Poezja myślenia. Od starożytnych Greków do Celana

Śmierć tragedii George?a Steinera to próba przyjrzenia się nie tylko sytuacji tragedii jako gatunku literackiego, ale również ? pośrednio ? sytuacji całej kultury europejskiej. Przyczyn tej śmierci (gdyż przyjmuje ją za aksjomat) autor dopatruje się w, rzec by można, dewertykalizacji spojrzenia na kondycję ludzką, utracie perspektywy przekraczającej horyzonty rozumu. Zdaniem autora, ?upadek tragedii jest nierozerwalnie związany z załamaniem się jednolitego poglądu na świat i towarzyszących mu kontekstów mitologicznych, symbolicznych i rytualnych?. Zabójczy dla tragedii jest wszelki optymizm, jak również przekonanie, że racjonalność może stanowić remedium na cokolwiek i zapobiec niepojętemu cierpieniu: ?Tragedia, co trzeba niezmordowanie podkreślać, wyklucz...

Po wiezy Babel należy do kanonu współczesnej humanistyki. Dzieło to napisał w latach 70. XX wieku, a potem aktualizował w kolejnych wydaniach George Steiner (ur. 1929), jeden z najwybitniejszych intelektualistów amerykańskich. Znakomity erudyta i poliglota o europejskich korzeniach w tym obszernym traktacie podjął kwestię przekładu, ujmując go maksymalnie szeroko: jako centrum wszelkiej ludzkiej komunikacji, a nawet wszelkiego rozumienia. Odpowiednio do tego tłumaczenie – zwłaszcza literatury z jego najbardziej sporną i najżywiej dyskutowaną dziedziną: tłumaczeniem poezji – staje się szczególnym przypadkiem całokształtu relacji międzykulturowych, nie zaś tylko sprawą techniczną. Budowana przez autora „poetyka przekładu” wychodzi od zdumienia faktem tak...

George Steiner – literaturoznawca, komparatysta, badacz kultury, poliglota, nade wszystko jednak filolog – w wydanych niespełna trzydzieści pięć lat temu Rzeczywistych obecnościach wysunął tezę o konieczności istnienia transcendencji, o ile ma istnieć wielka sztuka, wielka literatura. Według niego bowiem istnienie wielkiej sztuki i literatury – oryginalnej, a przy tym wpisanej w nurt historii sztuki czy literatury – jest warunkiem sine qua non człowieczeństwa.

Uznawana za najwybitniejszą intelektualistkę żydowską XX wieku Hannah Arendt (1906–1975) rozważa „kondycję ludzką” z perspektywy współczesnych doświadczeń i niepokojów. Świadek epoki, urodzona w Niemczech, emigrantka od 1933 roku, autorka rozpraw o totalitaryzmie, napisała tym razem „pozytywny” traktat o człowieku ujętym od strony narodzin i początku, a nie, jak w egzystencjalizmie, śmierci i kresu, oraz od strony vita activa przeciwstawionej vita contemplativa. Człowiek wypełnia życie pracą i działaniem, których ewolucję od starożytności i dzisiejsze zagrożenia Arendt śledzi z niezwykłą erudycją i oryginalnością. Analizuje historyczne przemiany takich pojęć, jak praca, prywatność, wolność i pod tym względem tworzy prawdziwe kompendium wie...

Światowej sławy intelektualistka żydowskiego pochodzenia Hannah Arendt (1906-1975), urodzona w Niemczech, lecz od połowy życia emigrantka, mieszkanka USA, żyła w burzliwych czasach, co znalazło odzwierciedlenie w jej filozofii politycznej, w analizach totalitaryzmu i rewolucji. Ta działalność badawcza i publicystyczna zapewniła jej pozycję jednej z najbardziej wpływowych kobiet XX wieku. Życie umysłu kontrastuje z tymi dokonaniami. W latach 70. XX wieku autorka podjęła pracę nad opisaniem ludzkiej aktywności mentalnej. Zamierzyła trzyczęściowe dzieło o myśleniu, woli i sądzeniu, ale ostatniej części nie zdążyła już zrealizować. Niewątpliwie tom Myślenie ma dominujące znaczenie już choćby dlatego, że wola jest zjawiskiem trudno uchwytnym i dość poźn...

