Warkocz

Indie to jedno z największych i najludniejszych państw świata. Ważniejszymi z jego problemów są ubóstwo, korupcja, słaba opieka zdrowotna i bród. Z kolei Kanada to drugie co do wielkości państwo świata (plasuje się tuż za Rosją). Jest dwujęzyczna, pozostaje pod wpływem Wielkiej Brytanii i słynie z bogactw naturalnych. Zupełnie inaczej sprawa ma się z Włochami – to słynący z turystyki i bogatej kulturowej przeszłości kraj, zamieszkany przez kolorowych ludzi o ekspresywnych temperamentach. W tych trzech państwach Laetitia Colombani umieściła akcję swojej debiutanckiej powieści – „Warkocza”. To opowieść o trzech kobietach, które znalazły się w krytycznych momentach swojego życia i próbują z nich wyjść z podniesioną głową. Smita postanawia zawalczyć o przyszłość małej córki, co w kastowych Indiach - gdzie każdy ma swoje miejsce i prawie żadne szanse na awans społeczny - nie jest łatwe. Sara, wzięta i charyzmatyczna prawniczka, musi zawalczyć o siebie, nie zapominając o dobru dzieci, a młodziutka Włoszka – Giulia – zanim pomyśli o stabilizacji rodziny musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy zdoła unieść ciężar nałożonych na siebie obowiązków. Oto trzy kobiety. Trzy historie. Trzy odmienne realia społeczne i kulturowe. I jeden finał. Jedno proste (?) rozwiązanie, będące w stanie pomóc tym kobietom, które nigdy się nie spotkały ani nie wymieniły ze sobą ani jednego zdania. Snując trzy – jak pasma klasycznego warkocza – opowieści, Laetitia Colombani oddała do rąk czytelników powieść o sile kobiet (brzmi to jak tani, oklepany i płytki feministyczny frazes), wzajemnym wsparciu oraz ratunku; o tym, jak ciężko je złamać, jak wierzą w swoje plany, zamierzenia i o „całościowej” (nie „połowicznej”) walce. „Warkocz” nie należy do długich powieści, nie jest to rozbudowany tekst, niektóre motywy upraszcza, niektóre bagatelizuje lub traktuje powierzchownie, ale ten zabieg sprawia, że czytelnik zaczyna szukać tego, co może być (według niego) najistotniejsze, co stanowi o sednie tej książki. Wydaje się, że chcąc głębiej odczytać tę powieść, warto zwrócić uwagę właśnie na ten wspomniany już aspekt walki oraz moment, w którym się do niej dojrzewa, kiedy się człowiek na nią decyduje, kiedy stawia wszystko na jedną kartę, kiedy znajduje odwagę i postanawia zwyciężyć - nawet swoje lęki czy słabości. A później jest nowy, inny, ponownie narodzony. I taki idzie w świat – Indii, Włoch, Kanady… Nie ważne gdzie, z kim – istotne jest po co (i jakim) się kroczy. Oto nauka, jaką współczesnemu człowiekowi daje Laetitia Colombani. Choćby dla niej warto przeczytać ten króciutki, przeplatany liryką, „Warkocz”.

Trzy kobiety oddzielone od siebie o wiele kilometrów, które wydawać by się mogło, że nie mają ze sobą nic wspólnego, a jednak przewrotny los postanawia je połączyć.

Smita mieszkająca w Indiach jest niedotykalną. Wykonuje zawód, który jest dla niej upokarzający, ale w jej kulturze zawody przechodzą z pokolenia na pokolenie. Kobieta marzy, aby jej córka miała lepsze życie i wierzy, że nauka pisania i czytania w tym pomoże.

Giulia na Sycylii pracuje w zakładzie ojca produkującym peruki. Jej codzienny spokój zostaje zmącony, gdy ulega on ciężkiemu wypadkowi i odkrywa ona, że firmie, która jest teraz na jej głowie, grozi bankructwo.

Sara żyje w Kanadzie, samotnie wychowuje trójkę dzieci i od wielu lat poświęca się karierze zawodowej w jednej z najlepszych kancelarii, by niedługo objąć kierownicze stanowisko. Jednak jej plany ulegają gwałtownej zmianie, gdy dowiaduje się, że jest śmiertelnie chora.

Najbardziej urzekła mnie historia Smity. W Indiach życie wygląda zupełnie inaczej niż u nas. I fragmenty, które opisują losy tej kobiety czytałam ze ściśniętym sercem. Ludzie mają różne marzenia, realne lub nie, są to sprawy przydatne lub zupełnie próżne służące tylko przyjemnościom. Tymczasem Smita marzyła o tak przyziemnych rzeczach jak przestać zajmować się tym, co robiła jej mama, która z kolei nauczyła się tych umiejętności od swojej mamy. Chciała po prostu przestać robić coś, co uwłaczało jej godności, a także chciała, aby szanowano jej rodzinę i aby jej córka miała lepszą przyszłość. Czy to tak wiele? Wyczekiwałam tekstów opisujących dalsze dzieje tej kobiety, ponieważ strasznie jej kibicowałam, aby jej się udało i chciałam wiedzieć jak wielka jest jej determinacja oraz ile przyjdzie jej poświęcić na drodze ku lepszemu życiu.

