Grabież mienia w Kraju Warty 1939-1945 Działalność Urzędu Powierniczego w Poznaniu

Autor Wspomnień, Karol Marian Pospieszalski (1909–2007) był prawnikiem, historykiem, profesorem nauk prawnych. W czasie II wojny światowej działał w podziemnej organizacji „Ojczyzna”. Po wojnie należał do grona założycieli Instytutu Zachodniego w Poznaniu, w którym pracował w latach 1945–1966. Równolegle był wykładowcą na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dokumentalista, wnikliwy badacz, znawca dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, inicjator i wydawca serii „Documenta Occupationis”; autor licznych opracowań naukowych z zakresu problematyki okupacyjnej i prawniczej.

Opublikowanie przechowywanej w Instytucie Zachodnim w postaci mikrofilmu księgi gończej dla Polski zbiega się z obchodzoną w 2019 r. 80. rocznicą wybuchu drugiej wojny światowej. Dokument ten świadczy, iż przygotowując plan ataku na Polskę, III Rzesza przyjęła w nim eksterminacyjne cele wobec najbardziej aktywnych przedstawicieli narodu polskiego oraz polskiej inteligencji. Z całą bezwzględnością założenia te realizowała w 1939 r. po napaści na nasz kraj, pozbawiając życia najbardziej świadomą część narodu polskiego. W publikacji znaleźć można nie tylko noty biograficzne wielu pomordowanych Wielkopolan, ale także unikatowe fotografie z tamtego okresu, będące dowodem na istniejące wówczas bezprawie. Przygotowywana przez Instytut Zachodni publikacja jest...

Kim był Zdzisław Tarnowski – pan na Dzikowie? Czy do jego wielkich pasji życiowych można zaliczyć tylko konie i polowania? Jaką rolę odegrał jako polityk? Dlaczego postanowił sprzedać do Ameryki arcydzieło Rembrandta, które było perłą jego dzikowskiej kolekcji i dlaczego fakt ten odczytywała ówczesna prasa jako wielki skandal? O czym rozmawiał w Kairze z Henrykiem Sienkiewiczem? Czy biorąc za żonę pannę z rodu Potockich z Krzeszowic, chciał jedynie ozłocić swój herb? A może był to związek zawarty z miłości? Kim był człowiek, który uosabiał w swej epoce, podobno jak nikt inny, cechy wielkiego polskiego pana? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdą państwo w najnowszej książce Magdaleny Jastrzębskiej.

„Żywot ks. Stanisława Piątka (1906–1988), kapłana archidiecezji krakowskiej, przypadł na trudny okres historii. Człowiek ten – choć skromny i niepozorny – niejedno widział i niemało doświadczył… Na przykład w Spytkowicach koło Zatora, w czasie drugiej wojny światowej. Pomimo różnych zawirowań dane mu było – z woli Opatrzności – względnie spokojnie wzrastać w mądrości i w latach w urokliwej ziemi żywieckiej, a następnie – po kilkuletnim okresie formacji seminaryjnej w Krakowie – gorliwie sprawować posługę duszpasterską na powierzonych mu placówkach. Przez większość długiego życia związany był z Kętami – miastem rodzinnym św. Jana Kantego, gdzie pozostawił po sobie dobrą pamięć. Mimo że w działalności ks. Piątka – jakkolwie...

Wspomnienia wojenne hrabiego Jerzego Mariana Rostworowskiego ps. Franciszek. W 2004 r. ukazała się jedynie część tych wspomnień pod tytułem "Desanty aliantów na froncie zachodnim". Obecne wydanie obejmuje okres od klęski Francji do końca II wojny światowej. Szczególnie ciekawe są fragmenty dotyczące opuszczenia szeregów Wojska Polskiego i wstąpienia do armii brytyjskiej oraz służby w Nigerii i Sierra Leone, zakończonej poważną chorobą i dramatyczną walką o powrót do zdrowia. Kolejne rozdziały to już alianckie desanty w Normandii, Holandii i nad Renem.

5 kwietnia 1940 roku Gestapo rozpoczęło w rejencji ciechanowskiej akcję masowych aresztowań wymierzoną w „ruch oporu polskiej inteligencji”. Zatrzymano wówczas 1259 mężczyzn i kobiet, którzy trafili następnie do obozów koncentracyjnych w Dachau lub Ravensbrück. Niemal co trzecia osoba z tej grupy została zamordowana bądź zmarła w obozie, a los co czwartej pozostaje nieznany. Pojęcie narodowości polskiej Gestapo rozumiało w sensie ściśle etnicznym. Nie było jednak konsekwentne w stosowaniu kryterium przynależności do inteligencji. Oprócz nauczycieli i urzędników aresztowano także wielu robotników, rolników i rzemieślników. Podstawą do zatrzymania był nie tylko zawód, lecz także – między innymi – przynależność do organizacji politycznych i spo...

