„Bardzo potrzebna mi jest przyjaźń Pana” – Zbigniew Herbert, Heinrich Kunstmann. Listy 1958-1970

Dwujęzyczny wybór wierszy Zbigniewa Herberta, pt. Pan Cogito szuka rady / Mr Cogito Seeks Advice zawiera tłumaczenia na angielski autorstwa Czesława Miłosza i Petera Dale Scotta oraz Alissy Valles, która w „Posłowiu” do tomu pisze: „(…) Dzieło Herberta zbudowane jest na badaniu wielu łamigłówek egzystencjalnych, na dociekaniach rozwijających się od wiersza do wiersza, próbujących różnych podejść, różnie kładących akcent, ale zawsze zataczających koło i wracających do dziwności i zaskoczenia, które leżą u podstaw podejmowanych przez człowieka działań”. Na tom złoży się 30 wierszy, wśród nich: Studium przedmiotu, Kamyk, Potęga smaku, Czułość, Tren Fortynbrasa.

Bela Hamvas (1897-1968) stoi osobno, nie ma poprzedników ani następców. Należał do najbardziej oczytanych, najgłębiej i najśmielej myślących ludzi na Węgrzech. Po II wojnie światowej skazany na milczenie, wykluczony z kręgu publikujących, największe dzieła napisał pracując jako robotnik i magazynier na wielkich budowach socjalistycznych. Pozostawił bogatą i cenną spuściznę. Jej cechą jest powaga, dociekliwość i wiedza filozofa, piszącego swobodnie, lekko, jak poeta. Ciekawiło go niemal wszystko, co ważne, bez względu na czas i miejsce. Są u niego starożytni Grecy, autorzy ksiąg niepokoju, jak Montaigne, Kierkegaard czy Rilke, są malarze, jak Brueghel, a także letnie i zimowe krajobrazy. W jego szkicach, jak w wyjątkowym lustrze, ustawionym tak, aby możn...

Porywająca biografia Jean Liedloff, antropolożki i pisarki, autorki kultowej książki W głębi kontinuum, której obserwacje natury ludzkiej wpłynęły na miliony ludzi na całym świecie. Jest rok 1951. Dwudziestoletnia Jean opuszcza Paryż i wyrusza do Wenezueli w poszukiwaniu diamentów. Dociera do plemion, które wciąż żyją jak w epoce kamienia łupanego. Traci zainteresowanie diamentami, bo odkrywa inny skarb: naturalną harmonię między członkami społeczności. Biografia Liedloff to obowiązkowa lektura dla wszystkich zainteresowanych mądrym rodzicielstwem, które prowadzi do wychowania szczęśliwych dzieci.

Niepublikowane listy niezwykłej pary „Najlepiej w życiu ma Twój Kot, bo jest przy Tobie” – pisze z Zakopanego przyszła Noblistka Wisława Szymborska do Kornela Filipowicza. To po jego śmierci powstanie słynny wiersz "Kot w pustym mieszkaniu". Nie byli typową parą – spędzili ze sobą ponad dwadzieścia lat, ale nigdy razem nie zamieszkali. "Byliśmy końmi, które cwałują obok siebie" – mówiła. W chwilach rozłąki zawsze pisali do siebie listy. Listy zabawne, liryczne, miłosne. Znajdziemy w nich i intymne wyznania i ceny cielęciny czy jajek, refleksje nad własnym warsztatem pisarskim i nad twórczością kolegów, opowieści o rodzinie i przyjaciołach. Mistrzowsko napisane, pełne tęsknoty i czułości pozwalają wniknąć w wyjątkowe uczucie łączące dwoje l...

• Zmagasz się z problemami zdrowotnymi? • Nie możesz schudnąć? • Masz kłopoty ze snem? • Cierpisz na depresję lub chroniczne uczucie niepokoju? • Dokuczają ci jelita i problemy trawienne? • A może dużo ćwiczysz i chciałbyś zwiększyć efektywność treningów? Jeśli na którekolwiek z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, ta rewolucyjna książka jest właśnie dla ciebie! Nawet nie wiesz, ile zależy od twojego rytmu okołodobowego. Okazuje się, że zgranie się z nim może okazać się kluczem do zdrowia i smukłej sylwetki! Czas, w którym jemy, śpimy, ćwiczymy i pracujemy, jest ważniejszy, niż sądziliśmy. Regulując rytm dnia, zyskamy lepsze życie niemal z dnia na dzień! Czy wiesz, że każda komórka w twoim organizmie ma wewnętrzny zeg...

