Zadwórze 1920

Wstrząsająca opowieść o zbrodniach komunistycznych władców Polski Żołnierze Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych, folksdojcze, niemieccy jeńcy wojenni, Ślązacy, Rusini i Ukraińcy, polscy działacze niepodległościowi, poborowi, obywatele Polski Ludowej skazani za polityczne dowcipy – w życiorysach więźniów zazwyczaj trudno było znaleźć jakikolwiek wspólny mianownik. Łączyło ich najczęściej tylko jedno – uwięzienie w obozie koncentracyjnym, zwanym eufemistycznie obozem pracy przymusowej. Z rąk komunistycznych oprawców zginęły tysiące osób. W wolnym świecie z niedowierzaniem przyjmowano informacje, że niemieckie obozy koncentracyjne w powojennej Polsce znalazły nowe zastosowanie. Rembertów, Łambinowice, Jaworzno, Potulice... Wiele zrobiono, aby...

Zbiór materiałów źródłowych charakteryzuje kontakty i przejawy współpracy militarnej między Polską i Czechosłowacją od zakończenia walk o granice i przejścia Wojska Polskiego na stopę pokojową w 1921 r. do kryzysu czechosłowackiego w 1938 r. Ukazuje zabiegi mające na celu zawarcie konwencji wojskowej przez oba państwa, a także przyczyny, które doprowadziły do tego, że nie została ona podpisana.

Jak zapewnić nowo powstałemu bolszewickiemu państwu okres oddechu dla ustabilizowania sytuacji wewnętrznej? Jak uniknąć interwencji zbrojnej państw zachodnich, oszukując „białą” emigrację i obce wywiady? Wystarczy rozgłaszać, że Związek Sowiecki upadnie zhukiem, bo na jego terenie działa rozbudowana konspiracja, która obali władzę czerwonych? Jak zwabić przy okazji liderów „białej” rosyjskiej opozycji do Rosji i jak przewerbować oficerów służb zachodnich penetrujących Bolszewię? Pomysł tej – nie da się ukryć – błyskotliwej operacji wyszedł zgabinetu Feliksa Dzierżyńskiego. „Trust“ to precyzyjnie przygotowana i brawurowo poprowadzona akcja dezinformacyjna – matka wszystkich późniejszych akcji sowieckich służb wywiadu. Czerwona bezpiek...

Przewodnik po Warszawie z 1903 roku (oryginalny tytułWarszawa współczesna w dwunastu obrazkach) rozpoczyna serię „Warszawa w pamiętnikach”. Jest to przewodnik po mieście, ale dosyć nietypowy. Nie prowadzi nas bowiem śladami wybitnych postaci czy szlakiem zachwycających zabytków. Przedstawia natomiast życie i ruch miasta, zwraca uwagę na wygląd ulicy i kobiet. Przybliża szczególną rolę dozorców w Warszawie. Znalazło się w nim miejsce zarówno na życie towarzyskie, jak i polityczne. Wszystkie obrazki poparte są przykładami z ówczesnej prasy. Archiwalny materiał uzupełniony jest ikonografią z epoki zachowaną w zbiorach Archiwum Państwowego w Warszawie.

Sierpień 1920 roku. Armia Czerwona prze na Warszawę, aby zniszczyć niepodległą Polskę i ponieść płomień rewolucji bolszewickiej na Zachód. Wojsko Polskie musi obronić stolicę, aby dać czas Naczelnemu Wodzowi Józefowi Piłsudskiemu na przygotowanie kontrofensywy i zadanie wrogowi mocnego ciosu. 13 sierpnia bolszewicy przełamują polską obronę i zajmują Radzymin, skąd do Warszawy jest tylko kilkanaście kilometrów. Polskie oddziały zawzięcie kontratakują, aby zlikwidować wyłom i odzyskać tę miejscowość o bardzo istotnym znaczeniu strategicznym. To bój na śmierć i życie! Radzymin kilkakrotnie przechodzi z rąk do rąk. Wreszcie 15 sierpnia wieczorem żołnierze 30. Pułku Strzelców Kaniowskich odbierają wrogowi miasteczko mocno zniszczone w toku zażartych...

