De Re Militari 1/2021

1 września 1939 roku 18. Pułk Ułanów Pomorskich prowadzący działania taktyczne przede wszystkim w szyku pieszym, posiadając stałe wzmocnienie w sile baterii artylerii konnej oraz przejściowo wsparty szwadronem czołgów rozpoznawczych i szwadronem kolarzy Pomorskiej Brygady Kawalerii, przez cały dzień skutecznie opóźniał działania trzech kolejno wprowadzonych do walki batalionów niemieckiej piechoty, wspieranych ogniem kilku baterii artylerii. O godzinie 16.30 pułkownik Kazimierz Mastalerz otrzymał z dowództwa Grupy Operacyjnej Czersk pisemny rozkaz zorganizowania przeciwuderzenia. Parę godzin później dywizjon manewrowy w szyku konnym zaatakował przeciwnika pod wsią Krojanty. Szarża została krwawo odparta przez Niemców, ale wywołała częściową dezorganizację...

Trzymacie wrękach piąty już numer czasopisma De Re Militari. Mimo że oczekiwanie na niego zpewnością mogło się dłużyć, dołożyliśmy wszelkich starań, by ukazał się on wczasie, który szczególnie obfituje wkolejne rocznice mające dla naszego kraju niepowtarzalny charakter. Na pierwszy plan wybija się rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Niedawno minął też wiek od wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu zakończonego świetnym zwycięstwem Powstania Wielkopolskiego. Nie sposób nie wspomnieć orocznicy zakończenia Iwojny światowej. Nie mogliśmy zatem pozwolić, by wczasie rocznic omilitarnym charakterze zabrakło czasopisma, wktórym Mars iBellona zajmują szczególne miejsce.Wpiątej odsłonie De Re Militari zapraszamy do wędrówki poprzez 16 hist...

W okresie wojny Polski i Litwy z państwem zakonu krzyżackiego w Prusach rozgrywającej się w latach 1409–1411 doszło między walczącymi stronami do dwóch mających szczególne znaczenie dla przebiegu całego konfliktu walnych orężnych starć w polu: pod Grunwaldem (15 VII 1410 roku) i pod Koronowem (10 X 1410 roku). Walkom z Zakonem Krzyżackim zostało poświęconych wiele pozycji książkowych, zwłaszcza bitwa pod Grunwaldem (z racji jej rangi i skutków) doczekała się już w ciągu ostatnich stu lat licznych wieloaspektowych analiz. W kwestii boju pod Koronowem wciąż istnieje dość ograniczona literatura przedmiotu. Wszyscy autorzy piszą na temat przyczyn, przebiegu i skutków starć między Krzyżakami a państwem Polskim. Jednakże po dzień dzisiejszy mocno w pamięc...

Z nadzieją oddajemy do rąk szanownych czytelników drugi numer czasopisma miłośników wojskowości – „De Re Militari”, licząc na jego łaskawe przyjęcie. Nadziei towarzyszy obawa, czy podołaliśmy oczekiwaniom tych, którzy zdecydowali się na zakup pierwszego numeru czasopisma, jak też i nowych czytelników. Dziękujemy tym, którzy pochlebnie wyrazili się o naszym debiucie. Wychodząc naprzeciw wyrażanym przez czytelników oczekiwaniom, w nowym wolumenie zajdą oni więcej mapek i ilustracji. W dalszym jednak ciągu oczekujemy na uwagi i propozycje dotyczące treści zamieszczonych artykułów, jak i szaty graficznej czasopisma. Każdy wasz głos, nawet najbardziej krytyczny, jest cenny i nie pozostanie bez echa. Liczymy, że na naszych łamach zagoszczą nowi autorzy, za...

Wstęp I Rosyjska koncepcja wojny nowej generacji w kontekście przeobrażeń form i metod prowadzenia walki zbrojnej II Wpływ doświadczeń z wojny z Gruzją na przeobrażenia koncepcji wykorzystania sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej III Ewolucja koncepcji działań hybrydowych IV Formuła prowadzenia działań hybrydowych wobec Ukrainy V Modyfikacja koncepcji wojny nowej generacji po opanowaniu Półwyspu Krymskiego i w wyniku doświadczeń z wojny w Donbasie VI Reformy sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej jako konsekwencja doświadczeń z działań wobec Ukrainy Zakończenie Bibliografia Wykaz tabel Wykaz schematów Powszechnie znaną prawidłowością w rozwoju sztuki wojennej jest fakt, że poznanie specyfiki przyszłych konfliktów wymaga analizy i oceny zdarzeń z przeszłości, a...

Wspomnienia wybitnego oficera Wojska Polskiego płk. dypl. Józefa Szostaka – „beliniaka”, rasowego kawalerzysty, szwoleżera Józefa Piłsudskiego, ulubieńca generała Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Autor memuarów był uczestnikiem trzech wojen i wielu kampanii. Służbę wojskową rozpoczął w czasie Wielkiej Wojny, jako ochotnik-maturzysta, w I Brygadzie Legionów, potem walczył w wojnie o niepodległość i granice i wreszcie w kampanii polskiej 1939 r. Uniknął niewoli i od 1941 r. pod pseudonimem „Filip” służył w Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej, potem Armii Krajowej – od 1943 r. kierował Oddziałem Operacyjnym sztabu KG AK. Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego został postacią nr 3 w dowództwie AK, gdy objął stanowisko Szefa Operacji...

