Uczniowie jezuickich instytucji edukacyjnych w Galicji w XIX wieku. Portret zbiorowy

Książka ukazuje tak uniwersalne mechanizmy władzy, jak i kształtowanie się polskiej kultury politycznej na początku XX wieku. Książka w sposób przystępny, napisany żywym językiem, w oparciu o gruntowne badania naukowe (w tym archiwalne) przedstawia ewolucję stosunków cesarza Niemiec i króla Prus Wilhelma II (1859-1941) tak do liczącej 10% populacji Prus polskiej grupy narodowej, jak i do międzynarodowych aspektów kwestii polskiej, w tym rewolucji lat 1905-07 w Królestwie Polskim czy autonomii w Galicji. Jeśli na początku swego panowania kajzer wykonał kilka propolskich gestów, to po 1894 r. przeszedł na pozycje wrogie Polakom, powracając do germanizacyjnego kursu rozpoczętego jeszcze przez kanclerza Ottona von Bismarcka. Ten konflikt podsycały jego często niepr...

10 listopada 1444 roku pod Warną miała miejsce jedna z najsłynniejszych bitew średniowiecznej Europy. Wojska koalicji antytureckiej, pod dowództwem polskiego króla Władysława III i wojewody siedmiogrodzkiego Jana Hunyadyego, starły się z wojskami tureckimi, dowodzonymi przez sułtana Murada II. Autor skrupulatnie opisuje przebieg kampanii wojennej z lat 1440-1444 oraz analizuje jej konsekwencje dla narodów bałkańskich i całej Europy. Jednocześnie osadza opisywane wydarzenia w kontekście wypraw krzyżowych, ukazując jak zmieniała się idea krucjat po 1291 roku i jakie miała znaczenie dla przebiegu wojen z Imperium Osmańskim.

Książka Tryumfujące Bizancjum szczegółowo opisuje wojny bizantyńskich cesarzy: Nikefora II Fokasa, jego siostrzeńca i zabójcy Jana Tzimiskesa oraz Bazylego II. Wyjaśnia przebieg kampanii wojennych, bitew i dramat gorzkich zmagań, przedstawiając nową energię państwa oraz udoskonalone metody walki, rozwijające się pod koniec X w. Wymienieni cesarze prowadzili wojny na wszystkich frontach, tocząc bój o przetrwanie i hegemonię przeciw najróżniejszym wrogom: kalifatom arabskim, Bułgarom (Bazyli II został przez późniejszych autorów nazwany „Bułgarobójcą”) i Świętemu Cesarstwu Rzymskiemu, nie wspominając już o konieczności tłumienia wojen domowych i buntów wewnątrz państwa. Staranne badania Juliana Romane’a, opierające się przede wszystkim na informac...

Kardynał Gianfranco Ravasi stworzył swego rodzaju księgę pytań, z którymi zwracali się do niego różni ludzie, a które wydały mu się znaczące. Wszystkie poważne pytania w pewien sposób wyrażają zasadnicze pytanie o ostateczny sens istnienia, o decydujące wybory, o wartości, których należy poszukiwać. Bez kwiatu pytań nie ma potem owocu odpowiedzi wskazujących drogę czy cel życiowej wędrówki. Różnorodność poruszanych problemów sprawia, że lektura jest niezwykle zajmująca. W pięciu rozdziałach pogrupowane są pytania dotyczące różnych zagadnień: pytania o sprawy ostateczne (zło, grzech, śmierć, samobójstwo, życie po śmierci), pytania chrześcijańskie, laickie, hebrajskie czy dotyczące hermeneutyki, prawdy. Fundamentem gromadzonej wiedzy jest st...

Zyskali sobie powszechne uznanie. Równocześnie wzbudzali lęk i nienawiść, także wśród katolików. Opowiadane o nich historie przez wieki odzwierciedlały to rozdwojenie: jedne przedstawiały jezuitów jako świętych, inne – jako postaci demoniczne. Oczywiście nie brakowało również wyważonych ocen. Jednak dopiero przed około 20 laty dokonała się zasadnicza zmiana: historycy zaczęli podchodzić do jezuitów bardziej bezstronnie, zadając proste pytanie: Jacy oni byli? Losy zakonu założonego przez Ignacego Loyolę były wyjątkowo burzliwe. W niemal 500-letnich dziejach jezuitów nie brakowało zarówno godnych pozazdroszczenia sukcesów, jak i dramatycznych momentów, na czele z kasatą zakonu w 1773 roku. Historia pokazuje, że potrafili doskonale wychodzić z opresji...