To prawdopodobnie najlepsza książka Hannah Arendt (1906-1975), wybitnej niemiecko-żydowsko-amerykańskiej intelektualistki. Opublikowana w 1963 roku, stanowi trzecie z serii istotnych dzieł jej filozofii politycznej, po Korzeniach totalitaryzmu (1951) i Kondycji ludzkiej (1958). Arendt opuściła Niemcy w 1933, a Francję w 1940 roku i resztę życia spędziła w USA z dala od totalitaryzmów i rewolucji. Mimo to jej rozważania wokół rewolucyjnych przewrotów stanowią oryginalną, imponująco wnikliwą syntezę, której towarzyszy pewna romantyczna (utopijna ) wizja nowego ładu. Wywód opiera się na przeciwstawieniu rewolucji francuskiej i innych rewolucji jej typu wydarzeniom rewolucji amerykańskiej w tym sensie, że pierwsze były destruktywne, a druga konstruktywna. Stało s...

„Wszyscy wokół albo oszuści, albo komedianci, albo ludzie bezdennie słabi. Ja miotam się bezsilnie, bo oczywiście babie nie pozwoli przecież nikt z tych mężów stanu polityki prowadzić, a tymczasem wierzcie mi, że my byśmy tę politykę o całe niebo dalej i lepiej prowadziły niż oni!” – pisała w 1916 r. do męża Zofia Moraczewska. 100 lat temu Polki wywalczyły sobie prawa wyborcze. Do Sejmu Ustawodawczego, który miał na nowo określić sposób funkcjonowania państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości, weszło 442 mężczyzn i 8 kobiet – była wśród nich Moraczewska. Nazywano je posełkami albo posełkiniami, czasem poślicami. Wywodziły się z różnych środowisk, ale – często wbrew swoim partiom – działały wspólnie w sprawach, które uważał...

„Państwo niepodległe. Twórcy – strategie – komunikacja społeczna to praca z historii myśli politycznej i komunikacji społecznej, zawierająca obszerny materiał faktograficzny, w tym analizy idei, wyobrażeń, koncepcji rzutujących na kształt państwa polskiego, przede wszystkim recypowanych wiek temu, ale i współcześnie, a także propozycje pojęć i modeli właściwych badaniom zagadnień suwerenności państwa, aksjologii i kultury politycznej wybranych ruchów politycznych lub ogólniej polskiego społeczeństwa. Zebranie w jednym tomie różnych w swoim charakterze, bliskich jednak tematycznie wypowiedzi inspirowane było – jak zaznaczono we wstępie – rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę oraz dyskusją toczoną w ramach IV Kongresu Politologii Pań...

Jerzy Sosnowski był wybitnym oficerem wywiadu II RP. Kierował berlińską placówką wywiadowczą w latach 1926–1934. Książka zawiera analizę sprawy Sosnowskiego z prawnego punktu widzenia, ze szczególnym uwzględnieniem obu procesów karnych w Berlinie i Warszawie. Uzupełnia ona istniejącą w literaturze przedmiotu lukę, dotyczącą jego działalności wywiadowczej i jej zakończenia.

Fascynująca opowieść o geniuszu, szaleństwie i ludziach, którzy tworząc przerażającą potęgę Związku Radzieckiego, stali się pośmiewiskiem naukowego świata W pierwszych dziesięcioleciach XX wieku garstka geniuszy, niewydarzonych profesorów i naukowych szarlatanów zawarła pakt z komunistyczną władzą. Cel był jeden: przemiana rządzonej przez Stalina Rosji w światowe supermocarstwo. Wśród uczonych, którym komunistyczna władza dała szansę na prowadzenie badań z pogranicza nauki i blagi byli Ilja Iwanow, który próbował inseminować szympansy ludzkim nasieniem, by stworzyć ich krzyżówkę. Również zwalczający genetykę i bawiący się w Boga Trofim Łysenko oraz Aleksander Bogdanow, który sam stał się ofiarą własnych eksperymentów z transfuzją krwi....

