Małe zawsze

„Nad tą książką pracowałem przez cztery lata (1993-1997), ale o napisaniu jej myślałem już za młodu. Zadanie, jakie sobie wyznaczyłem, było skromne: postanowiłem zapisać wyłącznie własne doświadczenia czasu Zagłady, przedstawić je tak, jak się utrwaliły w mojej świadomości i pamięci. Nie odwoływałem się w miarę możności do ogólnej wiedzy, nie sięgałem do źródeł i do wspomnień innych osób. Ta książka miała mieć – i ma! – charakter ściśle osobisty. Dobrze ją przyjęto, ukazało się kilkanaście omówień, została wyróżniona dwiema nagrodami: „Polityki” (w dziale pamiętników) oraz Warszawskiej Premiery Literackiej, a swoje dobre opinie przekazało mi prywatnie wiele osób (niektórych z nich wcześniej nie znałem). Ukazały się do...

Tom zawiera wiele oryginalnych interpretacji dzieł Norwida – liryków, dramatów, prozy czy pism publicystycznych. Analizowane są poszczególne słowa i zwroty, ale też układ utworów w dziełach złożonych z wielu części. Dowiadujemy się na przykład, kim był pierwowzór Szlachcica i czemu tematem wiersza stała się bransoletka. Autorami tekstów są wybitni norwidolodzy, m.in. prof. Jadwiga Puzynina, prof. Stefan Sawicki, prof. Władysław Stróżewski, którzy pisarzowi poświęcili wiele lat pracy badawczej. Niektórzy z nich współtworzą prężnie działające akademickie ośrodki badań twórczości Norwida. Tom, przygotowany w dwusetną rocznicę urodzin Cypriana Norwida, rzuca światło na wiele zagadkowych miejsc w jego utworach, ale też przynosi kolejne pytania.....

„Studia układają się w trzy kręgi tematyczne. Pierwszy z nich, złożony z czterech rozdziałów, wiąże się z doświadczeniem przestrzeni przeżytej i wyobrażonej przez Słowackiego (Wołyń, Podole, Wileńszczyzna, droga do Europy Zachodniej, obraz Syberii), przy czym uprzywilejowaną perspektywą geopoetyki Torunia jest wychylenie ku Wschodowi i Północy. Drugi, najobszerniejszy dział – obejmujący sześć kolejnych studiów – został poświęcony relacjom osobowym Słowackiego z jego współczesnymi: z Fryderykiem Chopinem, Zygmuntem Krasińskim, Cyprianem Norwidem, Józefem Bohdanem Zaleskim, Zygmuntem Szczęsnym Felińskim, Kornelem Ujejskim i kapłanami (od katechetów z czasów dzieciństwa i młodości po zmartwychwstańców). Badacza interesują tutaj zarówno bio...

W roku 1947 ukazała się drukiem podobizna autografu Vade-mecum opracowana przez Wacława Borowego. Edycja monochromatyczna, wykonana na skalę możliwości, jakie oferowała ówczesna typografia i pokiereszowana wojną baza poligraficzna. Rękopis tego poetyckiego arcydzieła szczęśliwie ocalał w gruzach Warszawy, a intencją wydawcy było utrwalenie go drukiem, by choć jego obraz był na trwałe zabezpieczony przed zagrożeniami ze strony natury i aktami ludzkiej agresji. Po niemal 75 latach, w Roku Norwidowskim ustanowionym dla uczczenia 200. rocznicy urodzin poety, posiłkując się najnowocześniejszymi technologiami reprodukcyjnymi, wznawiamy pełnokolorowe wydanie podobizny tego autografu, aby umożliwić czytelnikom i badaczom Norwidowej poezji bezpośredni kontakt z autorskim...

