Siostra

Książka Piotra Mitznera jest pierwszą tego rodzaju syntezą biografii i pisarstwa Jarosława Iwaszkiewicza. Daje przekrój całego jego życia i dotyka wszystkich gatunków uprawianej przez niego twórczości. Nie ma w niej skandalizowania, nie ma też niedomówień. Autor dotyka wielu tematów związanych z biografią Iwaszkiewicza. Bazuje przy tym na tekstach opublikowanych (choć często mniej znanych), na archiwaliach oraz własnej pamięci. Przywołuje po raz pierwszy wiele prywatnych wspomnień o pisarzu, o jego kontaktach z rodziną Mitznerów, o osobistych spotkaniach i rozmowach. Książkę docenią zarówno czytelnicy dopiero odkrywający Iwaszkiewicza, jak i znawcy jego twórczości.

Piotr Mitzner (ur. 1955) - poeta, eseista, wykładowca. Laureat Nagrody Orfeusza (2020) i nagrody KOS im. Kazimierza Hoffmana (2021). Publikuje w czasopismach "Tekstualia", "Wizje" i "Próby". Redaktor serii Biblioteka Zapomnianych Poetów w Ośrodku Brama Grodzka w Lublinie

Czy istnieje inna Rosja? Dziś to pytania wydaje się bardziej istotne, niż było dotąd dla tych wszystkich, którzy - jak Miłosz, Herling-Grudziński, Giedroyc czy Stempowski, Czapski bądź Woroszylski, by wspomnieć tylko kilka nazwisk - jej poszukiwali. Tym bardziej że realia barbarzyńskiej wojny z Ukrainą zdają się takie pytanie unieważniać. Ale właśnie w kontekście tych wydarzeń książka Piotra Mitznera stanowi głos mocny i ważny, ponieważ, mimo wszystko, odnalezienie innej, europejskiej Rosji, stwarza nadzieję na odmianę losu świata. Jeśli zaś gdzieś głosu tej Rosji można szukać, to na pewno w literaturze. I tak właśnie czyni Mitzner, prowadząc czytelnika przez światy wykreowane w dziełach Gogola, Czechowa, Jewreinowa, Cwietajewej, Popławskiego, Char...

Piotr Mitzner to poeta, biograf i edytor. Pracował w teatrach, w wydawnictwach niezależnych (Krąg, Karta, Spółka Poetów) i w Muzeum Iwaszkiewiczów. Prowadził ośrodek kultury Koło Podkowy. Od 1999 roku jest nauczycielem akademickim (UKSW), w latach 2000-2018 był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika Nowaja Polsza. Jako poeta debiutował w 1972 roku, w Kurierze Polskim. Pierwszy arkusz poetycki „Dusza z ciała wyleciała” wydał w drugim obiegu w 1980 roku. Jego wiersze przetłumaczono na języki: rosyjski, białoruski, angielski, niemiecki, francuski, czeski, albański, litewski, słoweński, hiszpański, bułgarski i hebrajski.

Są osoby z pierwszych stron gazet, są ludzie z monografii historycznych, są też tacy, którzy występują wyłącznie w przypisach. Jeszcze inni pozostali w anegdocie, tak często niesprawiedliwie utrwalającej wyłącznie jakieś ich śmiesznostki czy natręctwa. Są również cienie. Hans Śliwiński był muzykiem, Henryk Józewski - politykiem, a Adam Mauersberger - muzealnikiem. Takie formuły są niewystarczające w przypadku ludzi nieprzykutych do jednej profesji, do jednego środowiska, ludzi zwielokrotnionych. Można powiedzieć, że termin "gabinet cieni" odnosi się nie tylko do polityki, że wielkie indywidualności często z wyboru pozostają na uboczu, nie dbając o rozgłos, hojnie rozdając swoje myśli w listach czy rozmowach, inspirują, w trudnych

Najnowszy tomik poezji Piotra Mitznera, to zbiór, w którym wiersze ogniskują się wokół kilku pytań: jak być dzieckiem, jak patrzeć na siebie jako na dziecko, jak rozliczać się ze swoim dzieciństwem i w końcu: czy dzieciństwo kiedyś się kończy? A jeśli kończy się rzeczywiście, to gdzie się wówczas podziewa? Co z nas, po jego minięciu, zostaje? - Książka jest pełna dramatycznych napięć i, ironicznych niekiedy, rozstrzygnięć i podsumowań..

