Bunt Krzysztofa Kosińskiego 1591-1593

Powstanie kozackie 1638 roku, było ostatnim wystąpieniem tej społeczności przed czasami ?złotego pokoju? i późniejszego powstania Bohdana Chmielnic­kiego. Prezentowany rękopis po­święcony temu wystąpieniu Kozaków, powstał w 1924 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Antoni Sta­nisław Łu­kaszewski napisał swoją monografię powstania kozackiego 1638 roku pod opieką naukową profesora Stanisława Zakrzewskiego. Jego rozprawa doczekała się krytycznej i dogłębnej recenzji wewnętrznej, która także jest tu publikowana. Rękopis mający już blisko 100 lat rękopis, jest nieznany, nie był nigdy obiektem zainteresowania pols­kich historyków, choć stanowi jedną z pierwszych prób analizy powstania Ostrzanina, Skidana i Huni. Jest trwałym przykładem stan...

Udział szlachty w powstaniu Bohdana Chmielnickiego (1648-1657)

Pojęcie Kozaczyzna w Polsce jednoznacznie wiąże się z Ukrainą i Kozakami zamieszkującymi nad Dnieprem. Historia Kozaczyzny dońskiej rzadko pojawia się w polskiej historiografii. Nie wiąże się bezpośrednio z dziejami państwa polsko-litewskiego, dlatego nie­- zbyt często jest obiektem zainteresowania polskich historyków. Odnaleziony w lwowskim archiwum rękopis pracy doktorskiej Jana Okołota, powstał na Uniwersytecie Wiedeńskim i został tam obroniony w 1922 roku. Prezentowana wersja, pow­s­ta­ła w latach 1926?1928 w wyniku procesu nostryfikacji dyplomu doktorskiego, dzięki namowom profesorów Adama Szelągowskiego i Stanisława Zakrzewskiego. Jest to unikalna w polskiej historiografii, nie znana, a mająca już blisko 100 lat, jedyna taka próba ujęcia losów Kozacz...

Hetman wielki koronny Mikołaj Potocki jest jedną z tych postaci, które pomimo upływu lat nadal budzą skrajne emocje. Przez długi czas przypuszczano, że był to wódz pozbawiony historycznego ujęcia swojej biografii. O tej powstałej w 1927 roku, autorstwa Franciszka Owadiuka, nikt nie wiedział. Odnaleziony po blisko 100 latach rękopis rozprawy doktorskiej tego historyka jest niekompletny i częściowo zniszczony przez ?archiwistów? sowieckich, ale daje szan­­sę na włączenie tego tekstu do dorobku polskiej historiografii. Owadiuk nie przedstawił biografii swojego bohatera zgodnie z najbardziej popularnym jej ujęciem. W jego oczach Mikołaj Potocki nie był pijakiem, ani tak złym wodzem, jak zwykło się często uważać. Właściwy rękopis uzupełniają aneksy, przywołu...

Paweł Tetera należy do grona najwybitniejszych hetmanów kozackich w dziejach. Należał do grona starszyzny kozackiej, która wytworzyła się w otoczeniu Bohdana Chmielnickiego. Blisko związany z Jerzym Chmielnickim i Janem Wyhowskim, chciał być kontynuatorem ich koncepcji politycznych. Szukał zbliżenia z Rzeczypospolitą, obawiając się rosnącej roli i znaczenia Państwa Moskiewskiego. Przyszło mu władać Kozaczyzną w czasach rozpadu tejże społeczności. Nie udało mu się jej ponownie zjednoczyć. W efekcie jego pozycja polityczna malała, a wpływy w świecie kozackich stawały się niewielkie. W historiografii zwykło się uważać Pawła Teterę za najbardziej propolskiego z hetmanów kozackich. To uproszczenie w ocenie wodza, który poświęcił życie dla realizacji...

Człowiek, który zniszczył potęgę Rzeczpospolitej, oraz wielki konflikt, który odmienił historię Europy Wschodniej. Jakie były początki kozaczyzny? Z jakiej przyczyny doszło do buntów Nalewajki i Pawluka? Dlaczego Bohdan Chmielnicki wystąpił przeciwko Rzeczpospolitej? Jak potoczyły się losy kozaczyzny po jego śmierci? Sławomir Leśniewski, autor bestsellerowych Potopu i Drapieżnego rodu Piastów, powraca do epoki, za której opisy czytelnicy cenią go najbardziej. Tym razem przybliża nam trwający długie dziesięciolecia polsko-kozacki konflikt, ogniskując uwagę na wielkim buncie Chmielnickiego w 1648 roku. Jego pełen dramaturgii przebieg zapoczątkowały kozackie triumfy pod Korsuniem i Żółtymi Wodami oraz żałosna klęska tłumów szlachty i polskich wojsk pod...