Książka omawia dzieje i duchowość klasztorów żeńskich w epoce Pierwszej Rzeczpospolitej – od drugiej połowy XV do końca XVIII wieku. Publikacja nie ma charakteru ściśle naukowego, jednak nie pozwala sobie na dowolność i ściśle trzyma się źródeł. Jest ona bogatym kompendium wiedzy o zakonach norbertanek, benedyktynek, karmelitanek bosych, wizytek i kanoniczek Ducha Świętego. Podejmując lekturę Mniszek, Czytelnik zapozna się z realiami życia klasztornego, ukazanymi na tle historycznym, a także z sylwetkami najbardziej zasłużonych sióstr zakonnych. Książka ta nosi tytuł „mniszki” a nie „mistyczki” pierwszej Rzeczpospolitej. Ekstazy, wizje, łaski nadzwyczajne, są niższe od spokojnego trwania w Bogu, od rozkoszowania się Nim w uciszonym sercu. Ponie...

„Dla historyka zajmującego się dziejami edukacji w Galicji publikacja posiada szczególną wartość naukową. Z jednej strony wypełnia ona częściowo brakującą przestrzeń badawczą w zakresie szkolnictwa jezuickiego w zaborze austriackim, z drugiej zaś stanowi materiał badawczy dla opracowania monografii jezuickie­go Konwiktu Szlacheckiego w Tarnopolu, funkcjonującego w dwóch okresach: w latach 1820-1848 oraz w latach 1856-1886. Konwikt ten w drugiej połowie XIX wieku był jedyną polską szkołą prywat­ną, gdzie studiowali synowie ziemiaństwa, wyższych urzędników ze wszystkich trzech zaborów, w szczególności po upadku powstania styczniowego. Wów­czas bowiem Galicja uzyskała autonomię (1867), podczas gdy w pozostałych dwóch zaborach nasiliły się represje r...

Ponad trzy tysiące dokumentów odkrytych przez Geoffreya Parkera, największego znawcę epoki Flipa II, stało się inspiracją do napisania nowej biografii hiszpańskiego monarchy. Część tych odręcznych notatek króla, z archiwum rodziny Altamira, była przechowywana w madryckiej Biblioteca de Zablburu, do której nie można było zajrzeć z racji zawiłości spadkowych do 1987 roku. Kolejne zapiski autor odkrył w podziemiach Amerykańskiego Towarzystwa Hiszpańskiego (Hispanic Society of America) w Nowym Jorku. Zapieczętowane po śmierci Flipa II w 1598 roku przez królewskich sekretarzy, ujrzały światło dziennie dopiero w 2012 roku. Po raz pierwszy Parker nakreślił portret Filipa II w 1978 roku (w Polsce wydane nakładem PIW w 1985), ale waga nowo odkrytych dokumentów skło...

Siostra Matylda Getter – cicha bohaterka czasów zagłady Ludzie mówili, że miała nieograniczoną ufność w opiekę Opatrzności. Z odwagą stawiała czoła kolejnym przeciwnościom. I nigdy nie straciła nadziei. Alina Petrowa-Wasilewicz w swojej najnowszej książce ożywia dawno miniony świat. Przywołuje historię siostry Matyldy, która podczas niemieckiej okupacji ratowała tysiące zagrożonych światów. Matka Matylda Getter to polska siostra ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Kobieta niezłomna. W czasie drugiej wojny światowej otworzyła drzwi domu zgromadzenia przy ulicy Hożej 53 dla wszystkich potrzebujących – dzieci, żołnierzy, księży oraz żydowskich uciekinierów z getta. Zawsze powtarzała: „Ktokolwiek przychodzi na nasze podwórko i pros...

W nocy z 15 na 16 kwietnia 2019 r. spłonęła katedra Notre-Dame de Paris. Ogień, który zdewastował historyczny ośrodek chrześcijaństwa europejskiego, symbolicznie przedstawiał sytuację kryzysową, z jaką Kościół boryka się od wielu lat. W Polsce, jak w całej Europie i na świecie, obserwuje się stały spadek praktyk religijnych, spadek liczby powołań, malejącą obecność katolików w życiu publicznym. Kościół zmaga się z licznymi skandalami. Czy jest to jeden z wielu kryzysów, jakich doświadczyło chrześcijaństwo, czy też jego definitywny upadek? To pytanie niepokoi nawet tych, którzy patrzą na chrześcijaństwo z zewnątrz. Ale kryzys niekoniecznie oznacza koniec. Może to być szansa na nowe otwarcie. Książka stanowi nie tylko spojrzenie wstecz na hist...