Ulica tablic to kolejny tom poezji Piotra Mitznera, laureata Nagrody im. Edwarda Csato, Nagrody Literackiej Fundacji Kultury, Nagrody „Zeszytów Literackich” im. Józefa Czapskiego. „Największym tematem poezji Mitznera jest ocalenia autentyczności. (…) W tkance wiersza mamy do czynienia z osmozą, dzięki której następuje przepuszczalność znaczeń. Te wszystkie oboczności, podobne dźwiękowo wyrazy, samopoprawiające się określenia służą dziwnemu procesowi redefiniowania świata”. – Jakub Beczek

Tom zawiera studia i materiały poświęcone obecności literatury rosyjskiej, zarówno na łamach "Kultury", jak i w światopoglądzie jej twórców. Omówione zostały słynne publikacje "Doktor Żiwago" oraz teksty Andrieja Siniawskiego i Julija Daniela. Mamy tu również kronikę działań Redaktora usiłującego wciągnąć Aleksandra Sołżenicyna do "partii polskiej".

Tom z wierzchu spokojny i uładzony, a pod podszewką mnóstwo emocji, w słowach i na stykach słów. To, co bardzo ważne, to zmierzenie się z narodowymi mitami, z mityzacją i demitologizacją, z problemami tożsamościowymi (także przez pryzmat biograficzny, by nie rzec autobiograficzny, bo takie wątki też są obecne). To poetyckie rozważania nad wspólnotami rzeczywistymi i wspólnotami wyobrażonymi, to pytania o traumy i przebaczenia, o spotkania w czasie i ponad czasem. To konfrontacja z własnymi i cudzymi wyborami, to ciągłe ponawianie pytań, czym są wolność i zniewolenie (w różnych wymiarach), to pytanie także o to, czym są wolność i odpowiedzialność.

Dla Jerzego Giedroycia kwestia relacji polsko-rosyjskich była zasadnicza. Powołując się na Cypriana Norwida, chciał znaleźć wśród Rosjan sojuszników, stworzyć "partię polską w Moskwie". Wbrew Sceptykom udało mu się to zrealizować. O drogach, które prowadziły "Kulturę" do tego celu, mówi książka "Kultura" i emigracja rosyjska. Tom stanowi kronikę długoletnich starań Jerzego Giedroycia o współpracę z emigracją rosyjską, poczynając od pertraktacji z Aleksandrem Kiereńskim. Dopiero jednak pojawienie się na Zachodzie czasopisma "Kontinient" pozwoliło na realny sojusz polsko-rosyjski. Doprowadził on do podpisania ważnych deklaracji ideowych, w tym w sprawie niepodległości Ukrainy. Natalia Gorbaniewska tak pisała Redaktorze: "Jerzy Giedroyc. Odnoszę wrażen...

Są to wiersze o zniewoleniu władzą, lecz pisane przez poetę, który patrzy na tę władzę od spodu, który ją gorzko, błazeńsko, bezlitośnie przejęzycza, nicuje. Nie wpada w credo. Duże jest małe, małe jest duże. To wszak Norwid napisał: ?Człowiek w Polaku jest karzeł?. Ale też obok utworów rysujących wyjałowione z prawdziwej treści obszary polskości, są przecież wiersze o osobach i miejscach prawdziwych, takich jak lubelski Dom Słów. Są również te, podarowane konkretnym, ważnym dla autora osobom. A także kosmyk, który staje się przewrotnie przesmykiem - najkrótszy erotyk. Najmniejsze, największe. Mitzner spieszy nam na ratunek.