Motylek

Na "Motylka" trafiłam zupełnie przypadkiem, poleciła mi go koleżaka. Jestem akurat po tomie pierwszym. Początek nie specjalnie mnie zainteresował. Postać Weroniki i jej nowe życie na wsi sprawiły na mnie wrażenie jakbym miała do czynienia z tandetną hipsterską opowiastką o lekkim zabarwieniu kryminalnym. Jednak w miarę rozwoju wydarzeń, dzięki wielu wątkom urywanym w najbardziej ciekawym momencie, moja ciekawość zaczęła rosnąć. Postanowiłam dać szansę autorce. Faktycznie, postać Weroniki nie pasowała mi tu. Może ze względu na to, iż zbyt przywodziła mi na myśl samą autorkę (zaglądałam na bloga pani Puzyńksiej stąd wiecej o niej samej wiem), jednak trudno za taki zabieg zaraz ganić. Jednym może się coś takiego podobać, innym nie. Z doświadczenia wiem, że początki pisarskie często zahaczają dosyć mocno o życie samego piszącego. Stąd wiele przeniesień, nadawanie bohaterom własnych cech osobowościowych, wyposażanie w podobne wykształcenie, hobby, nawet w wiek. Jednak by przekuć taki zabieg na "in plus" potrzebne jest doświadczenie, które z czasem na pewno już pani Katarzyna zdobyła. W końcu ćwiczenie czyni mistrza. "Motylek" nie jest kryminałem na miarę książek Katarzyny Bondy (z jej twórczością jestem na bieżąco), jednak pragnę zauważyć, iż "Motylek" jest debiutem pani Puzyńskiej, która dodatkowo nie jest ona ani filologiem, ani dziennikarką, a mimo to, wedle mojej opinii, jej debiut zasługuje na porządną ocenę dobrą. Dlaczego? Ponieważ książka ta pozwala mi wyrażać nadzieję, iż kolejne prace pani Katarzyny będą jeszcze lepsze nie tylko warsztatowo, lecz także stylistycznie oraz bardziej będą zasługiwać na miano literatury detektywistycznej. Na sam koniec pragnę przyznać, że w "Motylku" czuję powiew świeżości, ekscytację autorki wywołaną podjęciem w życiu nowego wyzwania. Kto wie czy nie upragnionego od zawsze! A do tego potrzebna jest odwaga i wiara czego bardzo autorce gratuluję! I to jest wspaniałe! W odróżenieniu od niekwestiowanej królowej kryminałów, pani Bondy, proza pani Puzyńskiej twardo stąpa po ziemi i wydarzenia w niej zawarte są bardziej prawdopodobne, zaś czytelnik posiada więcej swobody w tropieniu złoczyńcy.

Po rozstaniu z mężem Weronika, młoda pani psycholog, kupuje dworek w Lipowie. Warszawianka prędko jednak odkrywa, że wieś nie jest tak spokojnym miejscem, jak jej się wydawało. Kilka dni po jej przeprowadzce dochodzi do zabójstwa zakonnicy. Okoliczna policja robi wszystko, by jak najszybciej odkryć sprawcę.

Do tej pory moje spotkanie z polskim kryminałem kończyło się nienajlepiej. „Ekspozycja” Remigiusza Mroza okazała się głupia i nielogiczna, a ani jednego, ani drugiego w książkach nie znoszę, zaś „Pochłaniacz” Bondy po prostu mnie wynudził. Dlatego sięgając po „Motylka” Puzyńskiej bałam się tego, co dostanę. Po części słusznie: ten debiut polskiej autorki okazał się książką lekką, ale dość przeciętną.

Styl autorki jest wręcz opiewany w opisie wydawcy; ja niestety nic nadzwyczajnego w nim nie widzę. Puzyńska pisze w sposób bardzo prosty, który łatwo „wchodzi”, ale przy tym jest dość infantylny, naiwny; w niektórych momentach wyraźnie widać było, że autorka sama nie wie, jak dany fragment napisać i w trakcie „zmienia zdanie”. O ile takie rzeczy wybaczam tłumaczeniom, o tyle polskiemu autorowi, który powinien dobrze znać język polski już niekoniecznie... Ale cóż, to debiut. A książkę mimo wszystko lekko się czyta i jeśli komuś to wystarcza, nie powinien narzekać.

