Bystre zwierzę

Jak głęboko sięgają korzenie ludzkiej życzliwości? Czy w świecie zwierząt odnajdziemy współczucie, empatię i uczciwość?? „Nie wierzcie tym, którzy mówią, że musimy walczyć o przetrwanie, bo taka jest natura. Wiele zwierząt przeżywa nie poprzez eliminowanie innych i przywłaszczanie sobie wszystkich zasobów, lecz poprzez współpracę i dzielenie się. Potrzebna jest więc całkowita rewolucja w tym, jak postrzegamy naturę ludzką. Zbyt wielu ekonomistów i polityków modeluje społeczeństwo ludzkie jako wieczną walkę, jaka ich zdaniem występuje w przyrodzie, a która jest tak naprawdę czczym wymysłem. Zachowują się jak magik, który najpierw podrzuca swoje założenia ideologiczne do kapelusza natury, aby następnie wyciągnąć je triumfalnie za uszy, demon...

„Pytanie nigdy nie brzmiało: czy zwierzęta mają emocje, lecz w jaki sposób nauka była w stanie tak długo ich nie dostrzegać. Jakim cudem robiliśmy wszystko, by odmówić zwierzętom czegoś tak oczywistego?” – Frans de Waal. Ostatni uścisk Mamy rozpoczyna się śmiercią szympansiej matriarchini, imieniem Mama. Gdy Mama umierała, profesor Jan van Hooff odwiedził ją, aby przytulić po raz ostatni. Ich pożegnanie sfilmowano, a nagranie szybko stało się niezwykle popularne w social mediach. Widok obejmującej profesora Mamy, witającej go szerokim uśmiechem i pocieszającym klepaniem po plecach – gestem często przypisywanym wyłącznie człowiekowi, głęboko poruszył miliony ludzi. Frans de Waal, w swojej najnowszej książce, koncentruje się na emocjach naczelnych...

Gdzie kryją się ewolucyjne źródła kultury człowieka? Co o naturze człowieka mówią badania nad innymi naczelnymi? Jakie jest znaczenie prymatologii dla współczesnej polityki? Władza, seks, przemoc, życzliwość – fascynująca książka Fransa de Waala, jednego z najwybitniejszych prymatologów naszych czasów, mierzy się z każdą z tych kwestii, czerpiąc z niezwykle bogatej historii badań nad małpami człekokształtnymi, zarówno w niewoli, jak i w naturalnym środowisku tych zwierząt. Wnikliwe obserwacje naszych najbliższych ewolucyjnych krewnych umożliwiają autorowi świeże spojrzenie na specyfikę gatunkową człowieka. W zachowaniach wspólnych nam i małpom, de Waal dopatruje się biologicznych fundamentów ludzkiej kultury. Autor stawia przed nami ewolucyjne l...

Chciałem dowiedzieć się, czego doświadczają i dlaczego wydają się nam tak bliskie i tak interesujące. Pozwoliłem sobie zadać pytanie zabronione wśród naukowców: kim jesteście? Carl Safina Łącząc lata obserwacji w terenie z nowymi, ekscytującymi odkryciami dotyczącymi mózgu, książka Carla Safiny stanowi bliskie spojrzenie na zachowanie zwierząt i poddaje w wątpliwość ustaloną granicę pomiędzy ludźmi a resztą istot. Poza słowami zabiera czytelników w podróż do Parku Narodowego Amboseli znajdującego się na zagrożonych terenach Kenii i stawia ich oko w oko z rodzinami słoni walczącymi o przetrwanie w dobie kłusownictwa i suszy. Następnym przystankiem jest Yellowstone, gdzie wilki próbują poradzić sobie po osobistej tragedii jednego z członków stad...

„Kiedy nurkujesz w oceanie, zanurzasz się w początek każdego z nas” – P. Godfrey-Smith. Mimo że ssaki i ptaki są powszechnie uważane za najmądrzejsze stworzenia na Ziemi, najnowsze badania dowodzą, że wyższa inteligencja pojawiła się na bardzo odległej gałęzi drzewa życia. Mowa o głowonogach, a przede wszystkim ośmiornicach, jednych z najbardziej zadziwiających zwierząt zamieszkujących oceany. Są inteligentne, ciekawskie, mają zdolność uczenia się, odróżniania kształtów i rozpoznawania ludzi. Potrafią odkręcić słoik, pluć w żarówkę, by zgasić światło, znaleźć wyjście z labiryntu i brawurowo uciec z niewoli. W zdolności do kamuflażu nie mają sobie równych; w ciągu niespełna sekundy mogą upodobnić się do koralowca, kępki wodorostów...

