Rozważania człowieka apolitycznego

Jedno z najważniejszych dzieł Russella Kirka (1918-1994), klasyka myśli konserwatywnej, który wywarł wielki wpływ na powojenne losy konserwatyzmu w Stanach Zjednoczonych. Jego poszukiwania źródeł amerykańskiego porządku są opowieścią o fundamentach i ewolucji cywilizacji zachodniej, zwłaszcza w jej anglosaskim nurcie. Kirk rozważa dylematy polityki, duchowości i kultury, które od starożytności po wiek XIX były tematem gorących sporów ideowych i religijnych oraz zaciętych walk politycznych, wiodąc jednak do wytworzenia się wartych konserwowania i ochrony obyczajów, reguł i praw. Jego książka jest szczególnie aktualna w czasie, gdy tradycyjne porządki są w wielu krajach Zachodu ostro zwalczane, a ich obrońcy skutecznie spychani na margines. „Podobnie jak w...

Wybór wierszy irlandzkiego poety, dramaturga i filozofa Williama Butlera Yeatsa. W 1923 roku ten czołowy twórca i działacz literackiego Odrodzenia Irlandzkiego został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla. Prezentujemy wybór jego wierszy w znakomitym tłumaczeniu i z autorskimi komentarzami Adama Pomorskiego. Yeats motywy swych utworów czerpał z wczesnośredniowiecznej literatury irlandzkiej i folkloru, pozostawał jednocześnie pod wpływem romantycznego wizjonerstwa Blake’a, okultyzmu, prerafaelitów i francuskiego symbolizmu. W tomie znajduje się przedmowa napisana przez Yeatsa w 1937 w której pisze: Poeta pisze zawsze o własnym życiu, w najpiękniejszym dziele – o swojej tragedii, cokolwiek ją stanowi, wyrzuty sumienia, zawiedziona miłość czy tylko samotność; nigd...

Pierwsze polskie wydanie głośnej książki Arthura Moellera van den Brucka Das dritte Reich (1923), będącej jednym z najważniejszych manifestów tzw. rewolucji konserwatywnej w Niemczech. To ostra krytyka liberalizmu, komunizmu i ładu politycznego Europy, jaki został zaprojektowany przez zwycięzców I wojny światowej. To również historiozoficzna, dokonana na szerokim tle prądów kulturowych Europy analiza dziejów Niemiec i próba wskazania innej dla nich drogi niż ta obrana w Republice Weimarskiej ? ale i innej niż ta, na którą wkroczyły one w latach 30. XX w. ?Konserwatyzm jest poglądem zakładającym zakorzenienie. Istnieje element wieczny w naszej naturze, który wciąż się regeneruje i do którego powracać musi wszelki rozwój, zwłaszcza przerwany lub skierowany...

Programem ruchu rewolucyjnego Maja 1968 roku było pełne oswobodzenie jednostki z kajdan tradycji, rodziny i państwa. Na murach Sorbony studenci pozostawili lapidarny program – „zakaz zakazywania”. W tej tautologii zawarta jest przewrotność studenckiej rebelii, jej bolszewicka logika i bezwzględność. Na efekty zniesienia „zakazów” dawnego świata wciąż patrzymy. Michel Onfray, w napisanym z dużym intelektualnym napięciem eseju, zwraca uwagę na dwa główne pola działania synów Maja ’68 - cenzurę i intelektualny ostracyzm, stosowany wobec niewygodnych oponentów. Opisuje mechanizmy odrzucania dzieł „niepokornych”. Kreśli prowadzone w mediach strategie dyfamacyjne, których doświadczył m.in. wybitny sinolog Simon Leys, który śmiał w latach 70. podważa�...

Siódmy tom serii „Historia i Polityka” pod redakcją Jana Sadkiewicza Co decyduje o polityce państw? Dlaczego wybierają taką, a nie inną drogę postępowania? Jaką rolę odgrywa położenie geograficzne, a jaką osobowości przywódców? Jaki wpływ na politykę zagraniczną państwa wywiera jego struktura wewnętrzna, doświadczenia historyczne, panujące przekonania, ideologia? W jaki sposób państwa mogą zostać przekonane do podporządkowania się wspólnej polityce mimo dzielących je różnic? Jak kształtuje się równowaga sił i co decyduje o naturze porządku międzynarodowego? Jak – last but not least – zapewnić trwały pokój i stabilność w systemie międzynarodowym? Odpowiedzi na te i inne pytania poszukuje jeden z najwybitniejszych teoretyków i praktykó...