Kto dopomoże Żydowi... – książka o wielowymiarowym tytule. Zdanie wzięte z okupacyjnych ustaw niemieckich można dopełniać na wiele sposobów. Ten, kto pomagał podlegał karze śmierci. Po wojnie dostawał Medal Sprawiedliwego Pośród Narodów Świata, ale bywał też nazywany antysemitą. Dyskusja dotycząca postaw Polaków wobec Holcaustu roi się od skrajnie sprzecznych opinii i sądów. Cechują ją skrajne emocje, płynące z różnych doświadczeń, które są absolutyzowane. Bogdan Musiał – historyk – w swej książce nie kieruje się jednak emocjami, ale daje rzeczową wykładnię prawa niemieckiego, które w żadnym innym okupowanym kraju nie było tak surowe i bezwzględne wobec tych, którzy w jakikolwiek sposób udzielili pomocy Żydom. Stopień gotowości w...

Pozbawione mieszkańców miasto widmo zostało skazane na zagładę. Specjalne oddziały niemieckie niszczyły je metodycznie, kwartał po kwartale. Po ich przejściu w milczących ruinach poza zdziczałymi kotami nie było już nikogo. Książka opowiada o dramatycznych miesiącach po kapitulacji Powstania, zbierając relacje tych, którzy pozostali w mieście: • pielęgniarek opiekujących się rannymi w szpitalach, • żołnierzy batalionu „Kiliński” osłaniających ewakuację ludności cywilnej i szpitali, • bibliotekarzy i muzealników starających się w ramach tzw. akcji pruszkowskiej ratować dobra kultury z niszczonej Warszawy, • warszawskich Robinsonów – ludzi, którzy chcieli lub musieli ukrywać się w ruinach pustego miasta, • młodych mieszkańców Warsza...

Najnowsza praca prof. Wiesława Jana Wysockiego poświęcona odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918. W bardzo interesujący sposób przedstawia wydarzenia sprzed stu lat, których ukoronowaniem była wolna Polska, na szerokim tle wydarzeń światowych. Prezentuje również i omawia mało znane informacje na temat udziału i roli Kościoła katolickiego w dziele odzyskania niepodległości. Książka zawiera bogate przypisy i rozbudowana bibliografię.

Sierpień 1920 roku. Armia Czerwona prze na Warszawę, aby zniszczyć niepodległą Polskę i ponieść płomień rewolucji bolszewickiej na Zachód. Wojsko Polskie musi obronić stolicę, aby dać czas Naczelnemu Wodzowi Józefowi Piłsudskiemu na przygotowanie kontrofensywy i zadanie wrogowi mocnego ciosu. 13 sierpnia bolszewicy przełamują polską obronę i zajmują Radzymin, skąd do Warszawy jest tylko kilkanaście kilometrów. Polskie oddziały zawzięcie kontratakują, aby zlikwidować wyłom i odzyskać tę miejscowość o bardzo istotnym znaczeniu strategicznym. To bój na śmierć i życie! Radzymin kilkakrotnie przechodzi z rąk do rąk. Wreszcie 15 sierpnia wieczorem żołnierze 30. Pułku Strzelców Kaniowskich odbierają wrogowi miasteczko mocno zniszczone w toku zażartych...

