Język i mit. Przyczynek do zagadnienia imion bogów

Druga część przedstawia filozoficzną analizę form mitu i myślenia mitycznego, ujmując mit jako jako jeden z wyrazów aktywności ludzkiego ducha.

Neokantysta Cassirer podejmuje tę wyjściową kantowską intuicję, rozszerza ją jednak także poza przyrodoznawstwo, na „cały obszar ‘rozumienia świata’”. Sam Kant przemierzył segmenty tego obszaru w krytyce czystego rozumu (matematyczne przyrodoznawstwo), krytyce praktycznego rozumu (moralność) i krytyce władzy sądzenia (sztuka i biologia). Cassirer umieszcza dodatkowo w centrum krytycznej analizy mit, religię, język oraz obszar tak zwanych nauk o duchu (przede wszystkim tradycyjną historiografię oraz nauki historyczne) – można powiedzieć zatem, że wychodzi poza granice czystego rozumu. „Krytyka rozumu staje się zatem krytyką kultury”. „Kultura” oznacza tutaj świat ludzi. Konstytuuje się nie tylko i nie przede wszystkim w nauce, lecz również w inny...

W 1836 roku w Glarus (kanton i miasto w Szwajcarii, w miejscowym niemieckim – Glaris) ukazał się pierwszy tom dzieła o znamiennym tytule: Eros. Die Männerliebe der Griechen, ihre Beziehung zur Geschichte, Erziehung, Literatur und Gesetzgebung aller Zeiten. Autorem był szwajcarski pisarz-samouk, Heinrich Hössli (1784–1864). Tom drugi wyszedł dwa lata później w St. Gallen (stolica sąsiedniego kantonu o tej samej nazwie). Autor nie uniknął licznych kłopotów, po ukazaniu się tomu pierwszego zabroniono jego rozpowszechniania na terenie kantonu Glarus, a drukarzowi zakazano druku tomu drugiego (i dlatego ukazał się w sąsiednim kantonie). Książka ta była przez długi czas zapomniana, większość egzemplarzy znajdujących się w posiadaniu autora przepadła w czasie wielk...

W trzecim i ostatnim tomie Filozofii form symbolicznych przedstawione zostały najważniejsze elementy, niejako szkielet misternego systemu stworzonego przez Ernsta Cassirera. Pierwszorzędnym zagadnieniem tego tomu jest ogólnie pojęta świadomość rozumiana jako specyficzna funkcja poznawczo-syntetyzująca, kształtująca różnorodność świata kultury. Cassirer schodzi tu na podstawowy, źródłowy poziom poznania, wykazując, że także warstwa postrzeżeń zmysłowych nie jest chaotyczną feerią wrażeń i doznań, lecz zawsze jest już w jakiś sposób ustrukturyzowana. Otrzymujemy tu – stosunkowo rzadko dotąd eksplorowany w polskich badaniach – oryginalny projekt fenomenologii: fenomenologii konkurencyjnej względem ujęć Husserla, Heideggera, Schelera czy Merleau-Ponty�...

Logika nauk o kulturze Ernsta Cassirera to zbiór pięciu powiązanych wzajemnie rozpraw, który pełni w jego dorobku podobną rolę w stosunku do nauk o kulturze, co praca Substancja i funkcja w stosunku do nauk ścisłych – na podstawie badań historyczno-systematycznych rekonstruuje metodyczną bazę dla badań szczegółowych. Stanowi nie tylko znakomity zarys i podsumowanie historycznych prób teoretycznej legitymizacji refleksji humanistycznej, lecz także jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych głosów w dwudziestowiecznej dyskusji nad jej statusem, rolą i metodami.

Jeden z najwybitniejszych XX-wiecznych filozofów niemieckich Ernst Cassirer (1874-1945) przeszedł do historii jako teoretyk "form symbolicznych". Jego monumentalna Philosophie der symbolischen Formen (Filozofia form symbolicznych, 1923-1929) nie została (i zapewne już nie zostanie) przełożona na język polski, ale Esej o człowieku stanowi poniekąd skrót tamtego dzieła i jego uaktualnienie napisane w innym czasie (1944), w innym języku i w innym miejscu (w USA, Cassirer bowiem, żydowskiego pochodzenia wrocławianin, w 1933 roku wyemigrował z Niemiec). Autor, zaliczany do neokantystów, postrzega formy symboliczne jako swoistą sieć narzuconą na rzeczywistość i pośredniczącą w jej postrzeganiu. Człowiek nie żyje już w świecie fizycznym, lecz w symbolicznym: w świecie...