Henri-Irénée Marrou (1904–1977), francuski starożytnik, od 1945 roku profesor Sorbony, jest znany głównie z tego imponującego dzieła wydanego w 1948 roku. Stanowi ono opis starożytnego wychowania w ciągu piętnastu wieków: od X wieku p.n.e. po V wiek n.e. Przez „wychowanie” rozumie się tu przede wszystkim edukację, choć zdaniem autora pojawiła się ona dopiero w momencie, gdy „kultura wojownika” przeszła w „kulturę skryby”, kulturę pisma, a „wychowanie” oparte na ideale tężyzny fizycznej przybrało formę kształtowania umiejętności intelektualnych. Ten półtoratysiącletni okres zaczął się i zakończył „wiekami ciemnymi”, okresami bez księgi: najpierw w Grecji przedhomeryckiej, a potem w chrześcijańskiej Europie po upadku starożytnego R...

Constantin Noica jest jednym z najwybitniejszych rumuńskich filozofów oraz przedstawicielem pokolenia myślicieli i pisarzy rumuńskich, urodzonych około roku 1910, do którego należą, między innymi, Mircea Eliade, Emil Cioran, Eugen Ionesco. Mniej od nich znany za granicą, gdyż nie opuścił Rumunii po II wojnie, stał się w swym kraju postacią wręcz legendarną, zarówno jako opresjonowany dysydent, niezależny i wybitny myśliciel, jak i jako Sokrates Rumunii, wychowawca pokolenia intelektualistów, którzy odegrali w Rumunii po roku 1989 znaczącą rolę nie tylko w życiu intelektualnym, ale też politycznym i publicznym tego kraju. W Dzienniku filozoficznym autor objawia się jako żywy umysł poszukujący swej intelektualnej drogi pośród sensów kultury. Przyczynkiem do...

Zbiór audycji emitowanych przez radio BBC od października 1940 do maja 1945 roku, w których Thomas Mann próbuje odwieść Niemców od fascynacji Hitlerem. Przemówienia stanowią doskonałe uzupełnienie zagadnień poruszanych w Doktorze Faustusie, gdzie pisarz szukał m.in. odpowiedzi na pytania o przyczyny nazizmu i niemiecką tożsamość. Mann nie utożsamia ideologii nazistowskiej z narodem, co potwierdzają jego programowe teksty Brat Hitler (1939) oraz Niemcy i naród niemiecki (1945). Zło nie bierze się znikąd, choć trudno wytłumaczyć jego genezę. Dotyka całych społeczności, jego źródłem są jednak jednostki, o których czasem można pomyśleć, że zło jest im przeznaczone. Niektórzy ludzie z konieczności schodzą na manowce, ponieważ właściwej drogi w ogó...

Friedrich von Gentz (1764-1832) był czołowym myślicielem burzliwych czasów rewolucji francuskiej, wojen napoleońskich i dominacji Świętego Przymierza. W młodości z sympatią odnosił się do idei liberalnych, jednak pod wpływem wydarzeń w rewolucyjnej Francji i myśli Edmunda Burke'a stał się jednym z najgłośniejszych konserwatywnych piór Europy. Zasłynął zwłaszcza analizami polityki Napoleona Bonaparte, uznawanej przez niego za wielkie zagrożenie. Doskonale znał kulisy gier politycznych największych potęg tamtych czasów i błyskotliwie je opisywał. Sam również w nich uczestniczył, zwłaszcza jako bliski współpracownik księcia Klemensa von Metternicha ? był między innymi sekretarzem kongresu wiedeńskiego. Jego teksty ukazują świat wielkich zmagań polit...

Dwudziestotrzyletni Hans Castorp jedzie do Szwajcarii, by odwiedzić kuzyna, który przebywa na leczeniu w sanatorium „Berghof”, położonym wysoko w górach. Pobyt zaplanowany na trzy tygodnie w rezultacie trwał siedem lat (siódemka miała dla Thomasa Manna znaczenie magiczne!). Przerwał go dopiero wybuch pierwszej wojny światowej. Świat zastany przez Castorpa „na górze”, tak odległy od normalności i różny od tego na „nizinie”, to po mistrzowsku sportretowane panopticum napotkanych tam ludzi, dla których czas – konstytutywny czynnik powieści! – upływa bez celu i bez refleksji. Niczym ruchome piaski, z wolna zaczyna wchłaniać młodego Castorpa. Z jednej strony uwodzi go atmosfera miejsca, z jego rutynowym rozkładem dnia i chorobliwym zaiste rozplotkowaniem,...

Czarodziej to intymny i subtelny, a jednocześnie pełen humoru portret Thomasa Manna, wybitnego pisarza, laureata Literackiej Nagrody Nobla, autora Czarodziejskiej góry. To opowieść o życiu artysty tułacza, a jednocześnie człowieka skrzętnie chroniącego swoją prywatność i najskrytsze pragnienia, o jego relacji z bratem Heinrichem, również pisarzem, z fascynującą żoną Katią i ekscentrycznymi dziećmi na tle dramatycznych wydarzeń XX wieku: dwóch wojen światowych, triumfu i upadku Hitlera i zimnej wojny. Tóibín, po mistrzowsku balansując na granicy między zmyśleniem a prawdą, fenomenalnie opisując intrygujący i misterny proces twórczy, od pierwszych źródeł inspiracji po skończone dzieło, zdejmuje postać pisarza z piedestału i ukazuje człowieka z krwi i...

