ale jeszcze większej Niemców (zawsze pewnych siebie) (...)”. Prowadził czytelników powstańczymi szlakami Starego Miasta („Jeszcze jeden skok pr...

Pierwszy tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego (1922-1983) gromadzi cztery najwcześniejsze zbiorki wierszy poety. Jego debiut książkowy (1956) Obroty rzeczy, zawierający wybór wierszy z obfitego niepublikowanego dorobku, dokonany przez Artura Sandauera, stał się literackim wydarzeniem. Zdobył uznanie krytyki i czytelników. Następne tomiki: Rachunek zaściankowy (1959), Mylne wzruszenia (1961), Było i było (1965) - kontynuowały poszukiwania własnego poetyckiego wyrazu. Każda z tych książek stanowiła nowy etap twórczości, mimo że, jak pisał poeta, to jest dalszy ciąg tego samego Białoszewskiego. Własny niepowtarzalny ton tych wierszy polegał na precyzji i zarazem programowej niedbałości, kunsztowności i kolokwialności, abstrakcji i konkrecie, elitarnoś...

Czternasty tom Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego zawiera blisko sześćset niepublikowanych i rozproszonych wierszy i tekstów kabaretowych poety z ostatniego okresu twórczości, zapoczątkowanego przeprowadzką na Saską Kępę i powrotem do pisania wierszy po kilkuletniej przerwie. Znaczna większość zgromadzonych w książce utworów nie była nigdy wcześniej udostępniana czytelnikom. Część z nich - te, które zachowały się wyłącznie w postaci nagrań niepowtarzalnych recytacji autora - udostępniamy w formie dźwiękowej. Zebrane tu teksty, pisane równolegle z utworami drukowanymi w ostatnich książkach poetyckich autora, stanowią ich naturalne dopełnienie. Wiele z nich to nieznane dotychczas elementy cyklów, które weszły w skład późnych tomików Białosz...

Dziesiąty tom „Utworów zebranych” Mirona Białoszewskiego gromadzi teksty poetyckie publikowane w książkach wydanych po roku 1980. Część pierwsza zawiera poezje z tomu Stara proza.Nowe wiersze, część druga stanowi zbiór wierszy Oho a część trzecia to poezje z tomu tekstów prozatorskich i poetyckich.