Autorka wysyła nas na wieś. A dokładniej na Mazury, do swojego wymyślonego Lipowa. Szczerze mówiąc, z jednej strony sama idea wsi jest dość urocza, z drugiej jednak bardziej przypominała mi amerykańskie miasteczko, a nie polską wieś. Lipowo ma aż jeden sklep i przy tym własną komendę policji: mieszkam na wsi i jak pamięcią sięgam, nigdy się z czymś takim nie spotkałam. Stróże prawa zwykle mają swoje oddziały w okolicznych, większych miejscowościach, a nie w tak wielkich dziurach. Jakby tego było mało wśród bohaterów mamy bogaczy, fryzjerkę, panią psycholog, sklepikarkę i policjantów... A gdzie rolnicy? Gdzie właściciele ośrodków wczasowych? Ich tu po prostu nie ma. Dlatego choć Puzyńska niby kreuje nam wieś, w praktyce dostajemy niewielkie miasteczko. Tylko dość nierzeczywiste w swojej konstrukcji: w końcu w takowych zwykle jest przynajmniej jeden market, prawda?

Naszą główną bohaterką (teoretycznie) jest Weronika: młoda psycholog po rozwodzie, która szuka szczęścia na wsi. Jest milusia, ma pieska, konika i kilka głupich pomysłów. Czytając, miałam wrażenie, że autorka utożsamia się z nią i przez to ona gra główną rolę w „Motylku”, a przynajmniej to z nią spędzamy najwięcej czasu. Bo, niestety, nasza słodka postać w moim odczuciu jest tu kompletnie niepotrzebna. Wydawało mi się, że z racji wykonywanego zawodu będzie mocno współpracować z policją, a tu proszę! Ona tylko układa swoje rzeczy, jeździ konno po lesie i wchodzi nieproszona do cudzych domów BO MOŻE. Bez problemu tą postać można byłoby zastąpić inną.

Poza Weroniką mamy naprawdę ogrom bohaterów, którzy kręcą się wokół prawy i są z nią jakoś powiązani. I z nimi mam mały problem: choć gdy obserwujemy ich na osobności mają jakieś ciekawe zaczątki charakterów i motywacji tak gdy są w grupie stają się bezimienną masą. Chwilami miałam wrażenie, że Puzyńska zdaje sobie z tego sprawę, dlatego bezustannie wymienia ich z imienia i nazwiska...

Sama zagadka nie jest źle poprowadzona, ale... No właśnie, znów mam „ale”! I to nie jedno, a dwa!

Po pierwsze „ale” – w „Motylku” mamy przy okazji za dużo nieistotnych dla fabuły wątków pobocznych. Przez lekki styl autorki da się przez nie przebrnąć, ale uważam, że Puzińska spokojnie mogła z tych pomysłów zrobić osobną powieść, a nie wciskać je do kryminału.

Po drugie „ale” – pozornie skomplikowaną historię dość łatwo jest rozwiązać samemu, a ilość brudów, które przy okazji wychodzą na jaw, jest po prostu zbyt duża, jak na tak małą wieś. Bo nagle okazuje się, że ktoś się znęca nad żoną, ktoś truje swoją ukochaną, ktoś jest nielegalnym tatą, ktoś jest gwałcicielem... etc., etc. Przez to całość wydaje się naciągana i bardzo sztucznie ustalona. Dlatego naprawdę lepiej byłoby, gdyby Puzińska napisała, że Lipowo to miasteczko w USA, a nie polska wieś, która raczej kojarzy się ze spokojem i małymi skandalami.

Miałam też wrażenie, że jeśli chodzi o psychologię zabójcy i przedstawienie go, „Czerwony smok” Harrisa był dla autorki sporą inspiracją... a może po prostu obydwoje mieli podobny pomysł? W każdym razie największy atut „Motylka”, czyli dokładne pokazanie motywów i psychiki mordercy wypadłby w moich oczach bardzo dobrze, gdybym już wcześniej nie poznała książek o Hannibalu: na ich tle książka Puzyńskiej wypada jak średnio udana próba udawania tamtego klasyka. Zwłaszcza, że obydwie książki poruszają motyw związany ze skrzydlatymi owadami.