Jak były tworzone listy proskrypcyjne? Kto miał się na nich znaleźć? W jakim zakresie korzystały z nich następnie służby bezpieczeństwa? Autor poszukuje odpowiedzi na te pytania, nie tylko analizując zachowaną księgę gończą dla Polski, lecz także porównując ją z analogicznymi publikacjami przygotowanymi na wypadek podboju krajów Europy Zachodniej.

„Znałem go jako człowieka Bożego” powiedział o ojcu Rostworowskim Jan Paweł II. Dziś niezwykłą osobowość ojca Piotra docenia coraz więcej osób, które miały możliwość spotkać się z nim na swojej drodze. Przez wielu uważany jest za jedną z największych w Europie postaci życia monastycznego w XX wieku. Jego barwne, pełne dramaturgii życie sprawiło, że w swoich poradach, jako przyjaciel i kierownik duchowy, stawał się niezwykle autentyczny. Pierwsze wydanie Myśli, powiedzeń, anegdot ojca Piotra Rostworowskiego spotkało się z niezwykłym przyjęciem czytelników. Doceniali Państwo taki właśnie wybór fragmentów rekolekcji, rozważań czy korespondencji ojca Piotra twierdząc, że często te kilka zdań przypadkowo odnalezionych w książce, stawało się...

Przedruk na podstawie oryginału, trzy tomy w jednym woluminie Jedno z najlepszych źródeł do poznania życia polskiego w tragicznych chwilach końca XVIII wieku. Autor jako naoczny uczestnik rozbiorów Polski i życia politycznego oraz towarzyskiego ówczesnych Polaków barwnie i obiektywnie opisuje zdarzenia ze swojego życia. „A że to były czasy rozkładu w narodzie i jego upadku politycznego, tem większa z nich płynie nauka, tem więcej dostarczają one matryału do rozpamiętywań i wniosków”. Choć praca dotyczy całego przekroju ówczesnej szlachty, to przez gruntowny opis szlacheckiego obyczaju, również codzienny świat posługujących został w dziele Ochockiego szczegółowo odzwierciedlony. Autor chętnie opowiada też o faktach z życia wielkiej magnaterii, które...

Wznawiana obecnie książka uzyskała w 1999 roku Nagrodę Historyczną tygodnika „Polityka” jako najlepsza w roku poprzednim monografia naukowa z najnowszej historii Polski. Mimo upływu czasu jest to nadal najdokładniejsze studium, ukazujące i analizujące relacje między Warszawą a Berlinem w kluczowych jedenastu miesiącach przed agresją hitlerowskiej Rzeszy na Polskę. W obszernym rozdziale wprowadzającym omówiono jednak również lata wcześniejsze (1933-1938), w tym politykę Piłsudskiego i Becka wobec Niemiec, zabiegi Hitlera o pozyskanie Polski jako sojusznika-juniora i polską „politykę balansowania” podczas kryzysu czechosłowackiego 1938 roku. Monografia została oparta na obszernej literaturze przedmiotu, powstała jednak przede wszystkim w wyniku szeroko zakro...

Analiza publicystyki paryskiej Kultury w segmencie dotyczącym stosunków polsko-niemieckich stanowi dopełnienie badań nad koncepcjami politycznymi pisma. Jerzy Giedroyc miał głębokie przekonanie o wadze tego problemu w kontekście procesów jednoczenia Europy oraz prognozowanych ruchów niepodległościowych w ZSRR. Z tych powodów już w 1951 roku poszukiwał korespondenta Kultury w Berlinie a autorom miesięcznika m.in. Juliuszowi Mieroszewskiemu, Bohdanowi Osadczukowi, Jerzemu Stępowskiemu, zalecał sondowanie szans na normalizację stosunków politycznych oraz pojednanie Polaków i Niemców. Książka prezentuje w układzie chronologicznym nurty myślenia o przyszłości Polski i Niemiec, obecne na łamach Kultury w publicystyce politycznej, kronikach, recenzjach, wspomnieniach....

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy. Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci. Publikacja, wydana jako XVIII tom w serii „Documenta Occupationis”, zawiera ponadto wybór wyroków wydanych przez sąd – w języku niemieckim oraz...