Lysis

Jon jest zazwyczaj zaliczany do zbioru wczesnych dialogów Platona – tych, które określa się mianem sokratycznych ze względu na ich zarówno czasową, jak i przedmiotową bliskość wobec historycznego Sokratesa. Jego wyjściowy problem można wydobyć ze słów, które w pierwszej części rozmowy z tytułowym bohaterem wypowiada Sokrates: „[…] dobrym rapsodem nigdy nie mógłby zostać ten, kto nie rozumie słów poety, bo rapsod powinien być dla słuchaczy tłumaczem myśli poety. A nie mógłby tego robić dobrze, gdyby nie rozumiał, co mówi poeta”. Rozważania nad tą kwestią prowadzą rozmówców do odkrycia magnetyzmu poezji i roli natchnienia poetyckiego – okazuje się bowiem, że Jon najpiękniej z ludzi opowiada o Homerze nie dlatego, że „opanował sztukę, d...

Hippiasz mniejszy należy do wczesnych dialogów Platona. Jest także jednym z najważniejszych wśród pism Platońskich przykładów zastosowania metody elenktycznej, którą stosując, Sokrates zbija poglądy swoich rozmówców i wykazuje ich niewiedzę. Sokrates rozmawia z tytułowym bohaterem, sofistą, na temat możliwości zdecydowanego rozróżnienia oraz przeciwstawienia prawdomówności i kłamliwości. W wyniku zastosowania przez Sokratesa metody elenktycznej rozmówcy są zmuszeni do przyjęcia paradoksalnego wniosku, że ten, kto postępuje źle z własnej woli, jest człowiek dobrym i zarazem lepszym od tego, który postępuje źle mimowolnie. Dialog nie kończy się jednak żadną pozytywną konkluzją, lecz uznaniem własnej niewiedzy przez Sokratesa.

Nowe tłumaczenie prof. Ryszarda Legutki Nowe tłumaczenie dzieła Platona "Kriton" zostało dokonane przez prof. Ryszarda Legutko, a wydane przez Teologię Polityczną wraz z Ośrodkiem Myśli Politycznej. Jest to również pierwszy tom serii "Biblioteki Platońskiej". Książki z nowej serii są i będą wydawane w nowej szacie graficznej oraz w twardej oprawie. Tekst dialogów, opatrzony szerokim komentarzem tłumacza, jest w dwóch językach, po polsku i po grecku. "Kriton" należy do najbardziej znanych dialogów Platona, a jego główny temat – odrzucenie złożonej Sokratesowi przez Kritona propozycji ucieczki z więzienia – do dzisiaj w fundamentalnym stopniu kształtuje wyobraźnię filozoficzno-polityczną Europy. Jest to jeden z najważniejszych dialogów dorobku Platona, kt...

Fedon należy do najbardziej znanych dialogów Platona. Jest to zarazem jeden z najważniejszych tekstów, jakie w dziejach kultury europejskiej poświęcono zagadnieniu nieśmiertelności duszy. Tytułowy bohater relacjonuje w nim rozmowę, którą Sokrates odbył ze swoimi przyjaciółmi przed wypiciem cykuty. Dialog kończy się sceną śmierci Sokratesa, często uznawaną za wyjątkowy dowód kunsztu literackiego Platona. Oprócz samego tekstu tłumaczenia nowe wydanie będzie zawierało tekst grecki, bardzo obszerny, liczący ponad dwieście stron komentarz tłumacza oraz bibliografię.

Dwujęzyczne wydanie w nowym tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki „Eutyfron” to jeden z najwcześniejszych dialogów Platona i jeden z kilku najważniejszych tekstów, jakie w dziejach kultury europejskiej poświęcono zagadnieniu pobożności. W dialogu Sokrates (przeciwko któremu Meletos właśnie wniósł oskarżenie do sądu) spotyka tytułowego Eutyfrona, który także ma do czynienia z sądem, występuje przed nim jednak w zupełnie innej roli niż Sokrates – jako oskarżyciel zarzucający własnemu ojcu zabójstwo. O „Eutyfronie” powiedziano między innymi: Co do Eutyfrona, to wiemy, że nie był on konsekwentnym reprezentantem tradycjonalizmu religijnego, lecz raczej uosabiał stan pomieszania, gdzie ortodoksja w sposób dowolny mieszała się z sekciarstwem. Cały wysi...