Len Howard uznano za ekscentryczkę, gdy w 1938 roku, w wieku 44 lat, porzuciła karierę skrzypaczki i zamieszkała na wsi w Sussex, aby studiować ptaki. Ale to tam napisała dwa międzynarodowe bestsellery i zadziwiła świat obserwacjami sikorek, rudzików i wróbli. Miłość do ptaków podsycał w Len charyzmatyczny ojciec poeta, który nie potrafił przejść obok rannego ptaka, nie ratując go. Energiczna i wrażliwa dziewczyna, najmłodsza z czworga rodzeństwa w bogatej, kulturalnej rodzinie, chciała samodzielności. Lecz kiedy w Londynie stała się sławna, a jej kariera nabrała tempa, tęskniła za oswojoną wroną bardziej niż za rodziną. Len doświadczała miłości i przyjaźni, ale żaden związek nie zbliżył się do więzi, którą tworzyła później z ptakami. Bud...

Od dziś „ptasi móżdżek” nabiera nowego znaczenia! Autorka przedstawia najnowsze odkrycia naukowe dotyczące niezwykłych ptasich zdolności, ubarwiając opowieść licznymi anegdotami. Jak się okazuje, poza doskonałą orientacją w terenie czy umiejętnością korzystania z narzędzi, zwierzęta te wykazują ogromną inteligencję społeczną. Potrafią zwodzić, manipulować i podsłuchiwać. Wzywają świadków, gdy odkryją śmierć swoich pobratymców, opłakują zmarłych i całują na pocieszenie. A niektóre potrafią nawet rozpoznać swoje odbicie w lustrze. To idealna lektura nie tylko dla miłośników ptaków, ale także dla wszystkich ciekawych otaczającego nas świata. Czy wiesz, że…? • Czarnowron zdobywa swoje ulubione orzechy, kładąc je na przejściu d...

Książka nagrodzona Amerykańską Nagrodą Krytyków Literackich. Bestseller „New York Timesa”, jedna ze 100 najlepszych książek pierwszych dwóch dekad XXI wieku według „Guardiana” Maggie Nelson, amerykańska pisarka i intelektualistka, nawiązując do Barthes’owskiej interpretacji mitu o Argo, odnawia znaczenia najważniejszych dla siebie pojęć. Bo Argonauci to z jednej strony intymny opis doświadczeń autorki jako partnerki osoby niebinarnej, matki i córki, a z drugiej – erudycyjna rozprawa na temat tożsamości, seksualności i przemijania. Autorka sprawnie przeplata osobiste doświadczenia z teorią queer, psychologię z historią sztuki, filozofię z codziennością. Dzięki poświęceniu uwagi wyzwaniom, z jakimi na początku XXI wieku mierzą się kobiety w nieh...

„Poeta mówi: nie warto żyć w pustce. Obok winien być ktoś drugi. Jesteśmy zależni: to znaczy możemy zostać zbawieni przez Chrystusa, nie na nasz wymyślony, własny, pełen pychy sposób. Przechodzimy przez cierpienie, ogołoceni z najdrobniejszych chwil ziemskich radości. Śmierć zjawia się zawsze niespodzianie. Ale narodzenie Mesjasza w najczarniejszym uniżeniu, w bydlęcej szopie, wnosi w ludzką rzeczywistość Blask i Nadzieję. Szczęście ocalające. Piękno nie domaga się miejsc na stadionach, ale ciszy wrażliwego serca. Ksiądz Janusz Pasierb tworzył swoim życiem takie miejsca porozumienia i jedności. Krytyczny, czysty moralnie, kochający Kościół, uczył miłości jak prorok i świadek”. ks. Jan Sochoń

Lekcja poezji, kultury i sztuki Zbigniew Herbert i Tadeusz Chrzanowski prowadzili korespondencję przez blisko pół wieku: od roku 1950 – kiedy Herbert miał dwadzieścia osiem lat, Chrzanowski dwadzieścia sześć i obaj byli dobrze zapowiadającymi się poetami – do roku 1998, czyli do śmierci Zbigniewa Herberta, uznawanego już wówczas za jednego z najwybitniejszych polskich poetów o światowej renomie. Chrzanowski był wtedy profesorem historii sztuki, znanym publicystą, tłumaczem i fotografem. „Radość sprawia obcowanie z ich błyskotliwą inteligencją i przewrotnym dowcipem, a także z ich opowieściami o perypetiach osobistych typowych dla czasów, w których się przeżywało młodość, znaczoną okresem stalinowskim i przełomem październikowym… Lekcja poezji, ku...