Mimo wszystko, zagadka jednak do pewnego stopnia ciekawi, a książka wciąga, choć zdecydowanie nie jest pozbawiona wad. To lektura, która sprawdzi się zwłaszcza dla pań, szukających w książkach zagadki umieszczonej na sielskim, dość obyczajowym tle: osobom szukającym kryminału z prawdziwego zdarzenia nie polecam, bo do tego miana sporo mu jeszcze brakuje.

Katrina

drewniany-most.blogspot.com

Udało mi się trafić na "Motylka" Katarzyny Puzyńskiej w jednej z warszawskich bibliotek- mojej ulubionej, czyli z dzielnicy Mokotów. Jeśli ktokolwiek kiedyś zastanawiałby się, które są najbogatsze i najciekawsze, to zdecydowanie polecam te biblioteki mokotowskie. Książką w każdym razie jestem zachwycona i będę musiała ochłonąć przed kolejną lekturą. Jak tylko zwolni się miejsce i rezerwacja zadziała- sięgnę po kolejną część z Lipowem w tle!

Daniel Podgórski jest komisarzem na posterunku we wsi. Ma pod sobą swoich trzech kolegów- Pawła Kamińskiego, Marka Zarębę i Janusza Rosoła. Pomaga im również jego matka, Maria Podgórska, pełniąca rolę tzw. sekretarki. Ojciec zasłużony policyjny bohater, więc czego innego można oczekiwać od syna? Jednak zdaje się, że Danielowi ten zawód jak najbardziej odpowiada. Nie dzieje się u nich jednak dużo, więc ma swoje małe wielkie marzenie- być częścią czegoś większego. Poza miłością marzy też o jakimś dużym zadaniu, a już najlepiej pracy w wielkim mieście. Jednak okazuje się, że nie musi daleko szukać tragedii, a w końcu dostanie szansę, by pokazać swoje możliwości. Tylko czy potrafi sobie poradzić? Pierwsze morderstwo jest jak szansa na wyrwanie się z odrętwienia i pokazanie światu swojego talentu. Jednak przy drugim już, kiedy ktoś próbuje zamknąć policji usta pieniędzmi, chcąc jak najszybciej zakończyć sprawę i złapać kogokolwiek, prokurator podsyła Danielowi i jego trzyosobowej drużynie kobietę z wydziału kryminalnego- Klementynę Kopp. Wszyscy patrzą na nią nieufnie, nikomu nie pasuje, że wkradła się do ich małego świata pełnego obaw, tajemnic, pragnień, jednak to ona stara się trzymać wszystko w kupie.

Weronika Nowakowska przyjeżdża do małej, uroczej wioski- Lipowa. Ma w marzeniach otworzenie stajni i wybiegu, miejsca gdzie ludzie będą jeździć na koniach, ot tak własny biznes. Jednak plany idą na dalszy tor, gdy we wsi pojawia się pierwsze morderstwo.

Od tej pory cała wioska będzie postawiona na nogi, gdyż każdy ma jakiś sekret, który może wyjść na jaw przy odkrywaniu innych. Jeden pociągnie za sobą wszystkie inne. Co ukrywają miejscowi? Wydaje się, jakby wszyscy byli podejrzani, ale czy byliby w stanie popełnić zbiorową zbrodnię? Wszyscy zrzucają oskarżenia na innych. Kto jest w to zamieszany? Kto zginie pierwszy? Kto następny? Kto jest za wszystko odpowiedzialny? Kto prowadzi tajemniczego bloga nasze-lipowo i jednocześnie zna mordercę? Czy wszystko jest ze sobą powiązane? Czy mamy przykład seryjnego mordercy? Tyle pytań, a tak mało odpowiedzi! Najlepsze i najbardziej oczywiste podejrzenia mogą okazać się błędem! Nie zawsze wszystko jest tak logiczne na jakie wygląda. I chyba tego właśnie nauczyła mnie ta książka.

Wydawało mi się już w połowie, a może nawet wcześniej, że wiem kto jest sprawcą. Wydawało mi się, że poznałam całą historię, rozgryzłam ataki. No właśnie, wydawało mi się. Kiedy okazało się, że jednak to był błędny trop, próbowałam wymyślić coś innego. Nie spodziewałam się takiego zakończenia sprawy, nawet nie brałam takiej możliwości pod uwagę.