Krwawa pomorska jesień i zbrodnia pomorska to dwa terminy używane na określenie niemieckiej polityki okupacyjnej na Pomorzu jesienią 1939 roku i akcji eksterminacji polskiej warstwy przywódczej. Liczba ofiar - zarówno na Pomorzu, jak i na zachodnich ziemiach Polski, bo akcja ta miała szerszy zasięg - nadal pozostaje przedmiotem kontrowersji, zazwyczaj przyjmuje się, że w pierwszej fazie wojny zamordowano około 30 tys. osób na Pomorzu, 10 tys. w Wielkopolsce oraz 2 tys. na Górnym Śląsku. W zbrodniach tych uczestniczyły zarówno niemieckie formacje Einsatzgruppen, jak i członkowie mniejszości niemieckiej w Polsce - Selbstschutz, sąsiedzi zabijanych. Równocześnie mordowano inne grupy ofiar, z których najwięcej wiemy o psychicznie chorych. Książka jest pokłosiem konfe...

Od zarania dziejów jednym z czynników decydujących o przebiegu i wynikach zbrojnych zmagań była należyta orientacja stron walczących w położeniu swoim i przeciwnika. Posiadanie informacji na ten temat mogło w istotny sposób wpływać na podejmowanie właściwych decyzji przez dowódców, jak też na postawy ich podwładnych podczas orężnych zmagań. Zgodne ze stanem faktycznym ścisłe wiadomości o siłach własnych i nieprzyjaciela pozwalały przygotować optymalne plany działania i pomyślnie je realizować. Z kolei brak wystarczającej wiedzy w tym zakresie lub dysponowanie nieprawdziwymi informacjami niejednokrotnie prowadził do podejmowania błędnych decyzji i pociągał za sobą dotkliwe konsekwencje w postaci militarnych porażek. Świadomość potrzeby posiadania t...

Podręcznik może stanowić podstawową lekturę dla każdego studenta archeologii, zawiera bowiem przegląd głównych problemów badawczych, terminologii i definicji archeologicznych. Autorka podejmuje zagadnienia związane z historią archeologii, metodami prospekcji archeologicznej, metodyką prac wykopaliskowych i dokumentacją archeologiczną oraz chronologią i metodami datowania.

Postać Jeremiego Wiśniowieckiego, popularna nie tyle dzięki historiografii, ile powieści historycznej, nie doczekała się dotychczas większej monografii naukowej. Wprawdzie historycy, zajmujący się wiekiem XVII, a zwłaszcza dziejami wojen kozackich, w pracach swych spotykali się z osobą Wiśniowieckiego, lecz, mając przed sobą inne zadania, nie mogli jej należycie uwypuklić i zająć się nią bliżej, toteż zjawia się ona na dalszym planie, naświetlana częstokroć jednostronnie, w zależności od poglądów historyków, którzy ze zdarzeń ułamkowych nie mogli odtworzyć całokształtu obrazu. W historiografii występuje Jeremi Wiśniowiecki przeważnie i prawie wyłącznie na tle wojen kozackich, a wówczas staje się osobistością o małym stosunkowo znaczeniu, opro...

Wynalazca lampy naftowej i pionier przemysłu naftowego Ignacy Łukasiewicz wreszcie doczekał się pełnej biografii. Ten farmaceuta z Galicji, z „oleju skalnego” wydobył energię, która w kolejnych dziesięcioleciach diametralnie zmieniła rytm życia człowieka. Ropa naftowa została najważniejszym naturalnym surowcem rozwoju cywilizacji, ukształtowała oblicze współczesnego świata. Sam Łukasiewicz pisał: „Ten płyn to przyszłe bogactwo kraju, to dobrobyt i pomyślność dla jego mieszkańców, to nowe źródło zarobków dla biednego ludu i nowa gałąź przemysłu, która obfite zrodzi owoce.” I robił wszystko, by tkwiący w ropie potencjał gospodarczy jak najlepiej wykorzystać. Książka zabiera czytelnika w podróż do dziewiętnastowiecznych początków świata...

We współczesnej historiografii dzieje stanu chłopskiego w okresie przeduwłaszczeniowym, a także późniejszym, rzadko stają się tematem publikacji. Autor prezentowaną książką stara się przełamać ten schemat. Okres Księstwa Warszawskiego jest szczególnie ciekawy jeżeli chodzi o historię społeczną Polski, ponieważ za sprawą konstytucji z 22 lipca 1807 roku, nadanej przez Napoleona nowo powstałemu państwu, zniesiono na jego obszarze poddaństwo chłopów i wprowadzono zasadę równości wobec prawa dla wszystkich stanów. Był to bardzo istotny krok na drodze kształtowania się nowoczesnego narodu polskiego. Podstawę źródłową opracowania stanowią fragmentarycznie dotąd badane akta sądów pokoju Księstwa Warszawskiego. Na bazie tych materiałów autor kreśli...

