PzKpfw 35(t) LT vz. 35. Tank Power vol. CLXIV 423

Historię powstania czołgów lekkich M3 warto poprzedzić wyjaśnieniem dotyczącym nomenklatury używanej w USA. Otóż w okresie przed wybuchem II wojny światowej (do 1940 roku) broń pancerna znajdowała się zarówno w gestii dowództwa piechoty, jak i kawalerii. Pewnym namacalnym dowodem tej dwoistości były metalowe plakietki mocowane do wież czołgów: ze skrzyżowanymi karabinami (piechota) lub szablami (kawaleria) oraz przyjęcie odmiennych nazw, czasami dla tych samych typów wozów bojowych. Określenie "TANK" dotyczyło wozów bojowych piechoty, natomiast kawaleria nazywała swoje czołgi "COMBAT CAR". Był to rezultat przyjęcia ustawy o obronie narodowej (1920), która rozwiązywała istniejący w okresie wojny światowej Tank Corps i kierowała wszystkie czołgi pod sz...

Niniejsza publikacja opisuje wzory malowania i system oznaczeń pojazdów pancernych, zmechanizowanych, kawalerii i piechoty w okresie od września 1939, do września 1945 roku

„Czołg średni Panzerkampfwagen IV Sd Kfz 161 był podstawowym czołgiem armii niemieckiej. Stanowił główne uzbrojenie jednostek Panzerwaffe i Waffen-SS walczących w latach 1939–1945. Czwórki były najliczniej produkowanymi niemieckimi czołgami w okresie II wojny światowej.” – fragment Wstępu

`Podstawowym sprzętem pancernym armii włoskiej w okresie II wojny światowej były, obok tankietek i czołgów L6, M11/13/14/15, także działa samobieżne (semovente). Działa samobieżne produkowane na podwoziach czołgów M13/14/15 były całkowicie opancerzonymi pojazdami pancernymi uzbrojonymi w haubicę kalibru 75 mm. Konstrukcyjnie włoski pojazd bojowy był bardziej zbliżony do niemieckich dział szturmowych Sturmgeschutz III Sd Kfz 142, niż do ówcześnie konstruowanych w innych krajach, dział samobieżnych, które często miały odkryty przedział bojowy. W ten sposób włoskie semovente były w istocie działami szturmowymi i mimo słabego opancerzenia, pełniły taką rolę na polu bitwy.`

W okresie II wojny niemieckie jednostki pancerne i zmotoryzowane zostały uzbrojone w wozy dowodzenia wyposażone w radiostacje przeznaczone do nawiązania łączności ze sztabem oraz współdziałania z artylerią lub lotnictwem. Najczęściej były to zmodyfikowane czołgi PzKpfw III Sd Kfz 141. Panzerbefehlswagen (PzKpfw III) Sd Kfz 266, 267 i 268 i Panzerbeobachtungswagen III Sd Kfz 143.

Samolot bombowy i rozpoznawczy Dornier Do 215 był „młodszym bratem” samolotu Dornier Do 17 (a w zasadzie Do 17Z). Zachował podstawowe rozwiązania konstrukcyjne „latającego ołówka”, lecz był napędzany silnikami rzędowymi, zamiast jak do tej pory silnikami gwiazdowymi. Samoloty Dornier Do 215 były używane bojowo w lotnictwie niemieckim i węgierskim. Dwa samoloty tego typu zostały w kwietniu 1940 roku sprzedane do ZSRS.

Niniejsze opracowanie przedstawia czołg lekki (Light Tank) M24, który w Wielkiej Brytanii otrzymał nazwę „Chaffee”. Podobnie jak w przypadku „starszego brata” Medium Tank M4 „Sherman”, nazwa się przyjęła i w znacznym stopniu wyparła tę oficjalną. W książce zostanie omówiona tylko podstawowa wersja Light Tank M24, skonstruowana w latach 1943-1944 i wprowadzona do jednostek pancernych US Army na froncie europejskim (ETO, MTO) pod koniec 1944 roku, a ponadto modyfikacje czołgu M24 i wersje specjalne powstałe w okresie II wojny.

Czołg lekki Panzerkampfwagen I Sd Kfz 101 podstawowym czołgiem niemieckich wojsk pancernych podczas agresji na Polskę we wrześniu 1939 roku i w czasie i w czasie pampanii francuskiej w 1940 roku. W mniejszej ilości czołgi tego typu były używane na Bałkanach (1941), w Afryce Północnej i na froncie wschodnim (1941-1942). po wprowadzeniu do uzbrojenia nowych typów wozów bojowych czołgi PzKpfw I skierowano do zadań pomocniczych i szkolenia. Podobnie wyglądał szlak bojowy, niewiele większego, czołgu lekkiego PzKpfw II Sd Kfz 121, który jednak w jednostkach pozostał aż do końca wojny... Ze wstępu

W początkowej fazie II wojny światowej niemieckie jednostki niszczycieli czołgów (Panzerjager/Jagdpanzer) zostały uzbrojone w różne improwizowane działa samobieżne, będące modyfikacjami rozlicznych pojazdów gąsienicowych i półgąsienicowych często pojazdów zdobycznych (np. francuskich). Wszystkie te pojazdy posiadały dość słabe opancerzenie i odkryty przedział bojowy. Sukcesy niemieckich dział szturmowych wytyczyły nowy kierunek rozwoju niszczycieli czołgów. Potrzebny był zatem dobrze uzbrojony opancerzony pojazd o niskiej sylwetce...