Czy zwierzęta odczuwają empatię wobec siebie, traktują się fair, współpracują i pomagają sobie nawzajem w kłopotach? Krótko rzecz ujmując, czy zwierzęta przejawiają moralność? Marc Bekoff i Jessica Pierce jednoznacznie odpowiadają: tak. Łącząc wieloletnie doświadczenie i badania z zakresu poznania z przekonującymi i poruszającymi anegdotami, autorzy pokazują, że zwierzęta posiadają szeroki repertuar zachowań moralnych, w tym rzetelność, empatię, zaufanie i wzajemność. U podstaw tych zachowań leży złożony wachlarz emocji wspieranych przez wysoki stopień inteligencji i zaskakującą elastyczność zachowań. Okazuje się, że zwierzęta są niewiarygodnie biegłymi istotami społecznymi, działającymi według zawiłych reguł współdziałania, mającyc...

Jakie są ewolucyjne źródła moralności i religii?Gdzie można odnaleźć biologiczne fundamenty humanizmu?Czy ludzie potrzebują religii, by zachowywać się moralnie?Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, sięga do badań nad zachowaniem zwierząt, by lepiej zrozumieć funkcję religii we współczesnym świecie. Szczególną uwagę poświęca bonobo, pokojowemu i empatycznemu gatunkowi małpy człekokształtnej, która pod względem zachowania być może najbardziej przypomina wspólnego przodka ludzi i ich najbliższych krewnych wśród naczelnych.Konfrontując ateistę z bonobo, de Waal przygląda się dyskusji na temat biologicznych podstaw moralności i religii oraz domniemanej wojnie między nauką i religią. Odrzuca dogmatyzm neoateistów. Sięga do bogatej tradycji huma...

Factfulness: nawyk wygłaszania opinii w oparciu o niepodważalne fakty. Kiedy ktoś zadaje nam proste pytania na temat światowych trendów – np. jaki procent światowej populacji żyje w biedzie; dlaczego liczba ludności na świecie rośnie; jaki procent dziewcząt kończy szkołę podstawową – zwykle udzielamy błędnych odpowiedzi. I to do tego stopnia, że szympans, który wybiera je losowo, uzyskuje lepszy wynik od nauczycieli, dziennikarzy, laureatów nagrody Nobla czy też bankierów inwestycyjnych. W książce Factfulness profesor zdrowia międzynarodowego i wykładowca konferencji TED, Hans Rosling, wraz z dwoma wieloletnimi współpracownikami, Anną i Olem, proponują nowe, choć dość radykalne wyjaśnienie tego zjawiska. Opisują dziesięć instynktów, które zakłó...

Dajcie się zainspirować. Nic tak nie poprawia humoru jak satysfakcja i radość, że zrobiło się coś dobrego. Że się komuś pomogło. Że dzięki nam wzrosła suma szczęścia. Nie trzeba wiele, żeby świat stał się bardziej przyjazny dla ludzi i zwierząt. I nie znaczy wcale, że należy rewolucjonizować swojego życie. Wystarczy odrobinę więcej współczucia. Ta książka daje siłę i pomoże stworzyć lepszy świat dla przyszłych pokoleń. A pierwszy krok bywa banalnie prosty. Marc Bekoff, światowej sławy etolog, mówi, że lepsze traktowanie zwierząt nie tylko dobrze wpływa na naszą planetę, ale i na nas samych. Pokazuje, że zwierzęta kochają, tęsknią i się złoszczą, że są zdolne do reakcji motywowanych współczuciem, okazują sobie życzliwość i empa...

W krajach skandynawskich mieszkają najszczęśliwsi ludzie na świecie. Nie zmieniają tego nadzwyczaj wysokie podatki, jakie płacą Norwegowie, problemy z alkoholem Finów ani chłodne stosunki Szwedów z sąsiadami. Co decyduje o zadowoleniu społecznym w państwach Północy? Jaki wpływ ma na nie brak drastycznych różnic między mieszkańcami i jaki jest stosunek ludności do imigrantów? Czym jest i co o Skandynawach mówi „prawo Jante”? Michael Booth z brytyjską ironią opowiada o blaskach i cieniach życia na dostatniej Północy i zasypuje czytelnika ciekawostkami. Obserwuje codzienne życie w Danii, Norwegii, Finlandii, Szwecji oraz Islandii, a także mieszkańców tych krajów, które zdają nam się rajem na ziemi. Co ciekawe, autor nie tylko zwraca uwagę na pozytywy m...

