„Jakub Tyszkiewicz” – książki

W nowoczesnym podręczniku autorzy nie tylko rzetelnie prezentują dzieje lat 1914-1989, ale także kładą nacisk na dynamikę procesów historycznych. W głównych częściach publikacji ukazują przemiany gospodarcze, społeczne, kulturalne i religijne, opisują niemal wszystkie zakątki świata, a wewnętrzne wydarzenia w poszczególnych państwach przywołują w przypadkach, gdy wpływały one znacząco na procesy i zjawiska międzynarodowe. Na uwagę zasługuje również osobna część, poświęcona głównym zagadnieniom cywilizacyjnym XX wieku. W toku wykładu autorzy wykorzystują najnowszą literaturę światową i polską.

Książka przedstawia postrzeganie polskiego Szczecina w Stanach Zjednoczonych od 1945 r. Na podstawie nowych, odtajnionych niedawno źródeł z archiwów amerykańskich, dyplomatycznych i wywiadowczych nakreślono obraz miasta widziany przez władze USA, znaczenie jego infrastruktury przemysłowej oraz miejsce, jakie Szczecin zajmował w ogólnej polityce Waszyngtonu wobec Polski w latach 1945?1988. W publikacji wykorzystano dokumenty agend Departamentu Stanu, głównie ambasady USA w Polsce i konsulatów, oraz źródła wywiadowcze. Umożliwiły one pokazanie wydarzeń społeczno-politycznych w mieście, przede wszystkim w przełomowych okresach dziejów Polski (1947, 1956, 1970, 1980?1988), w optyce strony amerykańskiej. Nowe archiwalia pozwoliły również na wskazanie znaczenia portu i stoczni szczecińskiej, w wielu miejscach uzupełniając wiedzę o dziejach tych zakładów po 1945 r. Osobne miejsce w książce zajmują polityczne rozważania amerykańskie o przynależności terytorialnej Szczecina po II wojnie światowej, granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, prowadzone przez różne agendy rządu w Waszyngtonie i dyplomację amerykańską.

Książka powstała na podstawie niedawno odtajnionych dokumentów z archiwów amerykańskich i polskich Ukazuje ona tragiczne losy 32 „polskich James'ów Bond'ów”, zrzuconych na terytorium Trzeciej Rzeszy w marcu i kwietniu 1945 r., w ramach operacji o kryptonimie „Eagle”. Zadaniem polskich wywiadowców było zbieranie istotnych informacji dla amerykańskiego wywiadu. Spadochroniarze rekrutowali się z żołnierzy, których najpierw siłą wcielono do Wermachtu z terytorium Górnego Śląska i Pomorza. Po dostaniu się do alianckiej niewoli trafili do szeregów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, by wreszcie po specjalnym przeszkoleniu stać się agentami OSS. Ich historia została przedstawiona na szerszym tle innych polskich działań wywiadowczych w czasie II wojny światowej i ludzi w nich zaangażowanych. Autorzy piszą o ciekawej historii w przystępny sposób, przeplatają opis przygotowań do misji i jej przebieg treściami fabularyzowanymi będącymi autorską rekonstrukcją zdarzeń opartą na unikalnych dokumentach historycznych. „Spadochrony rozłożyły się prawidłowo. Skoczkowie w jasnym świetle księżyca widzieli niemiecką wieś ze wszystkimi detalami. Wiedzieli już, że to nie jest miejsce planowego zrzutu. Wiatr znosił Bogdanowicza wprost na osadę. Gdzieś dalej został Sobiechowski. – Fallschirmspringer! Fallschirmspringer! – usłyszał z dołu krzyki. Aleksander ze wszystkich sił próbował zmienić tor lotu. Wiejskie zabudowania stawały się z każdą chwilą coraz większe. Skoczek dotknął ziemi w samym środku wsi. Szybko wypinał się z uprzęży. Kombinezon i cały ładunek, który miał na sobie utrudniał mu ruchy. Usłyszał, że ktoś nadbiega. – Halt! – padła komenda. Aleksander zdążył się odwrócić i wystrzelić. Nagle, poczuł dziwne uderzenie, ból rozlał się po całym ciele, upadając zobaczył jeszcze twarz Niemca, który nadbiegł pierwszy a teraz klęczał trzymając się rękami za brzuch”. Z książki

Autor całościowo ukazuje amerykańską politykę wobec Polski w okresie tzw. zimnej wojny, korzystając przede wszystkim z odtajnionych w ostatnich latach akt z archiwów amerykańskich (m.in. akt Departamentu Stanu), jak również z archiwów polskich (dokumentów PZPR itd.) Prezentuje rolę jaką odgrywała rządzona przez komunistów Polska w planach Waszyngtonu w latach 1945-1989 i wskazuje, że wbrew utartym poglądom, polityka USA wobec PRL-u nie była stała i zmieniała się w zależności od aktualnej sytuacji politycznej, a jej punktem zwrotnym był rok 1956 r. – okres odwilży popaździernikowej Książka będzie podsumowaniem wieloletnich badań Autora nad zagadnieniem polityki amerykańskiej wobec PRL-u.