Obrazy wychodzą na ulice. Spory w polskiej kulturze wizualnej

„Polska kultura wizualna wciąż jest obszarem słabo rozpoznanym i niedowartościowanym. Obraz historycznie ustępuje znaczenia słowu, nieczęsto stając się przedmiotem rozważań teoretycznych; wizje i widzenia są raczej domeną literatury, kompetencje wizualne społeczeństwa polskiego są zwykle nisko oceniane, a jego praktyki bywają określane jako estetyczna nędza, nadmiar lub nuda. Dwutomowy zbiór, obejmujący teksty i obrazy źródłowe (od Abramowskiego po Hansena, od Rydet po Leśmiana) wraz z komentarzami oraz autorskie hasła dotyczące praktyk widzenia (od obrazu do widowni, od bilbordu do melodramatu, od Pałacu po podróbkę), jest próbą zmierzenia się z tymi uprzedzeniami. Nie po to jednak, by przywrócić historii sztuki wybitne przeoczone dzieła, ale raczej p...

„Przedstawiamy zbiór tekstów krytycznych i naukowych, wywiadów i recenzji publikowanych przez autorkę w ciągu ostatniej dekady (od roku 2009). To mapa jawnych i zawoalowanych hierarchii, przemocy symbolicznej, ale także procesów emancypacyjnych i strategii oporu. Książka nie tylko o teatrze, ale także o Polsce ostatnich lat. Monika Kwaśniewska ma wyjątkową zdolność do zaglądania pod powierzchnię teatralnego ekosystemu, umiejętność wglądu w pracę wszystkich jego aktorów, odsłaniania spraw niby-marginalnych, przeźroczystych, ledwie widocznych. Domaga się ich ujawniania i przepracowywania, zdając sobie sprawę z tego, że jest to proces skomplikowany przez spiętrzone zależności i ukryte interesy. Tylko dzięki takiej pracy mamy jednak szansę rozwijać teatr w...

U Żadana koniec znanego świata okazuje się wstępem do naprawdę długiego koszmaru... Pasza – trzydziestopięcioletni nauczyciel, mruk, idealista – musi odebrać z internatu siostrzeńca i wrócić z nim do domu. Byłoby to może łatwe, gdyby nie wojna. Jakoś rok temu przywieźli ją ze sobą ci dziwni ludzie, od których czuć prochem, tytoniem i smarem. Mówią w tym samym języku, w którym mówi Pasza, ale też w państwowym, którego Pasza uczy. Najpierw widywano ich w telewizji, później na ulicach. Potem kraj został znienacka anulowany, a na jego miejsce podstawiono zrujnowane industrialne przedmieścia, opustoszałe wioski i miasto widmo, w którym grasują okupanci, płoną bloki i trwa kanonada. Z tej pułapki można się wymknąć tylko cudem lub za cenę ogromnego u...

Caravaggio fascynuje mnie od kilkudziesięciu lat. Wędrując po świecie, zawsze z drżeniem serca wyszukiwałem obrazy tego artysty, by móc je kontemplować na żywo. W ten sposób na przestrzeni wielu lat udało mi się obejrzeć prawie wszystkie jego dzieła. Twórczość ta w wyjątkowy sposób stała się częścią mojego życia. O Caravaggiu pisałem, wygłaszałem konferencje, prowadziłem prace naukowe, wykłady na uniwersytecie, a nawet rekolekcje w kościołach, posługując się jego obrazami. Zawsze spotykało się to z dużym zainteresowaniem audytorium. Ośmieliło mnie to do napisania o nim książki, którą właśnie prezentuję. Ma być ona próbą odkrycia licznych tajemnic Caravaggia dotyczących jego osobowości, życia i techniki malowania (ze wstępu autora do pub...

Okaleczony świat ukazuje w przystępny sposób dzieje fotografii z nowej, środkowoeuropejskiej perspektywy. Dzięki odpowiednio dobranym zdjęciom ‒ zarówno tym ikonicznym, jak i mniej znanym ‒ czytelnik odkrywa niezwykłe historie. Piękno sąsiaduje w nich z okrucieństwem, codzienność skrywa w sobie poezję. Część pierwsza obejmuje szczegółowe omówienie stanu badań i metodologii, a część druga jest zbiorem hermeneutycznych analiz wybranych przez autora fotografii z lat 1838‒2017. Taka przejrzysta konstrukcja pozwala na połączenie tekstu naukowego ze swobodą naukowej eseistyki, w której autor analizuje ułożone w porządku chronologicznym fotografie, traktując je jako studia przypadków. Monografia ‒ dzięki zebranej literaturze i ujęciu metodologicznemu �...

„»Brulion«, o którym powiedziano dotąd mniej, niż można by się spodziewać, nie jest tematem łatwym, do podjęcia bez wahań i bez ryzyka. Badaczowi na przeszkodzie stoi uwikłanie w upraszczającą legendę, szereg niepogłębionych, lecz nośnych i dobrze znanych komentarzy, kontrola pamięci sprawowana przez dawnych redaktorów i autorów pisma. Z trudnościami tymi pani Polewczyk uporała się wybornie. Nikt tak jak ona, tak uważnie i odświeżająco, »brulionu« dotąd nie przeczytał”. prof. dr hab. Piotr Śliwiński „Pani Polewczyk przekonuje, że warto oderwać się od utrwalonego mitu o »bruLionie« i potraktować jego działalność jako inicjacyjny gest nowego sposobu mówienia o kulturze, prowadzący do wyłonienia się nowego projektu kulturowego. Wykorz...