„Wawrzkiewicz opowiada o miejscach, które kipiały literaturą, pachniały alkoholem, szczypały w oczy dymem, a dzisiaj są filiami światowych banków, O ludziach, których już nie ma, a pamięć o nich trzeba ocalić. Warszawa, jaką pamięta niewielu. To nie jest wywiad-rzeka. To wywiad-trzęsawisko. Wciąga”. – Jerzy Fryckowski

Tom Doroty Szatters Warszawskie Jeruzalem rozpoczyna w PIW-ie Serię mozaikową. Będą to nowe tomiki poetów o oryginalnym, ale bardzo różnorodnym głosie poetyckim. Dorota Gertruda Szatters jest absolwentką politologii, poetką, kreatorką życia kulturalnego, od lat związaną ze śląskim środowiskiem literackim. Laureatka nagród i wyróżnień w konkursach poetyckich. Autorka dramatu Trzy dni w piekle. Rozmowa Jezusa z Lucyferem i tomu poezji Szychta. Publikowała m.in. w Miesięczniku Społeczno - Kulturalnym "Śląsk", Kwartalniku Literackim Wyspa. Jej tekst "Jest nie ma" znalazł się na płycie Krystyny Stańko "Kropla słowa" uznanej przez czytelników Jazz Forum za najlepszą płytę jazzową 2012 r.Mieszka w Bytomiu. Jej drugim domem jest Warszawa. I o Warszawie właśnie...

Ocalały z Shoah emigrant z Polski przybywa do Stanów Zjednoczonych, by robić karierę w Hollywood. Wygrywa casting organizowany przez wytwórnię Metro-Goldwyn-Mayer i zostaje aktorem. Wygląda na to, że ziszcza się amerykański sen. Sprawy komplikują się jednak, gdy przeszłością Hersha zaczynają interesować się agenci FBI. Czy nie jest on przypadkiem uczestnikiem międzynarodowego, komunistycznego spisku?

„Jaki obraz Krasińskiego wyłania się z kart książki, podkreślającej tytułem formułę „inności” twórcy? Mam nadzieję, że ów „inny” Krasiński to pisarz, z jednej strony, głęboko zanurzony w romantyzmie, ale w takim, jaki poznajemy – wspólnym wysiłkiem badaczek i badaczy – w czasach nam współczesnych. Z drugiej strony, to twórca nieoczekiwanych i nieoczywistych zaskoczeń: wyrastających chociażby z nowej edycji tekstów, obejmującej całość twórczości (poza epistolografią, którą domknęło zbiorowe wydanie zachowanych listów w latach dziewięćdziesiątych XX wieku), albo z ujawnienia odmiennych od dotąd podejmowanych problemów interpretacyjnych, wspartych nowszymi inspiracjami metodologicznymi. Zarazem mój „inny” Krasiński to twórca zan...

W setną rocznicę urodzin Tymoteusza Karpowicza i Tadeusza Różewicza wydawnictwo Biuro Literackie, które wydało łącznie ponad dwadzieścia książek obu autorów, przygotowuje dla miłośników ich twórczości wyjątkową książkę – antologię wierszy i opowiadań współczesnych polskich poetek i poetów, prozaiczek i prozaików z tekstami dedykowanymi obu wielkim mistrzom. Znajdzie się w niej kilkadziesiąt utworów, które są inspirowane konkretnymi utworami obu poetów. Czasami jest to czytelne odniesienie, czasami to tylko ogólna inspiracja. Każdy z tekstów oraz pytanie o źródło fascynacji twórczością Karpowicza lub Różewicza jest przyczynkiem do krótkiego komentarza przygotowanego przez autorkę bądź autora. Lista uczestników tego niezwykłego projektu ni...

Tomik Poezji C. K. Norwida to wznowienie na podstawie oryginału z 1863 roku, bogato ilustrowany rysunkami i akwarelami poety. Zawiera m.in. Pięć zarysów, Burza, Lilie, Do Pani na Korczewie, Cywilizacja, Rozmowa Umarłych, Polka i inne utwory. Autor za życia niedoceniony, dzisiaj uznawany za jednego z najważniejszych polskich poetów Romantyzmu. Poezje są trudne, czasem niezrozumiałe dla współczesnego czytelnika, ale z dużą dozą melancholii i wybujałej wyobraźni.