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że wskutek powojennego przesunięcia granic państwowych Rzeczpospolitej, na jej obecnym terenie znalazło się około czterdziestu interesujących miejsc ściśle związanych z Suwerennym Rycerskim Zakonem Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego zwanym Rodyjskim i Maltańskim, czyli joannitami – późniejszymi kawalerami maltańskimi. W miejscach tych istniały bowiem kiedyś jego gospodarcze ekspozytury zwane komandoriami. Niniejsza publikacja jest rodzajem podróży w przestrzeni, ale także w czasie po wszystkich tych miejscach; w pewnych przypadkach odwiedzaniem także miejscowości już na terenie dzisiejszej Rzeczpospolitej nieleżących. Z historycznego punktu widzenia kryterium aktualnej przynależności państwowej wydaje się dość wą...

Książka wpisuje się w bardzo ważny obszar badań dotyczących instytucji i organizacji o charakterze wychowawczym i ich roli w procesie edukacji Polaków. Autorka ukazuje genezę i powstanie Krucjaty Eucharystycznej na tle innych organizacji dziecięcych i młodzieżowych w okresie II Rzeczypospolitej, omawia program, strukturę i formy działalności Krucjaty. Przedstawia również charakterystykę idei wychowawczych Krucjaty oraz specyfikę koncepcji wychowania w Polsce w latach międzywojennych.

Kolejny tom Dziedzictwo Kresów: kultura, narody, wyznania obejmuje szerokie spektrum problematyki związanej z Kresami Rzeczypospolitej. Zawarte w nim artykuły omawiają podjęte, zróżnicowane zagadnienia w sposób interesujący, w oparciu o źródła i opracowania. Co warte podkreślenia i szczególnie cenne, nie unika się tu osobistych relacji zamieszkałych na Kresach ludzi. Zbiór artykułów poszerza wiedzę czytelnika o problematykę dotychczas nie opracowaną, bądź z biegiem czasu mogącą ulec zapomnieniu. Wszystkie zamieszczone w tym tomie artykuły są ciekawe, wartościowe i na wysokim poziomie. dr hab. Ewa Danowska, UJK w Kielcach Publikacja zawiera interesujące teksty dotyczące kulturowej, narodowej i wyznaniowej specyfiki Kresów w okresie od XIX do początków XXI w...

„Dla historyka zajmującego się dziejami edukacji w Galicji publikacja posiada szczególną wartość naukową. Z jednej strony wypełnia ona częściowo brakującą przestrzeń badawczą w zakresie szkolnictwa jezuickiego w zaborze austriackim, z drugiej zaś stanowi materiał badawczy dla opracowania monografii jezuickie­go Konwiktu Szlacheckiego w Tarnopolu, funkcjonującego w dwóch okresach: w latach 1820-1848 oraz w latach 1856-1886. Konwikt ten w drugiej połowie XIX wieku był jedyną polską szkołą prywat­ną, gdzie studiowali synowie ziemiaństwa, wyższych urzędników ze wszystkich trzech zaborów, w szczególności po upadku powstania styczniowego. Wów­czas bowiem Galicja uzyskała autonomię (1867), podczas gdy w pozostałych dwóch zaborach nasiliły się represje r...

Leszek Kołakowski stwierdził, że jednym z charakterystycznych rysów współczesnego świata jest przeświadczenie, że przeszłość nie ma znaczenia i nie dotyczy w sposób bezpośredni człowieka XXI wieku. Przekonanie to potwierdzone zostało w licznych badaniach, które jednoznacznie pokazują, że większość Polaków nie zna swojej przeszłości, a nawet nie dąży do jej poznania. Wydaje się jednak, że wiedza dotycząca przeszłości, odgrywa istotną rolę w kształtowaniu społeczeństwa obywatelskiego, bowiem „społeczeństwo, które nie pamięta o własnej przeszłości, a tym samym pozbawia się zdobytych dzięki doświadczeniu kryteriów (...) nie potrafi już stworzyć podstaw harmonijnego współistnienia i wspólnego zaangażowania w realizację przyszłych celów....