System komunistyczny nie musiał upaść. Czy pojawienie się kryzysu po okresie długotrwałej poprawy warunków życia mogło doprowadzić do rewolucji roku 1980? Marcin Zaremba uzupełnia i dokonuje rewizji stanu wiedzy na temat genezy rewolucji Solidarności. Jego książka objaśnia przełomowe wydarzenia w najnowszej historii Polski. Jest także fascynującą podróżą odkrywającą mechanizmy funkcjonowania PRL-owskiego społeczeństwa. Jak na nastroje społeczne wpływała zachodnia muzyka czy prasa dostępna w czasach gierkowskiego otwarcia na świat? W jaki sposób wcześniejsze bunty i zrywy kształtowały pamięć zbiorową Polaków? W rozważaniach Marcina Zaremby mitologizowane czasy gierkowskie stają się tytułowym „wielkim rozczarowaniem”, kiedy „okazało się, że...

Niezwykłe uniwersum mitologii Japonii Magiczne zwierzęta, demony, diabły, gobliny i duchy. Legendarni władcy, waleczni książęta. Asceci o nadnaturalnych mocach, tajemnicze bóstwa i istoty nadprzyrodzone. To tylko kilka spośród wielu postaci, które czytelnik napotka podczas fascynującej podróży po świecie mitologii japońskiej. Agnieszka Kozyra, japonistka i badaczka, powraca do niezwykłych historii, mitów, podań i legend i pokazuje, jak duży wpływ miały one na kształtowanie się i rozwój kultury Kraju Wschodzącego Słońca. Udowadnia również, że wiele motywów pochodzących z mitologii japońskiej jest wciąż żywych i można je znaleźć między innymi w popularnych w Polsce mangach i anime. Mitologia japońska to wyjątkowo barwna i zachwycająca opowieść, k...

Niniejszy album to wyjątkowa, bogato ilustrowana publikacja powstała w siedemdziesiątą rocznicę narodzin zjawiska nazywanego polską szkołą plakatu. Zdzisław Schubert, autor książki, szczegółowo przedstawia najsłynniejszych reprezentantów polskiej szkoły plakatu oraz ich najwybitniejsze dzieła. Publikacja nie tylko prezentuje najciekawsze tematy, jakim graficy poświęcali uwagę, lecz także zarysowuje ramy czasowe tego zjawiska, systematyzuje jego rozwój i wyjaśnia narosłe wokół niego nieścisłości. Malarska faktura, intensywne barwy, pogodny klimat, emocjonalne niuanse, wielopłaszczyznowa metaforyka, osobiste komentarze twórców – dzięki tym cechom prace polskiej szkoły plakatu są łatwo rozpoznawalne przez wielbicieli sztuki graficznej zarówno w Polsce...

Opublikowana po raz pierwszy w 1947 roku a pisana w mrocznym okresie II wojny światowej Dialektyka oświecenia jest być może pierwszą próbą opisu stanu życia publicznego, w którym „myśl staje się nieuchronnie towarem a język jego reklamą”. To z niej czerpała większość postmodernistycznych demaskatorów nowoczesnego rozumu (od Zygmunta Baumana po Michela Foucaulta i Jeana-François Lyotarda). W zamieszczonych tu filozoficznych szkicach i notatkach znajdziemy bezkompromisową analizę niechcianych konsekwencji rozwoju nowoczesności i krytykę powstającego w ten sposób społeczeństwa kultury masowej. Oświecenie - rozumiane najszerzej jako postęp myśli - zawsze dążyło do tego, by uwolnić człowieka od strachu i uczynić go panem. Lecz oto w pełni oświecona ziem...

Fascynująca kultura Japonii Od prehistorii do współczesności W Dziejach kultury japońskiej profesor Ewa Pałasz-Rutkowska zabiera czytelników w podróż po fascynującej kulturze Japonii. Przedstawia sposób życia jej mieszkańców, ich język, wierzenia oraz zwyczaje i obyczaje. Prezentuje największe osiągnięcia naukowe i kulturalne Japończyków – począwszy od literatury, przez malarstwo, rzemiosło i architekturę, aż po sztukę widowiskową. Wskazuje również najważniejsze procesy dziejowe, które miały zasadniczy wpływ na kształtowanie się kultury japońskiej. Autorka, korzystając ze swojego wieloletniego dorobku badawczego i dydaktycznego, a także bazując na rozmowach ze specjalistami i japonistami oraz swoich doświadczeniach z licznych podróży do Japonii, t...

Ksiądz Witold Kawecki po raz kolejny zabiera swoich czytelników do Włoch. Tym razem chce im przybliżyć dorobek kobiet – twórczyń piękna, a zwłaszcza jednej z nich, Artemizji Gentileschi. „Jej życie i twórczość w jakimś sensie uosabiają współczesną Italię. Urodzona w stolicy kraju – Rzymie, mieście o antycznych tradycjach i chrześcijańskich korzeniach – artystycznie została ukształtowana w Toskanii, będącej kolebką światowego renesansu i «zagłębiem» sztuki, zwłaszcza we Florencji. (…) Będziemy wędrowali po miejscach, w których z całą pewnością bywała wrażliwa Artemizja. W nich pracowała i tworzyła. Ale opowiem też o zakątkach, co do których jedynie domniemuję, że mogła w nich przebywać. Topografię jej peregrynacji nakładam na ma...