Dwujęzyczne wydanie w nowym tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki Obrona Sokratesa to jeden z kilku najważniejszych tekstów w dziejach europejskiej kultury. Obraz Sokratesa – człowieka sprawiedliwego stojącego przed sądem – położył fundamenty pod dalszy rozwój myśli filozoficznej. Obrona Sokratesa to II tom unikalnej serii „Biblioteki Klasycznej” w tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki, uznawany współcześnie za najbardziej wartościowy polski przekład tego klasycznego dzieła Platona. Oprócz samego tekstu tłumaczenia, nowe wydanie będzie zawierało tekst grecki, komentarz tłumacza oraz bibliografię.

Fajdros zaliczany jest do grona najważniejszych i najpiękniejszych dialogów Platona. Charles H. Kahn zwrócił uwagę, że jest to dialog typu sielankowego – natrafiamy w nim na urokliwy portret Sokratesa, który w spiekocie dnia brodzi w chłodnych wodach strumienia, by niebawem rozciągnąć się w cieniu na trawie, nieopodal kapliczki poświęconej nimfom, wśród muzyki cykad, wszechobecnych w czasie południowego upału (C.H. Kahn, „Platon i dialog sokratyczny. Wykorzystanie literackiej formy na użytek filozofii, przeł. M. Filipczuk, Warszawa 2018, s. 586). Według Kahna ten romantyczny opis natury pozostaje czymś niezrównanym w twórczości Platona oraz nietypowym w całej literaturze greckiej, co czyni z Fajdrosa jedno z literackich arcydzieł greckiego filozofa.

Hippiasz większy to drugi dialog Platona, w którym Sokrates dyskutuje z tytułowym bohaterem – cieszącym się uznaniem sofistą. Tematem ich rozmowy jest piękno. Obaj rozmówcy próbują je zdefiniować, nie znajdują jednak żadnej definicji, która stanowiłaby rozwiązanie podjętego przez nich zagadnienia. Z tego powodu Sokrates kończy rozmowę z Hippiaszem stwierdzeniem, że tym, co dzięki niej zrozumiał, jest znaczenie słów: „Trudne są [rzeczy] piękne”. Dialog ten warto zatem czytać między innymi w kontekście słynnej Platońskiej „Uczty” – dzieła, w którym zostało sformułowane klasyczne rozwiązanie nierozstrzygniętego w „Hippiaszu większym” zagadnienia.

Uczta Ksenofonta zajmuje wśród dzieł literatury greckiej wyjątkowe, wręcz znamienite miejsce. Na równi z Ucztą Platońską bowiem zaliczana jest do czołowych utworów z kręgu literatury sympotycznej, nawiązującej w swej treści i opisującej poniekąd instytucję greckiego sympozjonu, czyli biesiady przy winie. Głównym motywem obu tych dzieł jest ukazanie wyjątkowości Sokratesa jako niezwykle charyzmatycznego filozofa i mistrza, który nawet podczas swobodnej biesiadnej dyskusji przyćmiewał wszystkich swą wspaniałością i oryginalnością. – Dorota Tymura

Chmury zajmują szczególne miejsce wśród starożytnych tekstów poświęconych Sokratesowi. To jedno z najbardziej znanych dzieł najwybitniejszego greckiego komediopisarza – Arystofanesa – należy także do najważniejszych, ponieważ czasowo najbliższych Sokratesowi, świadectw o tym greckim filozofie. Wizerunek Sokratesa, który wyłania się z tekstu komedii, jest istotnie różny zarówno od tego, który został utrwalony w dialogach Platona, jak i od obrazu znanego z pism sokratycznych Ksenofonta. Chmury znajdują się na liście lektur dla osób przygotowujących się do matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym.