Walter F. Otto, znakomity znawca tematu, oprowadza nas po świecie wierzeń starożytnych Greków i filozoficznych podstawach europejskiej kultury. Malując piórem portrety poszczególnych bóstw olimpijskich, jednocześnie zachęca do głębszej refleksji nad istotą relacji człowiek - bóstwo. Książka jest zaskakującą podróżą w świat greckiej myśli o transcendencji - idei, której panteon bóstw z opowieści mitologicznych jest namacalnym ucieleśnieniem. Sam autor objaśnia we wstępie: Jak wszystko, co greckie, także grecka idea boga jest dla nas czymś bliskim i niemal nieosiągalnie dalekim zarazem. Celem niniejszej książki było i jest przyczynienie się do przezwyciężenia uprzedzeń, które stoją na przeszkodzie pełnemu zrozumieniu owej idei oraz dopuszczeniu do g...

Dionizos Otta to bez wątpienia jedna z najważniejszych książek w humanistyce XX wieku. Popularność, jaką się obecnie cieszy, można zaś chyba tłumaczyć podobnym czynnikiem, jak ten, o którym pisał Kerényi: badania starożytnicze, jak i może cała współczesna humanistyka, znajdują się obecnie w stanie głębokiego kryzysu spowodowanego dezintegracją i atomizacją badań, ograniczonych zresztą do jakoby wyłącznie naukowego poszukiwania „materialnej prawdy”, co jest rzekomo możliwe tylko dzięki wyłączeniu ze spojrzenia badacza fantazji, wyobraźni i wrażliwości. Dionizos Otta jest dowodem, że możliwe jest inne spojrzenia i inne uprawianie nauki. Wierzący w greckich bogów Otto krytykowany był za swój irracjonalizm i subiektywizm, uznawane za naganne w...

W pięciu wykładach, przygotowanych pierwotnie dla Radia CBC, a następnie wydanych w tomie Mit i znaczenie, Claude Lévi-Strauss zapoznaje czytelnika z owocami swojej wieloletniej pracy naukowej. Wykłady rozpoczyna dyskusja dotycząca historycznego rozłamu między mitologią i nauką. Autor poddaje analizie to, co nazwaliśmy „myśleniem prymitywnym”, a także omawia wybrane uniwersalne cechy mitologii człowieka. Ostatnie dwa wykłady pokazują związek funkcjonalny między mitologią i historią oraz strukturalny między mitologią i muzyką. Książka, łącząc historię, antropologię i filozofię, przedstawia szerokie spojrzenie na współczesną kulturę Zachodu. Warto ją przeczytać!

„Książka napisana jest w sposób przejrzysty i przystępny. Autor unika naukowej terminologii wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Jej lekturę ułatwi czytelnikowi bogaty materiał ilustracyjny, liczne przykłady „z życia”, a także krótki „test”. Będzie ona interesującą i pouczającą lekturą dla ludzi zainteresowanych manipulacjami społecznymi. – z recenzji prof. Dariusza Dolińskiego

W książce autor wzywa do odrzucenia wszystkich narosłych wokół 11 września moralnych interpretacji i powrotu do fascynacji obrazem walących się wież. To w niej kryje się podstawowa dla naszej kondycji tęsknota za prawdziwym,niewirtualnym swiatem, w którym jest miejsce nie tylko na Dobro, ale i na Zło, nie tylko na życie, ale i na śmierć, a przede wszystkim - na walkę na śmierć i życie.