Rękopis Bohdana Murija, poświęcony ostatnim latom życia byłego hetmana kozackiego Jana Wyhowskiego, ukończony został w 1931 roku. Zarejestrowano go pod pozycją Lp. 123/31, 4 lipca 1931 roku. Było to ukoronowanie prac badawczych młodego historyka, ucznia profesora Stanisława Zakrzewskiego. Rękopis rozprawy doktorskiej Bohdana Murija sporządzony jest wyraźnym pismem, za pomocą długopisu, którego tusz mimo u pływu blisko stu lat nie wyblakł. Tekst pozyskany został w wyniku kwerendy archiwalnej w 2018 roku. Jest jednym z wielu dowodów unikalności badań prowadzonych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Szkoła profesora Stanisława Zakrzewskiego, choć nie przetrwała wojny, do dziś jest ważnym elementem polskiej kultury...

Maciej Franz, rocznik 1969. Urodzony w Toruniu, z wyboru Wielkopolanin. Syn oficera Wojska Polskiego. Profesor, historyk, pedagog, naukowiec, od zawsze związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę łączy z pasją podróżowania po Europie i poznawania jej piękna. Pisanie wierszy to dla niego odskocznia od codzienności, jak jeszcze jedna podróż. Poezja jest fragmentem poznawania świata, próby jego zrozumienia. W 2008 roku wydał pierwszy tomik ?Okruchy życia?. Obecny, jest kontynuacją podróży, którą rozpoczął wiele lat temu.

"Pandemie, epidemie, choroby w życiu ludzi strefy Morza Bałtyckiego. Mare Integrans. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego". Tom XVI.

Pojęcie Kozaczyzna w Polsce jednoznacznie wiąże się z Ukrainą i Kozakami zamieszkującymi nad Dnieprem. Historia Kozaczyzny dońskiej rzadko pojawia się w polskiej historiografii. Nie wiąże się bezpośrednio z dziejami państwa polsko-litewskiego, dlatego nie­- zbyt często jest obiektem zainteresowania polskich historyków. Odnaleziony w lwowskim archiwum rękopis pracy doktorskiej Jana Okołota, powstał na Uniwersytecie Wiedeńskim i został tam obroniony w 1922 roku. Prezentowana wersja, pow­s­ta­ła w latach 1926?1928 w wyniku procesu nostryfikacji dyplomu doktorskiego, dzięki namowom profesorów Adama Szelągowskiego i Stanisława Zakrzewskiego. Jest to unikalna w polskiej historiografii, nie znana, a mająca już blisko 100 lat, jedyna taka próba ujęcia losów Kozacz...

Powstanie kozackie 1638 roku, było ostatnim wystąpieniem tej społeczności przed czasami ?złotego pokoju? i późniejszego powstania Bohdana Chmielnic­kiego. Prezentowany rękopis po­święcony temu wystąpieniu Kozaków, powstał w 1924 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Antoni Sta­nisław Łu­kaszewski napisał swoją monografię powstania kozackiego 1638 roku pod opieką naukową profesora Stanisława Zakrzewskiego. Jego rozprawa doczekała się krytycznej i dogłębnej recenzji wewnętrznej, która także jest tu publikowana. Rękopis mający już blisko 100 lat rękopis, jest nieznany, nie był nigdy obiektem zainteresowania pols­kich historyków, choć stanowi jedną z pierwszych prób analizy powstania Ostrzanina, Skidana i Huni. Jest trwałym przykładem stan...

Śmierć jest nieodłączną częścią życia. Każdy z nas u kresu swoich dni będzie musiał się zmierzyć z tym wielkim wyzwaniem []. Zdecydowana większość prac badawczych [] dotyczy kwestii życia, jest w praktyce jego podglądaniem. Poprzez źródła, jak przez dziurkę od klucza podglądając ludzkie życie, staramy się jak najwięcej o nim dowiedzieć, ustalić.O ile więc życie nas bardzo interesuje, o tyle tajemnica śmierci pociąga nas jako naukowców jakoś mniej, może podchodzimy do niej w sposób zdecydowanie bardziej ostrożny, tak jakby miała pozostać tajemnicą.Maciej Franz, Ze Wstępu

Podczas II wojny światowej przeprowadzono kilkadziesiąt dużych operacji inwazyjnych. Wybrzeża stały się polami zażartych bitew; pierwszą linią obrony przed nacierającymi siłami desantowymi. Żołnierze musieli niekiedy zdobywać plaże metr po metrze, ponosząc w walce ogromne straty. W nadmorski piasek wsiąkała krew dziesiątków tysięcy walczących. Maciej Franz opisuje wszystkie najważniejsze bitwy na plażach całego świata: planowany, ale nigdy nie zrealizowany desant wojsk niemieckich na Półwysep Helski w 1939 r., niemieckie lądowania w Skandynawii rok później, japońskie operacje desantowe na Pacyfiku i w Azji Południowo-Wschodniej czy wreszcie walki Armii Czerwonej i aliantów zachodnich podczas operacji desantowych w różnych częściach świata: w Europie,...

BAŁTYK W DZIEJACH LUDÓW MORZA BAŁTYCKIEGO. MARE INTEGRANS .Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego - (red.) Maciej Franz, Zbigniew Pilarczyk