Choć kobiety pochodzą z różnych kontynentów oraz klas społecznych to jednak wiele je łączy. Giulię i Sarę też spotkało wiele nieprzyjemności i musiały walczyć o swoje. Wykazały się niezwykłą odwagą, siłą i powinny być inspiracją dla wielu kobiet. Ich pełne determinacji postawy są godne podziwu. O takich bohaterkach chce się czytać książki, bo ich losy do głębi poruszają, a ich postawy są godne naśladowania.

Od początku książki zastanawiałam się co łączy te kobiety, bo wydawało mi się, że dzieli je dosłownie wszystko, może poza pewnymi zachowaniami i cechami, które zaczęłam zauważać w trakcie lektury. Nie byłam jednak w stanie przewidzieć takiego obrotu spraw. Zakończenie oraz to co okazało się tym metaforycznym warkoczem zaskakuje, jest piękne, wzrusza i porusza do głębi. Zakończenie jest świetne i warto po jego przeczytaniu na chwilę się zatrzymać i przemyśleć parę zagadnień.

„Warkocz” to trochę nostalgiczna powieść o wytrwałości, determinacji, sile, walce o lepszą przyszłość, różnicach kulturowych. Jest napisana prostym językiem, ale została przemyślana i dopracowana w najdrobniejszych szczegółach. To zdecydowanie jedna z lepszych książek, jakie czytałam i nie da się przejść obok niej obojętnie. Jest piękna, mądra, wzruszająca i porusza ważne tematy.

Książka Laetitii Colombani to znakomita czytelnicza niespodzianka, skromna rozmiarem, lecz tematyką i duchem zaskakująco pokaźna. Poznajemy trzy kobiety, które na pierwszy rzut oka nie mają ze sobą nic wspólnego: kanadyjską prawniczkę, indyjską dalitkę i dziewczynę z Sycylii. Sara, Smita i Giulia mieszkają w zupełnie innych częściach świata, mówią innym językiem, wywodzą się z odmiennych kultur i dzieli je status społeczny. Skoro aż tak bardzo różnią się od siebie, co w takim razie je ze sobą łączy? Okazuje się, że sporo.Wszystkie trzy stają w obliczu nagłych życiowych zmian i trudnych, przełomowych decyzji. Każda zmuszona jest podjąć wyzwanie losu, każda musi stoczyć z nim bój, odnaleźć w sobie odwagę, siłę, przypomnieć sobie o własnej godności. Rzucić wyzwanie wiekowemu jarzmu, konwenansom, zacofaniu, dyskryminacji kastowej, rasowej, zawodowej.

Powieść Laetitii Colombani to proza oszczędna i subtelna, ale wnikliwa i na swój sposób wirtuozerska. Niemal pozbawiona dialogów narracja nadaje fabule chwilami charakter prawie reportażowy, wyprany z większych emocji. Są to jednak tylko pozory. Ani rozwlekłość, ani tania afektacja nie były Laetitii Colombani potrzebne do stworzenia z niezwykłym wyczuciem trzech głęboko poruszających, każda na swój sposób, historii, które składają się na boleśnie prawdziwy obraz kondycji współczesnej kobiety - zapracowanej, wykorzystywanej, ignorowanej, podlegającej licznym ograniczeniom, usiłującej sprostać wymaganiom, walczącej o lepsze jutro. Wątki Sary, Smity i Giulii przeplatają się regularnie ze sobą niczym warkocz, w krótkich, zwięzłych rozdziałach, pozwalając śledzić rozwój zmagań kobiet z bezlitosnymi przeciwnościami losu. W końcu ulegają scaleniu, łącząc historie wszystkich trzech bohaterek i nadając powieści głęboki sens.

"Warkocz" to niebanalna, bardzo dojrzała i mądra opowieść o paradoksach, rządzących życiem kobiet, które jakże często muszą walczyć o godność osobistą, szacunek, szczęście i miłość, i okazać przy tym dużo silniejsze i niezłomne niż mężczyźni.

Laetitia Colombiani snuje opowieść o trzech kobietach, które z pozoru nie mają ze sobą nic wspólnego. Mieszkają w różnych końcach świata, pochodzą z różnych grup społecznych, a każda z nich ma w życiu inny cel. Po kilkudziesięciu stronach, na których pisane prozą rozdziały przeplatają się z wierszami, okazuje się, że te trzy kobiety coś jednak łączy, a, choć nigdy się nie spotkają, pomogą sobie nawzajem w najtrudniejszym momencie życia.