Lenin wymyka się schematom, którym podlegali wszyscy późniejsi dyktatorzy. Nie działał wyłącznie za pomocą terroru. Pod wieloma względami był fenomenem politycznym, demagogiem, szafującym obietnicami bez pokrycia, kłamstwami i wyznającym prostą zasadę, że cel uświęca środki. Nie był sadystą, szaleńcem ani nawet fanatykiem. Przedkładał taktykę nad doktrynalną czystość i potrafił diametralnie zmieniać zdanie, gdy było to opłacalne. W kontaktach osobistych uprzejmy dżentelmen z wyższej klasy średniej, nigdy nie zakładał mundurów ani nie pytał o szczegóły śmierci ofiar, które miały dla niego jedynie wymiar liczbowy. Stworzył system oparty na idei, że terror jest usprawiedliwiony wyższymi racjami, który został następnie udoskonalony przez Stali...

Niepublikowane dotąd listy dwóch poetek. A teraz fraszka: Oto, co mi się marzy: ujrzeć z powrotem maski zamiast twarzy... Napisała ją Kulmowa, przyjaciółka moja i poetka grubo niedoceniana, z którą nie wiem, czybym cię poznała... – pisała Wisława Szymborska do Kornela Filipowicza. Do samej Joanny Kulmowej zaś: Podciągnij się! Choć zachowało się tylko jedno ich wspólne zdjęcie, niezwykła przyjaźń dwóch poetek przetrwała w licznych listach. W korespondencji pełnej serdeczności, żartobliwych uwag, wzajemnego wsparcia i ciepła, ale też sekretnych wyznań i refleksji nad twórczością i przyszłością poezji. Genialnie napisane, wzruszająco szczere i troskliwe listy Szymborskiej i Kulmowej przedstawiają kulisy pięknej kobiecej przyjaźni. Edycja została w...

Literatura, kultura i polityka przez wieki stanowiły historyczne przestrzenie w polsko-niemieckim dialogu i wciąż stanowią płaszczyzny dokonujących się w nim spotkań, wymiany i tarć. Niemieckie oświecenie zrodziło w swojej narracji o Polsce krytyczne wyobrażenia, które, mniej lub bardziej potem ewoluując, trwale określiły niemiecki wizerunek Polski i Polaków – często konfrontacyjnie nieprzyjazny – aż po obecne czasy w gruncie rzeczy. Na pewno żywe były one jeszcze w minionym stuleciu. Warunki dla dialogu, zdolnego zamieniać konfrontację w partnerstwo, nastały dopiero po II wojnie światowej. Obfitował on wtedy we wzloty i upadki, nadzieje i zawody, ale przy wszystkich trudnościach i ograniczeniach, wynikających z dwubiegunowego charakteru ówczesnego świata,...

Kiedy pod koniec 1961 roku nawiązywali ze sobą kontakty listowne, Dedecius - po spektakularnym sukcesie swojej antologii polskiej poezji powojennej Lektion der Stille - stał u, a właściwie już w progu swojej mającej potrwać półwiecze kariery translatorskiej. Różewicz natomiast był wówczas pisarzem o ustalonej w Polsce randze "młodego klasyka" - jego wczesne tomiki poezji uznano za przełomowe, stworzył też już swoje najbardziej rewolucyjne dzieło - Kartotekę. Połączyło ich głębokie powinowactwo dusz, obejmujące także ich rodziny, czego wymownym świadectwem są zachowane listy. Nie były one pisane z myślą o przyszłej publikacji. Z czasem stawały się coraz bardziej intymne, nacechowane szczerością i swobodą, jaka jest możliwa tylko między prawdziwymi pr...

Trzydzieści i cztery lata trwała korespondencja między rówieśnikami: wybitnym poetą i dramaturgiem Tymoteuszem Karpowiczem (ur. 1921 r.) a niemieckim slawistą, tłumaczem jego słuchowisk i sztuk Heinrichem Kunstmannem (ur. 1923 r.). Ta obfita wymiana listów jest nie tylko świadectwem wiernej przyjaźni ponad trudnymi granicami sąsiedzkich państw, ale też interesującym dwugłosem: warsztatowym pisarza i jego tłumacza oraz literaturoznawczym dwóch polonistów uniwersyteckich. Stanowi ona bogate źródło do poznawanej dopiero biografii wielkiego poety i dramaturga związanego z Wrocławiem.