Kilkadziesiąt niepoetyckich tekstów Tadeusza Różewicza – nigdy niepublikowanych w książkach, zapomnianych, niedostępnych lub znanych jedynie „ze słyszenia”. Od nieodnotowywanego w bibliografiach prasowego debiutu piętnastoletniego ucznia gimnazjum im. F. Fabianiego w Radomsku po „ostatni wywiad” oraz zapisany na skrawku papieru nieformalny testament poety. Historia nowoczesności i ponowoczesności – od lat trzydziestych XX wieku po rok 2013 – odciśnięta w prozie fabularnej i reportażowo-itineraryjnej, w wypowiedziach programowych i autokomentarzach, we fragmentach dramatu i noweli filmowej, w zapiskach krytycznoliterackich i w próbie osobistej teorii fotografii, w przemówieniach, humoreskach i urywkach dziennika. Kolejna po Wierszach Odzyskanych, licząca niem...

Białoszewski swoim niezwykłym, obróconym na lewą strone językiem opowiada o tym, co tak bardzo zwykłe. To, co namacalne, w wierszach poety pozostaje tym samym, choć jest cięższe o opisujące je słowo. Odbijająca sie w poezji rzeczywistość na nowo się staje, na nowo zaczyna w pełni być - a wszystko, co zdaje sie tak zwyczajne, że prawie niezauważalne, znów robi się istotne. Lektura wierszy Białoszewskiego to, niezależnie od kalendarza, wejście w słynny "mironowy wtorek". Przekroczenie progu jego mieszkania i "rozsiąście się" na wciśniętej pod okno, niewielkiej wersalce ("Tu leży poeta Miron. Boże, daj mu większe wyro"). Te wiersze to wspólna podróż windą. To nabita na klamkę kartka z dopiskiem "wejdź i jak chcesz, to sobie to weź". Te wiersze to Biało...

Literacka podróż pisarza i krytyka Karola Maliszewskiego przez świat dolnośląskich mitów i legend. Bohaterami są tu między innymi rzeki, wzgórza i lasy. Fantazja autora spotyka się z miłością do regionu i fascynacją historią. Literacka przygoda dla młodszych i dorosłych czytelników, którą zilustrowała Tatiana Tokarczuk.

Karol Maliszewski w światku poetyckim uchodzi za nader aktywnego poszukiwacza talentów, promotora literackiej młodzieży, piewcę peryferii. Przez to można zapomnieć, że i w nim raz na kilka lat budzi się poeta. Ale gdy już to następuje, otrzymujemy tom wysmakowany i dopracowany, przy tym zaskakujący, trochę jak silnik znaleziony na trawie. Książka podzielona jest na dwie części – pierwszą, minimalistyczną, oszczędną w formie, i drugą, momentami wręcz wpadająca w prozę poetycką. Składają się one na opowieść o człowieku, konwencjach komunikacyjnych, zależnościach, tych między ludźmi, ale też między człowiekiem a przyrodą czy literaturą.

Karol Maliszewski – uznany pisarz i krytyk literacki, ceniony zwłaszcza za propagowanie młodej rodzimej poezji, oraz Karol Banach – utalentowany grafik, mający w dorobku ilustracje do książek, ale i projekty graficzne realizowane na zlecenie wielkich międzynarodowych marek, połączyli swoje siły. Efektem tej współpracy jest niezwykła, błyskotliwie napisana, przepięknie zilustrowana i wydana w niecodziennej formie książka poetycka dla najmłodszych – „Przypadki Pantareja. Wiersze dla małych i dużych”. Książka zachwyca pod każdym względem. Wydana w formie leporello w pierwszej kolejności przykuwają uwagę formą, jak i kolorowymi ilustracjami. Grafiki Banacha, niebanalne, z jednej strony utrzymane są w konwencji charakterystycznej dla tego twórcy, z drugiej...