Fauna Polski. Płazy i gady to książka omawiająca szczegółowo te dwie grupy zwierząt. Znajdziesz tu: • szczególne cechy budowy i fizjologii płazów i gadów; • omówienie trybu życia obu grup zwierząt; • zagrożenia i sposoby ochrony płazów i gadów; • opisy wszystkich gatunków występujących na terenie Polski; • blisko 200 znakomitych ilustracji poglądowych.

Światowy hit. Książka, dzięki której rozpoczęła się międzynarodowa kariera Harariego. Całościowa historia człowieka – od ukrywania się w jaskiniach do podróży na Księżyc i inżynierii genetycznej. Sto tysięcy lat temu ludzie z trudem walczyli o przetrwanie, cały czas żyjąc w strachu przed wszechmocną naturą i rywalizującymi z nimi zwierzętami. Dzisiaj w XXI wieku opanowaliśmy cały świat i to nasz niekontrolowany rozwój jest zagrożeniem dla planety i zwierząt. Homo sapiens uczy się właśnie przekształcać swoje geny i chciałby stać się podobny do własnych wyobrażeń o bogach. „Przesiedliśmy się z dłubanek na żaglowce, z żaglowców na parostatki, z parostatków na promy kosmiczne, lecz nikt nie wie, dokąd zmierzamy. Dysponujemy niespotykaną d...

Czy to prawda, że dziewczynki wolą kolor różowy, a chłopcy – niebieski? Dlaczego dziewczynki chętniej bawią się lalkami i pluszowymi misiami, a chłopcy – samochodzikami i robotami? Co ma większy udział w kształtowaniu tożsamości płciowej człowieka: natura czy kultura? Światowej sławy prymatolog zabiera głos w jednej z najważniejszych dyskusji XXI wieku. Wyjaśnia podstawowe pojęcia: orientacja seksualna, płeć kulturowa (gender), płeć biologiczna, tożsamość płciowa. Następnie, posiłkując się swoim doświadczeniem w badaniach innych naczelnych (jak szympansy zwyczajne i szympansy bonobo), opisuje socjalizację człowieka, jego zachowania seksualne, narzucane każdej płci role społeczne, a także niemożliwe do osiągnięcia wzory idealnej kobiety i idea...

Jakie są ewolucyjne źródła moralności i religii?Gdzie można odnaleźć biologiczne fundamenty humanizmu?Czy ludzie potrzebują religii, by zachowywać się moralnie?Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, sięga do badań nad zachowaniem zwierząt, by lepiej zrozumieć funkcję religii we współczesnym świecie. Szczególną uwagę poświęca bonobo, pokojowemu i empatycznemu gatunkowi małpy człekokształtnej, która pod względem zachowania być może najbardziej przypomina wspólnego przodka ludzi i ich najbliższych krewnych wśród naczelnych.Konfrontując ateistę z bonobo, de Waal przygląda się dyskusji na temat biologicznych podstaw moralności i religii oraz domniemanej wojnie między nauką i religią. Odrzuca dogmatyzm neoateistów. Sięga do bogatej tradycji huma...

Jak głęboko sięgają korzenie ludzkiej życzliwości? Czy w świecie zwierząt odnajdziemy współczucie, empatię i uczciwość?? „Nie wierzcie tym, którzy mówią, że musimy walczyć o przetrwanie, bo taka jest natura. Wiele zwierząt przeżywa nie poprzez eliminowanie innych i przywłaszczanie sobie wszystkich zasobów, lecz poprzez współpracę i dzielenie się. Potrzebna jest więc całkowita rewolucja w tym, jak postrzegamy naturę ludzką. Zbyt wielu ekonomistów i polityków modeluje społeczeństwo ludzkie jako wieczną walkę, jaka ich zdaniem występuje w przyrodzie, a która jest tak naprawdę czczym wymysłem. Zachowują się jak magik, który najpierw podrzuca swoje założenia ideologiczne do kapelusza natury, aby następnie wyciągnąć je triumfalnie za uszy, demon...