Pisma sokratyczne Ksenofonta, jednego z najwybitniejszych historyków starożytności, to wraz z wczesnymi dialogami Platona i Chmurami Arystofanesa najważniejsze źródła do badań nad historycznym Sokratesem. Nowe tłumaczenie pierwszego z nich – Ksenofontowej Obrony Sokratesa – zostało przygotowane przez dr Dorotę Tymurę i wydane przez Teologię Polityczną i Państwowy Instytut Wydawniczy. Ksenofont relacjonuje w tym tekście okoliczności procesu i skazania Sokratesa. Prezentuje obraz Sokratesa odmienny od tego, który jest powszechnie znany z Platońskiej Obrony Sokratesa. Szczególną rolę w skazaniu Sokratesa przypisuje wyniosłości jego mowy przed sądem, która jest przewodnim motywem dzieła.

Pisma sokratyczne Ksenofonta, jednego z najwybitniejszych historyków starożytności, to wraz z wczesnymi dialogami Platona, Chmurami Arystofanesa oraz fragmentami pojawiającymi się u Arystotelesa najważniejsze źródła do badań nad historycznym Sokratesem. Sokrates opisywany przez Ksenofonta występuje w swojej najdonioślejszej historycznie roli – w roli wychowawcy. Tym, co według Jaegera wyróżnia Sokratesa jako wychowawcę, jest to, że sedno ludzkiego bytowania, a przede wszystkim życia społecznego, upatrywał w osobowości, w moralnej postawie człowieka. W Ekonomiku swoich rozmówców (jednym z nich jest Kritobulos, syn znanego z dialogów Platona Kritona, drugim zaś – znany tylko z tego dzieła Ischomachos) Sokrates naucza sztuki zarządzania gospodarstwem.

Platon (427 p.n.e.- 347 p.n.e.) - grecki filozof, uczeń Sokratesa, założyciel Akademii, twórca idealizmu i racjonalizmu. Mozna wręcz powiedzieć, że nie byłoby filozofii bez Platona. Napisał 35 dialogów. Laches, czyli O odwadze; Charmides, czyli O umiarkowaniu; Lyzis, czyli O przyjaźni to dialogi zaliczane do wczesnego okresu twórczości Platona i są to dialogi sokratyczne, co w tym wypadku oznacza, iż są one nakierowane na kwestie etyczne.

Nawet śmierć ponieść za drugiego potrafi tylko ten, który kocha Klasyczne dzieło Platona (ok. 427 r. – 347 r. p.n.e.), jednego z najsłynniejszych filozofów starożytnej Grecji, ucznia Sokratesa i nauczyciela Arystotelesa. Autor przedstawia w nim przyjacielski konkurs przemówień wygłoszonych przez grupę wybitnych intelektualistów uczestniczących w uczcie. Każdy z nich wygłasza mowę pochwalną Erosa, boga miłości. Utwór ceniony jest zarówno ze względu na zawartość filozoficzną, jak i walory literackie dzięki doskonałej strukturze i dynamicznemu przedstawieniu postaci, z całą różnorodnością ich charakterów. Uczta do dzisiaj pozostaje w kanonie najważniejszych dzieł kultury europejskiej.

Państwo Ostatnie sztuki nakładu Państwo Platona jest traktatem politycznym, który powstawał w kilku okresach. Najpierw, w okresie sokratycznym, została napisana księga I podejmująca zagadnienia sprawiedliwości i niesprawiedliwości. Pozostałych dziewięć ksiąg autor stworzył paręnaście lat później, w okresie konstrukcyjnym. W swoim dziele Platon maluje obraz państwa idealnego: sprawiedliwy podział zadań, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, staranna edukacja. Państwo idealne jednak brutalnie wkracza w najintymniejsze sfery życia obywateli. Kiedy ateński sąd ludowy skazał na śmierć za nieobyczajność i psucie młodzieży, Sokratesa, mistrza Platona, autor Państwa zaczął zadawać sobie pytania, na które chyba nikt do dzisiaj nie znalazł odpowiedzi. Czy demo...