Mistrz J.M. Coetzee o miłości i namiętności Spotykają się w Barcelonie – polski pianista i hiszpańska mecenaska sztuki. W pierwszej chwili nic nie zapowiada, że połączy ich coś więcej niż tylko jeden wspólny wieczór. Powoli rozkwitająca znajomość zmienia się w zderzenie żywiołów. I choć Beatriz nie rozumie, dlaczego ulega Witoldowi, nie potrafi oprzeć się zachwytowi, który dostrzega w jego oczach. Widzi i czuje, że dla kogoś jest najważniejsza na świecie. Kameralna, subtelna opowieść o dwojgu samotnych ludzi wibruje i iskrzy od niedopowiedzeń. Prowokuje pytania o to, skąd bierze się fascynacja, kiedy rodzi się namiętność, i wreszcie: czym jest miłość. Jasny ton, klarowny, wyrazisty język i umiejętnie budowane napięcie sprawiają, że powieś�...

John Barton (ur. 1948), anglikański biblista z Oksfordu, podsumował w niniejszej książce długie lata swoich badań nad Biblią, przedstawiając fascynującą opowieść o historii kształtowania się tej Księgi, jaką dziś znamy, o jej recepcji i interpretacji. Oparł się w tym na dwóch założeniach: Po pierwsze, nie ma jednoznacznej relacji między Biblią a zasadami wiary przyjmowanymi przez oparte na niej religie. Nie sposób wyczytać z niej ich konkretnego kształtu, a na dodatek biblijne ekwiwokacje sprawiają im kłopot. Zarazem, wbrew przyjętemu mniemaniu, ani chrześcijaństwo, ani judaizm nie skupiają się w swojej praktyce na Piśmie jako jedynej, świętej księdze. Nie jest ono „konstytucją” dla żadnej z religii, lecz raczej opowieścią założycielską. Po...

William Szekspir jest niewątpliwie największym dramatopisarzem nowożytnej Europy, a zarazem jednym z najbardziej tajemniczych. Światowa szekspirologia, podążając śladem Ernsta A.J. Honigmanna zainspirowanego ustnym podaniem, że w latach wędrówki Szekspir był ?nauczycielem na wsi?, dokonała wielu spektakularnych odkryć. W nowym świetle została zarysowana biografia Szekspira, co odsłoniło ukryte znaczenia jego sztuk. Szczególną rangę zyskało wydobycie kontekstu katolickiego jako podziemnej kultury elżbietańsko-jakubiańskiej Anglii, który w szekspirologii przybrał miano teorii lancasterskiej. Szekspir jawi się tu jako wykształcony stronnik kontrreformacji i wyrafinowany dramatopisarz, posługujący się ? jako bronią ? wielowarstwową aluzją, alegorią i parabo...

Seria Bibliotheca Culturae Scriptae Czterysta lat temu, w roku 1623, ukazało się pierwsze zbiorowe wydanie dramatów Williama Szekspira, znane jako First Folio, przygotowane przez jego teatralnych towarzyszy Johna Heminge’a i Henry’ego Condella. We wstępie złożyli oni hołd swojemu przyjacielowi, a zachęcając czytelników do uważnej lektury, wyrazili nadzieję, że nie będzie wśród nich brakowało odbiorców samodzielnych i umiejących poprowadzić innych do pogłębionej lektury. Lepiej i celniej przyszłości dziełom Szekspira wróżyć nie mogli. Historia jego obecności w kulturze światowej to nie tylko ujęcie tych dzieł w kanonie lektur szkolnych i uniwersyteckich, nie tylko różnorodne i ciekawe projekty wydawnicze w różnych językach, a co za tym idzie – bo...