"W chwili wypowiedzenia przez Włochy wojny Wielkiej Brytanii i Francji, 10 czerwca 1940 roku, trzon włoskiego lotnictwa myśliwskiego stanowiły samoloty dwupłatowe, dość wiekowe Fiaty CR. 32 od 1940 roku nazywane "Freccia", i wprowadzone do jednostek, tylko nieco nowocześniejsze Fiaty CR. 42. (...) Udział w II wojnie światowej zamyka historię Fiata CR. 32, który największe sukcesy odnosił podczas zmagań w okresie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939)" fragment książki

Czołg średni Panzerkampfwagen IV Sd Kfz 161 był podstawowym czołgiem armii niemieckiej. Stanowił główne uzbrojenie jednostek Panzerwaffe i Waffen-SS walczących w latach 1939-1945. „Czwórki” były najliczniej produkowanymi niemieckimi czołgami w okresie II wojny światowej.

Można śmiało postawić tezę, że czołgi "Sherman" 17 pdr. lub "Sherman Firefly" uratowały alianckie wojska pancerne przed klęską w Normandii w czerwcu 1944 roku i zepchnięciem z powrotem do morza alianckich wojsk lądowych. Czołg "Firefly" był wówczas jedynym alianckim wozem bojowym mogącym skutecznie zwalczać niemieckie "straszliwe bliźniaki` - czołgi średnie PzKpfw V Sd Kfz 171 "Panther" i czołgi ciężkie PzKpfw IV Sd Kfz 181 "Tiger". Czołgi "Firefly" znajdowały się na uzbrojeniu pułków pancernych PSZ w składzie 1. dywizji pancernej i 2. brygady pancernej walczącej we Włoszech. Ponadto czołgów "Firefly" używały jednostki kanadyjskie i czechosłowackie w Europie Zachodniej oraz nowozelandzkie i południowoafrykańskie we Włoszech. Czołgi "Firefly" zosta�...

Historię powstania czołgów lekkich M3 warto poprzedzić wyjaśnieniem dotyczącym nomenklatury używanej w USA. Otóż w okresie przed wybuchem II wojny światowej (do 1940 roku) broń pancerna znajdowała się zarówno w gestii dowództwa piechoty, jak i kawalerii. Pewnym namacalnym dowodem tej dwoistości były metalowe plakietki mocowane do wież czołgów: ze skrzyżowanymi karabinami (piechota) lub szablami (kawaleria) oraz przyjęcie odmiennych nazw, czasami dla tych samych typów wozów bojowych. Określenie "TANK" dotyczyło wozów bojowych piechoty, natomiast kawaleria nazywała swoje czołgi "COMBAT CAR". Był to rezultat przyjęcia ustawy o obronie narodowej (1920), która rozwiązywała istniejący w okresie wojny światowej Tank Corps i kierowała wszystkie czołgi pod sz...

`Podstawowym sprzętem pancernym armii włoskiej w okresie II wojny światowej były, obok tankietek i czołgów L6, M11/13/14/15, także działa samobieżne (semovente). Działa samobieżne produkowane na podwoziach czołgów M13/14/15 były całkowicie opancerzonymi pojazdami pancernymi uzbrojonymi w haubicę kalibru 75 mm. Konstrukcyjnie włoski pojazd bojowy był bardziej zbliżony do niemieckich dział szturmowych Sturmgeschutz III Sd Kfz 142, niż do ówcześnie konstruowanych w innych krajach, dział samobieżnych, które często miały odkryty przedział bojowy. W ten sposób włoskie semovente były w istocie działami szturmowymi i mimo słabego opancerzenia, pełniły taką rolę na polu bitwy.`

W okresie II wojny światowej niemieckie jednostki rozpoznawcze były początkowo uzbrojone tylko w samochody pancerne. Używano kilku typów pojazdów różniących się masą bojową, właściwościami trakcyjnymi i uzbrojeniem. Najlżejsze były pojazdy czterokołowe (4-Rad) - Militaria Nr 339 i 340. W jednostkach znajdowały się także cięższe pojazdy sześciokołowe (6-Rad) wytwarzane na podwoziach standardowych samochodów ciężarowych - Militaria Nr 340. Armia niemiecka, obok wzmiankowanych samochodów używała także ciężkich samochodów pancernych Sd Kfz 231/232/233 (8-Rad) skonstruowanych na podwoziu typu GS. Były to pojazdy o dobrych własnościach trakcyjnych, lecz o stosunkowo słabym uzbrojeniu i opancerzeniu (Militaria Nr 394). Pojazdy ośmiokołowe Sd Kfz 231/232/...

Niniejsza książka zawiera informacje o konstrukcji niemieckich samobieżnych dział przeciwpancernych (Jagdpanzer), strukturze organizacyjnej jednostek, ponadto przedstawia dane na temat ich działania bojowego w latach 1944-1945, a także o wzorach malowania i oznakowania oraz pojazdach muzealnych.

W latach 1918–1939 Wojsko Polskie dysponowało tylko prototypowymi działami samobieżnymi, wykonanymi na podwoziu tankietki TK (TK-D) i ciągnika gąsiennicowego C2P (niezbyt precyzyjnie nazywane TKS-D, bardziej poprawnie C2P-D, lub ostatecznie TK-SD). Obie konstrukcje należały do pionierskich rozwiązań, bowiem w latach trzydziestych XX wieku był to zupełnie nowatorski typ uzbrojenia. Pierwsze działa samobieżne powstały w Wielkiej Brytanii, Niemczech i USA, lecz były to pojazdy doświadczalne. Tylko w ZSRS wykonano niewielką serie dział samobieżnych na podwoziu czołgu lekkiego T-26.