„Pytanie nigdy nie brzmiało: czy zwierzęta mają emocje, lecz w jaki sposób nauka była w stanie tak długo ich nie dostrzegać. Jakim cudem robiliśmy wszystko, by odmówić zwierzętom czegoś tak oczywistego?” – Frans de Waal. Ostatni uścisk Mamy rozpoczyna się śmiercią szympansiej matriarchini, imieniem Mama. Gdy Mama umierała, profesor Jan van Hooff odwiedził ją, aby przytulić po raz ostatni. Ich pożegnanie sfilmowano, a nagranie szybko stało się niezwykle popularne w social mediach. Widok obejmującej profesora Mamy, witającej go szerokim uśmiechem i pocieszającym klepaniem po plecach – gestem często przypisywanym wyłącznie człowiekowi, głęboko poruszył miliony ludzi. Frans de Waal, w swojej najnowszej książce, koncentruje się na emocjach naczelnych...

Jakie są ewolucyjne źródła moralności i religii? Gdzie można odnaleźć biologiczne fundamenty humanizmu? Czy ludzie potrzebują religii, by zachowywać się moralnie? Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, sięga do badań nad zachowaniem zwierząt, by lepiej zrozumieć funkcję religii we współczesnym świecie. Szczególną uwagę poświęca bonobo, pokojowemu i empatycznemu gatunkowi małpy człekokształtnej, która pod względem zachowania być może najbardziej przypomina wspólnego przodka ludzi i ich najbliższych krewnych wśród naczelnych. Konfrontując ateistę z bonobo, de Waal przygląda się dyskusji na temat biologicznych podstaw moralności i religii oraz domniemanej wojnie między nauką i religią. Odrzuca dogmatyzm neoateistów. Sięga do bogatej tradycji...

Frans de Waal, holenderski prymatolog i badacz zachowania zwierząt, broni przekonania, że niektóre zachowania zwierząt wcale nie różnią się od zachowań ludzkich. Szympansy całują się na przywitanie, z tego samego powodu, dla którego robią to ludzie. Możemy rozsądnie oczekiwać, że zwierzęta chcą, dążą ku czemuś, bawią się, niepokoją, współczują i czują smutek.Książka de Waala to pełen pasji, napisany żywym, a miejscami wręcz dosadnym językiem manifest „nowego antropomorfizmu” - programu rzetelnego, naukowego zmierzenia się z faktem, że jesteśmy nie tyle podobni do zwierząt, ale w ścisłym sensie po prostu nimi jesteśmy. Z drugiej strony każdy gatunek jest jednak inny i w kontakcie ze słoniem, foką, psem czy lemurem musimy użyć wszelkiej na...

„Czy małpy są moralne, czy też moralność jest wynalazkiem ludzkim? Czy moralność jest tylko cienką zasłoną, którą kultura narzuca naszej zwierzęcej naturze? Czego filozof może się nauczyć, obserwując zachowanie małp? Prowokacyjna książka Fransa de Waala, światowej sławy prymatologa, podejmuje problem źródeł i ewolucji moralności. De Waal zwalcza pogląd, który określa mianem „teorii fasady”, głoszący, że ludzie są z natury egoistyczni, a moralność jest jedynie cienką zasłoną, którą narzuca nam społeczeństwo. W oparciu o ustalenia wieloletnich badań nad zachowaniem naczelnych, de Waal przekonuje, że źródeł naszej moralności szukać należy w ewolucyjnej przeszłości człowieka i u naszych najbliższych ewolucyjnych krewnych. Książka...

Jak głębokie są korzenie ludzkiej życzliwości? Czy w świecie zwierząt odnajdziemy współczucie, empatię, uczciwość? W Wieku empatii Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, z pasją argumentuje, że nasz gatunek i jego najbliżsi ewolucyjni krewniacy, ma naturalną, głęboko zakorzenioną skłonność do współczucia, empatii i współpracy. Na dziesiątkach świetnie dobranych przykładów, pochodzących z jego wieloletnich badań szympansów, pawianów czy kapucynek, posiłkując się także najnowszymi osiągnięciami neuronauk, rozprawia się z tezą, że dominującymi instynktami małp człekokształtnych, jest agresja, dominacja i przemoc. Ludzkie społeczeństwo – twierdzi de Waal – wcale nie musi być oparte na dominacji, władzy i przemocy, ponieważ zmysł s...