Owym czymś, co łączy bohaterki powieści Warkocz jest pragnienie odnalezienia drogi do wolności. Autorka podejmuje temat niezwykle istotny – różne oblicza dyskryminacji. Wykreowane przez nią postaci każdego dnia spotykają się z różnymi formami społecznej niesprawiedliwości – czy jest to podział pomiędzy bogatymi a biednymi, nietolerancja religijna, czy mizoginizm. Próbują stawić czoła światu pełnemu uprzedzeń, etykietkom przyklejanym przez ludzi. Choć Laetitia Colombiani nie oddaje narracji trzem kobietom, ich głos przebija się przez zapisane strony i porusza czytających. Opowiadając o nich, autorka nadaje swojej historii mocno feministycznego zabarwienia. To powieść naprawdę niesamowita.

Nie ma równości kobiet i mężczyzn w kwestiach snu. Ani w niczym innym.

Przerwałam czytanie tej książki tylko raz – aby znaleźć nowy zestaw karteczek indeksujących. Poetycki język, którym posługuje się autorka, podkreśla wagę przedstawionych problemów oraz kontrastuje z surowością zaprezentowanych zdarzeń i coraz większą świadomością bohaterek. Pełno tu zdań, które warto zapamiętać. Zdań, które skłaniają do refleksji nad własnym życiem, do spojrzenia na świat z nieco innej perspektywy.

„Warkocz” to powieść piękna, wzruszająca, napisana z powściągliwością, dbałością o formę i język. Czyta się ją jednym tchem i ze ściśniętym sercem, niecierpliwie wyczekując końca, który jest jednym z największych atutów książki.

Aż trudno uwierzyć, że „Warkocz” to debiut. Laetitia Colombani dała się już poznać jako scenarzystka i reżyserka, ale napisanie powieści to zupełnie inne doświadczenie. Jak się okazało, bardzo udane.

Bohaterkami tej współcześnie rozgrywającej się opowieści są trzy kobiety: Smita, Gulia i Sara. Mieszkają na różnych kontynentach, wykonują różne prace i żyją w odmiennych środowiskach oraz kulturach.

Szczególne wrażenie robią rozdziały opisujące codzienność Smity, młodej Hinduski, która marzy o lepszym świecie dla swojej jedynej córki. W kraju, w którym kobieta znaczy mniej od krowy i jest traktowana gorzej niż rzecz, takie pragnienia mogą wydawać się niedorzeczne i niebezpieczne. A jednak nietykalna Smita nie poddaje się.

Wytrwałością i determinacją wykazują się także dwie pozostałe bohaterki, Włoszka Gulia i Kanadyjka Sara.

Wszystkie trzy kobiety muszą stawić czoło przeciwnościom losu i zmierzyć się z wielkimi problemami, które zdają się je przerastać. Zdane tylko na siebie, nie poddają się, chociaż mają chwile zwątpienia i załamania.

Od początku czytelnik zastanawia się, co – oprócz nieustępliwości – łączy te bohaterki. Ta intrygująca zagadka wyjaśniać zaczyna się dopiero pod koniec lektury, lecz warto uzbroić się w cierpliwość, gdyż finał zaskakuje, urzeka i porusza do głębi.

Dawno nie czytałam tak pomysłowego zakończenia.

„Warkocz” to przemyślany i dopracowany pod każdym względem portret trzech kobiet, które pozornie wydają się jednymi z wielu. W rzeczywistości okazują się jednak heroinami budzącymi podziw i szacunek. Ich decyzje skłaniają do refleksji i poruszają do głębi.

Nie jest to niepoprawnie optymistyczna opowieść. Przy lekturze często towarzyszyły mi niewesołe rozważania na temat sytuacji kobiet we współczesnym świecie, zarówno tym odległym nam kulturowo, jak i zbudowanym na filarach cywilizacji europejskiej.

Laetitia Colombani pisze o swoich bohaterkach w sposób wyważony, bez rozdzierania szat i zbędnych opisów. Robi to z klasą i powściągliwością. Nie ma tu rozbudowanych opisów przeżyć wewnętrznych, rozwlekłych dialogów i banalnych zdań.

Właśnie taki wstrzemięźliwy styl robi ogromne wrażenie. W połączeniu z podjętą tematyką sprawia, że obok powieści nie można przejść obojętnie i pamięta się o niej długo po odłożeniu na półkę.

„Warkocz” można odczytać nie tylko jaki wielki hymn na temat kobiecej siły, niezależności i pragnienia wolności.

To również książka z ponadczasowym podtekstem wyznaniowym i historiozoficznym, którego głęboki, pełen humanizmu sens odkrywamy na ostatnich stronach.

Polecam z czystym sumieniem – to jedna z najpiękniejszych i najbardziej wzruszających powieści, jakie miałam okazję ostatnio przeczytać.

BEATA IGIELSKA