Przeszkadzał mi styl wypowiadania się Klementyny. Po prostu nie mogłam go przetrawić, irytował mnie niemiłosiernie. Nie odpowiadało mi również słownictwo Pawła, nie sądzę, by tak zachowywał się policjant. Ale może się mylę? Może w małych mieścinach tak właśnie jest? Może po prostu zbyt mało wiem na temat tejże pracy? A może to miało pokazać właśnie zwyczajowość życia sielskiej(lub nie) wioski i całej historii, może wszystko miało idealnie współgrać z tłem.

Podziwiam autorkę przede wszystkim za elementy zaskoczenia, za budowanie napięcia. Czytałam wszystko z zapartym tchem i z ręką na sercu polecam książkę każdemu, kto kocha kryminały, jak i również każdemu, kto próbuje się do nich przekonać. Właściwa ku temu pozycja!

Wsi spokojna, wsi wesoła...

Sielski krajobraz, pola, lasy, senne życie zwykłych ludzi i nieboskie stworzenie życzące dobrej nocy - czy wszyscy na sali już śpią? Objęcia Morfeusza nie ukołyszą was zbyt długo, ponieważ wieś Lipowo z książki Katarzyny Puzyńskiej Motylek - hola hola, o tym będzie później.

Akcja powieści rozgrywa się w małej miejscowości Lipowo. Punktami odniesienia na mapie tego malowniczego zakątka są kościół, posterunek policji, przystanek autobusowy, sklep spożywczy. Pewnego dnia dochodzi do makabrycznej zbrodni, burzącej porządek mieszkańców - zostaje zamordowana zakonnica. Takie rzeczy wśród porządnych ludzi! Kto to widział! Zaczyna się śledztwo pod przewodnictwem młodszego aspiranta Daniela Podgórskiego, syna lokalnego bohatera poległego w akcji. Z biegiem czasu na światło dzienne wychodzą skrzętnie skrywane tajemnice i przewinienia - zarówno mieszkańców i ofiar. Tak, ofiar, bowiem na zabójstwie jednej osoby się nie skończy.

Niemal każdy z bohaterów ma coś na sumieniu. Jak to mówią: Everyone has a little dirty laundry. Wszelkie rewelacje z życia wsi publikowane są na portalu internetowym, prowadzonym przez anonima, który zdaje się mieć wiedzę absolutną - nic się przed nim nie ukryje.

Pozory - jak wielu ludzi utkało z nich swoje życie... Każdego dnia wkładają maski i grają swoje role. W imię czego? Zakonnica, młody sługa boży, atrakcyjna blondynka, ceniony obywatel i ojciec, twarda strażniczka prawa, miejscowy osiłek, wzorowa uczennica - czy są tymi, za kogo się podają? Jakie są prawdziwe motywy ich postępowania?

W powieści Katarzyny Puzyńskiej poznajemy feerię ciekawych i wyrazistych charakterów. Nie ma tu miejsca dla nijakich postaci. Ciekawy jest też przekrój społeczny, mamy przedstawicieli wszystkich stanów (stylistyka mojej wypowiedzi naznaczona jest niedawno przeczytanymi Filarami ziemi Kena Folleta - proszę o wyrozumiałość:)): miejscowa elita finansowa w osobie Ryszarda Kojarskiego, częściej zwanego Seniorem, jego sporo młodszej żony Blanki, syna i synowej, mamy kilku przedstawicieli prawa, duchowieństwa, młodzież, osoby w sile wieku, lekarza, tajemniczą sklepikarkę. Interesujące, a zarazem kluczowe postaci przywołują również retrospekcje.

Autorka ukazała typowe problemy społeczne - nie tylko małych miejscowości. Poruszyła tak bolesne tematy jak przemoc domowa, alkoholizm, uzależnienie od leków, brak porozumienia między rodzicem a dzieckiem.

Nie spotkałam się jeszcze z kryminałem, w którym zostałby tak rewelacyjnie oddany klimat małej miejscowości.Ludzie żyją plotkami i sensacjami wyczytanymi w sieci, spotykają się na zabawie w remizie, młodzi ludzie szukają sposobu na lepsze życie (nie zawsze legalnych) , kobiety poprawiają sobie humor u fryzjerki, młode dziewczyny często pakują się w kłopoty. Wszystko to osnute pięknym zimowym krajobrazem.

Intryga - perfekcyjna.

Postać zabójcy - wielowymiarowa.

Lektura - obowiązkowa dla miłośnika kryminałów.