„Maciej Franz” – książki

owstanie kozackie pod przywództwem Krzysztofa Kosińskiego, nie doczekało się do tej chwili w polskiej historiografii kompleksowego opracowania w postaci monografii. W drugiej połowie lat 20. XX wieku, na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie powstała rozprawa naukowa autorstwa Teodora Zagalaka, która temat ten podejmowała. Nigdy nie ukazała się drukiem, toteż ten nieznany dotąd rękopis, odnaleziony po niemal 100 latach, pozostaje nie tylko świadectwem dokonań szkoły lwowskiej, ale także ważnym fragmentem polskiej kultury, którą próbowano skazać na zapomnienie. Oparta o ówcześnie dostępne źródła i literaturę, jest jedną z pierwszych w polskiej historiografii próbą analizy tego powstania kozackiego. Edycję uzupełnia jeden z pierwszych, powstały w gronie lwowskich historyków, anonimowy rękopis, będący próbą syntezy wojen polsko-kozackich w XVII wieku. Także i ten unikalny rękopis jest fragmentem polskiego dziedzictwa narodowego, który przez blisko 100 lat pozostawał niedostępnym dla polskich historyków. opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz

Prezentowany tom podejmować będzie działania bojowe wrogich flot w okresie od połowy lipca 1940 roku do końca 1941 roku w odniesieniu do niektórych elementów trwającej rywalizacji o panowanie na Morzu Śródziemnym, a więc czas, gdy właśnie te walki morskie nabrały szczególnie intensywnego charakteru. Był to czas nie tylko starć pomiędzy flotą włoską i brytyjską, jak choćby bitwy koło Przylądka Passero, ale również coraz większej dominacji sił włoskich zwłaszcza we wschodniej części Morza Śródziemnego. Brytyjczycy odczuwali po klęsce ich francuskiego sojusznika coraz większe problemy na tym akwenie, dla których rozwiązaniem nie było ani utworzenie zespołu Force H w Gibraltarze, ani utrzymywanie aktywności sił śródziemnomorskich operujących z bazy w Aleksandrii.

Historia jest tym ciekawsza, im bardziej pozwala na poznawanie nowych światów, na odbywanie kolejnych wypraw w nieznane. Taką wyprawą co roku stają się spotkania naukowców i odtwórców na Wolinie. Tam zderzają się dwa światy - tych, którzy przedzierają się poprzez mroki przeszłości na kartach źródeł i tych, którzy tę przeszłość chcą przywrócić, poczuć i zobaczyć zmaterializowaną

Wojna na Morzu Śródziemnym trwająca od 1940 roku powoli zbliżała się do swojego kresu. Wielkie okręty artyleryjskie miały coraz mniej okazji, by wykazać swoje walory bojowe, zwłaszcza że napotkanie takich samych jednostek po wrogiej stronie nie było już możliwe. Dla flot alianckich przeciwnikiem pozostawała niemiecka marynarka wojenna i flota wojenna Włoskiej Republiki Socjalnej, które operowały w oparciu o okręty niższych klas – w tym podwodne – jednostki eksperymentalne czy też siły szturmowe. To zaś oznaczało, że zamiast wielkich bitew dominowała uciążliwa mała wojna, codzienna służba bojowa, nie mniej trudna i równie często przynosząca tragedie na morzu. Alianckie okręty podwodne operujące na wodach śródziemnomorskich od początku wojny były ważnym argumentem w toku toczonych walk. Ich działalność była zdecydowanie bardziej efektywna niż ich włoskich odpowiedników. Także okres 1943-1945 był dla tego typu alianckich jednostek czasem, w którym osiągały sukcesy. Można odnieść wrażenie, że przez 1943 rok zbierały one żniwo swoich wcześniejszych doświadczeń i wykorzystując ostatnie ofensywne działania wrogiej floty wojennej i handlowej, ponownie ruszyły na łowy. Pod tym względem kapitulacja włoskiej marynarki nie zmieniła wiele. Nadal prowadzone były ofensywne działania, tym razem skierowane już tylko i wyłącznie przeciwko niemieckim jednostkom pływającym. Okazywało się, że pomimo tego, iż wojna straciła na dotychczasowej intensywności, okazji do sukcesów nie brakowało, zwłaszcza w rejonie Sardynii, Korsyki, przy południowych wybrzeżach Francji czy nawet na wodach egejskich. Zagrożenie ze strony alianckich okrętów podwodnych było odczuwalne do końca wojny i do ostatnich dni prowadzonych walk nie były one wycofywane z morza do własnych portów.