"Wiersze na wietrze" Pawła Próchniaka to błyskotliwe i głębokie wprowadzenie w świat twórców, którzy na przełomie XX i XXI w. Odnowili poetycką polszczyznę. Książka wskazuje trzy zasadnicze nurty nowej poezji i portretuje najwybitniejszych przedstawicieli każdego z nich. Marcin świetlicki to w ujęciu Próchniaka najwszechstronniejszy, najbardziej intrygujący pośród odnowicieli poezji egzystencjalnego doświadczenia. Artur Szlosarek zjawia się tutaj jako poeta metafizycznego niepokoju, Andrzej Sosnowski pokazywany jest jako najważniejszy z twórców odsłaniających nieprzezroczystość języka i badających granicę poezji. Przedmiotem uwagi są tez inni ważni poeci ostatnich lat: Jacek Podsiadło, Wojciech Bonowicz, Tomasz Różycki...

Warszawa, wczesne lata dziewięćdziesiąte. Drobny przedsiębiorca nie może oddać pożyczonych pieniędzy. Wikła się w gangsterską historię. Sensacyjna fabuła skrywa opowieść o pożądaniu, bogactwie, pieniądzach i rozpadającym się świecie.

Śmierć tragedii George?a Steinera to próba przyjrzenia się nie tylko sytuacji tragedii jako gatunku literackiego, ale również ? pośrednio ? sytuacji całej kultury europejskiej. Przyczyn tej śmierci (gdyż przyjmuje ją za aksjomat) autor dopatruje się w, rzec by można, dewertykalizacji spojrzenia na kondycję ludzką, utracie perspektywy przekraczającej horyzonty rozumu. Zdaniem autora, ?upadek tragedii jest nierozerwalnie związany z załamaniem się jednolitego poglądu na świat i towarzyszących mu kontekstów mitologicznych, symbolicznych i rytualnych?. Zabójczy dla tragedii jest wszelki optymizm, jak również przekonanie, że racjonalność może stanowić remedium na cokolwiek i zapobiec niepojętemu cierpieniu: ?Tragedia, co trzeba niezmordowanie podkreślać, wyklucz...

George Steiner – literaturoznawca, komparatysta, badacz kultury, poliglota, nade wszystko jednak filolog – w wydanych niespełna trzydzieści pięć lat temu Rzeczywistych obecnościach wysunął tezę o konieczności istnienia transcendencji, o ile ma istnieć wielka sztuka, wielka literatura. Według niego bowiem istnienie wielkiej sztuki i literatury – oryginalnej, a przy tym wpisanej w nurt historii sztuki czy literatury – jest warunkiem sine qua non człowieczeństwa.

To niezwykle odważna książka, którą mógł napisać jedynie ktoś pochodzenia żydowskiego. Jest rok 1977. W głębi amazońskiej dżungli wycieńczeni izraelscy łowcy nazistów docierają do kryjówki największego zbiega wszechczasów – Adolfa Hitlera, który jak się okazuje, nie zginął w bunkrze pod Kancelarią Rzeszy, lecz zdołał zbiec do Ameryki Południowej. Młodzi, fanatyczni członkowie specjalnego komanda muszą w środku nieprzyjaznej dżungli zmierzyć się najpierw z przepaścią istniejącą między obrazem potwora, którego spodziewali się aresztować, a postacią bezbronnego, małomównego, zgrzybiałego staruszka, który wpadł w ich ręce. Muszą także sprostać zadaniu dostarczenia go do San Cristobal, skąd ma zostać przetransportowany do Izraela. Zadan...

Po wiezy Babel należy do kanonu współczesnej humanistyki. Dzieło to napisał w latach 70. XX wieku, a potem aktualizował w kolejnych wydaniach George Steiner (ur. 1929), jeden z najwybitniejszych intelektualistów amerykańskich. Znakomity erudyta i poliglota o europejskich korzeniach w tym obszernym traktacie podjął kwestię przekładu, ujmując go maksymalnie szeroko: jako centrum wszelkiej ludzkiej komunikacji, a nawet wszelkiego rozumienia. Odpowiednio do tego tłumaczenie – zwłaszcza literatury z jego najbardziej sporną i najżywiej dyskutowaną dziedziną: tłumaczeniem poezji – staje się szczególnym przypadkiem całokształtu relacji międzykulturowych, nie zaś tylko sprawą techniczną. Budowana przez autora „poetyka przekładu” wychodzi od zdumienia faktem tak...