Nadberezyńcy to najwybitniejsze dzieło Czarnyszewicza. Epicka, na poły awanturnicza, na poły romansowa opowieść o dramatycznych losach mieszkańców polskich zaścianków na ziemiach położonych między Berezyną a Dnieprem w latach 1911-1920. Jedna z najważniejszych i najpiękniejszych powieści polskich. „Wojna i pokój naszych Kresów” – Michał Kryspin Pawlikowski. „Wystarczyło jednej stronicy, ażebym uległ wpływowi tego narkotyku i przeczytał jednym tchem 577 stronic dużego formatu” – Czesław Miłosz. „Polska szlachta zagrodowa ma w literaturze szczęście. Po Dobrzyniu z Pana Tadeusza, po Laudzie z Potopu, po Bohattyrewiczach z Nad Niemnem, otrzymujemy czwarty pomnik: Czrnyszewicza Smolarnię” – Jędrzej Giertych. „Czy wiesz, że dziesięć lat temu...

Dwudziestotrzyletni Hans Castorp jedzie do Szwajcarii, by odwiedzić kuzyna, który przebywa na leczeniu w sanatorium „Berghof”, położonym wysoko w górach. Pobyt zaplanowany na trzy tygodnie w rezultacie trwał siedem lat (siódemka miała dla Thomasa Manna znaczenie magiczne!). Przerwał go dopiero wybuch pierwszej wojny światowej. Świat zastany przez Castorpa „na górze”, tak odległy od normalności i różny od tego na „nizinie”, to po mistrzowsku sportretowane panopticum napotkanych tam ludzi, dla których czas – konstytutywny czynnik powieści! – upływa bez celu i bez refleksji. Niczym ruchome piaski, z wolna zaczyna wchłaniać młodego Castorpa. Z jednej strony uwodzi go atmosfera miejsca, z jego rutynowym rozkładem dnia i chorobliwym zaiste rozplotkowaniem,...

Dwudziestotrzyletni Hans Castorp jedzie do Szwajcarii, by odwiedzić kuzyna, który przebywa na leczeniu w sanatorium „Berghof”, położonym wysoko w górach. Pobyt zaplanowany na trzy tygodnie w rezultacie trwał siedem lat (siódemka miała dla Thomasa Manna znaczenie magiczne!). Przerwał go dopiero wybuch pierwszej wojny światowej. Świat zastany przez Castorpa „na górze”, tak odległy od normalności i różny od tego na „nizinie”, to po mistrzowsku sportretowane panopticum napotkanych tam ludzi, dla których czas – konstytutywny czynnik powieści! – upływa bez celu i bez refleksji. Niczym ruchome piaski, z wolna zaczyna wchłaniać młodego Castorpa. Z jednej strony uwodzi go atmosfera miejsca, z jego rutynowym rozkładem dnia i chorobliwym zaiste rozplotkowaniem,...

Dwudziestotrzyletni Hans Castorp jedzie do Szwajcarii, by odwiedzić kuzyna, który przebywa na leczeniu w sanatorium „Berghof”, położonym wysoko w górach. Pobyt zaplanowany na trzy tygodnie w rezultacie trwał siedem lat (siódemka miała dla Thomasa Manna znaczenie magiczne!). Przerwał go dopiero wybuch pierwszej wojny światowej. Świat zastany przez Castorpa „na górze”, tak odległy od normalności i różny od tego na „nizinie”, to po mistrzowsku sportretowane panopticum napotkanych tam ludzi, dla których czas – konstytutywny czynnik powieści! – upływa bez celu i bez refleksji. Niczym ruchome piaski, z wolna zaczyna wchłaniać młodego Castorpa. Z jednej strony uwodzi go atmosfera miejsca, z jego rutynowym rozkładem dnia i chorobliwym zaiste rozplotkowaniem,...

Zbiór audycji emitowanych przez radio BBC od października 1940 do maja 1945 roku, w których Thomas Mann próbuje odwieść Niemców od fascynacji Hitlerem. Przemówienia stanowią doskonałe uzupełnienie zagadnień poruszanych w Doktorze Faustusie, gdzie pisarz szukał m.in. odpowiedzi na pytania o przyczyny nazizmu i niemiecką tożsamość. Mann nie utożsamia ideologii nazistowskiej z narodem, co potwierdzają jego programowe teksty Brat Hitler (1939) oraz Niemcy i naród niemiecki (1945). Zło nie bierze się znikąd, choć trudno wytłumaczyć jego genezę. Dotyka całych społeczności, jego źródłem są jednak jednostki, o których czasem można pomyśleć, że zło jest im przeznaczone. Niektórzy ludzie z konieczności schodzą na manowce, ponieważ właściwej drogi w ogó...