W powszechnej świadomości historycznej Konrad Mazowiecki zapisał się jako książę, który sprowadził zakon krzyżacki na ziemie polskie w 1226 r. Jednak warto pamiętać, że Konrad Mazowiecki był w swoich czasach jednym z głównych graczy politycznych na ziemiach polskich. Władał wraz z synami Mazowszem, Kujawami, ziemią łęczycko-sieradzką, przejściowo także ziemią sandomierską i krakowską, na krótki czas stając się władcą około połowy ziem polskich. Konrad Mazowiecki zapewne czuł się spadkobiercą swojego ojca Kazimierza Sprawiedliwego, który rządził ziemią krakowską i sandomierską, sieradzką i łęczycką oraz Mazowszem, a któremu to właśnie podlegał książę pomorski oraz nominalnie za princepsa uznawali go inni Piastowie. Po śmierci Leszka Bia...

Wrogie okręty zbliżały się coraz śmielej do Diamond Rock; na czele płynął Berwick, a dwa mniejsze towarzyszące mu okręty ciągnęły za sobą łodzie z żołnierzami. Maurice obserwował wrogie jednostki, wyczekując, by w odpowiednim momencie wydać rozkaz otwarcia ognia. Jednak to Berwick oddał pierwsze salwy. Wtedy dopiero na dany przez komendanta znak odezwały się dwie 18-funtówki baterii Diamond, które szybko wstrzelały się w Berwicka i uszkodziły kadłub i takielunek. Nie powstrzymało to wszakże okrętu liniowego, który szybko znalazł się tak blisko Diamond Rock, że umieszczone na szczycie działa nie były już w stanie prowadzić do niego ognia. Gdy oba okręty były bezpieczne, zaczęły oddawać salwy burtowe w stronę (opuszczonych już) baterii Królowe...

W roku 1991 nastąpił ostateczny rozpad drugiej Jugosławii. Oznaczało to początek trwającego niemal dekadę ciągu wojen, konfliktów zbrojnych, czystek etnicznych i zewnętrznych interwencji, które do dnia dzisiejszego kształtują rzeczywistość obszaru pojugosłowiańskiego. W pracy omówiono jeden z epizodów owego dramatycznego czasu – działania zbrojne prowadzone na przełomie lat 1991–1992 w Dalmacji kontynentalnej i na jej wodach archipelagowych. Ponieważ jest to zagadnienie słabo w Polsce rozpoznane lub prezentowane silnie stereotypowo, autor omówił w sposób szerszy okoliczności, które determinowały przebieg wydarzeń politycznych i działań zbrojnych. Owe obszerne wprowadzenie obejmuje: rys chorwackiej tradycji narodowo-państwowej, w tym próby tworzenia mar...

„Kiedy korpus wirtemberski z Kronprinzem na czele dotarł do wzgórza La Giberie, zauważono przed nim mały oddział piechoty francuskiej przygotowany do obrony (najwyżej pojedynczy batalion). Książę Fryderyk zarządził natychmiastowy atak siłami dwóch batalionów piechoty i 4. pułku strzelców konnych Prinz Adam. Rozgorzała gęsta strzelanina. Francuzi, nie mając żadnej kawalerii, obawiając się oskrzydlenia przez Wirtemberczyków, rozpoczęli odwrót zatrzymując się na głównej pozycji w wiosce La Giberie...” Najmniej znaną na rynku książki historycznej w Polsce kampanią wojenną Napoleona jest kampania francuska 1814 roku. Właściwie żaden z krajowych autorów nie pokusił się do tej pory o napisanie całościowej publikacji poświęconej temu zagadnieniu. Br...

Jesienią 1806 roku cesarz Napoleon I w błyskotliwej kampanii pobił Prusaków, a jego wojska dotarły do Poznania. Ludność polska powitała je entuzjastycznie. Na wezwanie gen. Jana Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego Polacy przejmowali administrację i tłumnie zgłaszali się do odtwarzanego wojska polskiego. Tymczasem korpusy Napoleona ruszyły za Wisłę i odrzuciły siły rosyjsko-pruskie na wschód. Tym zmaganiom towarzyszyła tzw. mała wojna polska, czyli zmagania polsko-pruskie pod Słupskiem i Tczewem oraz walki podjazdowe z rosyjskimi kozakami nad Omulwią. Francuzi zaś oblegali na tyłach pruskie twierdze: Gdańsk, Kołobrzeg i Grudziądz. Szymon Jagodziński szeroko opisuje boje toczone na Pomorzu w 1807 roku, w tym udział w nich wojsk cudzoziemskich służących...

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że wskutek powojennego przesunięcia granic państwowych Rzeczpospolitej, na jej obecnym terenie znalazło się około czterdziestu interesujących miejsc ściśle związanych z Suwerennym Rycerskim Zakonem Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego zwanym Rodyjskim i Maltańskim, czyli joannitami – późniejszymi kawalerami maltańskimi. W miejscach tych istniały bowiem kiedyś jego gospodarcze ekspozytury zwane komandoriami. Niniejsza publikacja jest rodzajem podróży w przestrzeni, ale także w czasie po wszystkich tych miejscach; w pewnych przypadkach odwiedzaniem także miejscowości już na terenie dzisiejszej Rzeczpospolitej nieleżących. Z historycznego punktu widzenia kryterium aktualnej przynależności państwowej wydaje się dość wą...