Maciej Franz, rocznik 1969. Urodzony w Toruniu, z wyboru Wielkopolanin. Syn oficera Wojska Polskiego. Profesor, historyk, pedagog, naukowiec, od zawsze związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę łączy z pasją podróżowania po Europie i poznawania jej piękna. Pisanie wierszy to dla niego odskocznia od codzienności, jak jeszcze jedna podróż. Poezja jest fragmentem poznawania świata, próby jego zrozumienia. W 2008 roku wydał pierwszy tomik ?Okruchy życia?. Obecny, jest kontynuacją podróży, którą rozpoczął wiele lat temu.

Śmierć jest nieodłączną częścią życia. Każdy z nas u kresu swoich dni będzie musiał się zmierzyć z tym wielkim wyzwaniem []. Zdecydowana większość prac badawczych [] dotyczy kwestii życia, jest w praktyce jego podglądaniem. Poprzez źródła, jak przez dziurkę od klucza podglądając ludzkie życie, staramy się jak najwięcej o nim dowiedzieć, ustalić.O ile więc życie nas bardzo interesuje, o tyle tajemnica śmierci pociąga nas jako naukowców jakoś mniej, może podchodzimy do niej w sposób zdecydowanie bardziej ostrożny, tak jakby miała pozostać tajemnicą.Maciej Franz, Ze Wstępu

Podczas II wojny światowej przeprowadzono kilkadziesiąt dużych operacji inwazyjnych. Wybrzeża stały się polami zażartych bitew; pierwszą linią obrony przed nacierającymi siłami desantowymi. Żołnierze musieli niekiedy zdobywać plaże metr po metrze, ponosząc w walce ogromne straty. W nadmorski piasek wsiąkała krew dziesiątków tysięcy walczących. Maciej Franz opisuje wszystkie najważniejsze bitwy na plażach całego świata: planowany, ale nigdy nie zrealizowany desant wojsk niemieckich na Półwysep Helski w 1939 r., niemieckie lądowania w Skandynawii rok później, japońskie operacje desantowe na Pacyfiku i w Azji Południowo-Wschodniej czy wreszcie walki Armii Czerwonej i aliantów zachodnich podczas operacji desantowych w różnych częściach świata: w Europie, Azji, Afryce i na Pacyfiku. Sytuacja na brzegu była daleka od oczekiwanej. Nie tylko czołgi zostały rozbite, ale także oddziały piechoty zostały przygniecione ogniem przeciwnika. Walki na brzegu prowadzone były w dramatycznych warunkach, a przewaga wojsk niemieckich była ogromna. W tej sytuacji generał J.H. Roberts nakazał lądowanie żołnierzom Fusiliers Mont-Royal, którzy pełnili funkcję odwodu bojowego dla sił desantowych. O godzinie 7.00 znaleźli się na brzegu i natychmiast weszli do walki. Niestety także oni ponieśli ogromne straty, a ogień niemiecki nadal prowadzony był bardzo sprawnie. Szybko zorientowano się, że utrzymanie nawet tych pozycji, które udało się uzyskać w pierwszych chwilach desantu, będzie niemożliwe. (...)

BAŁTYK W DZIEJACH LUDÓW MORZA BAŁTYCKIEGO. MARE INTEGRANS .Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego - (red.) Maciej Franz, Zbigniew Pilarczyk

Dzieje świata są historią kobiet i mężczyzn, choć ta pisana bardziej jednak jest historią mężczyzn. Kobiety, jak w życiu, przez wieki pozostawały w cieniu, zakulisowo wpływając na losy świata, delikatniej i często inteligentniej przyczyniając się do zmian. To ich przebywanie w cieniu powodowało, że także na kartach książek, które ten świat próbują wyrwać z mroków zapomnienia, często pozostają gdzieś w oddali prowadzonych narracji. Z rzadka jedynie przebijają się w przysłowiowe światła reflektorów, by ze sceny dziejów dyrygować całym światem. Postaci, takie jak Bona Sforza, Katarzyna II Wielka czy Margaret Thatcher pozostają jednak rzadkością. Fragment wstępu

100-lecie odzyskania niepodległości przez państwo polskie staje się okazją do wspomnienia tych wyjątkowych chwil, dzięki którym odrodziła się Niepodległa Rzeczpospolita. W tym samym czasie odradzała się także Polska Marynarka Wojenna. Jej 100-lecie obchodzić będziemy w tym roku równie uroczyście, jak odzyskanie wolnego państwa. Polska swoje losy bowiem związała z Morzem Bałtyckim. Czasami słabiej, czasami mocniej, ale zawsze ku temu morzu dążyła. Nie zawsze potrafiła wykorzystać posiadany brzeg morski dla realizacji swoich potrzeb, jednak od tego morza odepchnąć na stałe nigdy się nie dała.