W sierpniu 1920 roku Armia Czerwona naciera na Warszawę, by po jej zdobyciu ponieść pochodnię rewolucji na zachód Europy. Wojsko Polskie zażarcie broni przedpoli stolicy, by dać czas Naczelnemu Wodzowi Józefowi Piłsudskiemu na przygotowanie kontrofensywy znad Wieprza. 14 sierpnia bolszewicy przełamują obronę na południe od Wołomina i wdzierają się do wsi Ossów. Już tylko kilkanaście kilometrów dzieli ich od rogatek prawobrzeżnej Warszawy. Polskie dowództwo rzuca do walki ostatnie rezerwy - kompanie ochotnicze składające się głównie z młodzieży bez doświadczenia bojowego. Za cenę ciężkich strat zatrzymują one impet wroga. Krwawy bój o Ossów wybucha na nowo. W walce, niosąc posługę ciężko rannemu, ginie kapelan I batalionu 236. pułku piechoty ks. Ign...

Bitwa o Warszawę w sierpniu 1920 r. wpisała się w polską tradycję niepodległościową. W historiografii europejskiej batalia nad Wisłą z bolszewikami znana jest jako osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata. Symboliczną i legendarną postacią z okresu walk w obronie Warszawy stał się odważny ochotnik kapelan wojskowy ks. Ignacy Skorupka, poległy w boju pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r., pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony orderem Virtuti Militari klasy 5 i Krzyżem Niepodległości (1933), w 2010 r. uhonorowany Orderem Orła Białego. W narodowe dzieje ks. Skorupka wpisał się ceną, jaką przyszło płacić pokoleniu II Rzeczypospolitej za obronienie dopiero co wywalczonej wolności.

O niepodległość i granice odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej Polacy musieli walczyć nie tylko z Rosjanami, Ukraińcami czy Niemcami, ale także z Litwinami. Armia niemiecka ewakuująca się z Podlasia i Suwalszczyzny oddała w zarząd administracji litewskiej powiaty suwalski, sejneński i augustowski. Litwini nie wycofali się z tych terenów, mimo że znalazły się one po polskiej stronie wyznaczonej przez mocarstwa zachodnie linii demarkacyjnej zwanej linią Focha. 23 sierpnia 1919 r. wybuchło powstanie sejneńskie. Przeciwko regularnym wojskom litewskim wystąpili ochotnicy z Polskiej Organizacji Wojskowej. W końcowej fazie walk, które trwały do 28 lipca, peowiaków wsparł 41. pułk piechoty Wojska Polskiego. Litwini zostali wyparci z powiatu sejneńskiego, który włąc...

Rotmistrz Witold Pilecki był jednym z najdzielniejszych żołnierzy Polski Walczącej i Polskiego Państwa Podziemnego. Czynnie uczestniczył w walkach o Niepodległość ojczyzny w latach 1914–1918, a potem ofiarnie jej bronił podczas wojny z bolszewicką Rosją. Od września 1939 r. rozpoczął się nieprzerwany czas jego wojennych i konspiracyjnych zmagań. Prowadził on przez KL Auschwitz, siatkę NIE, Powstanie Warszawskie i więzienie UB na Mokotowie. Wielokrotnie ryzykował życiem. Dopisywało mu jednak żołnierskie szczęście, aż do zmierzenia się z komunistyczną rzeczywistością powojennej Polski: stał się ofiarą mordu sądowego. Postać rtm. Witolda Pileckiego, żołnierza niezłomnego, „oddaje to, co w tradycji akowskiej jest najpiękniejsze i co chcielibyśmy �...

Książka wydobywa z mroków dziejów piękne postacie kapłanów, którzy poświęcili swe siły, zdrowie, a niekiedy nawet i życie w służbie Bogu i Ojczyźnie. Pełnili oni posługę w trudnym czasie pierwszej wojny światowej, która Polaków postawiła po obu stronach frontu, w trzech armiach zaborczych. Książka uświadamia nam współczesnym wielkość ofiary i poświęcenia pokolenia kapelanów pierwszych dziesięcioleci XX wieku, by zachować wiarę w żołnierskich sercach oraz świadomość bycia Polakiem. Bp Józef Guzdek Biskup Polowy Wojska Polskiego