Wśród najwybitniejszych europejskich artystów XVIII wieku nie ma chyba rzeźbiarza równie tajemniczego jak Pinsel. Prawie nic nie wiemy o życiu osobistym mistrza, nie wiadomo, skąd pochodzi, jak się pojawił - omijając ośrodki artystyczne Europy - na dalekim artystycznym Podolu, które było wtedy wschodnią rubieżą Rzeczypospolitej Polskiej. Nie wiemy, gdzie zdobył umiejętności, jak się rozwijał, w jakich okolicznościach zakończyło się jego zagadkowe życie.

W trzecim i ostatnim tomie Filozofii form symbolicznych przedstawione zostały najważniejsze elementy, niejako szkielet misternego systemu stworzonego przez Ernsta Cassirera. Pierwszorzędnym zagadnieniem tego tomu jest ogólnie pojęta świadomość rozumiana jako specyficzna funkcja poznawczo-syntetyzująca, kształtująca różnorodność świata kultury. Cassirer schodzi tu na podstawowy, źródłowy poziom poznania, wykazując, że także warstwa postrzeżeń zmysłowych nie jest chaotyczną feerią wrażeń i doznań, lecz zawsze jest już w jakiś sposób ustrukturyzowana. Otrzymujemy tu – stosunkowo rzadko dotąd eksplorowany w polskich badaniach – oryginalny projekt fenomenologii: fenomenologii konkurencyjnej względem ujęć Husserla, Heideggera, Schelera czy Merleau-Ponty�...

Druga część przedstawia filozoficzną analizę form mitu i myślenia mitycznego, ujmując mit jako jako jeden z wyrazów aktywności ludzkiego ducha.

Jeden z najwybitniejszych XX-wiecznych filozofów niemieckich Ernst Cassirer (1874-1945) przeszedł do historii jako teoretyk "form symbolicznych". Jego monumentalna Philosophie der symbolischen Formen (Filozofia form symbolicznych, 1923-1929) nie została (i zapewne już nie zostanie) przełożona na język polski, ale Esej o człowieku stanowi poniekąd skrót tamtego dzieła i jego uaktualnienie napisane w innym czasie (1944), w innym języku i w innym miejscu (w USA, Cassirer bowiem, żydowskiego pochodzenia wrocławianin, w 1933 roku wyemigrował z Niemiec). Autor, zaliczany do neokantystów, postrzega formy symboliczne jako swoistą sieć narzuconą na rzeczywistość i pośredniczącą w jej postrzeganiu. Człowiek nie żyje już w świecie fizycznym, lecz w symbolicznym: w świecie...

Pojęcie substancji i pojęcie funkckji w filozofii Ernsta Cassirera Pojęcie rzeczy i pojęcie relacji System pojęć relacyjnych a problem rzeczywistości

Neokantysta Cassirer podejmuje tę wyjściową kantowską intuicję, rozszerza ją jednak także poza przyrodoznawstwo, na „cały obszar ‘rozumienia świata’”. Sam Kant przemierzył segmenty tego obszaru w krytyce czystego rozumu (matematyczne przyrodoznawstwo), krytyce praktycznego rozumu (moralność) i krytyce władzy sądzenia (sztuka i biologia). Cassirer umieszcza dodatkowo w centrum krytycznej analizy mit, religię, język oraz obszar tak zwanych nauk o duchu (przede wszystkim tradycyjną historiografię oraz nauki historyczne) – można powiedzieć zatem, że wychodzi poza granice czystego rozumu. „Krytyka rozumu staje się zatem krytyką kultury”. „Kultura” oznacza tutaj świat ludzi. Konstytuuje się nie tylko i nie przede wszystkim w nauce, lecz również w inny...

Logika nauk o kulturze Ernsta Cassirera to zbiór pięciu powiązanych wzajemnie rozpraw, który pełni w jego dorobku podobną rolę w stosunku do nauk o kulturze, co praca Substancja i funkcja w stosunku do nauk ścisłych – na podstawie badań historyczno-systematycznych rekonstruuje metodyczną bazę dla badań szczegółowych. Stanowi nie tylko znakomity zarys i podsumowanie historycznych prób teoretycznej legitymizacji refleksji humanistycznej, lecz także jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych głosów w dwudziestowiecznej dyskusji nad jej statusem, rolą i metodami.