Fajdros (o miłości, o pięknie; etyczny) należy do najważniejszych dialogów Platona (427-347 p.n.e.) greckiego filozofa, ucznia Sokratesa, założyciela Akademii, twórcy racjonalizmu i idealizmu. Uznaje się, że Platon napisał 35 dialogów, które dzieli się na 3 okresy: wczesny, średni i późny. Fajdros to dialog z okresu średniego, zwanego też konstrukcyjnym. W pewnym sensie można go uznać za dopełnienie Uczty, naprawdę jest jednak czymś więcej, tyczy bowiem nie tylko Erosa ale też piękna, o można i za W. Tatarkiewiczem uznać, iż jest to alegoryczny opis stosunku duszy do idei. Dialog publikujemy w klasycznym przekładzie wraz z posłowiem i objaśnieniami i ilustracjami Władysława Wiwickiego oraz Dodatkami, uzupełnieniami, wyjaśnieniami Igora Atanaziewicza. W...

Fajdros (o miłości, o pięknie; etyczny) należy do najważniejszych dialogów Platona (427-347 p.n.e.) greckiego filozofa, ucznia Sokratesa, założyciela Akademii, twórcy racjonalizmu i idealizmu. Uznaje się, że Platon napisał 35 dialogów, które dzieli się na 3 okresy: wczesny, średni i późny. Fajdros to dialog z okresu średniego, zwanego też konstrukcyjnym. W pewnym sensie można go uznać za dopełnienie Uczty, naprawdę jest jednak czymś więcej, tyczy bowiem nie tylko Erosa ale też piękna, o można i za W. Tatarkiewiczem uznać, iż jest to alegoryczny opis stosunku duszy do idei. Dialog publikujemy w klasycznym przekładzie wraz z posłowiem i objaśnieniami i ilustracjami Władysława Wiwickiego oraz Dodatkami, uzupełnieniami, wyjaśnieniami Igora Atanaziewicza. W...

Hippiasz większy to drugi dialog Platona, w którym Sokrates dyskutuje z tytułowym bohaterem – cieszącym się uznaniem sofistą. Tematem ich rozmowy jest piękno. Obaj rozmówcy próbują je zdefiniować, nie znajdują jednak żadnej definicji, która stanowiłaby rozwiązanie podjętego przez nich zagadnienia. Z tego powodu Sokrates kończy rozmowę z Hippiaszem stwierdzeniem, że tym, co dzięki niej zrozumiał, jest znaczenie słów: „Trudne są [rzeczy] piękne”. Dialog ten warto zatem czytać między innymi w kontekście słynnej Platońskiej „Uczty” – dzieła, w którym zostało sformułowane klasyczne rozwiązanie nierozstrzygniętego w „Hippiaszu większym” zagadnienia.

Obrona Sokratesa autorstwa Platona to jedno z najpopularniejszych i najczęściej czytanych dzieł filozofii starożytnej. Przedstawia ono treść trzech przemów Sokratesa, wygłoszonych podczas procesu, na którym skazano go na śmierć. Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism, dlatego dostępna na jego temat wiedza czerpana jest głównie z tekstów innych filozofów i pisarzy żyjących w tym samym okresie. Platon, uczeń Sokratesa, u którego nauki pobierał przez 8 lat, był obecny na rozprawie swojego mentora. Po jej zakończeniu wiernie oddał treść każdego z monologów Sokratesa. Treść przemów Sokratesa skłania do refleksji nad tym, co dobre, czym jest sprawiedliwość oraz jakimi zasadami kierować się w życiu, aby miało ono prawdziwą wartość.

Platon (427 p.n.e.-347 p.n.e.) uczeń Sokratesa, którego śmierć uważał za niewyobrażalną zbrodnię ateńskiej republiki napisał 35 dialogów. Platońska (w klasycznym przekładzie wraz z posłowiem, objaśnieniami i ilustracjami Władysława Witwickiego) Uczta należy do dialogów najważniejszych i ... najsłynniejszych, być może ze względu na temat, a jest nim miłość (eros) i jej różne formy, stopnie itp. Uczta zaliczana jest do średniego okresu twórczości Platona,uznawana bywa za jego największe osiągnięcie literackie (choć może już nie filozoficzne). Jak pisał Władysław Tatarkiewicz O stosunku dóbr realnych i idealnych wypowiedział się Platon w Uczcie, w swej nauce o miłości. Związek nauki o dobrach z nauką o miłości wypływał stąd, że miłość...