?Ody odbite? są dziesiątym zbiorem wierszy jednego z najważniejszych polskich krytyków literackich, a także poety i prozaika. Po raz pierwszy w kontekście Maliszewskiego można powiedzieć o tak szeroko zakrojonym projekcie poetyckim, w którym autor podejmuje przewrotną próbę nie tylko unowocześnienia ody jako gatunku literackiego, ale dąży też do przełamania wzniosłych i rzewnych patentów lirycznych, wypracowywanych zarówno w tradycji klasycznej, romantycznej, jak i modernistycznej. Jak się okazuje, nie wyczerpują one modelu tej niezwykle, wydawałoby się, wysokiej konwencji, która w ?Odach odbitych? zostaje zredukowana o zbędny patos i parnasistowski egocentryzm. Maliszewski z powodzeniem demontuje i odświeża pozornie wyczerpany nurt literacki, a wspomniane unowo...

`Wpadłem na chwilę, wiedząc, że mają grzałkę. Kamil i Zosia szeptali sobie pod kołdrą. Bardzo mnie zaskoczyła ta sytuacja, gdyż stał z anią niemy nakaz, abym i ja nie zasypiał gruszek w popiele. Oczekiwanie wisiało w powietrzu. Bożenka uśmiechnęła się i powiedziała, żebym przestał. A ja wtedy zapytałem, z czym to mam przestać. A ona na to, że dobrze wie, co mi chodzi po głowie. I tych dwoje w łóżku to nie jest żaden seks, tylko tajne narady jury. Ach tak! Zmawiali się. Mieli jakichś swoich faworytów. gdybym się uparł i zaczął bałamucić Bożenkę, mógłbym doprowadzić do remisu. I co wtedy? Któżby rozwiązał nabrzmiałą, patową sytuację? Piąty element. Ktoś miejscowy. Bo zawsze ktoś miejscowy jest sekretarzem jury.` [str.60]

Karol Maliszewski napisał ważną i potrzebną książkę o polskiej poezji najnowszej i o jej bezpośrednim przedpolu. Pokazał, że wiersze wciąż walczą i szukają, że nadal bywają wolne i potrafią dotknąć prawdy, że nie wszystkie toną „w morzu gadulstwa i poetyckiej mowy zdobniczej ostatnich lat”. Język w ogniu to rodzaj panoramy – aspektowej, unikającej przetartych szlaków, kreślonej z wyczuciem wagi tego, co źle ulokowane, niewygodne, zepchnięte na margines, usunięte w cień. Jest to też panorama czytelniczych zaciekawień krytyka, jego spotkań z czymś poruszającym i ważnym, co odnalazło się w wierszach. W wierszach i w towarzyszących im zapisach – esejach, notatkach, metaforach, które wierszom wychodzą naprzeciw i mierzą się z tym, co w nich nieo...

Karola Maliszewskiego interesuje poezja jako pierwotne, oryginalne myślenie, w którym myśl stoi bardzo blisko bycia, jest myślą wyrażoną w minimalnej formie, jeszcze nieskażonej teoretycznymi aksjomatami i systemowymi konstrukcjami. Interesuje go też rzecz najważniejsza, najgroźniejsze widmo nawiedzające każdego, kto zajmuje się literaturą i jej opisem: życie. „Okolica” poezji to nic innego, jak życie właśnie wraz z całą zawieruchą przygodnych zdarzeń, ale także i pojęć, którymi usiłujemy nadać owej zawierusze jakiś sens. Tak zobaczoną poezję Maliszewski traktuje jako „przypadek metafizyczny”, „zjawisko duchowe”, a zarazem jako sposób zakorzeniania się człowieka w świecie, w jego konkretnej przestrzeni. – Tadeusz Sławek

Proza Karola Maliszewskiego ma już swój rozpoznawalny idiom – jest mocno zakorzeniona w języku, niespokojna, zacierająca granice między poetyckością a konkretnością, osadzona w przestrzeni.Tym razem drobne okruchy narracyjne składają się na coś w rodzaju gabinetu osobliwości, fantazyjnych postaci, portretów mieszkańców pewnego – znanego nam i nieznanego zarazem – miasteczka, które mogłoby być każdym miasteczkiem, ale jest tym jedynym, wybranym przez grę fikcji i fantazji. Niepokojąco bliska perspektywa, z której je czytamy, sprawia zarówno czytelniczą przyjemność, jak i wstydliwą radość, jaką cieszą się zawsze podglądacze.Olga Tokarczuk